Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 12 września 2019 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : sędzia Barbara Bojakowska

Sędziowie: Elżbieta Zalewska - Statuch

Antoni Smus

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2019 r. w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z wniosku J. B. (1)

z udziałem J. B. (2)

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Wieluniu

z dnia 19 marca 2019 r. sygn. akt I Ns 406/17

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w punktach I, II, III i IV w ten tylko sposób, że:

a)  w punkcie I dodać podpunkt 47 o treści „nakłady z majątku wspólnego na osobisty uczestniczki postępowania o wartości 1630 ( jeden tysiąc sześćset trzydzieści) złotych,

b)  w punkcie II w miejsce numeru „46” wpisać „47”,

c)  w punkcie III podwyższyć należną spłatę na rzecz wnioskodawcy z kwoty 1910,25 zł do 2725,25 (dwa tysiące siedemset dwadzieścia pięć 25/100);

2.  oddalić apelację w pozostałej części;

3.  ustalić, że zainteresowani ponoszą koszty związane ze swoim udziałem w sprawie;

4.  przyznać adwokatowi S. A. wynagrodzenie w kwocie 1476 (jeden tysiąc siedemdziesiąt sześć) złotych brutto za reprezentowanie wnioskodawcy z urzędu w postępowaniu apelacyjnym, które wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wieluniu.

Sygn. akt I Ca 253/19

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Wieluniu m.in. dokonał podziału majątku wspólnego J. B. (1) i J. B. (2), w ten sposób, że ustalił, iż w skład majątku dorobkowego wchodzą tylko ruchomości szczegółowo wymienione w punktach
od I 1. do I 46., które przyznał na wyłączną własność uczestniczki postępowania J. B. (2) (pkt II), a na rzecz wnioskodawcy J. B. (1) zasądził 1910,25 zł od uczestniczki J. B. (2) tytułem spłaty do wyrównania udziału w majątku wspólnym, płatną w terminie
7 dni od uprawomocnienia się postanowienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności (pkt. III) i oddalił wniosek w pozostałym zakresie (pkt IV).

W części oddalającej wniosek – pkt IV postanowienia – które jest przedmiotem zaskarżenia apelacją przez wnioskodawcę, Sąd Rejonowy poczynił następujące ustalenia i wnioski, których istotne elementy przedstawiają się następująco:

Zainteresowani w 20 stycznia 1996 roku zawarli związek małżeński. Małżonkowie pozostawali w trakcie małżeństwa we wspólności ustawowej małżeńskiej. Małżeństwo zainteresowanych zostało prawomocnie rozwiązane wyrokiem Sądu Okręgowego w Sieradzu z 6 października 2015 roku. Wyrok uprawomocnił się 28 października 2015 roku.

J. B. (2) przed zawarciem małżeństwa z J. B. (1), 13 grudnia 1993 roku zawarła pisemną, wstępną umowę kupna sprzedaży z A. W. spółdzielczego własnościowego lokalu mieszkalnego położonego w W. na Osiedlu (...). Wartość przedmiotu zakupu ustalono na 200 milionów złotych. W dniu podpisania umowy J. B. (2) wpłaciła sprzedającej zaliczkę w kwocie 110 milionów złotych. Świadkiem tej umowy był J. B. (1), wówczas chłopak uczestniczki.

17 grudnia 1993 roku przed notariuszem I. K. została zawarta umowa sprzedaży, na podstawie której J. B. (2) jako panna, (nazwisko panieńskie D.) zakupiła od A. i S. małżonków W. spółdzielcze własnościowe prawo
do lokalu mieszkalnego położonego w W. na Osiedlu (...)
za 150 milionów złotych. Koszty sporządzenia umowy sporządzenia umowy sprzedaży poniosła uczestniczka.

23 grudnia 1993 roku J. B. (2) otrzymała z (...) Spółdzielni Mieszkaniowej przydział lokalu mieszkalnego, gdzie wskazano, iż w lokalu ma zamieszkiwać uczestniczka. Wnioskodawca był zameldowany na pobyt stały w/w lokalu od 14 lutego
1996 roku do 19 lipca 2016 roku.

Uczestniczka posiadała w wieku 18 lat książeczkę mieszkaniową w (...). Na dzień 5 października 1989 roku uczestniczka posiadała oszczędności
na książeczce mieszkaniowej w kwocie łącznej 223820 zł. Pieniądze na zakup w/w mieszkania uczestniczka pochodziły z książeczki mieszkaniowej, częściowo od rodziców oraz z pracy zarobkowej uczestniczki zatrudnionej jako szwaczka. Uczestniczka rozpoczęła pracę zawodową zaraz po ukończeniu szkoły zawodowej.

Po zakupie mieszkania uczestniczka z pomocą wnioskodawcy oraz rodziny przeprowadziła remont mieszkania. Koszty remontu mieszkania ponosiła uczestniczka.

3 grudnia 2015 roku uczestniczka wystąpiła do Sądu Rejonowego w Wieluniu przeciwko wnioskodawcy z pozwem o opróżnienie lokalu mieszkalnego położonego
w W. na Osiedlu (...). Sąd Rejonowy w Wieluniu wyrokiem z 2 marca 2016 roku nakazał J. B. (1) aby opuścił i opróżnił wraz z wszystkimi rzeczami w/w lokal. Wyrok uprawomocnił się i J. B. (1) opuścił w/w lokal, zabierając z mieszkania tylko swoje osobiste rzeczy.

Po zawarciu małżeństwa zainteresowani zamieszkali w/w lokalu. Kilka razy w okresie zamieszkiwania przeprowadzili wspólnie remont mieszkania polegający na odmalowaniu ścian, wymianie paneli podłogowych, wymianie okien, parapetów, karniszy itp.

W trakcie trwania małżeństwa oboje małżonkowie pracowali. Uczestniczka nie pracowała kiedy urodziła ich wspólna córka i przebywała ma urlopie macierzyńskim.

Małżonkowie posiadali samochód osobowy marki D. (...) rok produkcji 2000. Samochód został 13 lipca 2014 roku sprzedany, a pieniądze ze sprzedaży zostały przeznaczone na bieżące potrzeby rodziny.

Wnioskodawca korzystał i korzysta do chwili obecnej z blaszanego garażu samochodowego położonego na ul. (...) w W.. Garaż należy do A. C., któremu wnioskodawca za wynajem płacił pieniądze w wysokości opłaty za placowe,
na którym mieści się garaż.

Wnioskodawca w (...) Bank S.A. w W. na dzień 31 maja 2014 roku posiadał rachunek, na którym znajdowała się kwota 2 183,69 złotych oraz lokatę terminową
w wysokości 11109,66 zł.

W/w pieniądze wnioskodawca wypłacił i przetrzymywał je w mieszkaniu. Uczestniczka postępowania zabrała wnioskodawcy kwotę 20000 zł. Uczestniczka kwotę 7000 zł oddała wnioskodawcy, a pozostałą część przeznaczyła na bieżące potrzeby rodziny.

Wnioskodawca obecnie nie pracuje, jest na utrzymaniu rodziny. Nie ma nikogo
na utrzymaniu.

Uczestniczka obecnie pracuję i otrzymuję wynagrodzenie netto w kwocie
1200 – 1300 zł miesięcznie. Nie ma nikogo na utrzymaniu.

Wartość spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położnego
w W. na Osiedlu (...) wynosi 152500 zł.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o zeznania zainteresowanych, świadków oraz zgromadzone w sprawie dokumenty w takim zakresie w jakim wzajemnie się one uzupełniają.

Odmówił wiarygodności zeznaniom małżonków W. w zakresie w jakim podali,
iż nie znali wcześniej uczestniczki, skoro do aktu notarialnego w 1993 roku i umowy wstępnej stanęła osobiście uczestniczka. Nie dał wiary zeznaniom świadków: M. D.,
A. M., K. T., A. R. w zakresie w jakim podali, iż pieniądze na zakup mieszkania wyłożył wnioskodawca, gdyż według sądu zasady doświadczenia życiowego wskazują, iż zupełnie mało prawdopodobnym i racjonalnym wydaje się,
iż wnioskodawca miałby przeznaczyć duże środki finansowe na zakup mieszkania na rzecz kobiety, z która jeszcze nie był w związku małżeńskim, nie dbając o to, aby jego udział
w zakupie został w jakikolwiek sposób odnotowany.

Ustalając w niniejszej sprawie skład majątku dorobkowego sąd przyjął, iż w skład majątku wspólnego stron wchodzą ruchomości o łącznej wartości 3820,50 zł, o czym orzekł jak w punkcie I 1-46 sentencji postanowienia, przyznając wszystkie ruchomości wchodzące
w skład majątku wspólnego zainteresowanych rzecz uczestniczki, albowiem znajdują się one obecnie w jej posiadaniu.

W pozostałym zakresie – według sądu – roszczenia o podział majątku wspólnego zostały oddalone.

Sąd oddalił roszczenia wnioskodawcy o ustalenie, iż wnioskodawca i uczestniczka
są współwłaścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego
na Osiedlu (...) w W..

Sąd wskazał, że po pierwsze: pod względem dowodowym okoliczność ta nie została wykazana. Zupełnie mało prawdopodobnym i racjonalnym wydaje się, iż wnioskodawca miałby przeznaczyć duże środki finansowe na zakup mieszkania na rzecz kobiety, z która jeszcze nie był w związku małżeńskim, nie dbając o to, aby jego udział w zakupie został
w jakikolwiek sposób odnotowany. We wszystkich dokumentach dotyczący zakupu mieszkania wskazano wyłącznie uczestniczkę jako kupującą. To ona posiadała książeczkę mieszkaniową ze zgromadzonymi na niej środkami, to uczestniczkę przyjęto w poczet członków spółdzielni
i ponadto ona jest wskazana na wszystkich fakturach i rachunkach dotyczących materiałów związanych z remontem mieszkania. Ponadto wnioskodawca został zameldowany
w przedmiotowym lokalu dopiero po zawarciu związku małżeńskiego przez strony. Ponadto zarówno w umowie wstępnej zakupu mieszkania jak i w akcie notarialnym zakupu mieszkania jako kupująca została wskazana tylko i wyłącznie uczestniczka. Sąd uznał za niewiarygodne zeznana małżonków W., którzy podali, iż nigdy wcześniej nie widzieli uczestniczki, skoro stającą do aktu notarialnego i umowy wstępnej była uczestniczka. Musieli więc oni wówczas już poznać uczestniczkę. Po drugie – zdaniem sądu – roszczenie o ustalenie współwłasności mieszkania na rzecz zainteresowanych w sprawie o podział majątku wspólnego nie jest dopuszczalne. Aby prawo weszło do majątku wspólnego na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej to czynność prawna kupna tego prawa musi nastąpić w trakcie trwania małżeństwa i wspólności ustawowej małżeńskiej. Istnieje wówczas domniemanie, według którego określone rzeczy w transakcji dokonywanej przez jednego małżonków zostały nabyte z majątku dorobkowego w interesie ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. Natomiast nabycie określonej rzeczy z majątku odrębnego małżonków musi wynikać nie tylko
z oświadczenia współmałżonka, ale przede wszystkim z całokształtu okoliczności istotnych prawnie z punktu widzenia przepisów krio. W takiej sytuacji – według sądu – istnieje możliwość w trakcie postepowania o podział majątku wspólnego ustaleniem iż składnik majątku, który został zakupiony przez jednego do swojego majątku osobistego za składniki pochodzące z jego majątku osobistego wchodzi jednak do majątku wspólnego małżeńskiego, gdyż działa tutaj w/w domniemanie. Logicznym jest dla sądu\, iż jeżeli między małżonkami istnieje wspólność ustawowa małżeńska to większość dochodów małżonków stanowi
ich wspólny majątek, z wyłączeniem składników opisanych w art. 33 krio., wobec czego
gdy jeden z małżonków chce kupić bez wiedzy drugiego małżonka nieruchomość, która według jego oświadczenia wchodzi do jego majątku osobistego i zakupiona została za środki pochodzące z ich wspólnego majątku, a oświadczenie takiego małżonka jest fikcją. W takiej sytuacji sąd może przy wystarczającym materiale dowodowym, iż pomimo że w akcie notarialnym jest strona tylko jeden z małżonków to ten składnik majątku wchodzi do majątku wspólnego małżonków i podlega on podziałowi w trakcie postępowania o podział majątku.
W niniejszej sprawie – w ocenie sądu – z taką sytuacją nie mamy do czynienia albowiem majątek został zakupiony przez uczestniczkę postępowania (co wynika z materiału dowodowego) trzy lata przed zawarciem małżeństwa przez zainteresowanych i zgodnie
z art. 33 krio stanowi jej majątek osobisty.

W ocenie Sądu nie można również przyjąć, iż prawo do lokalu mieszkalnego zostało nabyte przez zainteresowanych w trakcie trwania związku konkubenckiego przed zawarciem małżeństwa albowiem zainteresowani przed zawarciem małżeństwa takiego związku nie tworzyli: nie mieszkali ze sobą, nie tworzyli wspólnego gospodarstwa domowego.

Zdaniem Sądu wnioskodawca mógłby ewentualnie domagać się ustalenia prawa własności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w trybie
art. 189 k.p.c., które to postępowanie nie jest dopuszczalne w ramach postępowania o podział majątku wspólnego, dla którego ustawodawca przewidział tryb nieprocesowy, w odróżnieniu od trybu procesowego dla powództwa wytoczonego na podstawie art. 189 k.p.c.

Sąd oddalił wniosek wnioskodawcy o rozliczenie nakładów poczynionych z majątku wspólnego stron na majątek osobisty uczestniczki albowiem: okoliczności te nie zostały przez wnioskodawcę udowodnione, gdyż to uczestniczka złożyła do akt paragony i faktury na zakup materiałów potrzebnych do remontu mieszkania wystawionych z data przed zawarciem małżeństwa, zaś wnioskodawca takich dokumentów nie przedłożył. Ponadto nie został zgłoszony wniosek o oszacowanie wartości tych nakładów.

Sąd oddalił wniosek uczestniczki o rozliczenie nakładów z majątku odrębnego uczestniczki na majątek wspólny ponoszonych w okresie listopada 2015 roku do listopada
2018 roku w kwocie 8799,07 zł - stanowiących połowę 17598,14 zł tytułem połowy wartości czynszu za mieszkanie, gdyż roszczenie to nie znajduje potwierdzenia w ustalonym stanie faktycznym albowiem małżonkowie nie byli współwłaścicielami w/w lokalu.

Apelację od postanowienia wniósł wnioskodawca, zaskarżając je w części, co do punku IV orzeczenia, zarzucając mu:

1/ naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

- przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i bezzasadną odmowę wiarygodności zeznaniom świadków M. D., A. M., K. T.
i A. R. oraz zeznaniom wnioskodawcy J. B. (1) w momencie kiedy wskazywali oni, że pieniądze na zakup mieszkania położonego w W. na Osiedlu (...) formalnie nabytego przez uczestniczkę postępowania J. B. (2) (wówczas D.)
w dniu 17 grudnia 1993 roku wyłożył wnioskodawca J. B. (1),

- przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i bezpodstawne przyznanie waloru wiarygodności zeznaniom świadków I. D., M. D. (2)
oraz uczestniczki postępowania J. B. (2), w momencie kiedy wskazywali oni,
iż uczestniczka postępowania posiadała środki na zakup położonego w W., na Osiedlu (...) mieszkania, w sytuacji, gdy sytuacja materialna rodziców uczestniczki była zła, kwota zgromadzona na książeczce mieszkaniowej uczestniczki niewielka, a ona sama nie mająca dobrze płatnego zawodu w wieku lat 22 nie była w stanie samodzielnie zgromadzić środków na zakup mieszkania,

- zaniechanie wszechstronnej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającego na przyjęciu, że mało prawdopodobnym i racjonalnym wydaje się,
iż wnioskodawca miałby przeznaczyć duże środki finansowe na zakup mieszkania położonego w W. na Osiedlu (...) na rzecz kobiety z którą jeszcze nie był w związku małżeńskim i nie rozliczenie w konsekwencji nakładów poczynionych przez wnioskodawcę
z majątku odrębnego na majątek odrębny uczestniczki, w sytuacji, gdy z okoliczności sprawy wynika, iż uczestniczka nie dysponowała odpowiednimi środkami na samodzielny zakup mieszkania,

- oddalenie wniosku wnioskodawcy o rozliczenie nakładów poczynionych z majątku wspólnego stron na majątek osobisty uczestniczki w postaci kosztów remontu lokalu,

2/ błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść polegający na ustaleniu, że pieniądze na zakup mieszkania położonego w W. na Osiedlu (...) pochodziły z książeczki mieszkaniowej uczestniczki, częściowo od rodziców oraz z pracy zarobkowej uczestniczki zatrudnionej jako szwaczka oraz, że po zakupie mieszkania koszty remontu mieszkania ponosiła uczestniczka, podczas
gdy środki zgromadzone na książeczce nie były znaczne, sytuacja materialna rodziców uczestniczki w tym czasie, wedle zeznań matki uczestniczki i jej brata, nie była dobra,
a wynagrodzenie z tytułu wykonywanej pracy przez uczestniczkę nie było wysokie.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżący wniósł o zmianę postanowienia
w zaskarżonej części poprzez ustalenie, że w skład majątku wspólnego stron wchodzą, oprócz ruchomości wskazanych w punkcie I pkt. 1 – 46, także nakłady poczynione z majątku wspólnego stron na majątek osobisty uczestniczki postępowania w postaci kosztów remontu lokalu mieszkalnego o wartości 12475 zł oraz nakłady poczynione przez wnioskodawcę
z majątku odrębnego na majątek odrębny uczestniczki postępowania w kwocie 76250 zł
oraz dokonanie podziału majątku wspólnego stron w ten sposób, ażeby oprócz zasądzenia
na rzecz wnioskodawcy od uczestniczki 1910,25 zł tytułem spłaty do wyrównania udziału
w majątku wspólnym, zasądzić także od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy 6237,50 zł tytułem nakładów poczynionych, z majątku wspólnego stron na majątek osobisty uczestniczki oraz 76250 zł tytułem nakładów poczynionych przez wnioskodawcę z majątku odrębnego
na majątek odrębny uczestniczki postępowania, ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W odpowiedzi na apelację uczestniczka postępowania wniosła o oddalenie apelacji pozwanego w całości jako oczywiście bezzasadnej i zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki postępowania kosztów według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego adwokata.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jedynie z nieznacznej części zasługuje na uwzględnienie, a mianowicie,
w zakresie braku rozliczenia nakładów poczynionych z majątku wspólnego stron na majątek osobisty uczestniczki w postaci kosztów remontu lokalu. Wprawdzie apelujący nie zawarł
w treści złożonego środka zaskarżenia naruszenia prawa materialnego, ale sąd odwoławczy
ma obowiązek rozważyć to z urzędu.

Zgodnie z treścią art. 45 § 1 k.r.o. każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki
i nakłady poczynione z majątku wspólnego na majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków
i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód.

Poza granicami obowiązku dokonania rozliczeń pozostają wydatki i nakłady z majątku wspólnego zużyte w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, a nieprowadzące do zwiększenia majątku wspólnego w chwili ustania wspólności. Określenie „zużyte w celu zaspokojenia potrzeb rodziny" należy wykładać z uwzględnieniem okoliczności konkretnego stanu faktycznego. Należy jednak mieć na uwadze, że ustawodawca odwołuje się do faktycznego wykorzystania nakładów i wydatków w połączeniu z osiągnięciem określonego celu,
tzn. zaspokojenia potrzeb rodziny.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca od początku zgłaszał szereg nakładów
do rozliczenia w zakresie remontu lokalu mieszkalnego i rację ma sąd rejonowy, że gro tych remontów zostało wykonanych jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego,
co uczestniczka postępowania wykazała odpowiednimi dokumentami i fakturami.
Sąd Rejonowy nie poczynił jednak nawet próby ustalenia, które nakłady zostały dokonane przez małżonków w trakcie trwania małżeństwa mimo, że wnioskodawca konsekwentnie wskazywał na pewne roboty, chociażby wymianę okien czy założenie paneli podłogowych. Sam fakt braku zgłoszenia wniosku o oszacowanie tych nakładów nie zwalniał sądu
od ich rozliczenia, zważywszy, że obowiązkiem sądu w sprawie o podział majątku dorobkowego było dokonanie tych rozliczeń z urzędu. Z drugiej strony nie sposób pominąć pewnej bezczynności wnioskodawcy w tym zakresie, który poza zgłoszeniem takich żądań
nie przedstawił, ani nie wnioskował o przeprowadzanie dowodów.

Sąd Okręgowy jako sąd orzekający ma obowiązek orzekać nie tylko na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego przed sądem pierwszej instancji ale też czynić własne ustalenia. Na podstawie art. 382 k.p.c. Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił, że strony w trakcie trwania związku małżeńskiego poczyniły nakłady na majątek osobisty uczestniczki w postaci wymiany okien oraz założenia najtańszych paneli podłogowych w dużym pokoju. (oświadczenie wnioskodawczyni k. 380 verte). Okna ostatni raz były wymienione w 2004 r., za które zapłacono tylko połowę ceny, ponieważ spółdzielnia uwzględniła różnicę pomiędzy oknami drewnianymi a z PCV. Płatność rozłożono na 12 miesięcznych rat. (umowa zawarta
ze spółdzielnią k. 328).

Dokonując rozliczeń nakładów i wydatków, ich wartość ustala się na podstawie stanu
z chwili ich dokonania i cen z chwili orzekania. Do wydatków nie znajdzie zastosowania
art. 358 ^{( 1)} § 3 k.c. (tak orz. SN z 9 września 2009 r., V CSK 39/2009, LexisNexis nr 2243265, OSN-ZD 2010, nr B, poz. 62; aprobująca glosa A. Pyrzyńskiej, OSP 2010, nr 12, poz. 123,
s. 883).

W oparciu o powyższe Sąd Okręgowy uznał, że powinny podlegać rozliczeniu nakłady z postaci wymiany okien i założenia paneli, które zwiększyły wartość mieszkania w chwili ustania wspólności ustawowej. Zważywszy jednak na ich zakres i rodzaj zbędne było zlecanie biegłemu wyliczenia ich wartości, ponieważ koszt opinii przewyższałby wartość nakładów. Kierując się zasadą ekonomiki procesowej oraz dysponując wiedzą powszechnie dostępną
w Internecie w zakresie kosztów kupna okien o wymiarach i właściwościach wynikających
z umowy z 2004 r., a także kosztów zakupu i robocizny paneli, Sąd Okręgowy przyjął następujące rozliczenie:

Aktualny koszt zakupu okien, które były instalowane u uczestniczki postępowania
w 2004 r. to kwota 5000 zł, przy czym trwałość okiem, to około 30 lat. Uwzględniając datę
ich założenia i fakt, że okna te mają już 15 lat, należało przyjąć ich stopień zużycia na 50%,
co daje kwotę 2500 zł. Wartość tę trzeba jeszcze obniżyć jeszcze o rabat jaki uczestniczka uzyskała od spółdzielni, czyli 50%, to do podziału pozostaje kwota 1250 zł,
czyli dla wnioskodawcy 625 zł.

Nakładem, który zwiększył wartość mieszkania, były także panele podłogowe położone w dużym pokoju o powierzchni 20 m ². Uwzględniając średni koszt położenia paneli podłogowych w wysokości 25 zł za m ² oraz fakt, że wnioskodawca sam wykonał tę pracę,
sąd uznał, że należy przyjąć koszt robocizny na kwotę 20 zł za m ², natomiast średni koszt zakupu paneli o najniższej wartości to 18 zł. Łączna wartość zakupu i położenia paneli według obecnych cen to 760 zł (38 zł razy 20 m ²), ale po uwzględnieniu zużycia podłogi w 50% aktualna wartość to 380 zł, a do spłaty pozostaje 190 zł, łącznie zatem spłata na rzecz wnioskodawcy powinna zostać podwyższona o 815 zł.

Pozostałe roszczenia wnioskodawcy w zakresie nakładów w postaci remontów przeprowadzanych w lokalu uczestniczki nie zasługiwały na uwzględnienie. Jak już zauważył Sąd Rejonowy cześć remontu była wykonywana jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego, a zakładanie wykładziny w małym pokoju czy też malowanie mieszkania podczas trwania związku małżeńskiego nie dosyć, że nie zostało udowodnione
ani nie przyznane przez uczestniczkę, to należy potraktować te prace jako przeznczone
na funkcjonowanie rodziny i nie przyniosły one w dacie ustania wspólności majątkowej żadnego przysporzenia w majątku osobistym uczestniczki.

Poza tym apelujący przez cały czas trwania małżeństwa korzystał z tego mieszkania, zaspakajając swoje potrzeby mieszkaniowe, żądanie więc zwrotu nakładów koniecznych byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Zupełnym natomiast nieporozumieniem było żądanie zawarte w apelacji dotyczące rozliczenia ewentualnych nakładów, które miał ponieść wnioskodawca ze swego majątku osobistego na majątek osobisty uczestniczki w postaci darowizny pieniędzy na zakup przez
nią mieszkania.

Co do zasady, przepis art. 45 k.r.o. nie znajduje zastosowania do rozliczenia nakładów i wydatków dokonanych z majątku osobistego jednego małżonka na majątek osobisty drugiego małżonka. Wskazane masy majątkowe mają charakter autonomiczny i każde z małżonków
w stosunku do drugiego małżonka znajduje się w sytuacji takiej, jak osoba obca. Podstawę ewentualnych rozliczeń stanowią przepisy Kodeksu cywilnego. Podlegają one ogólnym regułom dotyczącym przedawnienia roszczeń. Należy jedynie mieć na uwadze
art. 121 pkt 3 k.c., zgodnie z którym bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na czas trwania małżeństwa, gdy roszczenie przysługuje jednemu z małżonków przeciwko drugiemu. Dochodzenie takich roszczeń następuje w postępowaniu procesowym (art. 13 § 1 k.p.c.; zob. też postanowienie SN z 9 stycznia 1984 r., III CRN 315/83, Lexis.pl
nr 321099 i uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku z 14 czerwca 2013 r.,
II Ca 269/2013, Lexis.pl nr 7250848). Wyrażony w orzecznictwie pogląd, że w postępowaniu
o podział majątku wspólnego podlegają rozliczeniu także nakłady dokonane z majątku odrębnego (osobistego) jednego z małżonków na taki majątek drugiego małżonka
(zob. uchwałę SN z 16 grudnia 1980 r., III CZP 46/80, OSNCP 1981, nr 11, poz. 206), jest zbyt daleko idący. W drodze wyjątku dokonanie takich rozliczeń w postępowaniu o podział majątku wspólnego można dopuścić (mimo wątpliwości) jedynie wówczas, gdy nakłady na majątek osobisty zostały dokonane zarówno z majątku osobistego drugiego małżonka, jak i majątku wspólnego (tak wyraźnie SN w wyroku z 7 czerwca 2002 r., IV CKN 1108/2000, , OSNC 2003, nr 9, poz. 123).

W rozpoznawanej sprawie, ewentualne nakłady apelującego były dokonane jeszcze przed zwarciem związku małżeńskiego, nie sposób więc przyjąć, że podlegałyby one rozliczeniu w sprawie o podział majtku dorobkowego. Rozważania te oczywiście dotyczą sytuacji kiedy apelujący wykazałby, że nakładów takich w postaci darowizny kwoty pieniężnej na zakup mieszkania przez uczestniczkę, rzeczywiście dokonał.

W związku z brakiem możliwości rozliczenia ewentualnych środków, które rzekomo wnioskodawca darował uczestniczce, bezprzedmiotowe było szczegółowe odnoszenie się
do zarzutu apelacji dotyczącego przekroczenia granicy swobodnej oceny dowodów poprzez odmowę wiarygodności zeznaniom świadków, czy też danie wiary twierdzeniom uczestniczki, odnośnie źródła finasowania zakupu mieszkania. Można tylko zarzuty te podsumować stwierdzeniem , że apelujący nie wskazał błędów w logicznym rozumowani sądu, poprzestając na przedstawieniu własnej wersja wydarzeń.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy zmienił w nieznacznej części zaskarżone postanowienie, uzupełniając skład majątku wspólnego o wartość poczynionych przez strony nakładów oraz podwyższając spłatę na rzecz wnioskodawcy do łącznej kwoty 2725,25 zł, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

W pozostałym zakresie apelacja jako nieuzasadniona podlegała oddalaniu na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., uznając, że w sprawie o podział majątku dorobkowego obie strony są tak samo zainteresowane wyjściem ze współwłasności
i brak jest sprzeczności interesów, mimo oddalenia zarzutów apelacji w zdecydowanej części.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu wnioskodawcy przez adwokata orzeczono na podstawie § 10 ust. 1 pkt. 8 w zw. z § 8 pkt. 5 i § 4 ust. 1 – 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 18).