Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 1925/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lipca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2019 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa W. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

w G.

przeciwko A. Ż. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 24 sierpnia 2018 r., sygn. akt II C 4252/17

1)  uchyla zaskarżony wyrok w części oddalającej powództwo ponad kwotę 1.431 zł (tysiąc czterysta trzydzieści jeden złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 lipca 2016 r. i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego;

2)  oddala apelację w pozostałej części.

SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 1925/18

UZASADNIENIE

Powódka W. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

w G. żądała zasądzenia na jej rzecz od pozwanego A. Ż. (1) kwoty 2.209,28 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 31 07 2016 r. oraz zwrot kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie twierdziła, że nabyła od e. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wierzytelność o zapłatę przez pozwanego części nieuiszczonego wynagrodzenia za usługi świadczone przez jej kontrahenta w wykonaniu umowy zlecenia zawartej dniu 4 12 2014r.

Pozwany A. Ż. (1) wniósł o oddalenie powództwa oraz o „umorzenie kosztów procesu i odsetek”.

Podnosił, że jego możliwości finansowe były ograniczone ze względu na spłatę innych zobowiązań oraz że zapłacił kontrahentowi powódki część wynagrodzenia adekwatną do zakresu w jakim wywiązała się ona z umowy.

Sąd Rejonowy w Gliwicach w wyroku z dnia 24 08 2018 r. oddalił powództwo.

W ustalonym stanie faktycznym przywołał regulację art. 58 § 2 k.c., dokonał oceny poczynionych ustaleń faktycznych i w konkluzji ocenił, że umowa zawarta przez pozwanego i jego żonę z e. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. w dniu 4 12 2014r. była sprzeczna z zasadami współżycia społecznego i jako taka

z mocy przywołanej regulacji jest nieważna. Przy zawieraniu umowy wymieniona Spółka naruszyła bowiem dobre obyczaje obowiązujące w obrocie prawnym, „a więc normy uczciwości w obrocie prawnym z zasadą dobrej wiary, zgodnie z którymi nie wolno postępować w sposób sprzeczny z wywołanym zaufaniem”, gdyż „powinna była ona poinformować dłużników, iż z uwagi na ich sytuację majątkową i rodzinną nie ma możliwości na zasadach porozumienia z wierzycielami skutecznego przeprowadzenia postępowania oddłużeniowego. Ponadto ocenił, że roszczenie o zapłatę rat płatnych

od dnia 4 12 2014r. do 13 07 2015r. jest przedawnione, gdyż w ich przypadku do chwili wniesienia pozwu upłynął przewidziany w art. 751 pkt 1 k.c. dwuletni termin przedawnienia roszczeń.

Orzeczenie zaskarżyła powódka W. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. w części oddalającej powództwo o zapłatę „rat płatnych po 13 lipca 2015r. (tj. w kwocie 1.431zł)”, która wnosiła o jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa w zaskarżonej części oraz zasądzenie od pozwanego na jej rzecz zwrotu kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego

Zarzuciła, że przycerowaniu wyroku naruszono prawo procesowe, regulacje: art. 233 k.p.c. w zw. z art. 231, art. 309 k.p.c. i art. 129 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, dokonania analizy zebranego materiału dowodowego w sposób wybiórczy, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, w tym poprzez uniemożliwienie stronie pozwanej wypowiedzenie się co do treści twierdzeń i zarzutów strony pozwanej przedstawionej na rozprawie.

Ponadto zarzucała, że naruszono także prawo materialne, regulacje:

- art. 6 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż strona powodowa nie wywiązała się z obowiązku wynikającego z tego przepisu i nie wykazała faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności poprzez uznanie, iż powódka nie udowodniła należytego wykonania umowy mimo przedstawienia w pozwie okoliczności faktycznych sprawy i dysponowania przez powódkę środkami dowodowymi udowadniającymi należyte wykonanie zobowiązania przez pierwotnego wierzyciela;

- art. 7 k.c. poprzez jego niezastosowanie polegające na przyjęciu przez Sąd, że powódka działała w złej wierze, w sytuacji gdy ustawa zakłada domniemanie istnienia dobrej wiary;

- art. 58 § 2 k.c. poprzez jego błędną wykładnię skutkująca przyjęciem, że umowa zawarta pomiędzy pierwotnym wierzycielem a stroną pozwaną była sprzeczna z zasadami współżycia społecznego;

- art. 353 1 k.c. poprzez jego niezastosowanie skutkujące odebranie stronie pozwanej zawierania umów zgodnie z zasadą swobody umów oraz nieuprawnionego dokonywania oceny słuszności zawierania umów przez pozwaną mimo braku jakichkolwiek podstaw do przyjęcia iż strona pozwania nie chciała zawierać umowy z pierwotnym wierzycielem;

- art. 355 § 2 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że pierwotny wierzyciel z nienależytą starannością wykonał swoje zobowiązanie;

- art. 732 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na niezastosowaniu tego przepisu i uznaniu, iż sytuacji gdy strony bez wątpienia zawarły umowę zlecenia (tj. umowę starannego działania), a nie umowę o dzieło (tj. rezultatu);

- art. 735 § 1 k.c. poprzez jego błędną interpretację polegającą na przyjęciu, że za wykonanie zobowiązania przez pierwotnego wierzyciela nie przysługuje mu wynagrodzenie umowne, w sytuacji gdy strony wprost ustaliły w umowie, że zlecenie będzie zleceniem odpłatnym;

- art. 746 k.c. – działając z ostrożności – poprzez jego niezastosowanie skutkujące niezasądzeniem na rzecz powódki zapłaty należności częściowej, w sytuacji gdy co najmniej w przypadku restrukturyzacji zobowiązania wobec (...) zlecenie zostało

w całości wykonanie i strona pozwana uzyskała propozycję ugody;

- art. 75c Prawa bankowego poprzez jego niezastosowanie skutkujące uznaniem, iż zawarcie umowy z pozwaną było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia przyjmując,

że mają ono źródło w umowie zlecenia zawartej przez pozwanego i jego żonę A. Ż. (2) z e. Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

w dniu 4 12 2014r.

Przy rozpoznaniu sprawy umknęło jednak jego uwadze, że pozwany już w odpowiedzi na pozew sygnalizował mu, ze przed wniesieniem pozwu w niniejszej była rozpoznawana sprawa oparta na identycznej podstawie faktycznej powództwa przeciwko jego żonie (została zarejestrowana pod sygn. akt II C 3723/16) w której Sąd Rejonowy w Gliwicach w wyroku z dnia 12 06 2017r. oddalił powództwo, a następnie Sąd Okręgowy w Gliwicach w wyroku z dnia 25 01 2018r. między innymi zmienił w części wyrok Sądu pierwszej instancji i zasądził od A. Ż. (2) na rzecz powódki kwotę 900zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 31 07 2016r. oraz oddalił powództwo w pozostałej części (w sprawie o sygn. akt III Ca 1697/17).

Odpowiedzialność małżonków Ż. za zobowiązania wynikające

z przedmiotowej umowy jest odpowiedzialnością solidarną w rozumieniu art. 366 § 1 k.c., w konsekwencji czego obligowało to Sąd pierwszej instancji do przeprowadzenia

z urzędu dowodu z tych wyroków oraz innych stosownych dokumentów zawartych

w aktach tej sprawy, gdyż wyrok zapadły na korzyść jednego z nich zwalnia drugiego nich, „jeżeli uwzględnia zarzuty, które są im wszystkim wspólne” (art. 375 § 2 k.c.).

Sąd pierwszej instancji z tego obowiązku się nie wywiązał, co już tylko z tego powodu prowadziło do uchylenia wyroku Sądu pierwszej instancji w jego zaskarżonej części i przekazania sprawy temu Sądowi sprawy do ponownego rozpoznania w oparciu o regulację art. 505 12 § 1 k.p.c.

Niezależnie od tego, wyrok wydany przeciwko małżonkowi powoda jest wyrokiem prawomocnym, co mogło prowadzić do jego dobrowolnego wykonany przez żonę powoda albo do jego przymusowej realizacji w drodze egzekucji, a to z kolei prowadziło do wygaśnięcia w tej części dochodzonych roszczeń.

Okoliczność ta ma zatem istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy i powinna być przedmiotem rozpoznania oraz ustaleń Sądu (np. w drodze dopuszczenia dowodu z zeznań świadka A. Ż. (2), czy też wyjaśniona w czasie przeprowadzania dowodu z przesłuchania stron), czego również nie uczyniono.

Więcej dowód z przesłuchania stron został przeprowadzony wadliwie, gdyż wobec nie wezwania powódki do delegowania na rozprawę osoby mogącej zostać przesłuchaną w charakterze strony, został on bezzasadnie ograniczono do przesłuchania powoda oraz co należy podkreślić nie odebrano od niego zeznań na omawiane okoliczności.

Niniejsza sprawa jest rozpoznawana w postępowaniu procesowym uproszczonym i Sąd odwoławczy nie może sanować tej wadliwości (stosownie do regulacji art. 505 11 § 1 k.p.c. może przeprowadzić tylko dowody z dokumentów), co dodatkowo przemawiało za koniecznością uchylania wyroku Sądu Rejonowego w jego zaskarżonej części i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego w o oparciu regulację art. 505 12 § 1 k.p.c.

Reasumując wyrok w zaskarżonej części jest wadliwy i dlatego apelację powódki jest uzasadnioną uwzględniono orzekając jak w sentencji w oparciu o regulację art. 505 12 § 1 k.p.c.

Sąd Rejonowy rozpoznając ponownie sprawę uwzględni zawartą powyżej ocenę i uzupełni postępowanie we wskazanych kierunkach.

Orzekając ponownie w sprawie weźmie pod uwagę, że w podanych w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia okolicznościach sprawy brak jest podstaw do uznania, iż przedmiotowa umowa jest nieważna (co najwyżej można jedynie rozważać zagadnienie zaistnienia przy zawieraniu umowy po stronie pozwanego i jego żony błędu co do skuteczności zaoferowanych im przez ich kontrahenta świadczeń, a to wymagało zgłoszenia przez pozwanego stosownego zarzutu) oraz o ile będą ku temu zachodziły przesłanki zawrze w sentencji wyroku wzmiankę o solidarnej odpowiedzialności pozwanego i jego żony.

Sędzia Leszek Dąbek