Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mariusz Broda

Sędziowie: SSO Cezary Klepacz

SSR (del) Monika Gądek-Tamborska (spr.)

Protokolant: protokolant sądowy Beata Wodecka

po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2013 r. w Kielcach

na rozprawie

sprawy z powództwa A. S. (1) , J. S. (1)

przeciwko K. S. (1) , K. S. (2) , A. S. (2) , J. S. (2) , S. G.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego w Kielcach

z dnia 17 grudnia 2009 r. sygn. VII C 801/05

zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II (drugim) w ten sposób, że zasądza od następców prawnych Z. S., tj. K. S. (1), K. S. (2), A. S. (2), J. S. (2), S. G. solidarnie na rzecz J. S. (1) i A. S. (1) kwoty po 17.561,55 (siedemnaście tysięcy pięćset sześćdziesiąt jeden 55/100) złotych wraz z odsetkami ustawowymi: od kwot po 15.165,34 złotych w wysokości 11,50% w stosunku rocznym od dnia 1 listopada 2006 roku do dnia 14 grudnia 2008 roku, w wysokości 13% w stosunku rocznym od dnia 15 grudnia 2008 roku do dnia zapłaty, - od kwot po 2374,40 złotych w wysokości 11,50% w stosunku rocznym od dnia 28 września 2007 roku do dnia 14 grudnia 2008 roku, w wysokości 13% w stosunku rocznym od dnia 15 grudnia 2008 roku do dnia zapłaty oraz w punkcie III (trzecim) w całości i zasądza od następców prawnych Z. S., tj. K. S. (1), K. S. (2), A. S. (2), J. S. (2), S. G. solidarnie na rzecz powódek J. S. (1) i A. S. (1) kwoty po 373,71 (trzysta siedemdziesiąt trzy 71/100) złotych tytułem kosztów procesu; oddala apelację w pozostałej części i zasądza od następców prawnych pozwanego Z. S., tj. K. S. (1), K. S. (2), A. S. (2), J. S. (2), S. G. solidarnie na rzecz powódek J. S. (1) i A. S. (1) kwoty po 851,45 (osiemset pięćdziesiąt jeden 45/100) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 942/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 17 grudnia 2009 roku Sąd Rejonowy w Kielcach zasądził od Z. S.na rzecz powódek J. S. (1)i A. S. (1)kwoty po 2447,15 zł wraz z odsetkami ustawowymi ( pkt I), oddalił powództwo w pozostałej części ( pkt II), zasądził od powódek na rzecz pozwanego kwoty po 1532,40zł tytułem kosztów procesu (pkt III). Podstawą rozstrzygnięcia stały się następujące ustalenia i oceny prawne: Postanowieniem częściowym z dnia 14 listopada 2002 roku Sąd Rejonowy w Kielcach w sprawie Ns 1450/90 dokonał częściowego zniesienia współwłasności nieruchomości, położonej przy zbiegu ulic (...), zabudowanej, oznaczonej jako działka nr (...), objętej urządzoną w Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Kielcach księgą wieczystą Kw nr (...)- K., m. in. w ten sposób, że przyznał na współwłasność W. S.w 71.182/80.000 częściach i L. K.w 8.818/80.000 częściach działkę o pow. 0,2232 ha oznaczoną nr (...)na mapie sporządzonej przez geodetę J. K.i zasądził spłaty i dopłaty nie obejmujące rozliczenia pożytków, wydatków i nakładów od W. S.na rzecz pozostałych uczestników, w tym na rzecz Z. S.kwotę 151.877,54 zł z ustawowymi odsetkami od daty uprawomocnienia się postanowienia. Od postanowienia Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 10 sierpnia 2005 roku, oddalającego apelacje od postanowienia z 14 listopada 2002 roku, została złożona w dniu 25 listopada 2005 roku skarga kasacyjna przez Z. S.. Postanowieniem z dnia 20 grudnia 2005 roku Sąd Okręgowy w Kielcach wstrzymał skuteczność zaskarżonego skargą kasacyjną postanowienia Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 10 sierpnia 2005 roku i poprzedzającego go postanowienia Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 14 listopada 2002 roku sygn. akt Ns 1450/90. Postanowieniem z dnia 26 września 2006 roku Sąd Najwyższy na posiedzeniu niejawnym odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. Odpis postanowienia w tym przedmiocie został doręczony pełnomocnikowi Z. S.w dniu 27 października 2007 roku. W. S.zmarł w dniu 22 lipca 2003 roku, a spadek po nim na podstawie testamentu nabyły dzieci: A. S. (3), J. S. (1)i A. S. (1)po 1/3 części każde z nich. Postanowieniem z dnia 30 czerwca 2006 roku Sąd Rejonowy w Kielcach Wydział VI Ksiąg Wieczystych uchylił wpisy prawa własności na rzecz powódek dokonane przez referendarza sądowego i wniosek o wpis oddalił. Postanowieniem z dnia 26 września 2006 roku Sąd Okręgowy w Kielcach zmienił uprzednio wydane postanowienie Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 7 kwietnia 2006 roku w ten sposób, że zezwolił J. S. (1)i A. S. (1)na złożenie do depozytu sądowego kwot po 50.000 zł przez każdą z nich, na poczet wykonania zobowiązania wobec Z. S., wynikającego z postanowienia Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 14 listopada 2002 roku w sprawie Ns 1450/90. Każdej z powódek przysługuje udział w wysokości 71182/240000 w nieruchomości, stanowiącej działkę nr (...)przy ul. (...)w K.. W dniu 1 listopada 2006 roku powódki objęły we władanie lokal użytkowy o powierzchni 55,95 m.kw., położony na parterze budynku, w którym prowadzony był sklep (...)– I. S.” i od tej pory zaczęły czerpać z niego pożytki. W dniu 2 listopada 2006 roku zawarły umowę najmu lokalu z I. S., ustalając wysokość miesięcznego czynszu na kwotę 2.900 zł. W dniu 27 września 2007 roku Z. S.wydał powódkom lokale mieszkalne nr (...), położone na pierwszym piętrze oficyny, które nie były zamieszkałe od 1991 roku. Sąd Rejonowy podniósł, że lokale te, do czasu ich wydania powódkom, znajdowały się w posiadaniu dotychczasowego współwłaściciela nieruchomości Z. S., który z lokali tych korzystał uprzednio w ramach przysługującego mu udziału, w oparciu o umowę quo ad usum z 1990 roku, zawartą pomiędzy ówczesnymi współwłaścicielami. W oparciu o opinie biegłej sądowej E. K.wysokość miesięcznego czynszu za lokal użytkowy, który powódki jako współwłaścicielki mogły uzyskać w czasie, gdy lokal nie znajdował się w ich władaniu, wynosi 2.202 zł miesięcznie. Wysokość czynszu możliwego do uzyskania za lokal mieszkalny nr (...)w okresie od października 2006 roku do marca 2007 roku wynosi po 232,54 zł miesięcznie, a w okresie od kwietnia 2007 roku do września 2007 roku po 221,31 zł miesięcznie, natomiast za lokal mieszkalny nr (...)w okresie od października 2006 roku do marca 2007 roku wynosi 189,91 zł miesięcznie, a w okresie od kwietnia 2007 roku do września 2007 roku po 180,74 zł miesięcznie. Sąd Rejonowy podniósł, że roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, przysługujące właścicielowi wobec posiadacza samoistnego (art. 224 § 2 i art. 225 kc) należy do tzw. roszczeń uzupełniających roszczenie właściciela o wydanie rzeczy i pozostaje z nim w ścisłym związku, który wyraża się tym, że jest uwarunkowane ziszczeniem się przesłanek uzasadniających roszczenie windykacyjne (warunek konieczny, ale nie wystarczający – zob. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 31 marca 2004 r. II CK 102/2003). Postanowieniem z dnia 20 grudnia 2005 roku Sąd Okręgowy w Kielcach wstrzymał jedynie skuteczność zaskarżonego skargą kasacyjną postanowienia Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 10 sierpnia 2005 roku i poprzedzającego go postanowienia Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 14 listopada 2002 roku sygn. akt Ns 1450/90, co stanowiło podstawę odmowy wpisu prawa własności na rzecz powódek w księdze wieczystej. Sąd I instancji uznał, że powódki nie mogły skutecznie domagać się - do czasu zakończenia postępowania wywołanego wniesieniem skargi kasacyjnej – wydania rzeczy, a w konsekwencji roszczeń z art. 224 § 2 i art. 225 kc – z uwagi na ich uzupełniający w stosunku do żądania windykacyjnego charakter. Zatem dopiero od dnia doręczenia pełnomocnikowi pozwanego odpisu postanowienia Sądu Najwyższego o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania można mówić o „złej wierze” pozwanego, która uzasadnia roszczenia z art. 225 kc. Z tą bowiem chwilą pozwany posiadł w sposób nie budzący wątpliwości wiedzę, że nie jest już właścicielem rzeczy. O wysokości należnego właścicielowi wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy przez nie mającego tytułu prawnego posiadacza decydują stawki rynkowe za korzystanie z danego rodzaju rzeczy (vide: Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 15 kwietnia 2004 r. IV CK 273/2003, z reguły najbardziej miarodajne są stawki przeciętnego w danej okolicy czynszu najmu. Wynagrodzenie należne właścicielowi rzeczy od posiadacza za korzystanie z rzeczy (art. 224 § 2, 225 kc) obejmuje przy tym cały okres, przez który posiadacz korzystał z rzeczy i nie stanowi świadczenia okresowego, ponieważ okresowej płatności nie przewiduje ani umowa, ani przepis ustawy (vide: II CR 208/75 Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna). Obliczając wysokość należnej powódkom kwoty wynagrodzenia, Sąd – mając na uwadze, że winno ono odpowiadać należnościom, jakie osiągnąłby właściciel nieruchomości, gdyby wynajął nieruchomość, a jego wysokość powinna odpowiadać stawkom za korzystanie z rzeczy określonego rodzaju, biorąc pod uwagę ceny występujące na rynku - przyjął za podstawę - w odniesieniu do lokalu użytkowego - kwotę czynszu, wyliczoną przez biegłą E. K.i określoną na 2.202 zł miesięcznie. Mając na uwadze okoliczność, że lokal użytkowy został wydany powódkom w dniu 1 listopada 2006 roku, Sąd przyjął, że w oparciu o art. 225 kc powódkom należy się wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy za okres od dnia 27 października 2006 roku do dnia 31 października 2006 roku (dzień poprzedzający wydanie lokali) – razem 5 dni. W analogiczny sposób obliczono wysokość należnej powódkom kwoty w odniesieniu do lokali mieszkalnych, przyjmując jako datę wydania lokali mieszkalnych dzień 27 września 2007 roku. W pozostałym zakresie powództwo jako niezasadne zostało oddalone. Przedłożona przez powódki faktura, opiewająca na kwotę 267,50 zł (k. 190) z tytułu montażu wodomierza nie została uznana przez Sąd Rejonowy za wystarczającą podstawę do zasądzenia tejże kwoty od pozwanego, wobec nie udowodnienia, stosownie do treści art. 6 kc, by w istocie kwota w tej wysokości winna obciążać pozwanego.

Apelację od powyższego wyroku złożyły powódki J. S. (1) i A. S. (1), zaskarżając go w części oddalającej powództwo i rozstrzygnięcie o kosztach procesu. Zarzucając błędne ustalenie, że w okresie od 10 sierpnia 2005 roku do 26 października 2006 roku pozwany był posiadaczem w dobrej wierze, wniosły o zasądzenie na rzecz każdej z powódek dalszych kwot po 15.414zł z ustawowymi odsetkami od dnia 30 października 2006 roku, kwoty po 2374,40zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 września 2006 roku do dnia zapłaty oraz kwot po 133,75zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14 października 2005 roku. W uzasadnieniu apelacji powódki podniosły, że od uprawomocnienia się postanowienia w przedmiocie zniesienia współwłasności pozwany stał się posiadaczem lokali w złej wierze, albowiem „ miał pozytywną wiadomość, ze nie przysługuje mu prawo które wykonuje”. Pozwany swoją wiedzę o utracie prawa własności powziął będąc obecnym w czasie ogłoszenia orzeczenia Sądu Okręgowego, którą wyrażał w pismach i wnioskach kierowanych do Sądu Okręgowego w Kielcach i Sądu Rejonowego Wydziału Ksiąg Wieczystych. Postanowienie z dnia 20 grudnia 2005 roku nie przesądzało o nadaniu pozwanemu dobrej wiary, zostało wydane tylko w interesie pozwanego, by nie poniósł niepowetowanej szkody w przypadku zbycia przez powódki udziałów we współwłasności nieruchomości, bądź obciążenia ich hipoteką, zastawem lub innymi prawami na rzecz osób trzecich. Nadto powódki zarzuciły, iż Sąd Rejonowy wadliwie oddalił żądanie zasądzenia kwoty 267,50zł tytułem kosztów usunięcia awarii instalacji wodociągowej w lokalu mieszkalnym numer (...). Podniosły, że udowodniły, iż koszt usunięcia awarii powinien ponieść pozwany albowiem awaria była spowodowana jego wieloletnim niedbalstwem, musiała być usunięta niezwłocznie, a pozwany nie wyraził woli poniesienia tych kosztów. Powódki przedłożyły fakturę, a ze złożonych zdjęć wynika czego dotyczyła ta awaria i do jakiego stanu technicznego doprowadził pozwany instalację.

Postanowieniem z dnia 3 września 2010 roku postępowanie apelacyjne zostało zawieszone z uwagi na śmierć pozwanego Z. S..

Postanowieniem z dnia 17 lipca 2013 roku podjęto zawieszone postępowanie z udziałem następców prawnych pozwanego Z. S. : K. S. (1), K. S. (2), A. S. (2), J. S. (2), S. G..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódek okazała się w znacznej części uzasadniona.

Sąd Okręgowy przyjmuje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy za prawidłowe i za własne. Nie podziela argumentacji prawnej Sądu pierwszej instancji co do skutków postanowienia Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 20 grudnia 2005 roku co do wstrzymania skuteczności postanowienia Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 10 sierpnia 2005 roku i poprzedzającego go postanowienia Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 14 listopada 2002 roku dla dochodzenia roszczeń uzupełniających przez właściciela oraz kwalifikacji posiadania pozwanego po dniu 10 sierpnia 2005 roku.

Roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości bez podstawy prawnej jest roszczeniem szczególnym, unormowanym w art.224-226 k.c. Jak słusznie zatem wskazała skarżąca dokonując oceny dobrej wiary posiadacza badaniu podlega stan jego świadomości co do przysługującego mu prawa. Powszechnie przyjmuje się, że w złej wierze jest taki posiadacz, który zdaje sobie sprawę z tego, że nie jest właścicielem rzeczy, jak również taki, który na podstawie towarzyszących okoliczności powinien przypuszczać, że posiadana przez niego rzecz stanowi własność innej osoby. Zła wiara wiąże się zatem z powzięciem przez posiadacza informacji, które – racjonalnie oceniane- powinny skłonić go do refleksji, że jego posiadanie nie jest zgodne ze stanem prawnym. Nie może zatem ulegać wątpliwości, że właściciel nieruchomości (współwłaściciel) nieruchomości przyznanej mu przez sąd w postępowaniu o zniesieniu współwłasności, może żądać od dotychczasowego współwłaściciela, który zajmuje lokal w budynku na tej nieruchomości, zapłaty za korzystanie z tego lokalu za czas po uprawomocnieniu się postanowienia o zniesieniu współwłasności. W okolicznościach niniejszej sprawy niewątpliwie zatem pozwany Z. S. był w złej wierze począwszy od uprawomocnienia postanowienia Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 14 listopada 2002 roku w sprawie VII Ns 1450/90 czyli postanowienia Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 10 sierpnia 2005 roku oddalającego apelację, skoro utracił przymiot współwłaściciela i tym samym kwalifikację jako uprawnionego posiadania lokali mieszkalnych numer (...) oraz lokalu użytkowanego (wywodzoną dotychczas ze stosunku współwłasności i podziału do korzystania). Postanowienie, w którym sąd orzeka o zniesieniu współwłasności ma charakter konstytutywny (art.624k.p.c.) i uchyla ono dotychczasowe uprawnienia przysługujące współwłaścicielom na podstawie stosunku współwłasności.

Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem judykatury jakkolwiek roszczenia pieniężne przewidziane w art.224k.c. i art.225k.c. mają charakter uzupełniający w stosunku do żądania wydania rzeczy, to jednak można dochodzić ich odrębnie i niezależnie od roszczenia windykacyjnego. Nawet brak przesłanek uzasadniających możliwość uwzględnienia roszczenia windykacyjnego nie oznacza wygaśnięcia powstałego już wcześniej obowiązku samoistnego posiadacza zapłaty właścicielowi wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy czy zwrotu pożytków. Powódki miały roszczenie z art.222§1 k.c. przeciwko pozwanemu, albowiem zgodnie z prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 14 listopada 2002 roku były współwłaścicielami nieruchomości z wyłączeniem tego przymiotu po stronie pozwanego. Skoro powódki były współwłaścicielkami nieruchomości miały legitymację czynną do wytoczenia powództwa o wydanie lokali znajdujących się w budynku położonym na tej nieruchomości. Odmiennie niż poczynił to Sąd Rejonowy należy dokonać oceny wpływu postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 20 grudnia 2005 roku w sprawie II Ca 671/04 wstrzymującego skuteczność zaskarżonego skargą kasacyjną postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 10 sierpnia 2005 roku i poprzedzającego postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 14 listopada 2002 roku na dopuszczalność wytoczenia powództwa wydobywczego przez powódki. Zgodnie z przepisem art. 388§3 k.p.c. przesłanką wstrzymania skuteczności zaskarżonego kasacją orzeczenia jest zapobieżenie niemożliwości lub wyjątkowej uciążliwości przywrócenia stosunków do stanu sprzed wydania orzeczenia, w razie ewentualnego uwzględnienia skargi kasacyjnej. Postanowienie wydane na podstawie art.388 k.p.c. łączy się z prawomocnym orzeczeniem, przez wstrzymanie do czasu zakończenia postępowania kasacyjnego – wszelkich skutków, które stanowią konsekwencję jego prawomocności. Postanowienie to ma na celu, zachowanie przez określony czas, stanu nieuwzględniającego prawomocności orzeczenia, stanowi swoisty sposób zabezpieczenia przed konsekwencjami wynikającymi ze skuteczności orzeczenia. Nie wpływa to jednakże na treść orzeczenia, nie rozstrzyga o prawach i obowiązkach stron, nie przesądza o istnieniu lub nieistnieniu orzeczenia, którego dotyczy, ma tymczasowy charakter, jego upadek następuje z ukończeniem postępowania kasacyjnego, bez względu na treść orzeczenia SN. Orzeczenie, którego dotyczy wstrzymanie skuteczności, nie straciło mocy wiążącej objętej art.365§1 k.p.c., polegającej na stworzeniu określonego stanu prawnego, który powinien być uwzględniony w niniejszej sprawie. Ukończenie postępowania kasacyjnego zainicjowanego przez pozwanego, skutkowało upadkiem czasowych (tymczasowych) ograniczeń w realizacji uprawnień właścicielskich przez powódki i nie może wywrzeć skutku w zakresie przysługiwania im roszczeń wywodzonych z przymiotu właścicielskiego.

Z powyższych przyczyn uznać należy zarzut apelacji wadliwej oceny posiadania przez pozwanego lokali i spełnienia przesłanek dla dochodzenia roszczeń uzupełniających, z konsekwencją w postaci wadliwego ograniczenia okresu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokali. W ocenie Sądu Okręgowego pozwany jako posiadacz w złej wierze opisanych lokali za cały okres objęty pozwem tj. od dnia 1 września 1995 roku ( zgodnie z pismem procesowym powódek z dnia 19 czerwca 2009 roku k.399) do dnia wydania lokali czyli odpowiednio 1 listopada 2006 roku co do lokalu użytkowego oraz 27 września 2007 roku co do lokali mieszkalnych ( okoliczności bezsporne). Z uwagi na objęcie rozstrzygnięciem przez Sąd Rejonowy w pkt I zaskarżonego wyroku okresu posiadania lokali przez pozwanego od dnia doręczenia pełnomocnikowi pozwanego odpisu postanowienia SN o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania tj.27.10.2006 roku, częściowej zmianie podlegało rozstrzygnięcie zawarte w pkt II zaskarżonego wyroku i uwzględnienie żądania wynagrodzenia za powyżej wskazany okres. Wartość należnego powodom wynagrodzenia za ten okres tj. od 1 września 2005 roku do 27 października 2007 roku podlega ustaleniu w oparciu o opinię uzupełniającą biegłej sądowej E. K.z dnia 28 lutego 2009 roku(k.350-356). Sporządzona w sprawie opinia biegłej sądowej ds. wyceny nieruchomości odpowiada wszystkim kryteriom właściwym dla tej czynność i pozwala na ustalenie co właściciel uzyskałby gdyby rzecz oddał w odpłatne korzystanie na podstawie ważnego stosunku prawnego. Ostatecznie zatem ustalona w sprawie wysokość wynagrodzenia należnego powodowi za ten okres w oparciu o opinię biegłej sądowej E. K.odpowiada kwotom po 15.165,34zł co do lokalu użytkowego przy stawce miesięcznej w wysokości 2202zł (k.353) oraz po 2374,40zł ( należne kwoty po 2396,28zł, ale apelacja co do kwot po 2374,40zł) co do lokali mieszkalnych przy przyjęciu stawek miesięcznych czynszu osobno za lokal numer (...)i lokal numer (...)określonych za poszczególne okresy w opinii uzupełniającej biegłej E. K.z dnia 28 lutego 2009 roku (k.355,356), co usprawiedliwia zmianę punktu II zaskarżonego wyroku w tym zakresie i zasądzenie podanych kwot. Odsetki ustawowe zostały przyznane na podstawie art.481§1k.c.,przy uwzględnieniu iż pismem z dnia 20.09.2005 roku (k.156) powódki wezwały pozwanego do wydania lokali i zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nich, a opinia rzeczoznawcy majątkowego określała wysokość należnego wynagrodzenia według cen obowiązujących w okresie posiadania lokali przez pozwanego bez tytułu prawnego.

Natomiast nie mógł odnieść skutku zarzut powódek naruszenia swobodnej oceny dowodów i sprzeczność ustaleń sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym w odniesieniu do żądania zapłaty kwot po zapłaty kwoty 267,50zł z tytułu kosztów usunięcia awarii instalacji wodociągowej w lokalu mieszkalnym numer (...). Powoływane przez powódki pogorszenie stanu lokali zajmowanych przez pozwanego, w tym lokalu numer (...), na skutek braku ich remontu nastąpiłoby w okresie przed 10.08.2005 roku tj. w okresie gdy pozwany był posiadaczem w dobrej wierze jako współwłaściciel zgodnie z podziałem do korzystania. Natomiast przedłożona przez powódki jako dowód faktura Vat jest za montaż gazomierza i wymianę instalacji wodnej, a zatem nie wynika z niej czy wymiana instalacji wodnej była związana z montażem wodomierza czy było to usunięcie awarii instalacji. Wodomierz w wydanym lokalu pozostał. Słusznie zatem Sąd Rejonowy przyjął, iż powódki nie wykazały podstaw i wysokości odpowiedzialności pozwanego w tym zakresie, pomimo obciążającego ich ciężaru dowodu, według obowiązujących reguł procesowych (art. 232 k.p.c.) oraz z uwzględnieniem zasad rozkładu ciężaru dowodu (art. 6 k.c.).

Mając to wszystko na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art.386§1 k.p.c. i art.385k.c., częściowo uwzględnił, a w pozostałym zakresie oddalił apelację powódek. Mając na uwadze, iż ostatecznie powódki wygrały sprawę w 59%, podstawą orzeczenia o kosztach procesu przed Sądem I instancji powinien być art.100k.p.c.. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono także na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art.391§1k.p.c.,majac na uwadze iż apelacja powódek została uwzględniona w 98%.

SSO C.Klepacz SSO M.Broda SSO M.Gądek - Tamborska