Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2019 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: sekretarz sądowy Monika Kucharczyk

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2019 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w D.

przeciwko:

(...) S.A. w S.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w D. kwotę 3 135,00 zł (trzy tysiące sto trzydzieści pięć złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 20 listopada 2017 roku do dnia zapłaty;

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 074,00 zł (jeden tysiąc siedemdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt VI GC 1726/18/3

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 lutego 2018 roku powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w D. wystąpiła przeciwko pozwanej (...) Spółce Akcyjnej o zapłatę kwoty 3 135 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 20 listopada 2017 roku oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Na uzasadnienie podniosła następujące twierdzenia.

Wskutek zdarzenia z dnia 20 września 2017 roku., uległ uszkodzeniu samochód marki R. (...). W związku z powstałą szkodą wynajęto pojazd zastępczy w oparciu o umowę zawartą z powódką w dniu 20 września 2017 roku, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Umowa została zawarta na czas związany z likwidacją szkody i trwała do dnia 18 października 2017 roku. Pojazd zastępczy był używany przez okres 28 dni. Strony uzgodniły stawkę za dobę najmu pojazdu w wysokości 190 zł brutto. W związku ze zrealizowaną usługą powódka wystawiła fakturę VAT. Pozwana uznała swoją odpowiedzialność co do zasady, jednakże uregulowała jedynie część należności w wysokości 2 185 zł. W oparciu o umowę przelewu wierzytelności poszkodowany przeniósł na powódkę wierzytelność dochodzoną pozwem. Pozwana została wezwana do zapłaty pozostałej kwoty odszkodowania, jednakże nie uregulowała należności.

W dniu 18 września 2018 roku Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Tychach, VI Wydziale Gospodarczym wydał w sprawie VI GNc 2189/18/6 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Sprzeciwem od nakazu zapłaty z dnia 11 października 2018 roku pozwana zaskarżyła ww. nakaz w całości wnosząc o oddalenie powództwa

W uzasadnieniu pozwana wskazała, że pełnomocnikowi poszkodowanego, w trakcie telefonicznego zgłoszenia szkody, została przedstawiona propozycja najmu samochodu zastępczego odpowiadającego klasie pojazdu uszkodzonego za dobową stawkę 95 zł brutto wobec czego w ocenie pozwanej jest ona zobowiązana do pokrycia kosztu najmu pojazdu zastępczego tylko do tej wysokości. Poszkodowany nie wyraził zainteresowania wynajmem pojazdu od pozwanej nie porównując warunków najmu proponowanych przez pozwaną. Stawka zastosowana przez powódkę jest znacznie zawyżona, zatem poprzez wybór oferty powódki poszkodowany w znaczącym stopniu przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody.

Pismem procesowym z dnia 28 stycznia 2019 roku powódka podtrzymała wnioski i twierdzenia pozwu, nadto wskazując, że pozwana nie przedstawiła żadnych szczegółowych warunków oferowanego przez nią najmu, a wypożyczalnie współpracujące z pozwaną stosują w segmencie C stawki dwukrotnie wyższe niż kwota 95 zł brutto wskazywana przez pozwaną.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 września 2017 roku w wyniku kolizji drogowej uległ uszkodzeniu samochód marki R. (...) o nr rej. (...), stanowiący własność poszkodowanego G. G.. Ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawcy w dniu zdarzenia była pozwana.

Okoliczności bezsporne potwierdzone nadto zeznaniami świadka G. G. (k. 82-83).

W związku ze szkodą całkowitą w pojeździe, poszkodowany na czas likwidacji szkody wynajął w dniu 20 września 2017 roku, od powódki auto zastępcze marki T. (...) (klasa C). Pozwana o powyższym została poinformowany pismem z dnia 20 września 2017 roku. Poszkodowany zdał najmowany pojazd w dniu 18 października 2017 roku. W związku ze zrealizowaną usługą powódka wystawiła na rzecz poszkodowanego fakturę VAT nr (...) na kwotę 5 320 zł brutto, przyjmując stawkę dobową za najem pojazdu zastępczego w wysokości 154,47 zł netto oraz okres najmu 28 dni.

Dowód: umowa najmu pojazdu zastępczego (k. 8-12), protokół zdawczo-odbiorczy (k. 9), oświadczenie wynajmującego (k. 11), faktura VAT nr (...) (k. 13).

W dniu 20 września 2017 roku, powódka (...) Sp. z o.o. w D. w drodze umowy przelewu wierzytelności nabyła od poszkodowanego G. G. wierzytelność, tj. prawo do odszkodowania za korzystanie z samochodu zastępczego w okresie od dnia powstania szkody komunikacyjnej do dnia zakończenia naprawy pojazdu cedenta.

Dowód: umowa cesji wierzytelności (k. 10).

Dobowa stawka za wynajęcie pojazdu zastępczego T. (...) (należącego do klasy C), tj. 154,47 zł netto przyjęta przez powódkę mieściła się w zakresie stawek stosowanych przez inne podmioty zajmujące się profesjonalnym najmem samochodów na rynku lokalnym.

Dowód: cenniki (k. 14-19; 69-79), umowa najmu pojazdu zastępczego (k. 8-12), faktura VAT nr (...) (k. 13).

Pismem z dnia 16 listopada 2017 roku powódka wezwała pozwaną do zapłaty pozostałej części należnego odszkodowania za najem pojazdu zastępczego w kwocie 3 135 zł. W decyzji z dnia 29 listopada 2017 roku, pozwana wskazała, że nie widzi podstaw do zmiany stanowiska wyrażonego w decyzji z dnia 3 października 2017, którą przyznała odszkodowanie za szkodę całkowitą w kwocie 2 560 zł.

Dowód: decyzja z 03.10.2017 (k. 20-21), decyzja z 29.11.2017 (k. 22), wezwanie do zapłaty z (k. 23).

Powyższe ustalenia poczynione zostały w oparciu o powołane dowody z dokumentów, których moc dowodowa nie została przez strony skutecznie podważona. Należy podkreślić, że powołana dokumentacja pomimo, iż pochodzi z różnych źródeł przedstawiała spójny obraz przebiegu wydarzeń.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań N. M. albowiem nie była ona umocowana do reprezentowania poszkodowanego i jej zeznania nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie.

Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego w zakresie techniki motoryzacji, albowiem ocena okoliczności na jakie miałby być przeprowadzony nie wymaga wiedzy specjalistycznej. Długość najmu weryfikowała wypłata odszkodowania za szkodę całkowitą, zaś wysokość stawki najmu możliwa jest do oceny przez Sąd wobec dołączonych cenników oraz doświadczenia życiowego.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się w pełni zasadnie.

Podstawą prawną roszczenia powoda jest art. 509 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego znajduje podstawę w przepisach ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz normach art. 415 k.c., 436 § 2 k.c. i art. 822 k.c. Przy czym przepis art. 19 przywołanej ustawy o ubezpieczeniach, analogicznie do treści art. 822 § 4 k.c. przyznaje poszkodowanemu roszczenie bezpośrednio od ubezpieczyciela odpowiadającego z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy.

Stosownie do treści art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, a naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Przesłankami odpowiedzialności jest łączne wykazanie trzech przesłanek: zachowanie sprawcy szkody, powstanie szkody w majątku poszkodowanego oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem a szkodą. Pozwana nie kwestionowała, że doszło do wypadku objętego umową ubezpieczenia w okresie ochrony ubezpieczeniowej oraz że pomiędzy tym zdarzeniem, a zaistniałą szkodą istnieje związek przyczynowo-skutkowy.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym § 4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

W przedmiotowej sprawie nie było przedmiotem sporu, że doszło do zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, skutkującego obowiązkiem wypłaty przez pozwanego odszkodowania. Spornym pomiędzy stronami natomiast okazała się uzasadniona stawka za dobę najmu pojazdu zastępczego.

Sąd po analizie materiału zgromadzonego w sprawie nie mógł zgodzić się z zarzutem pozwanej, co do kwestionowania wysokości stawki dobowej za najem pojazdu zastępczego. Z dokumentów zgromadzonych w sprawie wynika, iż przyjęta przez powódkę stawka za wynajęcie pojazdu zastępczego (należącego do klasy C) tj. 154,47 zł netto odpowiadała stawkom stosowanym na rynku lokalnym właściwym dla miejsca zamieszkania poszkodowanego. Potwierdzają to cenniki najmu dołączone jako dowody w sprawie.

W ocenie Sądu zastosowana przez powoda stawka czynszu najmu pojazdu zastępczego była bez wątpienia stawką rynkową i w żaden sposób nie odbiegała od pozostałych, a już na pewno nie była stawką najwyższą. Nadto nie bez znaczenia jest również fakt, że Poszkodowany nie był obarczony żadną kaucją za najem, ani też opłatą za przebieg czy też dostarczenie pojazdu oraz jego odbiór. Jest to ważne z punktu widzenia oceny oferty.

Należy również wyjaśnić, iż przyjęcie cen przeciętnych dla określenia wysokości przysługującego poszkodowanemu odszkodowania, niezależenie od samej metody ich wyliczania, która może być zróżnicowana, nie kompensowałyby poniesionej przez poszkodowanego szkody, gdyby ceny przyjęte u danego przedsiębiorcy (którego przedmiotem działalności gospodarczej jest najem pojazdów) byłyby wyższe od przeciętnych. Nadto Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 kwietnia 2002 r. (sygn. akt. I CKN 1466/99) stwierdził, iż poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania podmiotów, które oferują swoje usługi w tymże zakresie najtaniej.

Wobec powyższego przyjęcie przez pozwaną tezy jakoby stawka 154,47 zł netto za najem pojazdu klasy C nie była w powyższej sprawie uzasadniona w żaden sposób nie mogła się ostać zważywszy na fakt, że zastosowana przez powoda stawka jak najbardziej mieściła się w granicach stawek stosowanych przez podmioty wynajmujące pojazdy zastępcze w tej klasie tj. klasie C na rynku lokalnym (woj. (...)), co wynika z dołączonych cenników oraz doświadczenia życiowego.

W ocenie Sądu dla wykazania stawek najmu pojazdów zastępczych funkcjonujących na rynku wystarczający jest bowiem fakt istnienia takich ofert, a skoro takowe funkcjonują na rynku, co oznacza, że potencjalni nabywcy są skłonni uiszczać ceny w takiej wysokości za najem pojazdu i ceny te się utrzymują.

Pozwana nadto zgodnie z ciężarem dowodu wynikającym z art. 6 k.c. nie wykazała jakoby przedstawiła poszkodowanemu ofertę najmu pojazdu zastępczego, a poszkodowany z niej nie skorzystał. Również co do zawyżonej stawki najmu, to na pozwanym ciążył obowiązek wykazania opinią biegłego, że stawka najmu zastosowana przez powoda była zawyżona. Faktura została wystawiona, a skoro według pozwanego jest zawyżona winien był złożyć wszelkie źródła dowodowe na wykazanie tej okoliczności.

Należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na stronie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Uwzględniając treść art. 6 k.c. trzeba stwierdzić, że do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika natomiast należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie (wyrok SN z dnia 19 listopada 1997 r. I PKN 375/97). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.)( wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 r. I CKU 45/96). Innymi słowy na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenie powództwa.

Zgodnie z art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one, a nie Sąd, są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik (tak uzasadnienie wyroku SN z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96; wyrok SN z dnia 7 marca 1997 r., II CKN 70/96; uzasadnienie wyroku SN z dnia 16 grudnia 1997 r., II UKN 406/97; wyrok SN z dnia 15 grudnia 1998 r., I CKN 944/97; wyrok SN z dnia 7 lipca 1999 r., II CKN 417/98; uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 lipca 1999 r., I CKN 415/99; wyrok SN z dnia 7 października 1998 r., II UKN 244/98; postanowienie SN z dnia 28 września 1999 r., II CKN 269/99; uzasadnienie wyroku SN z dnia 11 października 2000 r., II UKN 33/00). Przepisy art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. wskazują, iż to na stronach ciąży obowiązek wykazywania swoich twierdzeń. Rola sądu w zakresie dowodzenia w postępowaniu cywilnym procesowym, sprowadza się – co do zasady – jedynie do oceny złożonego przez strony materiału dowodowego, o ile jest on dopuszczalny i zawnioskowany w należytym terminie. Zaznaczyć należy, iż dowodzenie własnych twierdzeń nie jest obowiązkiem strony (ani materialno-prawnym, ani procesowym), a tylko spoczywającym na niej ciężarem procesowym. Nie istnieje zatem żadna możliwość egzekwowania od strony aktywności w sferze dowodowej – sąd nie może nakazać czy zobowiązać do przeprowadzenia dowodu. Jedynie od woli strony zależy, jakie dowody zostaną przez sąd przeprowadzone. Przeciwko stronie natomiast – co wynika z art. 6 k.c. – skierują się ujemne następstwa jej pasywnej postawy. Fakty nieudowodnione zostaną pominięte i nie wywołają skutków prawnych z nimi związanych, co ostatecznie może prowadzić do przegrania procesu.

Zatem zgodnie z powyższą regułą na pozwanej ciążył obowiązek wykazania przedstawienia oferty poszkodowanemu. Pozwana jednak tego nie uczyniła. Na dołączonej do sprzeciwu od nakazu zapłaty płycie CD nie znajdowało się nagranie rozmowy telefonicznej z osobą zgłaszającą szkodę. Z zawartych na płycie dokumentów wynika, że propozycja najmu oraz stawki najmu zostały sformułowane, jednakże pozwany nie wykazał, że informacje te dotarły do poszkodowanego. Obowiązek ten spoczywała na pozwanym wobec zaprzeczenia przez poszkodowanego i powoda.

Na marginesie należy zauważyć, że oferta powinna wyrażać stanowczą wolę zawarcia umowy. Oznacza to, że wyrażona w niej propozycja zawarcia umowy powinna być tak sformułowana, że do zawarcia umowy potrzebne jest wyłącznie oświadczenie o przyjęciu oferty wprost (umowa przez przystąpienie).

Oferta powinna również określać istotne postanowienia proponowanej umowy. Przez to pojęcie należy rozumieć przedmiotowo istotne elementy umowy (essentialia negotii), a więc te postanowienia, które decydują o istocie danej umowy, indywidualizują ją pod względem prawnym spośród innych umów. Bez ich określenia dana umowa nie może dojść do skutku.

Rodzaj i zakres istotnych postanowień umowy zależy od tego, jaki stosunek prawny ma ona kreować. Przede wszystkim istotne znaczenie ma to, czy jest to oferta zawarcia umowy nazwanej, czy nienazwanej. Jeżeli dotyczy ona umowy nazwanej, postanowienia przedmiotowo istotne określone są przez ustawę.

W każdym przypadku konieczne jest określenie wszystkich postanowień przedmiotowo istotnych dla danej umowy.

Nadmienienia wymaga również fakt, że wysokość czynszu najmu jest jednym (ale nie jedynym) z przedmiotowo istotnych elementów umowy. Sama wysokość czynszu najmu nie indywidualizuje umowy w sposób wystarczający. Z punktu widzenia poszkodowanego – najistotniejszym elementem umowy jest czas wynajmu – gwarantujący mu możliwość korzystania z pojazdu zastępczego na pełny czas naprawy.

W przypadku szkody naprawianej przez ubezpieczyciela oferta najmu nie musi spełniać wszystkich powyższych warunków, ponieważ przy naprawieniu szkody wymagany jest obowiązek zmierzania do minimalizacji szkody oraz współpracy z ubezpieczycielem.

W ocenie Sądu zarzuty pozwanej dotyczące naruszenia obowiązku minimalizowania szkody przez poszkodowanego również nie mógł zostać uwzględniony, wobec powyższych okoliczności.

Zatem mając powyższe na uwadze Sąd przyjął, że uzasadniony okres najmu samochodu zastępczego przez poszkodowanego wyniósł 28 dni, przy stawce 190 zł brutto za dobę najmu pojazdu zastępczego. Tym samym należne powódce odszkodowanie z tyt. zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego wyniosło kwotę 5 320 zł brutto. Mając jednakże na uwadze, że pozwana zapłaciła powódce z tego tytułu kwotę 2 185 zł brutto pozostałe należne powódce odszkodowanie wynosi 3 135 zł.

W związku z powyższym powództwo zostało uwzględnione w całości.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.p.c. od dnia 20 listopada 2017 roku, bowiem roszczenie w tym dniu było wymagalne.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na łączną kwotę kosztów poniesionych przez powódkę złożyły się kwoty: 157 zł tytułem opłaty od pozwu, 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa oraz 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalona zgodnie z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804), co daje łączną kwotę 1 074 zł.

SSR Jolanta Brzęk