Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2019 r.

Sąd Okręgowy w Łomży I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 11.09.2019 r.

na rozprawie

sprawy z powództwa A. S.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Łomży

z dnia 3 kwietnia 2019 r., sygn. akt I C 657/18

I.  apelację oddala;

II.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki A. S. kwotę 1800 zł tytułem kosztów instancji odwoławczej.

Andrzej Kordowski W. W. K.

Sygn. akt I Ca 208/19

UZASADNIENIE

Powódka A. S. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki kwoty 19.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez powódkę krzywdę, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 07.12.2017 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kwoty 848,36 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 07.12.2017 r. do dnia zapłaty i kwoty 317,90 zł tytułem odszkodowania z odsetkami ustawowymi od dnia 07.12.2017 r. do dnia zapłaty. Wniosła też o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu wg norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 17 czerwca 2016 r. w Ł. na ulicy (...). kierujący pojazdem osobowym marki O. (...) nr. rej. (...) 12, potrącił powódkę na oznakowanym przejściu dla pieszych, będącą w dniu zdarzenia osobą małoletnią. Kierujący pojazdem posiadał ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie (...) (nr polisy (...)) i na podstawie art. 822 § 1 k.c. pozwany ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną powódce przez kierującego pojazdem.

W wyniku potrącenia powódka wskazała, że doznała urazu śródczaszkowego (wstrząśnienia), ran otwartych powłok głowy okolicy czołowej, skręcenia i naderwania odcinka szyjnego kręgosłupa, stłuczenia dolnej części grzbietu i miednicy, stłuczenia barku i ramienia lewego, otarcia naskórka okolicy barku lewego. Po wypadku odwieziono ją karetką Pogotowia (...) do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w Szpitalu Wojewódzkim w Ł.. Następnie po zaopatrzeniu przewieziono ją do Uniwersyteckiego (...) Szpitala (...) w B., gdzie przebywała w Klinice (...) od dnia 17.06.2016 r. do dnia 19.06.2016 r..

Każdego dnia podczas pobytu w szpitalu powódkę odwiedzała jej matka B. S. udzielając wsparcia psychicznego, dojeżdżając własnym samochodem marki V. (...) nr rej. (...).

Zgodnie z zaleceniem lekarskim A. S. przez okres jednego miesiąca powinna pozostawać w domu, odpoczywać. Zakazano jej też prowadzenia aktywności fizycznej, oglądania TV i korzystania z telefonu komórkowego. W okresie bezpośrednio po wypadku konieczne było korzystanie z leków służących opatrywaniu uszkodzeń skóry głowy oraz otarć naskórka barku lewego i zapobiegających powstawaniu blizn oraz korzystanie z leków przeciwbólowych. Przez okres dwóch tygodni, przy dużych upałach poszkodowana nosiła kołnierz ortopedyczny, zakupiony na własny koszt oraz odczuwała silny ból żołądka spowodowany przedłużającym się stresem powypadkowym.

Powódka wskazała, że po wypadku była objęta opieką Poradni Neurochirurgicznej Szpitala (...), a po badaniach kontrolnych w dniu 27.06.2016r. i w dniu 08.09.2016 r. zalecono jej rehabilitację, uczęszczanie na zajęcia pływania oraz zwolnienie z lekcji w-f. Z uwagi na utrzymujące się dolegliwości bólowe w dniu 16.01.2017 r. A. S. rozpoczęła rehabilitację w Centrum (...), jednak po kilku zabiegach musiała zrezygnować z uwagi na kolizję terminu zabiegów z obowiązkami szkolnymi z tytułu pobierania nauki w klasie maturalnej. Z uwagi na konieczność oczekiwania na rehabilitację, zgodnie z zaleceniem lekarskim powódka wcześniej korzystała przez miesiąc wrzesień 2016 r. z miejskiego basenu pływackiego, we wszystkie dni robocze (22), w wymiarze 1 godziny każdorazowo, za odpłatnością 8 zł/godzinę.

Powódka wskazała, że w chwili wypadku była jeszcze małoletnia, zdała do klasy maturalnej. Na skutek wypadku doznała cierpień i bólu związanych z uszkodzeniem ciała, ale także cierpień psychicznych związanych z przebiegiem wypadku oraz poddaniem się badaniom i zabiegom medycznym, a także niemożnością uczestniczenia w typowych dla tego wieku aktywnościach fizycznych i społecznych. A. S. nie mogła uczestniczyć w zakończeniu roku szkolnego, nie mogła skorzystać z zaplanowanego wyjazdu wakacyjnego i wypoczynku nad morzem, przez kolejne miesiące odczuwała lęk przed przechodzeniem przez ulicę, co spowodowało ostracyzm wśród rówieśników oraz dalsze cierpienia psychiczne. Utraciła też znaczną ilość pięknych, długich do pasa włosów, które zostały wycięte przez szkła z samochodu lub przy zaszywaniu ran okolicy czołowej głowy. Przez kilka miesięcy odczuwała dolegliwości bólowe, nie mogła normalnie spać, co powodowało cierpienia psychiczne i stan przedłużającego się zmęczenia mający wpływ na jakość życia.

Powódka podała, że na poniesione koszty leczenia powódki w kwocie (...).36 zł składa się:

- kwota 303,73 zł z tytułu zakupu leków i środków Opatrunkowych po powrocie ze szpitala (C. żel 20g 3 szt. x 35.99 zł, I. 3 op. x 8 zł, A. 100 mg 2 opak. x 15,79 zł, H. 10 mg 2 op. x 13 zł, M. 2 Op. x 8.99 zł, plaster z opatrunkiem 3 op. x 8,20 zł, kompresy 2 gazy 20 op. x 1,23 zł, woda utleniona 2 op. x 3,50 zł, kołnierz ortopedyczny 1 szt. x 40 zł,

- kwota 401,18 zł stanowiąca koszt codziennych przyjazdów matki powódki samochodem osobowym o pojemności silnika 1896 cm3.w celu wsparcia psychicznego dziecka w czasie pobytu w Szpitalu w B. w dniach 17- 19.06.2016 r. oraz przywozu córki ze szpitala do domu w dniu 19.06.2016 r.( 3 x 160 km = 480 km x 0,8358zł/km),

-

kwota 267,45 zł stanowiąca koszt dojazdu samochodem osobowym o pojemności silnika 1896 cm3 na badanie w Poradni Neurochirurgicznej Uniwersyteckiego (...) Szpitala (...) w B. w dniu 27.06.2016 r. i 08.09.2016 r.( 2 x 160 km x 0,8358 zł/km),

-

kwota 176 zł stanowiąca koszt zakupu biletów wstępu na pływalnię miejską w miesiącu wrześniu 2016 r. w celu realizacji zalecenia lekarskiego odnośnie rehabilitacji poprzez pływanie (22 dni x 8zł/godz.).

Z uwagi na fakt, że pozwany wypłacił powódce z tytułu kosztów leczenia kwotę 100 zł, a z tytułu kosztów dojazdów kwotę 200 zł, uzasadnione jest roszczenie powódki o zapłatę za poniesione koszty leczenia kwoty 848.36 zł.

Powódka wskazała, że w czasie wypadku i podczas udzielania pomocy medycznej zniszczone zostały rzeczy osobiste powódki: koszulka bawełniana, spodnie dżinsowe, buty sportowe, torebkę oraz etui na telefon komórkowy łącznie na kwotę 517,90 zł (odpowiednio: 99 zł + 79,90 zł + 169 zł + 130 zł + 40 zł). Wartość zniszczonych rzeczy dokumentują załączony paragon, a w przypadku braku paragonu - wydruk z Internetu ofert sprzedaży takich samych rzeczy jakie zostały zniszczone. Z uwagi na wypłatę przez pozwanego kwoty 200 zł, dochodzona pozwem kwota odszkodowanie za zniszczone rzeczy wynosi 317,90 zł.

Pozwany (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych.

Strona pozwana przyznała, że bezspornym jest to, iż kierujący pojazdem ubezpieczonym w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego, doprowadził do potrącenia powódki i w związku z zaistnieniem tego zdarzenia powódka doznała obrażeń ciała. Nie kwestionowała też faktu, iż przedmiotowe zdarzenie zostało zgłoszone ubezpieczycielowi, który w postępowaniu likwidacyjnym wypłacił na rzecz powódki kwotę 1.000 zł tytułem zadośćuczynienia, 200 zł tytułem zniszczonych meczy, 100 zł tytułem kosztów leczenia oraz 240,80 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów.

Pozwany zakwestionował roszczenie pozwu w całości, podnosząc zarzuty rażącego zawyżenia kwoty zadośćuczynienia, niewykazania roszczenia o zwrot kosztów leczenia, w tym kosztów dojazdów, niewykazania roszczenia o odszkodowanie za zniszczone rzeczy.

Pozwany kwestionując wysokość zadośćuczynienia, wskazał, że cierpienia powódki uzasadniają roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia w łącznej kwocie 20.000 zł. Ze sporządzonej w toku postępowania likwidacyjnego opinii lekarza orzecznika wynika, iż wskutek wypadku powódka doznała 1% uszczerbku na zdrowiu i brak dowodów na istnienie innego, trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki, przekraczającego ustalony przez pozwanego.

Sąd Rejonowy w Łomży wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie I C 657/18 zasądził od pozwanego na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia kwotę 19.000 zł, tytułem odszkodowania 1.125,46 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty (pkt. I. i II.). Zasądził też od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.617 zł tytułem kosztów postępowania (pkt. III.). Ponadto, nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Łomży kwotę 1.859,07 zł tytułem zwrotu wydatków (pkt. IV.).

Sąd Rejonowy w Łomży uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie swych rozważań wskazał, że pozwany nie negował swojej odpowiedzialności za zaistniałe zdarzenie drogowe, będące źródłem powstania jego odpowiedzialności, dlatego też ta okoliczność nie była przedmiotem rozważań w niniejszej sprawie.

W związku z powyższym i w oparciu o dołączoną do akt dokumentację szkodową oraz stanowisko pozwanego – Sąd uznał za należycie udowodnione okoliczności odnoszące się do wypadku drogowego z 17 czerwca 2016 r. jako przyznane i niekwestionowane przez żadną ze stron procesu, zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c.. Nadto okoliczności te wynikają wprost z dowodu z akt postępowania w sprawie Sądu Rejonowego w Łomży II K 729/16 (dowód II K 729/16).

Zdaniem Sądu Rejonowego, wypadek drogowy był konsekwencją nieprawidłowego zachowania na drodze kierowcy, posiadającego aktualną polisę OC w pozwanym Towarzystwie. Z uwagi na powyższe pozwany ubezpieczyciel powinien odpowiadać za naprawienie szkody wyrządzonej powódce.

Podstawę odpowiedzialności pozwanego w tym zakresie stanowi art. 822 § 1 i 4 k.c. w zw. z art. 9 oraz 34 i 36 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniowymi funduszu gwarancyjnym (...) z dnia 22 maja 2003 r., statuujący zasadę odpowiedzialności gwarancyjnej ubezpieczyciela za szkody wyrządzone przez posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym w związku z ruchem tego pojazdu oraz uprawniający poszkodowanego do wystąpienia ze stosowym żądaniem o naprawienie szkody bezpośrednio do ubezpieczyciela.

Sąd Rejonowy podał, że z uwagi na to, iż pozwany kwestionował zakres szkody doznanej przez powódkę (tak niemajątkowej jak i majątkowej), przystąpił do ustalenia rozmiaru szkody poniesionej przez powódkę, A. S., rzutującej na wielkość przyznanej poszkodowanej zadośćuczynienia, stosownie do art. 444 k.c. i 445 k.c..

Powołując się na poglądy doktryny i ugruntowane orzecznictwo, Sąd Rejonowy wskazał, że ustalając wysokość należnego zadośćuczynienia wziął pod uwagę wszystkie ujawnione w toku procesu okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej przez powódkę krzywdy, takie jak rodzaj, charakter, długotrwałość cierpień fizycznych, ich intensywność, wiek powódki, a także poczucie bezradności, bezsilności, na które uskarżała się powódka.

Sąd przy ustalaniu rozmiaru cierpień powódki miał przede wszystkim na uwadze opinię biegłego sądowego powołanego dla celów niniejszego postępowania - tj. biegłego sądowego z zakresu neurologii M. B.. W ocenie Sądu opinia biegłej była wszechstronna, wnikliwa, wydana w oparciu o bezpośrednie badania powódki oraz dokumentację medyczną. Zaś wnioski płynące z opinii były jasne i klarowne, pokrywające się z danymi wynikającymi z dokumentacji medycznej. W wywiadzie, biegła przedstawiła przebieg leczenia, zbieżny z tym przedstawionym szczegółowo przez powódkę w pozwie, który to stan faktyczny Sąd przyjął za podstawę swych ustaleń.

Tak przedstawiony stan faktyczny nie był kwestionowany przez stronę pozwaną i potwierdzony załączonymi przez powódkę dowodami w postaci: historii choroby z leczenia powódki w Uniwersyteckim (...) Szpitalu (...) w B. w Klinice (...) w okresie od dnia 17.06.2016 r. do dnia 19.06.2017 r. , karty informacyjnej z leczenia powódki w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym Szpitala Wojewódzkiego w Ł., karty zdrowia dziecka z leczenia powódki w Poradni Neurochirurgicznej w Uniwersyteckim (...) Szpitalu (...) w B., karty porady ambulatoryjnej z dnia 03.08.2016 r. z Poradni Urazowo - Ortopedycznej Szpitala Wojewódzkiego w Ł., dokumentacji z leczenia powódki w (...), zeznań świadka B. S. i przesłuchania powódki.

Z miejsca zdarzenia powódka została zabrana do (...) szpitala w Ł., skąd została przetransportowana, transportem szpitalnym do (...) Szpitala (...) w B.. W (...) była hospitalizowana na Oddziale (...) Dziecięcej od 17 do 19 czerwca 2016 roku. W następstwie zdarzenia, doznała urazu głowy, kręgosłupa szyjnego i l-s oraz barku lewego. Na skórze w okolicy czołowej w następstwie zdarzenia, utkwiło ciało obce, które zostało usunięte. Do chwili obecnej w tym miejscu ma widoczną bliznę oraz wyczuwalne zgrubienie skóry. W związku z skutkami urazu u psychologa i psychiatry nie leczyła się.

Biegła rozpoznała stan po urazie powierzchownym głowy z raną okolicy czołowej prawej, stan po skręceniu kręgosłupa szyjnego, stan po skręceniu kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, stan po stłuczeniu barku lewego. Biegła wskazała też, że w następstwie urazu z dnia 17 czerwca 2016 roku, powódka nie doznała trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, którego ocena mieści się w kompetencjach biegłej neurolog. Zdaniem biegłej, wskazana w tym zakresie byłaby ocena przez biegłego chirurga oraz biegłego ortopedę (powódka dalszego wniosku takiego nie zgłosiła).

Zdaniem biegłej, powódka doznała urazu powierzchownego głowy z raną okolicy czołowej prawej oraz skręcenia kręgosłupa w odcinku c i 1-3. Zgłasza skargi na bóle głowy i kręgosłupa, z tego powodu nie podjęła leczenia w Poradni Neurologicznej. W ocenie biegłej dolegliwości były o niewielkim nasileniu i o przemijającym charakterze. Mogły trwać przez kilka tygodni po urazie. Powódka odczuwała bóle głowy o charakterze przemijającym oraz bóle kręgosłupa o charakterze miejscowym bez objawów korzeniowych, ubytkowych, w chwili przyjęcia do Kliniki (...), jak i w czasie leczenia w Poradni Neurochirurgicznej.

Powódka doznała urazu głowy o charakterze powierzchownym z raną prawej okolicy czołowej oraz skręcenia kręgosłupa szyjnego i stłuczenia okolicy l-s i była z tego powodu hospitalizowana w Klinice (...) w (...) w B. od 17 do 19 czerwca 2016r.

Powódka odbyła wizytę w (...) w Ł., w dniu 3 sierpnia 2016r. W czasie tej wizyty poza opukową bolesnością okolicy l-s, innych odchyleń w badaniu nie stwierdzano. Nie wykazano, aby były przepisane jakiekolwiek leki przeciwbólowe. Zalecono rehabilitację. Ponadto opiniowana odbyła dwie wizyty w Poradni Neurochirurgicznej 27 czerwca 2016 i 8 września 2016 roku, gdzie nie stwierdzono odchyleń w badaniu neurologicznym. Zalecono rehabilitację na pierwszej wizycie. Natomiast na drugiej wizycie zalecono uczęszczanie na zajęcia pływalni oraz zwolnienie z W-F. A. S. nie była leczona psychiatrycznie, nie była oceniana przez psychologa.

W ocenie biegłej neurolog, w związku z urazem głowy i kręgosłupa, opiniowana przez pierwszych kilka tygodni musiała się powstrzymać od długotrwałego przebywania w jednej pozycji ciała, czy cięższych prac fizycznych. Zajęcia na pływalni zalecił leczący neurochirurg, jak wiadomo opiniowana regularnie korzystała z basenu tylko miesiąc na przełomie sierpnia/września 2016 roku.

W dokumentacji medycznej w czasie pobytu w Klinice (...) opiniowana otrzymała dwukrotnie lek przeciwbólowy. Po zakończeniu pobytu brak jest adnotacji o przepisanych lekach. Ponadto, jak wiadomo z dołączonej informacji opiniowana na bliznę stosowała maść C.. Poza tym, brak jest udokumentowanego leczenia przeciwbólowego.

W badaniu neurologicznym na żadnym etapie po przebytym urazie nie stwierdzano ogniskowego uszkodzenia ośrodkowego czy obwodowego układu nerwowego. Ponadto, opiniowana nie była leczona w związku z następstwami urazu w Poradni Neurologicznej.

W ocenie biegłej, leczenie dolegliwości związanych ze zdarzeniem z dnia 17 czerwca 2016 roku zostało zakończone z dobrym efektem, bez trwałych następstw poza blizną w prawej okolicy czołowej. W opiniach uzupełniających sporządzonych na wniosek strony powodowej, biegła podtrzymała swoją opinię główną, wskazując dodatkowo, że w pierwszym okresie po urazie, tj. przez około 6-8 tygodni, powódka mogła odczuwać dolegliwości bólowe, które mogły wymagać przyjmowania leków przeciwbólowych. Biegła dodała, że całe zdarzenie mogło wywrzeć na opiniowanej, przemijające negatywne skutki o charakterze fizycznym, psychicznym. Pozostałością jest trwała blizna.

Sąd Rejonowy nie podzielił stanowiska pozwanego, że 1% trwały uszczerbek na zdrowiu stwierdzony w postępowaniu likwidacyjnym, został wyrównany wypłatą kwoty 1.000 zł. W ocenie Sądu, szkoda doznana przez powódkę, uprawniała ją do żądania stosownego zadośćuczynienia w myśl art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c.. Co prawda, pełnomocnik powódki, po dopuszczeniu dowodu z opinii neurolog, nie wnosił o dalszą opinię biegłego z ortopedii. Jednakże w okolicznościach przedmiotowej sprawy, tj. stanu faktycznego, Sąd Rejonowy nie uznał tego dowodu za konieczny do przeprowadzenia z urzędu, uznając, iż przeprowadzone postępowanie dowodowe dostarczyło dowodów do rozstrzygnięcia.

Wskazał, że przy ustalaniu zadośćuczynienia za doznaną szkodę niemajątkową, kryterium ustalenia stopnia uszczerbku na zdrowiu wskazanego w procentach, jest jednym z kryteriów branych przez Sąd pod uwagę przy ferowaniu orzeczenia. Żadne z przepisów prawa, nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalania wysokości zadośćuczynienia. Zatem Sąd bierze pod uwagę całokształt okoliczności mających wpływ na rozmiar krzywdy. Zadośćuczynienie ma na celu naprawienie szkody niemajątkowej wyrażającej się w krzywdzie w postaci cierpień fizycznych i psychicznych, dlatego ustalając jego wysokość należy mieć na uwadze rozmiar cierpień związanych z wypadkiem, jak też dolegliwości bólowe, uciążliwość związaną z leczeniem dojazdami na badania, sam pobyt w szpitalu.

Zdaniem Sądu I instancji, przyznanego zadośćuczynienia, w żaden sposób nie można traktować jako ekwiwalentu, co zdaje się czynić pozwany, wskazując, że za 1% uszczerbku, za trwałą bliznę na czole, należy się powódce 1.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Wskazał, że powódka, w dacie zdarzenia była małoletnią, zdała do klasy maturalnej. Została uderzona na przejściu dla pieszych podczas jego opuszczania, odrzucona na kilka metrów i opadła na pas zieleni oddzielający dwie biegnące w przeciwnym kierunku dwupaskowe jezdnie, tracąc przytomność, a później doznała szoku pourazowego W wyniku potrącenia doznała urazu śródczaszkowego (wstrząśnienia), ran otwartych powłok głowy okolicy czołowej, skręcenia naderwania odcinka szyjnego kręgosłupa, stłuczenia dolnej części grzbietu i miednicy, stłuczenia barku i ramienia lewego, otarcia naskórka okolicy barku lewego.

Sąd Rejonowy podkreśli, że powódka nie mogła uczestniczyć w uroczystości zakończenia roku szkolnego, świadectwo odebrała za powódkę koleżanka, nie skorzystała z zaplanowanego wyjazdu wakacyjnego nad morze. Z wyjazdu zrezygnowała również z uwagi na zalecenia lekarskie unikania słońca i hałasu. Powódka zrezygnowała też na pewien czas z oglądania TV, korzystania z komputera, telefonu. Dopiero po miesiącu czasu wyszła z domu. Odczuwała bardzo silny lęk przed przechodzeniem przez przejście dla pieszych. Wychodząc z domu dzwoniła do matki lub do koleżanki. Powódka utraciła znaczną ilość włosów (nosiła włosy do pasa), które zostały wycięte przez szkła z samochodu (które utkwiły w czole) oraz przy zszywaniu ran okolic czołowej, przez kilka miesięcy nie mogła spać, co powodowało dodatkowe zmęczenie. Budziła się w nocy krzycząc. Powódka miała też złamaną rękę.

Z dalszych wywodów Sądu Rejonowego wynika, że powódka w chwili zdarzenia szła z kilkuletnim chłopcem (znajomym rodziny), którego na prośbę odebrała w tym dniu z przedszkola. Również chłopiec został zabrany do szpitala w stanie ciężkim i powódka obwiniała siebie za całą sytuacje przez dłuższy czas. Po zdarzeniu siedziała na trawie i będąc w szoku krzyczała. Podczas wypadku została zniszczona odzież powódki i nie nadawała się do dalszego użytkowania. Powódka poniosła też koszty leczenia, szczegółowo opisane w pozwie oraz udowodnione załączonymi dowodami do pozwu, zeznaniami świadków: B. S., B. P. i wyjaśnieniami powódki, oferty cenowe internetowe na zakupione przez powódkę leki i środki opatrunkowe oraz zniszczone podczas wypadku rzeczy osobiste, paragon na zakup butów, cennik Parku (...) w Ł., decyzje pozwanego z dnia 04.12.2017 r. i z dnia 12.12.2017 r. o wysokości przyznanych świadczeń, dowód rejestracyjny pojazdu V. (...), zgłoszenie szkody i wezwanie pozwanego do zapłaty z dnia 24.10.2017 r.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie zgłoszone w całości przez powódkę, tak w zakresie szkody majątkowej, jak i niemajątkowej, jest uzasadnione. Wbrew stanowisku pozwanego, powódka należycie udowodniła wszelkie wskazywane efekty, w tym szkodę majątkową. Podkreślił, że oczywistym jest i nie wymagającym szczególnych dowodów, że podczas wypadku ulega zniszczeniu odzież. W tym przypadku, nie tylko odzież, ale również długie włosy powódki uległy zniszczeniu, co dla dziewczyny w wieku 17 lat stanowi niewątpliwie znaczną dolegliwość, odczuwalną bardziej dotkliwie niż dla kobiety w wieku np. średnim. Dodatkowym stałym obciążeniem psychicznym jest trwała blizna jaka pozostała na czole. Brak zatem podstaw, aby kwestionować te straty, podobnie jak i koszty związane z leczeniem i dojazdami, tym bardziej, iż w sposób szczegółowo i kompletny zostały wyliczone przez powódkę, zaś argumentacja pozwanego jest ogólnikowa. Nie do przyjęcia jest stanowisko pozwanego, iż kwoty wypłacone w postępowaniu likwidacyjnym, czynią w całości zadość roszczeniom powódki. (...) i życie jest dobrem podlegającym szczególnej ochronie i nie da się przeliczyć na żądną matematyczną wartość, a zwłaszcza na kwoty wskazane przez pozwanego.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał za zasadne przyznanie powódce zadośćuczynienia w kwocie 10.000 zł. zgodnie z art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. w zw. z art. 361 i 363 k.c. w zw. z art. 322 k.p.c.. Z powyższych względów Sąd orzekł jak w wyroku.

O odsetkach od przyznanej kwoty zadośćuczynienia orzeczono na podstawie art. 481 § 2 k.c. w zw. z art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) i (...). W ocenie Sądu Rejonowego, odsetki są należne powódce po upływie 30 dni od wezwania do wypłaty świadczeń (wezwanie zostało skierowane do pozwanego w październiku 2017r.).

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c., obciążając nimi w całości pozwanego, jako przegrywającego sprawę.

Powyższy wyrok pozwany zaskarżył w całości, zarzucając:

1) naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. przez:

a) nieprzypisanie należytej wagi wnioskom płynącym z opinii biegłego (którą Sąd obdarzył wiarą w całości), tj. temu, że powódka wskutek zdarzenia z dnia 17.06.2016 r. nie doznała trwałego ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przebyte leczenie było krótkotrwałe i nieinwazyjne, doznane dolegliwości były niewielkie i miały przemijający charakter, a leczenie zostało zakończone z dobrym skutkiem, co skutkowało rażącym zawyżeniem kwoty należnego zadośćuczynienia; b) wyciągnięcie wniosków sprzecznych z treścią materiału dowodowego, polegających na uznaniu, że powódka wskutek zdarzenia doznała złamania ręki, podczas gdy fakt ten nie wynika z żadnego przeprowadzonego dowodu, co skutkowało rażącym zawyżeniem kwoty należnego zadośćuczynienia;

2) naruszenie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na błędnej ocenie wysokości „odpowiedniej sumy pieniężnej", w szczególności nienależytym uwzględnieniu wniosków płynących z opinii biegłego, tj. tego że powódka wskutek zdarzenia z dnia 17.06.2016 r. nie doznała trwałego ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przebyte leczenie było krótkotrwałe i nieinwazyjne, doznane dolegliwości były niewielkie i miały przemijający charakter, a leczenie zostało zakończone z dobrym skutkiem, co skutkowało rażącym zawyżeniem kwoty należnego zadośćuczynienia;

3) naruszenie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na błędnej ocenie wysokości „odpowiedniej sumy pieniężnej” i zasądzenie na rzecz powódki zadośćuczynienia w kwocie 19.000 zł. podczas gdy z uzasadnienia skarżonego wyroku wynikało, że odpowiednią sumą zadośćuczynienia ma być kwota 10.000 zł;

4) naruszenie art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. przez zasądzenie na rzecz powódki odszkodowania za poniesione koszty leczenia oraz utraconą odzież, w sytuacji nieprzedstawienia dowodów na przepisanie leków oraz ich zakup, jak również nieprzedstawienia dowodów na zakup odzieży w zakresie przekraczającym przyznane odszkodowanie.

W oparciu o powyższe zarzuty, pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości przez oddalenie powództwa w całości; ponowne rozstrzygnięcie o kosztach procesu i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pełnomocnik powódki wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego wg norm przepisanych. Sąd Okręgowy zważył co następuje: Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie zauważyć należy, że istotnie tak jak to podniósł pozwany w apelacji, Sąd Rejonowy błędnie ustalił, że powódka w czasie wypadku doznała złamania ręki. Jednakże zaistniały błąd w ustaleniach faktycznych nie mógł przynieść postulowanego przez stronę apelującą skutku w postaci uwzględnienia apelacji i oddalenia powództwa.

W pozostałym bowiem zakresie sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i na ich podstawie trafnie uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie. W tej części Sąd Okręgowy podziela te ustalenia i wnioski, przyjmując je za własne.

Rzeczywiście, z przeprowadzonego w sprawie dowodu z opinii biegłego nie wynika, aby powódka doznała długotrwałego, czy też trwałego uszczerbku na zdrowiu. Jednakże słusznie zauważył pełnomocnik powódki, że w przedmiotowej sprawie nie można jedynie odnosić się do stopnia uszczerbku na zdrowiu, który został ustalony przez likwidatora, czyli pozwanego, jedynie na poziomie 1%. Należy mieć natomiast na uwadze wszelkie okoliczności sprawy, zarówno okoliczności samego wypadku, jak i wiek powódki, która w tym czasie była małoletnia, przechodziła przez jezdnię w sposób prawidłowy w miejscu do tego wyznaczonym, opiekując się przy okazji małoletnim dzieckiem, spotkała się z nieoczekiwanym zdarzeniem, jakim było potrącenie jej przez pojazd sprawcy. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że obrażenia, jakich doznała powódka, nie spowodowały, na co wskazuje opinia biegłego, długotrwałego, czy trwałego uszczerbku na jej zdrowiu, niemniej były one dolegliwe, jak też wpływające na wygląd zewnętrzny młodej powódki (rana cięta czoła, czy zniszczenie włosów).

Nie sposób zatem zgodzić się z tymi argumentami apelacji, na których skarżący oparł zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wskazując, że Sąd Rejonowy nie przypisał należytej wagi wnioskom płynącym z opinii biegłego. Zgodnie z tym przepisem sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Natomiast, jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 23 marca 1999r., sygn.. akt III CZP 59/98( OSNC 1999, Nr 7-8, poz. 124) podkreślił, że same ( nawet bardzo poważne ) wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez Sąd pierwszej instancji jeśli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c. nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez Sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska.

Wbrew zarzutom skarżącego, w rozpoznawanej sprawie Sąd I instancji nie tylko należycie ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy, ale też nie uchylił się od oceny wiarygodności i mocy dowodowej dowodów przedstawionych przez powódkę . W uzasadnieniu skarżonego wyroku Sąd Rejonowy podał w sposób logiczny i wyczerpujący przyczyny, dla których uwzględnił powództwo w całości.

Art. 445 § 1 k.c. zawiera szczególne reguły określające możliwość żądania zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę doznaną wskutek uszkodzenia ciała, czy rozstroju zdrowia. Celem zadośćuczynienia pieniężnego jest złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych – dlatego zadośćuczynienie obejmuje wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które wystąpią w przyszłości. Zadośćuczynienie winno mieć charakter całościowy i obejmować zarówno cierpienia fizyczne i psychiczne już doznane, czas ich trwania, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości, a więc prognozy na przyszłość (wyrok SN z 18 maja 2004 r., IV CK 357/03, LEX nr 584206). Stosownie zaś do art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Przepis art. 444 § 1 k.c. reguluje reperkusje odszkodowawcze związane z naruszeniem określonych dóbr osobistych, a mianowicie uszkodzeniem ciała lub wywołaniem rozstroju zdrowia. Odszkodowanie przewidziane w art. 444 § 1 k.c. obejmuje więc wszelkie wypadki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są konieczne i celowe. Przykładowo można tu wymienić: koszty leczenia (pobytu w szpitalu, konsultacji u wybitnych specjalistów, dodatkowej pomocy pielęgniarskiej, koszty lekarstw itp.), specjalnego odżywiania się, nabycia protez i innych koniecznych aparatów, wydatki związane z przewozem chorego do szpitala i na zabiegi, z przejazdami osób bliskich w celu odwiedzin chorego w szpitalu, z koniecznością specjalnej opieki i pielęgnacji, koszty zabiegów rehabilitacyjnych, przygotowania do innego zawodu (np. opłaty za kursy, szkolenia, koszty podręczników i innych pomocy, dojazdów itp.) (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi - I Wydział Cywilny z dnia 19 grudnia 2018 r., sygn. akt I ACa 732/17, Legalis nr 1887084).

Sąd Okręgowy podziela stanowisko strony powodowej, iż przy ustalania odpowiedniego zadośćuczynienia należy pamiętać, że sam procent uszczerbku na zdrowiu nie ma decydującego znaczenia. Podkreślić należy, że Sąd Rejonowy w uzasadnieniu odnośnie ustalania wysokości zadośćuczynienia, słusznie wskazał że co do zasady powinno ono uwzględniać wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, których doznał pokrzywdzony, te które odczuwał bezpośrednio po wypadku, jak i aktualne.

Przenosząc te uwagi na grunt niniejszej sprawy należy podkreślić, że w dniu zdarzenia, powódka A. S. była osobą małoletnią. W wyniku potrącenia doznała urazu śródczaszkowego (wstrząśnienia), ran otwartych powłok głowy okolicy czołowej, skręcenia naderwania odcinka szyjnego kręgosłupa, stłuczenia dolnej części grzbietu i miednicy, stłuczenia barku i ramienia lewego, otarcia naskórka okolicy barku lewego. Z tego powodu, po konsultacji w (...) szpitala w Ł. została przewieziona do (...) Szpitala (...) w B..

Sąd Rejonowy podkreślił, że powódka nie mogła uczestniczyć w uroczystości zakończenia roku szkolnego, świadectwo odebrała za powódkę koleżanka, nie skorzystała z zaplanowanego wyjazdu wakacyjnego nad morze. Z wyjazdu zrezygnowała również z uwagi na zalecenia lekarskie unikania słońca i hałasu. Powódka zrezygnowała też na pewien czas z oglądania TV, korzystania z komputera, telefonu. Dopiero po miesiącu czasu wyszła z domu. Odczuwała bardzo silny lęk przed przechodzeniem przez przejście dla pieszych. Wychodząc z domu dzwoniła do matki lub do koleżanki. Powódka utraciła znaczną ilość włosów (nosiła włosy do pasa), które zostały wycięte przez szkła z samochodu (które utkwiły w czole) oraz przy zszywaniu ran okolic czołowej. Przez kilka miesięcy nie mogła spać, co powodowało dodatkowe zmęczenie. Budziła się w nocy krzycząc.

Z dalszych wywodów Sądu Rejonowego wynika, że powódka w chwili zdarzenia szła z kilkuletnim chłopcem (znajomym rodziny), którego na prośbę odebrała w tym dniu z przedszkola. Również chłopiec został zabrany do szpitala w stanie ciężkim i powódka obwiniała siebie za całą sytuację przez dłuższy czas. Po zdarzeniu siedziała na trawie i będąc w szoku krzyczała.

Korygowanie przez sąd II instancji zasądzonego zadośćuczynienia może być aktualne tylko wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, mających wpływ na jego wysokość, jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, tj. albo rażąco wygórowane, albo rażąco niskie (za: wyrok SA Łódź z 27-9-2012, sygn. akt I ACa 602/12, L.).

W okolicznościach sprawy niniejszej, nie można jednak mówić o nadmierności przyznanego zadośćuczynienia. Przy czym argument pozwanego, że powódka zaniechała rehabilitacji nie przemawiał za zmianą wysokości tego zadośćuczynienia, ponieważ zachowanie powódki można uznać za usprawiedliwione jej obowiązkiem szkolnym. Powódka bowiem postąpiła w ten sposób, albowiem terminy zabiegów rehabilitacyjnych kolidowały z jej zajęciami szkolnymi, a była ona wówczas w klasie maturalnej. Należy mieć również na uwadze, że następnie w ramach rehabilitacji powódka korzystała z zajęć na basenie, co na pewno pozytywnie wpływało na jej zdrowie.

W ocenie Sądu Okręgowego, cierpienia fizyczne i psychiczne jakich doznała powódka uzasadniają zadośćuczynienie w przyznanej przez sąd I instancji wysokości 19.000 zł, natomiast, apelacja strony pozwanej nie przedstawia żadnych argumentów, które mogłyby tę dokonaną przez sąd I instancji ocenę skutecznie podważyć.

Kwestę ciężaru dowodu reguluje zarówno art. 6 k.c. i 232 k.p.c. Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Natomiast, stosownie do art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Pojęcia ciężar dowodu w znaczeniu formalnym (art. 232 k.p.c.) i w znaczeniu materialnym (art. 6 k.c.) są odmienne, ale pozostają ze sobą w związku, ponieważ na uznanie przez sąd twierdzeń stron za udowodnione wpływa treść informacji, jakie sąd uzyskuje na podstawie zgłoszonych środków dowodowych (za: Wyrok Sądu Najwyższego z 2 grudnia 2015 r., sygn. akt IV CSK 107/15, LEX nr 1962538).

Podczas wypadku z pewnością została zniszczona odzież powódki i mając na uwadze okoliczności wypadku, nie nadawała się do dalszego użytkowania. Powódka poniosła też koszty leczenia, szczegółowo opisane w pozwie oraz udowodnione przeprowadzonym w sprawie dowodami, które okazały się przekonywujące. Za takie uznać należało zarówno wydruki i kopię paragonu załączone do pozwu, jak też opinię biegłej neurolog, zeznania świadka B. S. oraz wyjaśnienia i zeznania samej powódki. Okazały się one wystarczające dla ustalenia, że powódka poniosła koszty leczenia na kwotę 1148,36 zł oraz utraciła odzież o wartości 519,90 zł. Żądanie powódki z powyższych tytułów ocenić należało jako niewygórowane. W świetle zgromadzonej dokumentacji medycznej nie budzi wątpliwości sądu II instancji, że powódka poniosła koszty codziennych przejazdów jej matki do szpitala, co było całkowicie zrozumiałe w zaistniałej sytuacji, kiedy powódka potrzebowała wsparcia najbliższej osoby, czy też koszty przywozu powódki ze szpitala do domu, a później w związku z dwukrotnym wyjazdem do Poradni Neurochirurgicznej Uniwersyteckiego (...) Szpitala (...) w B.. Na akceptację zasługiwała zarówno ilość przejechanych kilometrów, jak też przyjęta stawka za 1 km określona na podstawie odrębnych przepisów. Jako niewygórowany należało ocenić przedstawiony przez powódkę koszt zakupu biletów wstępu na pływalnię miejską we wrześniu 2016 roku, co wiązało się z zaleceniem lekarskim, jak też koszt zakupu leków i środków opatrunkowych, które powódka była zmuszona stosować w związku z zaistniałym wypadkiem. Wprawdzie słusznie zwrócono uwagę, że z zaleceń z karty informacyjnej nie wynika, aby powódka miała konieczność brania wszystkich wskazanych przez nią leków, ale opinia uzupełniająca biegłej neurolog wskazuje, że dolegliwości powódki w okresie 6-8 tygodni po przedmiotowym zdarzeniu wywoływały u niej bóle, co uzasadniało branie leków przeciwbólowych. Natomiast przedstawioną przez powódkę wartość zniszczonej odzieży i akcesoriów w postaci koszulki bawełnianej, spodni, butów sportowych, torebki, czy etui na telefon należało ocenić jako średnią dla tego rodzaju produktów i racjonalną, zaś wypłaconą przez pozwanego w postępowaniu likwidacyjnym z tego tytułu kwotę 200 zł – za zaniżoną. Wobec częściowej rekompensaty powyższych kosztów w postępowaniu likwidacyjnym, Sąd Rejonowy prawidłowo zasądził od pozwanego na rzecz powódki pozostałą, łączną kwotę 1.125,46 zł.

Z uwagi na powyższe, przedstawione w apelacji zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c., art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. okazały się chybione.

Dlatego też, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację pozwanego oddalił, jak w pkt I. sentencji wyroku.

Ze względu na wynik sprawy, Sąd Okręgowy w oparciu o art. 98 k.p.c. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1800 zł tytułem kosztów instancji odwoławczej, jak w pkt II. sentencji wyroku. Kwota 1800 zł wyliczona została na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.).