Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lipca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SR (del.) Robert Masznicz

Protokolant: sekretarz sądowy Katarzyna Ponichter

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 lipca 2019 r. w Warszawie

sprawy z powództwa osoby o imieniu i nazwisku

J. B.

przeciwko pozwanej spółce akcyjnej pod firmą

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia sumę 40 000 zł (czterdzieści tysięcy złotych) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 stycznia 2015 r. (od dnia 1 stycznia 2016 r. są to odsetki ustawowe za opóźnienie) do dnia zapłaty;

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki tytułem odszkodowania sumę 3.492,62 zł (trzy tysiące czterysta dziewięćdziesiąt dwa złote 62/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 lutego 2016 r. do dnia zapłaty;

3)  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

4)  orzeka o wzajemnym zniesieniu kosztów procesu między stronami;

5)  nakazuje zwrócenie ze środków Skarbu Państwa z rachunku Sądu Okręgowego w Warszawie na rzecz powódki sumy 456,51 zł (czterysta pięćdziesiąt sześć złotych 51/100), w tym:

a)  kwotę 250,00 zł (dwieście pięćdziesiąt złotych 00/100) z zaliczki uiszczonej dnia 21 marca 2017 r. (zaksięgowano pod pozycją 500014743650 zgodnie z dowodem zaksięgowania na k. 181 akt sprawy);

b)  kwotę 206,51 zł (dwieście sześć złotych 51/100) z zaliczki uiszczonej dnia 20 listopada 2018 r. (zaksięgowano pod pozycją 500038935101 zgodnie z dowodem zaksięgowania na k. 265 akt sprawy)

6)  nakazuje zwrócenie ze środków Skarbu Państwa z rachunku Sądu Okręgowego w Warszawie na rzecz pozwanego kwoty 250,00 zł (dwieście pięćdziesiąt złotych 00/100) z zaliczki uiszczonej dnia 29 marca 2017 r. (zaksięgowano pod pozycją 500014964944, zgodnie z dowodem zaksięgowania na k. 181 akt sprawy).

Sygn. akt IV C 115/16

UZASADNIENIE WYROKU

Dnia 4 lutego 2016 r. (data nadania w urzędzie pocztowym – k. 66) J. B. (powódka) złożyła pozew przeciwko spółce akcyjnej pod firmą (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. (pozwany). W pozwie powódka wnosiła o:

1)  zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 75.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 14.697,58 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania;

2)  ustalenia, iż pozwany ponosi odpowiedzialność za szkody, jakie wynikły z wypadku, któremu uległa powódka w dniu 27 listopada 2013 r., a które mogą ujawnić się w przyszłości;

3)  zasądzenia od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania w sprawie, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

(pozew – k. 2)

Zarządzeniem z dnia 11 marca 2016 r. Sąd Okręgowy w Warszawie zarządził zwrot pozwu w stosunku do roszczenia z pkt. 2 pozwu tj. żądania ustalenia, iż pozwany ponosi odpowiedzialność za szkody, jakie wynikły z wypadku, któremu uległa powódka w dniu 27 listopada 2013 r., a które mogą ujawnić się w przyszłości.

(zarządzenie – k. 71)

Odpis pozwu został doręczony pozwanemu w dniu 21 marca 2016 r.

(potwierdzenie doręczenia – k. 90)

W odpowiedzi na pozew złożonej dnia 11 kwietnia 2016 r. (data nadania w urzędzie pocztowym – k. 89) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powódki na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa

(odpowiedź na pozew – k. 76 i n.)

Strony podtrzymały odpowiednie żądania do zamknięcia rozprawy

(protokół rozprawy – k. 286 i n.)

Rozpoznając sprawę Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 27 listopada 2013 r. powódka przechodziła na pasach na ul. (...) w W., gdzie została potrącona przez samochód osobowy marki O. o numerze rejestracyjnym (...), prowadzony przez S. Z..

(bezsporne)

Po wypadku powódka została odprowadzona przez sprawcę wypadku do domu, a następnie przewieziona przez niego do (...) Szpitala (...) w W. przy ul. (...). W wyniku przeprowadzonego w Pracowni Tomografii Komputerowej II Zakładu Radiologii Klinicznej (...) Szpitala (...) przy ul. (...) w W. TK głowy nie stwierdzono u powódki obecności krwawienia wewnątrzczaszkowego. Z kolei w wyniku badania RTG klatki piersiowej i przedramienia lewego stwierdzono złamanie kości promieniowej lewej, w przynasadzie dalszej. W dniu wypadku, w Szpitalnej Izbie Przyjęć, powódka była konsultowana także laryngologicznie. W wyniku tej konsultacji stwierdzono u niej stan po urazie głowy bez utraty przytomności. W wyniku badania ORL stwierdzono u powódki zniekształcenie przegrody nosa w prawo. Z uwagi na fakt, że w strukturze organizacyjnej szpitala przy ul. (...) w W. nie było oddziału urazowo-ortopedycznego, powódka została przewieziona do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Wojewódzkiego Szpitala (...) św. A., na ul. (...) w W., gdzie tego samego dnia przebywała w godzinach od 19:26 do 21:23. Powódce wykonano badanie RTG przedramienia lewego w wyniku, którego rozpoznano u powódki złamanie dalszej nasady kości promieniowej L t. C.. Powódka została poddana nastawieniu złamania nasady dalszej kości promieniowej lewej typu C. w znieczuleniu miejscowym, a kończyna została unieruchomiona. Po nastawieniu wykonano kontrolne RTG, które wykazało, że odłamy złamanej kości promieniowej lewej są ustawione w pozycji zadowalającej. Powódka została wypisana do domu z zaleceniami: elewacji kończyny, noszenia lewej kończyny górnej na temblaku, utrzymania longety przedramienia przez 6 tygodni. Ponadto powódce zlecono przyjmowanie leków przeciwobrzękowych i przeciwbólowych.

(ksero z badania TK głowy – k. 19, ksero z badania RTG klatki piersiowej – k. 20, karta informacyjna Izby Przyjęć (...) Szpitala (...) w W. – k. 21, karta informacyjna Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Wojewódzkiego Szpitala (...) św. A. – k. 23 i n.)

W dniu 6 grudnia 2013 r. powódka zgłosiła się na Izbę Przyjęć (...) Szpitala (...) przy ul. (...) w W., gdzie skarżyła się na drętwienie prawej połowy twarzy. Przyjmujący powódkę lekarz zalecił konsultację u chirurga twarzowo-szczękowego oraz obserwację w poradni laryngologicznej.

(dokumentacja medyczna – k. 37)

W dniu 13 grudnia 2013 r. powódka odbyła wizytę u lekarza dentysty dr A. M.. Podczas wizyty otrzymała skierowanie do (...) z rozpoznaniem w postaci: stanu po wypadku komunikacyjnym (...) strony prawej, złamaniu lewej ręki, choroby niedokrwiennej serca, zakrzepowym zapaleniu żył.

(historia choroby – k. 36)

W dniu 22 stycznia 2014 r. powódka otrzymała skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne tj. laser punktowy oraz indywidualne prace z pacjentką w ilości 15 z Ośrodka (...) św. A. w W.. Powódka uczęszczała na w/w zabiegi fizjoterapeutyczne.

(skierowanie na zabiegi – k. 29, kserokopia dokumentacji medycznej z Ośrodka (...) – k. 187 i n.)

W dniu 27 lutego 2014 r. powódka została poddana badaniu EMG w Centrum (...) Sp. z o.o. przy ul. (...) w W.. W opisie badania lekarz stwierdził, że obraz elektrofizjologiczny odpowiada zespołowi cieśni nadgarstka lewego stopnia umiarkowanego i zlecił konsultację w Poradni Chirurgii Ręki. Stwierdzony zespół cieśni nadgarstka był związany z wypadkiem jakiego doznała powódka w dniu 27 listopada 2013 r.

(wynik badania EMG – k. 25, opinia uzupełniająca biegłego z zakresu traumatologii i ortopedii – k.273 i n.)

W dniu 3 marca 2014 r. powódka zgłosiła się na Izbę Przyjęć (...) Szpitala (...) przy ul. (...) w W. z powodu doznanego przez nią w tym dniu oparzenia wrzątkiem grzbietu lewej stopy i okolicy stawu skokowego lewego – II stopnia ok. 3 % powierzchni ciała. Wypadku tego doznała z powodu problemów z utrzymaniem przedmiotów w chorej ręce.

(karta informacyjna – k. 26 i n.)

W wyniku wypadku powódka doznała złamania nasady dalszej kości promieniowej lewej typu C., które leczono zachowawczo unieruchomieniem gipsowym z zastosowaniem repozycji w znieczuleniu miejscowym. U powódki występuje niepełna sprawność ręki prawej oraz niepełnosprawność ręki lewej. Z opinii biegłego sądowego z zakresu traumatologii i ortopedii oraz medycyny ratunkowej wynika, że występuje u powódki stan po obustronnym złamaniu nasady dalszej kości promieniowej ze zniekształceniem stawów nadgarstkowych bardziej po stronie prawej niż po stronie lewej. Ponadto biegły stwierdził ograniczenie ruchów w stawie nadgarstka lewego ze zgięciem grzbietowym = 40 stopni przy normie do 50 stopni, dłoniowym = 15 stopni norma do 60 stopni. Uścisk dłoni bardziej osłabiony po stronie prawej niż po stronie lewej. W związku z czym, występujący u powódki zespół cieśni kanału nadgarstka może wpływać na funkcję ręki i powodować problemy z przenoszeniem i podtrzymywaniem przedmiotów.

(opinia biegłego z zakresu traumatologii i ortopedii – k. 140 i n.)

W dniu 19 sierpnia 2016 r. powódka zarejestrowała się w (...) Szpitala (...) św. A. w W..

(historia choroby – k. 192 i n.)

Z opinii biegłego sądowego z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej wynika, że powódka doznała w wyniku wypadku z dnia 27 listopada 2013 r. złamania prawego zespołu oczołowo-jarzmowo-szczękowego, złamania przedniej ściany zatoki szczękowej prawej, upośledzenia nerwu podoczodołowego po prawej, krwiaka okularowego oka prawego i stłuczenia twarzy. Leczenie trwało standardowo 6-8 tygodni z następową rehabilitacją (laseroterapia) nerwu podoczodołowego prawego. W ocenie biegłego powódka nie wymaga dalszego leczenia, utrzymujące się zdrętwienie policzka ulega stopniowemu zmniejszeniu. Ponadto nie należy spodziewać się pogorszenia stanu zdrowia powódki w związku z przebytym urazem oraz nie ma ona żadnych ograniczeń w normalnym funkcjonowaniu.

(opinia biegłego z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej - k. 211 i n.)

Trwałym następstwem urazu powódki z dnia 27 listopada 2013 r. są: blizny łuku brwiowego po stronie prawej i przedsionka nosa po stronie prawej, złamana przednia ściana zatoki szczękowej po stronie prawej i neuralgia czuciowa II gałęzi nerwu trójdzielnego po stronie prawej. W opinii biegłej otolaryngolog M. C. niedosłuch uszu, a zwłaszcza ucha po stronie prawej nie jest następstwem urazu z dnia 27 listopada 2013 r. Zastosowanie przez powódkę aparatu słuchowego na ucho prawe we wrześniu 2015 r. w wieku 87 lat jest, w opinii biegłej sadowej, związane z procesem fizjologicznym (związanym z procesem starzenia). Ponadto biegła nie stwierdziła w powódki ograniczeń w normalnym funkcjonowaniu z przyczyn schorzenia laryngologicznego. Jak również nie stwierdziła w przedłożonych przez powódkę rachunkach lekarstw uzasadnionych z powodu schorzeń laryngologicznych. W opinii biegłej zakup przez powódkę aparatu słuchowego w dniu 29 września 2015 r. nie pozostaje w związku z urazem z dnia 27 listopada 2013 r. W opinii biegłej długotrwały uszczerbek na zdrowiu powódki spowodowany urazem z dnia 27 listopada 2013 r. wynosi 12 % długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

(opinia biegłej otolaryngolog – k. 113 i n.)

W chwili wypadku powódka miała skończone 85 lat i była emerytką o wykształceniu średnim, pracującą przed przejściem na emeryturę jako pielęgniarka. Zamieszkiwała wraz z mężem, którym się opiekowała, z uwagi na jego ciężki stan zdrowia. Przed wypadkiem była osobą energiczną, sprawną fizycznie i samodzielną.

(zeznania świadka H. L. – k. 286v. i n., zeznania powódki – k. 287v. i n.)

Nie była jednak osobą zupełnie zdrową, pozostając w okresie od stycznia 2004 r. do października 2013 r. pod regularną ambulatoryjną opieką specjalistyczną w wielu placówkach medycznych w zakresie czego udzielono powódce łącznie 133 świadczeń medycznych finansowanych z NFZ, jak również była wielokrotnie leczona stomatologicznie w zakresie czego udzielono powódce łącznie 17 świadczeń medycznych finansowanych z NFZ, wreszcie była poddana leczeniu szpitalnemu w zakresie czego udzielono powódce łącznie 12 świadczeń medycznych finansowanych z NFZ oraz była poddana rehabilitacji medycznej leczniczej w zakresie czego udzielono powódce łącznie 2 świadczeń medycznych finansowanych z NFZ. W tym okresie powódka korzystała również z pomocy w ramach ratownictwa medycznego w zakresie czego udzielono powódce łącznie 2 świadczeń medycznych finansowanych z NFZ, a ponadto korzystała z zaopatrzenia w wyroby medyczne w przychodni ortopedyczno-rehabilitacyjnej w lipcu 2013 r. W powyższym wyliczeniu nie uwzględniono świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej, z których powódka korzystała regularnie w okresie od czerwca 2008 r. do września 2013 r. w zakresie czego udzielono powódce łącznie 41 świadczeń medycznych finansowanych z NFZ.

(zestawienie świadczeń finansowanych z NFZ – k. 284)

Po wypadku powódką opiekowała się córka mieszkająca w pobliżu. W chwili zamknięcia rozprawy powódka korzystała z renty rodzinnej po zmarłym mężu.

(zeznania świadka H. L. – k. 286v.-287, zeznania powódki – k. 287v. -288 v.)

Powódka udokumentowała poniesienie kosztów leczenia i innych koniecznych wydatków w związku przyczynowym z usuwaniem skutków wypadku w sumie 3.792,62 zł, na które złożyły się w szczególności:

1)  rachunki zakupów w aptece na sumę 388,77 zł (k. 45), w tym:

a)  35,80 zł

b)  59,69 zł

c)  60,22 zł

d)  57,63 zł

e)  57,20 zł

f)  12,75 zł

g)  23,89 zł

h)  81,59 zł

2)  rachunki zakupów w aptece na sumę 441,10 zł (k. 46), w tym:

a)  36,20 zł

b)  33,58 zł

c)  64,90 zł

d)  44,37 zł

e)  100,15 zł – 5,50 zł

f)  153,25 zł

g)  14,15 zł

3)  zakup Pantogramu za cenę 70,00 zł (k. 47)

4)  koszty konsultacji stomatologicznych w sumie 200,00 zł (k. 48)

5)  koszty leczenia zachowawczego w sumie 120,00 zł (k. 48)

6)  koszty badania lekarskiego stomatologicznego w sumie 40,00 zł (k. 48)

7)  koszty usługi z użyciem lasera punktowego w sumie 75,00 zł (k. 50)

8)  koszty usługi z użyciem ultradźwięków w sumie 90,00 zł (k. 50)

9)  koszty badania nerwów EMG w sumie 180,00 zł (k. 51)

10)  zakup okularów korekcyjnych za cenę 546,00 zł (k. 52)

11)  koszty konsultacji foniatryczno-audiologicznej w sumie 150,00 zł (k. 53)

12)  zakup pakietu AT AI za cenę 70,00 zł (k. 53)

13)  rachunki zakupów w aptece na sumę 194,65 zł (k. 56), w tym:

a)  97,50 zł

b)  32,20 zł

c)  64,95 zł

14)  rachunki zakupów w aptece na sumę 265,68 zł (k. 57) w tym:

a)  56,11 zł

b)  9,50 zł

c)  51,00 zł

d)  135,27 zł

e)  13,80 zł

15)  rachunki zakupów w aptece na sumę 270,19 zł (k. 58) w tym:

a)  15,80 zł

b)  26,22 zł

c)  42,89 zł

d)  90,93 zł

e)  5,50 zł

f)  71,86 zł

g)  16,99 zł

16)  rachunki zakupów w aptece na sumę 355,31 zł (k. 59), w tym:

a)  61,98 zł

b)  46,50 zł

c)  29,49 zł

d)  51,00 zł

e)  55,21 zł

f)  75,60 zł

g)  33,53 zł

17)  faktura zakupu w aptece za cenę 253,64 zł (k. 60)

18)  faktura zakupu w aptece za cenę 87,28 zł (k. 61)

(rachunki – k. 45)

Samochód, którym poruszał się sprawca wypadku, był w chwili wypadku objęty przez pozwanego obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego.

(bezsporne)

Pismem zawierającym decyzję z dnia 7 stycznia 2015 r. pozwany poinformował powódkę, że w związku z wypadkiem komunikacyjnym jakiemu uległa przyznał na jej rzecz świadczenie w sumie 10.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w oparciu o art. 445 § 1 k.c.

(pismo – k. 64)

Pismem zawierającym decyzję z dnia 27 stycznia 2015 r. pozwany poinformował powódkę o przyznaniu dopłaty w sumie 1.476,00 zł, na co złożyły się kwota 1.176,00 zł z tytułu kosztów odpowiedniej opieki i kwota 300 zł z tytułu zryczałtowanych kosztów odpowiedniego leczenia i dojazdów

(pismo – k. 62 i 64)

Pismem z dnia 15 stycznia 2015 r. powódka reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika skierowała do pozwanego wezwanie do zapłaty kwoty 70.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz stosowanego odszkodowania za poniesione koszty w związku z leczeniem powypadkowym. Pismo pozostało bez odpowiedzi.

(pismo – k. 12 i n.)

Stan faktyczny został ustalony na podstawie wskazanych dokumentów urzędowych i prywatnych, opinii powołanych w toku postępowania biegłych oraz przesłuchania powódki i świadka. W takim stanie Sąd Okręgowy poczynił ustalenia faktyczne zgodnie z art. 244, 245 i 278 oraz 299 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (k.p.c.) z uwzględnieniem okoliczności bezspornych oraz przyznanych w rozumieniu art. 229 oraz 230 k.p.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Powództwo podlega uwzględnieniu w części, tj.:

1)  w zakresie kwoty 40.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia (dopełnienie zadośćuczynienia do sumy 50.000,00 zł) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 stycznia 2015 r. (od dnia 1 stycznia 2016 r. są to odsetki ustawowe za opóźnienie), tj. od dnia, w którym została wydana pierwsza decyzja o zadośćuczynieniu przez pozwanego;

2)  w zakresie kwoty 3.492,62 zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 lutego 2016 r. do dnia zapłaty, tj. od dnia doręczenia odpisu pozwu, na co złożyła się suma wszystkich wydatków przedłożonych przez powódkę według czytelnych faktur i paragonów, pomniejszona o przyznaną przez pozwanego kwotę 300,00 zł tytułem zryczałtowanej kwoty na pokrycie kosztów leczenia i dojazdów związanych ze szkodą (k. 62).

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu z przyczyny żądania nadmiernej sumy zadośćuczynienia oraz nieudowodnienia roszczeń odszkodowawczych w wyższym zakresie.

Takie rozstrzygnięcie uzasadnia orzeczenie o wzajemnym zniesieniu między stronami kosztów procesu na podstawie art. 100 zdanie pierwsze k.p.c.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowią w szczególności przepisy art. 444 § 1 oraz art. 445 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (k.c.) w związku z odpowiednimi przepisami dotyczącymi ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.

Sąd Okręgowy miał na uwadze, że instytucję zadośćuczynienia w systemie prawa cywilnego cechują szczególne zasady. Po pierwsze, właściwy sąd może przyznać poszkodowanemu zadośćuczynienie pieniężne jedynie w wypadkach wyraźnie w ustawie przewidzianych, jako swoiste wynagrodzenie krzywdy wyrządzonej czynem niedozwolonym. Po drugie, nawet w takich wypadkach, przyznanie zadośćuczynienia jest możliwe, ale nie konieczne. Rozstrzygnięcie w tym zakresie zależy od uznania właściwego sądu, który w ramach tzw. władzy dyskrecjonalnej może zadośćuczynienia nie przyznawać wcale lub może je przyznać; w tym drugim wypadku określenie odpowiedniej wysokości świadczenia także należy wyłącznie do właściwego sądu, który przyznaje sumę według własnego uznania, uwzględniając okoliczności sprawy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 sierpnia 1969 r., I PR 224/60, OSNCP 1970 nr 6, poz. 111).

W praktyce orzeczniczej oraz w nauce prawa cywilnego powszechnie przyjmuje się, że celem zadośćuczynienia jest całościowa rekompensata krzywdy przez przyznanie sumy pieniężnej, która ma pomóc w przezwyciężeniu przykrych doznań i wspierać realizację tych celów pokrzywdzonego, które zostały udaremnione przez negatywne doświadczenia. Podstawowym kryterium określającym rozmiar należnego zadośćuczynienia jest rozmiar doznanej krzywdy tj. rodzaj, charakter, długotrwałość cierpień fizycznych, ich intensywność i nieodwracalność ich skutków. Ocenie podlegają również cierpienia psychiczne związane zarówno z ich przebiegiem, jak i w razie ich nieodwracalności ze skutkami, jakie wywołują w sferze życia prywatnego i zawodowego. Rozgraniczać należy te sytuacje, w których doznane urazy zostały wyleczone i nie będą miały dalszych skutków i wpływu ma życie poszkodowanego w przyszłości od tych, w których urazy będą powodowały dalsze cierpienia i krzywdę oraz będą rzutowały na poziom życia i jego jakość (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2015 r. IV CSK 624/14).

Mając na uwadze cele zadośćuczynienia, określone przez ustawodawcę z uwzględnieniem dorobku orzecznictwa i nauki prawa cywilnego, Sąd Okręgowy odniósł je do ustalonych w sprawie okoliczności faktycznych.

Dochodzona przez powódkę kwota 75.000,00 zł tytułem dopełnienia należnego powódce zadośćuczynienia do kwoty 85.000,00 zł jest w ocenie Sądu Okręgowego sumą nadmierną w ustalonych okolicznościach sprawy. Mając na uwadze całokształt okoliczności sprawy, Sąd Okręgowy uznał, że kwota 40.000,00 zł, tytułem dopełnienia należnego powódce zadośćuczynienia do sumy 50.000,00 zł, będzie kwotą odpowiednią.

Stan psychofizyczny powódki oczywiście i bezspornie uległ nagłemu pogorszeniu wskutek wypadku. Biegli stwierdzili u powódki uszczerbek na zdrowiu w następstwie wypadku, a wyniki postępowania dowodowego uzasadniają ocenę, że powódka nadal odczuwa dolegliwości w następstwie wypadku. Powódka nie jest jednak osobą kaleką. Nie stwierdzono również, aby była osobą w jakimkolwiek stopniu niepełnosprawną w rozumieniu ustawy. W ocenie Sądu Okręgowego zeznania przesłuchanej w charakterze świadka córki powódki (zeznania świadka – k. 286v) oraz zeznania samej powódki (zeznania – k. 287v) są w znacznym stopniu dotknięte subiektywnymi wrażeniami przesłuchiwanych i należy ważyć ich wiarygodność według innych dowodów, w tym według opinii odpowiednich biegłych oraz według dokumentów wskazujących na stan leczenia powódki w okresie poprzedzającym wypadek. Zestawienie świadczeń medycznych udzielonych powódce przed wypadkiem, w szczególności świadczeń z zakresu ratownictwa medycznego w 2011 r. i w styczniu 2013 r., jak również wielokrotnych świadczeń leczenia szpitalnego, obejmujących w szczególności leczenie w styczniu, lutym i lipcu 2013 r., wreszcie pozostawanie przez powódkę w tamtym okresie pod regularną ambulatoryjną opieką specjalistyczną w wielu placówkach medycznych, niezależnie od udzielanych jej świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej (zestawienie świadczeń finansowanych z NFZ – k. 284), nakazuje ostrożność w przyjęciu za miarodajne tej części zeznań, w której powódka przedstawiana jest jako osoba w pełni zdrowia i sił życiowych. Uwzględniając także wiek powódki w chwili wypadku oraz upływ kolejnych wielu lat od chwili wypadku do czasu przesłuchania, należy według zasad doświadczenia życiowego rozsądnie ocenić, że obecny stan słabszego zdrowia oraz zmniejszonej aktywności życiowej, opisany w zeznaniach świadka i samej powódki, nie jest wyłącznie następstwem wypadku, lecz wynikiem wielu czynników zwykle towarzyszących upływowi czasu oraz osiągnięciu wieku blisko 91 lat w chwili zamknięcia rozprawy. Okoliczność, że powódka zwiększyła rozmiar dolegliwości, wylewając na siebie wrzątek w czasie czynności wykonywanych kontuzjowaną ręką (twierdzenia pozwu – k. 5, zeznania świadka – k. 287), nie pozostaje w zwykłym związku przyczynowym z wypadkiem, lecz jest następstwem nieostrożności samej powódki i jej pochopnej oceny, że stan powypadkowy umożliwia sprawne posługiwanie się kontuzjowaną ręką.

Jednorazowa wypłata zasądzonej sumy 40.000,00 zł powiększonej o odsetki ustawowe (od dnia 1 stycznia 2016 r. są to odsetki ustawowe za opóźnienie) za okres wieloletniego opóźnienia w świadczeniu, jest znaczącym przysporzeniem, wpływającym odczuwalnie na stan majątku powódki. Rozsądnie oceniając, przyznana przez Sąd Okręgowy suma zadośćuczynienia z odpowiednimi odsetkami jest odpowiednia, aby pomóc powódce w przezwyciężeniu przykrych doznań poprzez wspieranie realizacji wybranych przez powódkę celów życiowych.

Zgodnie z art. 822 § 4 k.c., uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Na tej podstawie powódka ma prawo żądać odpowiedniego świadczenia od pozwanego.

O odsetkach ustawowych (od dnia 1 stycznia 2016 r. są to odsetki ustawowe za opóźnienie) od zasądzonego na rzecz powódki zadośćuczynienia Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., zasądzając odpowiednie odsetki od dnia 8 stycznia 2015 r., tj. od dnia, kiedy została wydana pierwsza decyzja pozwanego o zadośćuczynieniu, gdyż w tamtej chwili pozwanemu były lub przynajmniej powinny być znane te okoliczności, które stanowiły uzasadnioną podstawę odpowiedniego roszczenia. Powódka nie dowiodła natomiast, aby pozwany był zawiadomiony o krzywdzie powódki w takim czasie, który uzasadniałby przyznanie odpowiednich odsetek już od dnia 1 stycznia 2014 r. (pozew – k. 2)

W przedmiocie roszczenia odszkodowawczego, podstawy rozstrzygnięcia zostały objaśnione niżej.

Celem odszkodowania zgodnie z art. 444 § 1 k.c. jest restytucja stanu istniejącego przed wypadkiem, a jeśli jego przywrócenie nie jest możliwe, zastąpienie stanu dawnego stanem, w którym poszkodowanemu zostaną zapewnione warunki życiowe zbliżone do tych, jakie miał przed wyrządzeniem mu uszczerbku. Ogranicza się jednak rozmiar obowiązku pokrycia „wszelkich kosztów” wymaganiem, aby ich żądanie było konieczne i celowe. Osoba, która została niepełnosprawna na skutek wypadku ma zatem prawo domagać się w ramach naprawienia szkody, pokrycia wszystkich niezbędnych i celowych wydatków wynikających z tego zdarzenia. O uznaniu poszczególnych wydatków za spełniające te kryteria sąd decyduje w oparciu o stopień niepełnosprawności, jak również sytuację życiową poszkodowanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2014 r., V CSK 632/13) .

Na tej podstawie Sąd Okręgowy uznał za usprawiedliwione roszczenie powódki o odszkodowanie w zakresie sumy 3.792,62 zł. Od takiej sumy odliczono uznaną i wypłaconą przez pozwanego kwotę 300 zł z tytułu zryczałtowanej kwoty na pokrycie kosztów leczenia i dojazdów związanych ze szkodą. W związku z tym, kwota przyznana przez Sąd Okręgowy tytułem odpowiedniego uzupełnienia należnego odszkodowania wynosi 3.492,62 zł. W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy oddalił powództwo odszkodowawcze, w szczególności uznając za niezasadne żądanie pokrycia poniesionych kosztów zakupu aparatu słuchowego i związanych z nim akcesoriów, gdyż nie został dowiedziony związek przyczynowy pomiędzy wypadkiem, a koniecznością takiego zakupu, tym bardziej, że według odpowiedniej opinii biegłego, zakup aparatu słuchowego nie pozostaje w związku z wypadkiem (opinia – k. 113 i n.). Za niezasadne zostało również uznane żądanie pokrycia poniesionych kosztów zakupu nowej protezy, gdyż nie został dowiedziony związek przyczynowy pomiędzy wypadkiem a koniecznością zakupu protezy, w szczególności nie stwierdzono takiego związku i konieczności w którejkolwiek z opinii biegłych.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie od zasądzonego na rzecz powódki odszkodowania Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., zasądzając odpowiednie odsetki od dnia 8 lutego 2016 r., tj. od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu. Powódka nie dowiodła natomiast, aby pozwanemu wcześniej doręczono odpowiednie rachunki, co uzasadniałby przyznanie odpowiednich odsetek już od dnia wniesienia pozwu (pozew – k. 2).

Zgodnie z art. 108 k.p.c., wydając wyrok kończący sprawę w pierwszej instancji, Sąd Okręgowy orzekł o kosztach procesu, rozstrzygając o wzajemnym zniesieniu kosztów procesu. Zgodnie z art. 100 k.p.c., w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty procesu będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. W ocenie Sądu Okręgowego, takie rozstrzygnięcie o kosztach procesu jest uzasadnione w stanie, gdy żądania każdej ze stron zostały uwzględnione połowicznie, zważywszy wartość przedmiotu sporu oraz niemal jednakową wielkość kwotową żądań uwzględnionych i oddalonych.

W wyroku Sąd Okręgowy nakazał zwrócenie ze środków Skarbu Państwa z rachunku Sądu Okręgowego na rzecz powódki sumy 456,51 zł, na którą złożyły się:

- kwota 250 zł z zaliczki uiszczonej przez powódkę dnia 21 marca 2017 r. (dowód zaksięgowania – k. 181);

- kwota 206,51 zł z zaliczki uiszczonej przez powódkę dnia 20 listopada 2018 r. (dowód zaksięgowania – k. 265).

W wyroku Sąd Okręgowy nakazał również zwrócenie ze Skarbu Państwa z rachunku Sądu Okręgowego na rzecz pozwanego sumy 250,00 zł z zaliczki uiszczonej przez pozwanego dnia 29 marca 2017 r. (dowód zaksięgowania – k. 181).

Rozstrzygnięcia co do zwrotu odpowiednich części zaliczek są uzasadnione według art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Z tych wszystkich przyczyn oraz na podstawie przytoczonych przepisów ustawy Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

(...)

a)  (...)

b)  (...)

(...)