Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku w V Zamiejscowym Wydziale Karnym z siedzibą w Węgorzewie w składzie:

Przewodniczący – SSR Lidia Merska

Protokolant – Marta Kornacka

w obecności Prokuratora -------------------

po rozpoznaniu w dniach 21 marca 2019 r. i 18 kwietnia 2019r, na rozprawie

sprawy P. B.

urodzonego (...) w B.

syna J. i I. z d. Ś.

oskarżonego o to, że: w okresie od miesiąca lipca 2017 r. do miesiąca sierpnia 2018 r. prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą N. A., ul. (...), (...)-(...) W., wykonując czynności z zakresu prawa pracy, uporczywie naruszył prawa pracownika wynikające z ubezpieczenia społecznego w ten sposób, że nie dopełnił ustawowego obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego (pracownika ) w kwocie 3.948,48 zł oraz składek na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez płatnika w kwocie 5187,63 zł oraz na ubezpieczanie zdrowotne w kwocie 2236,64 zł oraz na fundusz pracy i gwarantowanych świadczeń pracowniczych w kwocie 734,40 zł, doprowadzając w ten sposób do zadłużenia wobec ZUS, działając w ten sposób na szkodę pracownika B. L.

tj. o czyn z art.218 §1a kk

1.  Uznając, iż wina i społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna, na podstawie art. 66§1 i §2kk, art. 67§1kk i art. 67§3kk postępowanie karne wobec oskarżonego P. B. warunkowo umarza na okres próby 2 (dwa) lat i nakłada na oskarżonego obowiązek naprawienia szkody w całości poprzez uiszczenie kwoty 12.107,15zł (dwanaście tysięcy sto siedem 15/100) złotych na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. w terminie 6 (sześć) miesięcy od uprawomocnienia się wyroku.

2.  Zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w O. kwotę 840,00 (osiemset czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów ustanowionego w sprawie pełnomocnika.

3.  Zwalnia oskarżonego od obowiązku ponoszenia opłat i pozostałych kosztów sądowych.

Sygn. akt VK 272/18

UZASADNIENIE

P. B. od 01.02.2010r prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...). Jest to działalność polegająca na naprawie maszyn i pojazdów rolniczych, budowalnych. Dochody uzyskiwane są w zależności od ilości zleceń i wykonanych prac. Problemy finansowe firmy związane są również z nieterminowością uiszczenia należności przez zleceniodawców. W okresie od 15.12.2010r w firmie zatrudniony jest pracownik – B. L.. Od stycznia 2018r zmieniły się przepisy w zakresie ubezpieczeń społecznych odnośnie wskazania przez płatnika należności, na poczet której dokonuje płatności. Obecnie pracodawca nie ma możliwości uiszczenia bieżących składek na ubezpieczenia społeczne należnych z tytułu zatrudnienia pracownika bez uiszczenia należności również z tytułu swojego ubezpieczenia.

Postanowieniem z dnia 16 czerwca 2016r w sprawie o sygn. akt VK 48/16 postępowanie karne wobec P. B. zostało umorzone na podstawie art. 59akk w zw. z art. 4§1kk – popełnienie czynu kwalifikowanego z art. 218§1a kk popełnione w okresie od miesiąca stycznia 2014r do miesiąca stycznia 2016r. Postępowanie zostało umorzone wobec opłacenia składek przez oskarżonego.

Wyrokiem z dnia 12 lutego 2018r o sygn. akt VK 12/18 postępowanie karne zostało warunkowo umorzone na okres próby 2 lat w związku z popełnieniem przestępstwa kwalifikowanego z art. 218§1akk, którego dopuścił się w okresie od miesiąca czerwca 2016r do miesiąca czerwca 2017r.

Wyrokiem z dnia 1 marca 2018r w sprawie o sygn. akt IIK 4/18 postępowanie karne wobec P. B. zostało warunkowo umorzone na okres próby 2 lat w związku z popełnieniem dwóch przestępstw kwalifikowanych z art. 286§3kk w zw. z art. 286§1kk popełnionymi 20 maja 2013r i 10 kwietnia 2013r.

P. B. od lipca 2017r do miesiąca sierpnia 2018r nie dopełnił ustawowego obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego w kwocie 3948,48zł, w części finansowanej przez płatnika w kwocie 5187,63zł, składek na ubezpieczenie zdrowotne - 2236,64zł oraz fundusz pracy i gwarantowanych świadczeń pracowniczych – łączna kwota 12.107,15zł.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: zawiadomienia k. 1 – 2, danych k. 3, listy ubezpieczonych k. 5, stanu należności k. 6 – 8, k. 9 – 10, zadłużenia k. 11, 12, wyroku k. 18, postanowienia k. 19, wyroku k. 60, wyjaśnień oskarżonego k. 78v, zeznań świadków D. R. k. 78v – 79, B. L. k. 79.

Oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i wyjaśnił, że zaległości w płatności składek na ubezpieczenia społeczne wynikały z trudności w egzekwowaniu należności za wykonane usługi. Podał, iż aktualnie obowiązujące przepisy uniemożliwiają mu dokonywanie płatności jedynie składek należnych z tytułu zatrudnienia pracownika bez płatności również składek na ubezpieczenie społeczne pracodawcy.

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie jest bezsporny, potwierdzony zgormadzonymi w sprawie dokumentami, zeznaniami świadków jak i wyjaśnieniami oskarżonego.

Artykuł 218§1akk stanowi o odpowiedzialności karnej osoby, która wykonując czynności z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych złośliwie bądź uporczywie narusza prawa pracownika wynikające z ubezpieczenia społecznego. Podmiotem naruszenia praw pracowniczych może być jedynie pracodawca lub osoba odpowiedzialna w zakładzie pracy za sprawy związane z zatrudnieniem, kształtowaniem warunków pracy lub za ubezpieczenie pracowników. Przestępstwo to ma charakter formalny, do jego dokonania nie jest wymagane spowodowanie efektywnej szkody ani nawet bezpośredniego i konkretnego niebezpieczeństwa. Karalne jest samo naruszenie praw pracowniczych, chociaż ratio legis tej karalności tkwi w przeciwdziałaniu wyrządzenia pracownikowi określonej szkody (Kodeks Karny Komentarz, Andrzej Marek, Dom Wydawniczy ABC 2005, s.485). Ustawa z dnia 13 października 1998r o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009r nr 205, poz.1585 z późn. zm.) nałożyła m.in. na Zakład Ubezpieczeń Społecznych obowiązek wykonywania zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych i powierzyła mu kontrolę wykonywania zadań z tego zakresu przez płatników składek. Z art. 40 w/w ustawy wynika, iż na koncie ubezpieczonego ewidencjonuje się informacje o wysokości należnych i wpłaconych składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne oraz o wysokości należnej i odprowadzonej składki na otwarty fundusz emerytalny. W wypadku nieopłacenia składek w terminie lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości ZUS może wymierzyć płatnikowi dodatkową opłatę, a składki, odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia i dodatkowa opłata podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej – art. 24 ust.2. Kontrolę wykonywania zadań i obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych przez płatników składek powierzono Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych – art. 86 w/w ustawy. Poza tym pomimo tego, czy należna składka od wynagrodzenia pracownika została pobrana i przekazana do ZUS-u czy też nie, pracownik jest uprawniony do świadczenia z ubezpieczenia społecznego.

Przestępstwo określone w art. 218 §1akk może być popełnione z winy umyślnej w zamiarze bezpośrednim. Niewątpliwie oskarżony doskonale zdawał sobie sprawę z wagi i konsekwencji podejmowanych przez niego decyzji. Okres niepłacenia składek – ponad rok przy zatrudnieniu jednej osoby, może świadczyć o problemach finansowych firmy. Z informacji Urzędu Skarbowego wynika, iż w roku podatkowym 2017 oskarżony osiągnął dochód 19.929,04zł i w roku 2018 – 32.554,70zł. Nie jest to dochód zbyt duży, tym bardziej iż wynagrodzenie pracownikowi oskarżony płacił zawsze terminowo.

Znamię „uporczywości” zawiera zarówno wielokrotność uchylania się od wykonania powinności, jak i świadomość niweczenia tym możliwości osiągnięcia stanu założonego przez prawo (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 13.12.2000, sygn. akt II AKz 289/00, KZS 2000/12/13). Okres czasu, kiedy oskarżony nie wykonywał obowiązku odprowadzania składek i miał pełną świadomość co do konsekwencji swojego postępowania, świadczy o tym, że zachowanie to nosi znamiona uporczywości.

Warunkowe umorzenie postępowania, w myśl art. 66 § 1 k.k. możliwe jest, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne (k. 50), jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Wymienione przesłanki, w świetle wyżej poczynionych ustaleń, zwłaszcza, co do nieznacznej winy i społecznej szkodliwości czynu ( art. 115 § 2 k.k. – rodzaj wyrządzonej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych obowiązków), a nadto uprzedniej niekaralności oskarżonego i jego nie budzącym jakichkolwiek zastrzeżeń dotychczasowym sposobie życia, zostały zdaniem Sądu spełnione.

Za udzieleniem oskarżonemu kolejnej szansy i zasadnością przypuszczenia, że pomimo umorzenia postępowania będzie on przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa przemawia jego postawa - przyznał się on do popełnienia zarzuconego mu przestępstwa i w toku postępowania złożył wyjaśnienia nie umniejszając swojej winy. W tej sytuacji zadaniem Sądu należy umożliwić oskarżonemu normalne funkcjonowanie w społeczeństwie, tak aby mógł prowadzić działalność gospodarczą. Przecież najistotniejszym jest aby oskarżony uiścił należne składki, uzupełnił stratę budżetu państwa, a nie tylko to żeby poniósł karę. Sąd nałożył na oskarżonego obowiązek naprawienia szkody w całości, zgodnie z art. 67§3kk, zakreślając termin, ponieważ obowiązek ten pełni rolę środka probacyjnego.

Ustalony, na zasadzie art. 67 § 1 k.k., okres próby wynoszący dwa lata, a nadto orzeczenie wobec niego obowiązku naprawienia szkody, ukształtuje pozytywną postawę oskarżonego akcentując jednocześnie naganność jego zachowania. Od oskarżonego będzie zależało, czy skorzysta z danej mu szansy. Sąd na przestrzeni dwóch lat będzie miał możliwość zweryfikowania swojego stanowiska.

Zgodnie z art. 627kpk w zw. §11 ust. 2 pkt 3 i ust. 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22.10.2015r zasądzono stosowne wynagrodzenie na rzecz oskarżyciela posiłkowego w związku z ustanowieniem pełnomocnika w sprawie.

Na postawie art. 624 kpk zwolniono oskarżonego od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, albowiem jego sytuacja materialna nie pozwala na ich uiszczenie.