Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2013 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa Drukarni (...) Sp. z o.o. w K.

przeciwko Skarbowi Państwa - Prezydentowi Miasta K.

oraz z powództwa Drukarni (...) Sp. z o.o. Spółki Komandytowej w K.

przeciwko

Skarbowi Państwa - Prezydentowi Miasta K.

o ustalenie aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości

na skutek apelacji obu powodów

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 25 stycznia 2012 r. sygn. akt I C 1281/09 oraz zażalenia powoda Drukarni (...) Sp. z o.o. Spółki Komandytowej w K. od postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 19 maja 2011 r. sygn. akt I C 1281/09

1.  umarza postępowanie zażaleniowe;

2.  oddala obie apelacje;

3.  zasądza od każdego z powodów na rzecz Skarbu Państwa (Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa) kwoty po 2.700 zł (dwa tysiące siedemset złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn.akt I A Ca 85/13 i A Cz 140/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 stycznia 2012 r. sygn.akt IC 1281/09 Sąd Okręgowy w Krakowie w sprawie powództw Drukarni (...) Spółki z o.o w K. i Drukarni (...)- Spółka z o.o. - Spółki Komandytowej w K. przeciwko Skarbowi Państwa ( Prezydentowi Miasta K. ) ustalił, że aktualizacje opłaty rocznej za prawo użytkowania wieczystego położonych K. nieruchomości stanowiących działki nr.(...)i (...) obręb (...) dokonane wypowiedzeniem z dnia 23 września 2008 r. są zasadne odpowiednio do do kwot 59.637 zł. i 18.459 zł., oddalił oba powództwa w pozostałym zakresie oraz zasądził na Skarbu Państwa ( Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa ) od obu powodowych Spółek po 1.050 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy ustalił, pismem z dnia 23 września 2008 r. doręczonym adresatowi w dniu 3 października 2008 r. Prezydent Miasta K. reprezentujący właściciela nieruchomości wypowiedział powodowi Drukarni (...) Spółce z o.o. w K. , ówczesnemu użytkownikowi wieczystemu obu wymienionych wyżej działek wysokość dotychczasowej opłaty rocznej z kwoty 4.216,43 zł. do kwoty 92.419,17 zł., począwszy od dnia 1 stycznia 2009 r.

(...) Spółki z o.o. w K. operat szacunkowy W. Z. , na podstawie którego ustalono wartość nieruchomości i w konsekwencji wysokość opłaty rocznej obciążającej użytkownika wieczystego był wadliwy, wobec Spółka ta wniosła do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. o ustalenie że podwyższenie tej opłaty było nieuzasadnione lub uzasadnione w innej wysokości.

Orzeczeniem z dnia 6 lipca 2009 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wniosek ten oddaliło , wobec czego w sprzeciwie Drukarnia (...) Spółka z o.o. w K. wniosła o ustalenie wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczystej nieruchomości składającej się z obu działek w wysokości 55.000 zł. oraz o zasądzenie kosztów postępowania , w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W toku procesu sądowego Drukarnia (...) Spółka z o.o. w K. umową z dnia 30 grudnia 2010 r. przeniosła tytułem aportu na rzecz Drukarni (...) -Spółka z o.o- Spółki Komandytowej w K. między innymi prawu użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę nr. (...), zachowując prawo użytkowania wieczystego nieruchomości obejmującej działkę nr. (...)

W związku pismem z dnia 17 maja 2011 r. pozwany Skarb Państwa wyraził zgodę na wstąpienie do sprawy w części dotyczącej ustalenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę nr.(...)nabywcy tego prawa - Drukarni (...) -Spółka z o.o. - Spółki Komandytowej w K. w miejsce zbywcy- Drukarni (...) -Spółki z o.o. w K. .

Postanowieniem Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 19 maja 2011 r. częściowo zmienionym postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 października 2011 r. umorzono postępowanie w zakresie powództwa Drukarni (...) -Spółki z o.o. w K. w odniesieniu do działki nr. (...)za okres od 1 stycznia 2011 r.

W związku z tym na rozprawie w dniu 11 stycznia powód Drukarnia (...) Spółka z o.o. w K. wniosła o ustalenie wysokości opłaty za obie działki w kwocie 55.000 zł., a Drukarnia (...) Spółka z o.o. -Spółka Komandytowa w K. o ustalenie opłaty w wysokości 41.419 zł. z tytułu użytkowania wieczystego działki nr. (...)

Na podstawie dowodu z opinii biegłego sądowego M. N. Sąd Okręgowy ustalił, że na dzień 31 grudnia 2008 r. wartość nieruchomości stanowiącej działkę nr. (...)wynosiła 615.300 zł., a działkę nr. (...)- 1.987.900 zł.

Sąd Okręgowy ustalił wymieniony wyżej stan faktyczny w oparciu o dowody z dokumentów oraz opinii biegłego sądowego M. N. , która legła u podstaw ustalenia wartości nieruchomości na dzień 31 grudnia 2008 r. stanowiącej kryterium ustalenia opłaty rocznej obciążającej użytkownika wieczystego względem właściciela nieruchomości. Opinię tę , a w szczególności jej uzupełniającą część odnoszącą się do zarzutów kierowanych do treści opinii przez powodowe Spółki Sąd Okręgowy uznał za wyczerpująco i przekonywująco uzasadnioną, wobec czego nie uwzględnił wniosku o strony powodowej o weryfikację tej opinii w drodze dowodu z opinii innego biegłego. Zdaniem Sądu zarzuty, że przyjęta przez biegłego metoda porównawcza jest błędna nie mógł się ostać ,gdyż co prawda przyjęte za podstawę wyceny ceny transakcyjne dotyczyły nieruchomości o mniejszej powierzchni aniżeli szacowane ,ale biegły mając to na uwadze dokonał stosownej korekty ze względu na wielkość terenu ustalając w odniesieniu do działki nr. (...)jak „ średnią " , a działki nr. (...)jako „ najgorszą ", a poza tym za trafnością przyjętej metody przemawia okoliczność, że przyjęte do porównania czynności prawne obrotu dotyczyły nieruchomości położonych w tym samym rejonie K.. Biegły wyjaśnił też, że przy wycenie wziął pod uwagę , że 16 % powierzchni nieruchomości przeznaczone jest na teren pasażu-ciągu pieszego.

Sąd uznał za bezzasadny zarzut, że biegły nie zastosował współczynnika relacji prawo własności -prawo użytkowania wieczystego z & 29 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego ( Dz.U. Nr.207,poz.2109 ze zm.), gdyż dokonanej wyceny dotyczy &

28 ust. 1 i 2 tego rozporządzenia i jest ona zgodna z tymi przepisami, natomiast okoliczność że toczy się spór o własność przedmiotowej nieruchomości jest bez znaczenia dla jej oszacowania.

Poczyniwszy powyższe ustalenia Sąd Okręgowy na podstawie art. 72 ust. 3 pkt. 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami ( Dz.U . z 2010 r. Nr. 102 , poz. 651 ze zm.) ustalił zasadność aktualizacji opłat rocznych za użytkowanie wieczyste obu nieruchomości do kwot wskazanych w sentencji w wysokości 3% ich wartości na dzień

30  grudnia 2008 r.

Orzekając o kosztach procesu Sąd I instancji zastosował art. 100 k.p.c., mając na uwadze że powodowe Spółki wygrały proces w 11,46 % , a strona pozwana w 88,54%.

W apelacji, opartej na zarzutach naruszenia przepisów postępowania , a mianowicie art. 233& 1, art. 217 & 2 i art. 328 & 2 k.p.c. Drukarnia (...) Spółka z o.o. w K. kwestionuje zaskarżony wyrok w części ustalającej zasadność wypowiedzenia wysokości opłaty rocznej nieruchomości stanowiącej działkę nr. (...)i (...)i oddalającej powództwo w pozostałym zakresie oraz orzekającej o kosztach procesu między nią a stroną pozwaną i wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego lub o jego zmianę przez rozstrzygnięcie zgodnie z żądaniem pozwu oraz o zasadzenie o kosztach procesu za obie instancje , w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W oparciu o takie same zarzuty apelacja (...) Spółka z o.o. - Spółki Komandytowej w K. kwestionuje zaskarżony wyrok w części orzekającej o opłacie rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę nr.(...), oddalającej powództwo w pozostałym zakresie i rozstrzygającej o kosztach procesu między tą Spółką a stroną pozwaną i zmierza do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego lub o jego zmianę przez orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu i o zasądzenie kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa prawnego.

W odpowiedziach na te apelacje pozwany wniósł o ich oddalenie i zasądzenie na rzecz Skarbu Państwa ( Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa ) kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Obie apelacje kwestionują ocenę wartości dowodowej opinii biegłego M. N., naruszenie art. 240 k.p.c. przez pominięcie wcześniej dopuszczonego dowodu z opinii innego biegłego mimo braku przesłanki zmiany okoliczności, a także art. 328 & 1 k.p.c. przez zbyt lakoniczne uzasadnienie utrudniające polemikę ze stanowiskiem zajętym przez Sąd.

Zarzuty te nie mogą jednak odnieść skutku.

Stosownie do art. 240 & 1 k.p.c. sąd nie jest związany swym postanowieniem dowodowym i może je stosownie do okoliczności uchylić lub zmienić nawet na posiedzeniu niejawnym.

Z przepisu tego nie wynika konieczność zmiany okoliczności do uchylenia bądź zmiany postanowienia dowodowego i dysponując opinią biegłego M. N. po jej głębszej analizie Sąd Okręgowy był władny zmienić swoją wcześniejszą decyzję i pominąć dowód z opinii innego biegłego tej samej specjalności celem weryfikacji opinii już wydanej.

Dlatego też Sąd Okręgowy w pominięciu dowodu z innej opinii w sytuacji kiedy na wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, a mianowicie co do wartości nieruchomości na dzień wypowiedzenia wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego zostały już wyjaśnione , nie można dopatrzyć się naruszenia art. 217 & 2 k.p.c. Sama ocena dowodu z opinii biegłego M. N. wbrew odmiennym zarzutom apelacji nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów , jest logiczna , przekonywująca i odnosi się do wszystkich wątpliwości skierowanych pod adresem tej opinii przez powodowe Spółki. Trafnie Sąd I instancji przyjął, że w sytuacji obrotu prawem własności nieruchomości położonych w pobliżu przedmiotowych nieruchomości właściwy było oszacowanie wartości metodą wskazaną w & 28 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego , a nie & 29 ust. 2 tego rozporządzenia , nieruchomości sprzedawane w tej samej dzielnicy wzięte przez biegłego do wyceny metodą porównawczą miały co prawda mniejszą powierzchnię od przedmiotowych nieruchomości, ale biegły miał to na uwadze i wyjaśnił że dokonał stosownej korekty wyjaśnił iż uwzględnił fakt częściowego przeznaczenia nieruchomości na cele pasażu-ciągu pieszego, a także wyjaśnił że bez znaczenia jest iż toczy się postępowanie w zwrot nieruchomości poprzednim właścicielom , wobec czego brak było rzeczywiście podstaw do uzupełniania postępowania dowodem z opinii innych biegłych. Uzasadnienie Sądu I instancji w znacznej mierze dotyczy ustosunkowania się do zarzutów podnoszonych wobec opinii biegłego M. N. i ocenie wartości dowodowej tej opinii, Sąd Okręgowy poczynił wszystkie ustalenia istotne dla rozstrzygnięcia sprawy oraz w wystarczający sposób powołał podstawy materialno-prawne rozstrzygnięcia. Uzasadnienie zawiera więc wszystkie konieczne elementy wymienione w art. 328 & 2 k.p.c., wobec czego i o naruszeniu tego przepisu nie może być mowy.

Skoro przy tego rodzaju ustaleniach treść zaskarżonego rozstrzygnięcia nie narusza powołanych w uzasadnieniu wyroku przepisów prawa materialnego , żadna z apelacji nie może odnieść skutku , wobec czego Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił obie apelacje jako bezzasadne.

O kosztach zastępstwa prawnego , na które składają się koszty zastępstwa prawnego pozwanego w wysokości stawek minimalnych określonych w & 6pkt. 6 w związku z & 12 ust. 1 pkt. 2rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz.U.Nr.163 , poz. 1349 ze zm.), orzeczono na podstawie art. 11 ust. 3 zd.l ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa ( Dz.U.Nr.169 , poz. 1417 ze zm.) oraz art. 98 & 1 i 3 w związku z art. 391 & 1 k.p.c.

Zażalenie powoda -Drukarni (...) Spółka z o.o.-Spółki Komandytowej w K. na postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 19 maja 2011 r. nie może być merytorycznie rozpoznane, gdyż w częściowym uwzględnieniu zażalenia drugiego z powodów w materii objętej tym postanowieniem zapadło już prawomocne postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia z dnia 19 października 2011 r. sygn..akt I A Cz 1375/11 -k-294 tom II akt. W tej sytuacji postępowanie wywołane zażaleniem powoda Drukarni (...)- Spółka z o.o. - Spółki Komandytowej w K. podlega umorzeniu na podstawie art. 355 & 1 w związku z art. 391 & 1 i art. 397 & 2 k.p.c.