Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII RC 616/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 sierpnia 2018 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Marta Kazaniecka

Protokolant: sekretarz sądowy Katarzyna Lipińska

po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 2018 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa małoletniego K. S. reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego P. K.

przeciwko R. S.

o podwyższenie alimentów

oddala powództwo.

Sygn. akt VIII RC 616/17

UZASADNIENIE

Przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda K. P. K. wniosła o podwyższenie alimentów na rzecz małoletniego powoda orzeczonych wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie w sprawie VIII RC 37/15 z kwoty 300 zł do kwoty 900 zł miesięcznie płatne do dnia 10 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że od ostatniego orzeczenia wzrosły koszty utrzymania dziecka i jego potrzeby. Dziecko uczęszcza do przedszkola, a matka powoda poszukuje pracy.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, wskazując, że nie stać go na płacenie wyższych alimentów.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni K. S. urodzony (...) jest synem P. K. i R. S. pochodzącym ze związku konkubenckiego.

Dowód:

-

Odpis zupełny aktu urodzenia k. 22 akt sprawy VIII RC 37/15

Wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 6 listopada 2015 r. wydanym w sprawie VIII RC 37/15 zasądzono od pozwanego R. S. na rzecz małoletniego powoda K. S. alimenty w kwocie po 300 zł miesięcznie, płatne z góry do dnia 15 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od 22 stycznia 2015 r.

Dowód:

-

wyrok k. 49 akt sprawy VIII RC 37/15

Małoletni K. miał wówczas 10 miesięcy. Nie uczęszczał do żłobka. Zamieszkiwał z matką i jej rodzicami. Matka powoda P. K. nie pracowała, uczyła się w liceum dla dorosłych, pozostawała na utrzymaniu rodziców. Za szkołę płaciła 25 zł miesięcznie. Oceniała potrzeby dziecka na 500 zł miesięcznie.

Dowód:

-

akta sprawy VIII RC 37/15

Pozwany R. S. miał 27 lat. Nie miał żadnych dochodów, pozostawał na utrzymaniu matki. Mieszkał z matką i młodszym bratem w wieku 8 lat. Matka pozwanego pracowała i korzystała ze świadczeń opieki społecznej. Pozwany przebywał przez 3 miesiące w areszcie śledczym. Był zarejestrowany jako bezrobotny.

Dowód:

-

akta sprawy VIII RC 37/15

Obecnie małoletni K. ma 3,5 roku. Uczęszcza do przedszkola publicznego. Koszt przedszkola zależy od frekwencji, cały miesiąc obecności to wydatek około 237 zł, kiedy dziecko choruje, matka płaci 130 zł. Na leczenie paciorkowca u syna matka wydała około 60 zł. Małoletni K. ma dodatkowy angielski i rytmikę, co kosztuje dodatkowo 25 zł miesięcznie. Przyjmuje witaminę D3, opakowanie kosztuje 30 zł. Pampersy dla dziecka kosztują 40 zł, środki higieniczne to kwota ok. 50 zł.

P. K. obecnie szuka pracy. Pracowała przez 4-5 miesięcy w sklepie przy układaniu towaru, za co otrzymywała ok. 160 zł miesięcznie. Zrobiła kurs na kosmetyczkę. Powód mieszka nadal z matką i jej rodzicami. P. K. nie dokłada się rodzicom do kosztów utrzymania. Opłata za gaz wynosi 67 zł za dwa miesiące, za prąd 89-120 zł za dwa miesiące. P. K. nie dostaje zasiłku rodzinnego, tylko alimenty i zasiłek 500+. Alimenty na syna otrzymuje z funduszu alimentacyjnego. Matka powoda nie jest zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy.

Dowód:

-

przesłuchanie P. K. k. 14-15

-

zaświadczenie k. 13

-

faktura k. 64

Pozwany przebywał w zakładzie karnym łącznie ponad 5 lat. W dniu 7 kwietnia 2017 miał wypadek samochodowy na terenie Szwecji. Miał operowane trzy kręgi. Obecnie pozostaje na utrzymaniu swojej matki. Mieszka z matką i bratem. Brat pozwanego ma 11 lat. Matka pracuje jako osoba sprzątająca, zarabia ok. 700 zł. To jej jedyny dochód. Otrzymuje też świadczenie 500+. Ojciec pozwanego odbywa karę pozbawienia wolności. Rodzina pozwanego korzysta z pomocy (...) w formie dopłaty do czynszu. Pozwany ma partnerkę, ale nie prowadzi z nią wspólnego gospodarstwa domowego. Nie ma żadnego majątku, zobowiązań, kredytów, pożyczek. Nie posiada swojego samochodu. Przyjmuje leki na depresję i na uspokojenie.

Dowód:

-

przesłuchanie R. S. k. 15

-

dokumentacja lekarska k. 19

-

tłumaczenie zaświadczenia k. 20

Pozwany pozostaje pod opieką poradni neurologicznej. Na dzień 16 lutego 2018 r. stan zdrowia pozwanego wykluczał możliwość pracy zarobkowej.

Pozwany ma przeciwskazania do ciężkiej pracy fizycznej, pracy na wysokości, przy maszynach w ruchu, wymagającej długotrwałego przebywania w pozycji wymuszonej.

Pozwany orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS został uznany za trwale całkowicie niezdolnego do pracy. Otrzymuje rentę socjalną, po potrąceniach komorniczych w kwocie 500 zł miesięcznie. W 2019 r. ma zaplanowaną rehabilitację.

Dowód:

-

zaświadczenie lekarskie k. 18, 19

-

karta konsultacyjna medycyny pracy k. 21

-

orzeczenie lekarza orzecznika ZUS k. 23

W Powiatowym Urzędzie Pracy w S. brak jest ofert pracy dla osób z orzeczeniem o niezdolności do pracy z powodu niedowidzenia oraz ograniczeniem dźwigania, pracy na wysokości, pracy przy maszynach w ruchu i wymuszonej pozycji.

Ofert pracy dla pozwanego nie posiadają takie zakłady pracy chronionej jak: Wojewódzka Usługowa Spółdzielnia (...) w S., (...) Spółdzielnia (...), Spółdzielnia (...), (...) Zakład (...), (...) Spółdzielnia (...), (...).

Teoretycznie istnieje możliwość zatrudnienia w przypadku niepełnosprawności z tytułu niedowidzenia w stopniu lekkim lub umiarkowanym uwarunkowana orzeczeniem lekarza medycyny pracy w firmie (...).

Dowód:

-

informacja z PUP k. 86-87

-

informacje k. 89, 91, 93, 97, 99, 102

-

informacja k. 95.

Sąd zważył, co następuje:

Na podstawie powyższych ustaleń Sąd Rejonowy uznał powództwo oparte na treści art. 138 k.r.o. za niezasługujące na uwzględnienie.

Zgodnie z jego treścią, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Sąd Najwyższy w uchwale Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej w dniu 16 grudnia 1987 r. (M.P. z 1988 r. Nr 6, poz. 60) w punkcie VII stwierdził, iż: "Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie; tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego (art. 138 k.r.o.). Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia lub obniżenia alimentów.”

Różnica wieku dzieci spowodowana upływem czasu od daty orzeczenia określającego wysokość renty alimentacyjnej, sama przez się uzasadnia wzrost potrzeb związany z uczęszczaniem do szkoły, pobieraniem dodatkowych lekcji itp., co z kolei pociąga za sobą konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków (orz. SN z dnia 1 czerwca 1965 r., I CZ 135/64, nie publ.).

W niniejszej sprawie ocenić należy, iż miała miejsce zmiana stosunków. Wzrosły potrzeby małoletniego, ale z drugiej strony zmniejszyły się znacząco możliwości zarobkowe pozwanego.

Jeżeli chodzi o uprawnionego, to małoletni rozpoczął edukacje przedszkolną. Uczęszcza na zajęcia dodatkowe. Powoduje to wzrost potrzeb dziecka, a co jest z tym związane, wzrost wydatków na jego rzecz.

Zgodnie z treścią art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

W ocenie Sądu usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda to koszty związane z wyżywieniem małoletniego powoda (biorąc pod uwagę uczęszczanie dziecka do przedszkola to około 200 zł miesięcznie), wydatki na przedszkole – 230 zł i zajęcia dodatkowe – 25 zł, zakup ubrań, butów – 50 zł, środków pielęgnacyjnych 50 zł, leków – 75 zł, pieluch – 40 zł, udziału w opłatach za prąd i gaz (przedstawione faktury są rozliczeniem za dwa miesiące) – 25 zł. Strona powodowa nie wykazała, jakie inne wydatki są związane z zajmowanym mieszkaniem, dodatkowo przedstawicielka powoda podała, ze nie partycypuje w tych kosztach. Sąd ocenił łącznie potrzeby powoda na kwotę ok. 700 zł miesięcznie.

Potrzeby te, w ocenie Sądu nie są potrzebami zbytkownymi, ale pozwalają na prawidłowy rozwój fizyczny dziecka.

Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te w praktyce pozostają we wzajemnej zależności i obie przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustalaniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 maja 1975 r. III CRN 72/75 OSNPG 1975/10 poz. 48 str. 35).

Przez ustawowe określenie "możliwości zarobkowe i majątkowe" rozumieć należy nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Po wydaniu orzeczenia w poprzedniej sprawie pozwany był uczestnikiem wypadku komunikacyjnego i przeszedł operację. Dodatkowo ubiegał się o rentę socjalną i orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS został uznany za całkowicie trwale niezdolnego do pracy. Jedynym źródłem dochodu pozwanego jest renta socjalna. Od czerwca 2018 r. renta socjalna wynosi 1029,80 zł. Po potrąceniach komorniczych pozwany otrzymuje około 500 zł.

Mimo dobrej sytuacji na rynku pracy, pozwany ma znacznie ograniczoną możliwość podjęcia zatrudnienia, co wynika z orzeczenia lekarza orzecznika ZUS, jako osoba całkowicie trwale niezdolna do pracy. Poza niedowidzeniem stanowiącym podstawę wydania wskazanego orzeczenia, pozwany cierpi na dolegliwości wywołane uczestnictwem w wypadku komunikacyjnym – nie może wykonywać ciężkich prac, prac w pozycji wymuszonej czy przy maszynach w ruchu. Na wszystkie zakłady pracy w S. i okolicach do których zwrócił się Sąd, tylko jeden wskazał na teoretyczną możliwość zatrudnienia pozwanego, ale uprzednio niezbędne byłyby orzeczenie lekarza medycyny pracy w tym zakresie. PUP w S. nie dysponuje ofertami pracy dla pozwanego. W ocenie Sądu kwota alimentów przekraczająca 300 zł miesięcznie przekraczać będzie możliwości zarobkowe pozwanego.

Z oświadczeń pozwanego wynika, ze w roku 2019 ma odbywać rehabilitację, co może doprowadzić do zmiany jego sytuacji, usprawnienia funkcji organizmu i pojawienia się możliwości funkcjonowania na rynku pracy. W takiej sytuacji przedstawicielka powoda będzie mogła ponownie ubiegać się o podwyższenie alimentów.

Z kolei matka powoda jest osobą zdolną do pracy, nie sprawuje już całodobowej opieki nad dzieckiem, ponieważ małoletni K. uczęszcza do przedszkola. W tych godzinach powinna podjąć zatrudnienie, aby uzyskać środki na utrzymanie własne i dziecka.

Tak oceniając, Sąd oddalił powództwo.