Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 8 sierpnia 2019 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Daria Ratymirska

Protokolant: p. o. prot. sąd. Oliwia Zielińska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2019 roku w Kłodzku

sprawy z wniosku H. z siedzibą w W.

przy udziale A. K. (1), W. K. (1), L. K., S. K. (1), F. K., B. J., K. K. (1), A. S., L. G.

o stwierdzenie nabycia spadku po zm. A. K. (2)

I. stwierdza, że spadek po A. K. (2), zmarłym w dniu 27 stycznia 2013r. w N., ostatnio stale zamieszkałym w N., na podstawie ustawy, z dobrodziejstwem inwentarza, nabyli:

bratanek A. K. (1), syn W. i I. – w 2/12 części;

bratanek W. K. (1), syn W. i I. – w 2/12 części;

bratanek W. K. (2), syn W. i I. – w 2/12 części;

siostrzenica L. G. (pop. K., nazwisko rodowe S.), córka L. i S. – w 2/12 części;

siostrzenica B. J., córka L. i S. – w 2/12 części;

A. S., córka M. S. (1) i I. D. – w 1/12 części;

F. K., syn P. A. i K. M. – w 1/12 części;

II. ustala i przyznaje na rzecz kuratora ustanowionego dla nieznanych z miejsca pobytu uczestników - adw. T. W. wynagrodzenie w kwocie 147,60 zł, którą poleca wypłacić z wydatków budżetowych Sądu Rejonowego w Kłodzku.

(...)

UZASADNIENIE

H. w W. wniósł o stwierdzenie nabycia spadku po A. K. (2), zmarłym w dniu 27 stycznia 2013r. w N., ostatnio stale zamieszkałym w N.. Podał, że jest następcą prawnym wierzyciela (...) Banku S.A., z tytułu zawartej przez spadkodawcę umowy o kredyt konsolidacyjny z dnia 12.09.2012r.

Sąd ustalił:

Spadkodawca A. K. (2) zmarł w dniu 27 stycznia 2013r. w N., ostatnio stale mieszkał w N.. Nie pozostawił testamentu. Zmarł, jako rozwiedziony. Pozostawił po sobie troje dzieci: J. K., S. K. (2) i J. B.. Wszyscy odrzucili spadek – J. K. – w dniu 10.04.2013r. (...), S. K. (2) w dniu 13.02.2013r., nie pozostawiając zstępnych (...), J. B. w dniu 13.02.2013r. (...). Dzieci J. K. odrzuciły spadek: D. K. w dniu 16.04.2013r. (...), P. K. w dniu 19.06.2013r. (...), B. K. w dniu 19.06.2013r. (...), nie pozostawiając dalszych zstępnych. Dzieci J. B.: A. B. i K. B. odrzuciły spadek w dniu 13.02.2013r. (...) nie pozostawiając zstępnych.

Matka spadkodawcy M. K. zmarła przed otwarciem spadku (ojciec n/n).

Siostra spadkodawcy S. S. odrzuciła spadek w dniu 18.07.2013r. (...), miała dzieci: L. G. (pop. K., nazwisko rodowe S.), B. J. i M. S. (2), który w dniu 17.01.2014r. odrzucił spadek (...), pozostawiając dzieci: A. S., K. K. (1) i M. S. (3). K. K. (1) i M. S. (4) odrzucili spadek w dniu 31.07.2018r. Postanowieniem z dnia 31 lipca 2018r., wydanym w sprawie o sygn. akt (...), tut. Sąd zatwierdził uchylenie się w.w. uczestników od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku po A. K. (2). K. K. (1) miała syna małoletniego F. K..

Brat spadkodawcy W. K. (2) zmarł przed otwarciem spadku, w 1985 roku. Pozostawił po sobie czterech synów: A., W., L. i W., który zmarł w dniu 1.09.2014r. (pozostawiając syna S. K. (1)). L. K. oraz jego syn R. odrzucili spadek (I N (...) i I N (...)).

Dowód:

odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy (k-21)

odpis skrócony aktu urodzenia i małżeństwa L. S. /K. (k-93, 192)

odpis skrócony aktu urodzenia A. S. (k-89)

odpis skrócony aktu urodzenia M. S. (3) (k-90)

odpis skrócony aktu małżeństwa B. J. (k-87)

odpis skrócony aktu urodzenia K. S. (k-88)

odpis skrócony aktu urodzenia F. K. (k-195)

odpis skrócony aktu urodzenia A. K. (1) (k-78)

odpis skrócony aktu urodzenia W. K. (1) (k-76)

odpis skrócony aktu urodzenia L. K. (k-77)

odpis skrócony aktu zgonu W. K. (2) (k-75)

zapewnienie spadkowe uczestniczki B. J. (k-62v.)

oświadczenia o odrzuceniu spadku (...)

Z zapewnienia spadkowego uczestniczki B. J. wynika, że spadkodawca miał poza w.w. jeszcze siostrę J. i brata J., którzy zmarli przed otwarciem spadku i pozostawili po sobie dzieci, jednakże ich dane oraz okoliczność, czy w ogóle żyją, nie były znane zapewniającej uczestniczce, a ponadto brak było możliwości ustalenia tych danych w bazie Pesel-Sad, wobec czego – na mocy postanowienia z dnia 11 maja 2018r. - wezwano spadkobierców przez ogłoszenie (art. 672 – 674 kpc). W ustawowym terminie nie zgłosił się nikt chętny do nabycia spadku.

Dla nieznanych z miejsca pobytu uczestników L. G. i A. K. (1) ustanowiono kuratora (art. 510 § 2 kpc).

W toku postępowania zwalniano od udziału w sprawie uczestników, którzy odrzucili spadek, oraz w ich miejsce Sąd wezwał zainteresowanych, których dotyczył wynik postępowania (art. 510 § 1 i 2 kpc).

Pismem z dnia 30.05.2018r. (k-120) wnioskodawca cofnął wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. Cofnięcie wniosku nie było jednak skuteczne, gdyż inni uczestnicy – K. K. (1) (k-148) i M. S. (3) (k-150) - sprzeciwili się temu (art. 512 § 1 kpc).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 922 § 1 kc, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów księgi IV kodeksu cywilnego. Otwarcie spadku następuje zawsze w chwili śmierci osoby fizycznej (art. 924 kc), z tą też chwilą spadkobierca nabywa spadek (art. 925 kc). Z chwilą otwarcia spadku określone prawa i obowiązki wchodzą do majątku spadkobierców, stając się prawami i obowiązkami tych osób. W myśl przepisu art. 926 § 1 kc, powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą (§ 2). Spadkodawca A. K. (2) nie pozostawił testamentu. Zgodnie z przepisami art. 931 kc, w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku (§ 1). Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych (§ 2). Zgodnie z art. 1015 § 1 kc, oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku (art. 1020 kc).

Spadkodawca zmarł jako rozwiedziony, pozostawił po sobie zstępnych, którzy odrzucili spadek.

Zgodnie z art. 932 § 3 kc, w braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Matka spadkodawcy M. K. zmarła przed otwarciem spadku (ojciec był nieznany). Zgodnie z art. 932 § 4 kc, jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych.

W myśl art. 932 § 5 kc, jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych zstępnych spadkodawcy. Zgodnie z art. 927 § 1 kc, nie może być spadkobiercą osoba fizyczna, która nie żyje w chwili otwarcia spadku.

Jak wskazano wyżej, zstępni rodzeństwa spadkodawcy – M. S. (2), M. S. (3), K. K. (1), L. K. i R. K. odrzucili spadek przed sądem lub notariuszem (art. 1018 § 3 kc). M. S. (2) i K. S. (pomimo pouczenia), jako przedstawiciele ustawowi, nie złożyli skutecznie oświadczeń w imieniu swoich małoletnich dzieci – odpowiednio A. S. i F. K., po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego (art. 101§3 kro). Ustawowy termin na złożenie oświadczenia minął 31 stycznia 2019r. (6 miesięcy od chwili złożenia oświadczeń przez wstępnych przed Sądem w dniu 31 lipca 2018r.). Pomimo uzyskania przez M. S. (2) zgody sądu opiekuńczego na odrzucenie spadku w imieniu małoletniej córki A. S. (k-176), nie złożył on stosownego oświadczenia ani przed sądem, ani przed notariuszem do chwili zamknięcia rozprawy. Oświadczenia takiego nie złożyła też sama uczestniczka A. S. po uzyskaniu pełnoletniości, pomimo zawiadomienia. Żadnych oświadczeń w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku nie złożyli uczestniczący w postępowaniu zstępni rodzeństwa spadkodawcy: B. J. i A. K. (1). Oświadczenie, złożone przez uczestnika W. K. (1) było bezskuteczne. Uczestnik został zawiadomiony o niniejszym postępowaniu w dniu 19 lipca 2018r., o czym świadczą dołączone do akt potwierdzenie odbioru (k-168) oraz wiadomości e-mail, wysyłane do sądu przez osobę, która podawała się pełnomocnikiem uczestnika, zamieszkałego w A. (k-158). Osobę tę, zwrotnie, poinformowano (k-189), kto, w świetle prawa polskiego, może być pełnomocnikiem procesowym strony (art. 87§1 kpc), o obowiązku przedłożenia do akt sprawy pełnomocnictwa w oryginale (art. 89 § 1 kpc), o konieczności złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym (art. 1018 § 3 kc), przy czym podpis na takim dokumencie może poświadczyć notariusz (w Polsce) lub konsul RP; pouczono zarazem, że oświadczenie takie może być złożone w mieniu uczestnika ustnie przed sądem, przy czym pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku powinno być pisemne z podpisem urzędowo poświadczonym (art. 1018 § 3 kc). Poinformowano też, że oświadczenie spadkowe uczestnika (z datą 23 lipca 2018r., dołączone do e-maila - k- 187) nie było skuteczne, gdyż powinno być złożone w Sądzie w oryginale z podpisem urzędowo poświadczonym, zgodnie z powyższymi pouczeniami. Do dnia rozprawy, poprzedzającej wydanie postanowienia kończącego sprawę, uczestnik W. K. (1) nie złożył skutecznie oświadczenia o odrzuceniu spadku po w.w. spadkodawcy. Termin ustawowy, wskazany w art. 1015 § 1 kc, liczony najpóźniej od dnia 23 lipca 2018r., minął bezskutecznie.

W myśl przepisu art. 1016 § 2 kc (według stanu aktualnego w chwili otwarcia spadku), brak oświadczenia spadkobiercy w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania, jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku. Jednakże gdy spadkobiercą jest osoba nie mająca pełnej zdolności do czynności prawnych, brak oświadczenia spadkobiercy w terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Zgodnie z art. 11 kc, pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletniości. Spadkobiercy A. S. i F. K. w chwili otwarcia spadku nie ukończyli osiemnastu lat, nie mieli więc pełnej zdolności do czynności prawnych, zatem spadek nabyli z dobrodziejstwem inwentarza. Zgodnie z art. 1016 kc, jeżeli jeden ze spadkobierców przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, uważa się, że także spadkobiercy, którzy nie złożyli w terminie żadnego oświadczenia, przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów, orzeczono, jak w pkt I postanowienia.

W niniejszej sprawie ustanowiono kuratora dla nieznanych z miejsca pobytu uczestników postępowania w osobie adw. T. W. z Kancelarii Adwokackiej w K.. Wynagrodzenie należne kuratorowi z tego tytułu ustalono w oparciu o przepisy § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (120 zł + VAT) i art. 2 ust. 1, art. 5 ust. 1 pkt 3, art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 510 § 2 kpc.