Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2019 roku

Sąd Rejonowy w Grajewie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Aneta Frączek

Protokolant: Piotr Gosiewski

w obecności Prokuratora Anny Sylwii Zimnoch

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 07.09.2018 roku, 29.10.2018 roku, 25.09.2019 roku sprawy:

S. S.

urodz. (...) w K.

syna W. i J. z d. S.

oskarżonego o to, że:

W dniu 07.07.2015 r. prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą Usługi (...) z siedzibą w msc. B., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej – doprowadził właścicieli firmy (...) Usługi Handlowo- (...) spółka Jawna z siedzibą w G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 2321,11zł – w ten sposób, że po uprzednim zamieszczeniu na internetowym portalu transportowym trans.eu oferty zlecenia przewozu ładunku z msc. B. B. w Niemczech do O., wprowadził w błąd pracownika ww. firmy (...) co do realnych możliwości oraz zamiaru opłacenia zlecanej usługi i po jej wykonaniu przez firmę (...) i otrzymaniu faktury nr (...), nie opłacił jej czym działał na szkodę ww. firmy (...),

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

1.  Oskarżonego S. S. uznaje za winnego tego, że: w dniu 07.07.2015 r. prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą Usługi (...) z siedzibą w msc. B., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej – doprowadził właścicieli firmy (...) Usługi Handlowo- (...) spółka Jawna z siedzibą w G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 2321,11zł – w ten sposób, że po uprzednim zamieszczeniu na internetowym portalu transportowym trans.eu oferty zlecenia przewozu ładunku z msc. B. B. w Niemczech do O., wprowadził w błąd pracownika ww. firmy (...) co do realnych możliwości oraz zamiaru opłacenia zlecanej usługi i po jej wykonaniu przez firmę (...) i otrzymaniu faktury nr (...), nie opłacił jej czym działał na szkodę ww. firmy (...), przy czym czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi z art. 286 § 3 kk i za to, na podstawie art.
286 § 3 kk skazuje go na karę 3 /trzech/ miesięcy pozbawienia wolności.

2.  Na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk, art. 70 § 1 kk, art. 72 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 2 /dwóch/ lat próby oraz w okresie próby zobowiązuje go do informowania kuratora tutejszego Sądu o przebiegu okresu próby.

3.  Zasądza od oskarżonego S. S. solidarnie na rzecz A. H. (1) i P. U. tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej pokrzywdzonym przez pełnomocnika kwotę (...),- /czterech tysięcy sześciuset ośmiu/ złotych.

4.  Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa tytułem opłaty sądowej kwotę 60,- / sześćdziesięciu/ złotych i obciąża go pozostałymi kosztami sądowymi w sprawie w wysokości 230,- /dwustu trzydziestu/ złotych.

Sygn. akt II K 399/17

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego w sprawie ustalono następujący stan faktyczny:

S. S. prowadził w miejscowości B., ul. (...), gm. G., woj. (...), działalność gospodarczą w postaci świadczenia transportu pasażerskiego lądowego.

S. S. już od kwietnia 2012 roku zalegał z podatkami. W listopadzie 2015 roku było prowadzone przeciwko niemu przez Urząd Skarbowy w K. postępowanie egzekucyjne, które było umorzone z uwagi na jego bezskuteczność. W okresie od 2015 roku do dnia 06.11.2017 roku kwota zaległości podatkowych wynosiła 33.098,30 zł. S. S. w okresie 2015 roku zalegał także z należnościami na rzecz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Funduszu Ubezpieczeń Zdrowotnych i Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na kwotę 12.138,82 zł. W 2015 roku dokonał do ZUS tylko jednej wpłaty za miesiąc październik 2015 roku, poza tym nie dokonywał żadnych wpłat. Ma także zaległości z tytułu niepłacenia składek za inne okresy, przy czym prowadzone przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne.

W 2015 roku A. H. (1), wspólnik (...) Usługi Handlowo – (...), H. A., spółka jawna z siedzibą w G. przeglądając portal transportowy (...) zauważył zlecenie dokonania przewozu towaru z B. B. w Niemczech do O.. Zlecenie zostało wystawione przez S. S.. A. H. (1) przyjął zlecenie. Zadzwonił do firmy. W trakcie rozmowy z E. S. ustalił szczegóły transportu. Przewóz został wykonany w dniu 07.07.2015 roku. Po wykonaniu usługi spółka (...) wystawiła fakturę za usługę na kwotę 2.32111zł. Faktura nie została opłacona. E. S. zapewniała, że faktura zostanie opłacona. Podawała różne przyczyny, dla których nie została uiszczona twierdząc np. że leży w szpitalu. Ze strony (...) spółki (...) pojawiały się propozycję spłaty należności w ratach. W końcu E. S. przestała odbierać telefony. Do dnia dzisiejszego należność ta nie została uiszczona.

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie następujących dowodów: zeznań świadków: A. H. (1) k. 159 odw – 160, 34, A. H. (2) k. 58-59, W. S. k. 67-68, zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa wraz z załączonymi dokumentami k. 4-21, kopii maila k. 31, maili z przedsiębiorstwa (...) k. 55-56, informacji z przedsiębiorstwa (...) k. 71-77, informacji Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. k. 80-85, informacji (...) Oddziału w P. k. 87, odpisu nakazu zapłaty k. 132.

S. S. będąc prawidłowo powiadomiony o terminie rozprawy nie stawił się w tut. Sądzie.

Wobec tego, na podstawie art. 389 § 1 kpk ujawniono jego wyjaśnienia z postępowania przygotowawczego z k. 103-105.

Przesłuchany w trakcie dochodzenia S. S. nie przyznał się do winy twierdząc, że nie miał zamiaru nie uregulować zobowiązania na kwotę 2321,11 zł i odmówił składania wyjaśnień w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Wyjaśnienia nieprzyznającego się do winy S. S. nie zasługują na obdarzenie ich wiarą. Sprzeczne są z pozostałymi dowodami zgromadzonymi w sprawie.

Z zeznań A. H. (1) i A. H. (2) wynika, że na portalu (...) zauważył zlecenie dokonania przewozu towaru z B. B. w Niemczech do O.. Zlecenie zostało wystawione przez S. S., prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie usług transportowych (por. kopia zlecenia k. 7-8 oraz por. zaświadczenie z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej k. 21). A. H. (1) przyjął zlecenie. Zadzwonił do firmy. W trakcie rozmowy z E. S. ustalił szczegóły transportu. Przewóz został wykonany. Po powrocie kierowcy przedsiębiorstwo (...) wystawiło fakturę za usługę. Faktura nie została opłacona. E. S. zapewniała, że faktura zostanie opłacona. Podawała różne przyczyny dla których nie została uiszczona twierdząc np. że leży w szpitalu. Ze strony (...) spółki (...) pojawiały się propozycje spłaty należności w ratach. W końcu przestała odbierać telefony. Po wykonaniu usługi wspólnicy przedsiębiorstwa dowiedzieli się, że S. S. był częściowo niewypłacalny, a także, że podobnie jak ich potraktował innych usługodawców.

O tym, że usługa transportowa została wykonana w dniu 07.07.2015 roku świadczą dowody z postaci zeznań świadka W. S. oraz dokumenty w postaci druku CMR (k. 9). W. S. otrzymał towar z fabryki produkującej łyżki do koparek i przewiózł towar do O..

Jak wskazywała A. H. (2), dokumenty związane z wykonanym przewozem przesłała na adres w K. ul. (...). Był to inny adres, niż wynikający z adresu miejsca wykonywania działalności gospodarczej oskarżonego.

Jak się okazało, pod tym adresem od 8 marca 2017 roku zamieszkiwała B. G. wraz z M. Z.. Przedtem w mieszkaniu tym zamieszkiwała E. S..

Jak wynika z zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa k. 4-9, załączonych do zawiadomienia dokumentów k. 10-20, faktura za wykonaną usługę transportową została przesłana na adres dla doręczeń, zaś wezwania do zapłaty na adres wykonywanej przez oskarżonego działalności gospodarczej w B. ul. (...), G. (por. także zdjęcia z k. 30). Pomimo tego, oskarżony nie zapłacił za wykonaną usługę transportową.

W dniu 27.12.2016 roku, nakazem zapłaty w postepowaniu upominawczym wydanym w sprawie Sądu Rejonowego w Łomży sygn. akt V GNc (...) nakazano S. S., aby zapłacił (...) Usługi Handlowo – (...), (...) spółka jawna z siedzibą w G. kwotę 2.321,11 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 06.09.2015 roku (k. 132).

Towar przewieziony z B. B. trafił do firmy (...) w O., jednakże firma ta nie zlecała transportu. Transport na jej rzecz zlecała firma (...) z B. B. (por. treść kopii maila k. 31, maili z przedsiębiorstwa (...) k. 55-56, informacji z przedsiębiorstwa (...) k. 71-77).

W trakcie postępowania przygotowawczego okazało się, że S. S. zalega z podatkami już od kwietnia 2012 roku. W listopadzie 2015 roku prowadzone było p-ko niemu przez Urząd Skarbowy w K. postępowanie egzekucyjne, które zostało umorzone z uwagi na jego bezskuteczność. W okresie od 2015 roku do dnia 06.11.2017 roku kwota zaległości podatkowych wynosiła 33.098,30 zł plus odsetki, koszty upomnienia i koszty egzekucyjne. Postępowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne (por. treść informacji Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. k. 80-85). Z informacji ZUS-u Oddziału w P. wynika, że S. S. w okresie 2015 roku zalegał z należnościami na rzecz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Funduszu Ubezpieczeń Zdrowotnych i Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na kwotę 12.138,82 zł. W 2015 roku dokonał tylko jednej wpłaty do ZUS za miesiąc październik, poza tym nie dokonywał żadnych wpłat. Ma także zaległości za inne okresy przy czym prowadzone p-ko niemu postępowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne (k. 87).

Po wydaniu nakazu zapłaty, poszkodowani wystąpili na drogę postępowania egzekucyjnego, które okazało się bezskuteczne. Komornik sądowy w 2017 roku ustalił, że S. S. posiada liczne zobowiązania w tym na rzecz ZUS, US, w kwocie ok. 500.000zł (por. treść kopii dokumentów z postepowania egzekucyjnego k. 25-26, kopii postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego k. 152).

W ocenie Sądu, powyżej wskazane i omówione dowody pozwoliły na przypisanie oskarżonemu popełnienia przestępstwa oszustwa. Zdaniem Sądu wyjaśnienia oskarżonego wskazują na to, że wiedział doskonale o obowiązku uiszczenia należności na rzecz spółki (...) i że nie można domniemywać, że to jego córka, z którą porozumiewał się jeden z pokrzywdzonych, działając za plecami ojca, zaciągnęła w jego imieniu zobowiązanie, jakiego nie chciała spełnić. Jego córka, E. S. skorzystała z prawa do odmowy składnia zeznań w sprawie (por. k. 191).

S. S. został oskarżony o to, że w dniu 07.07.2015 r. prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą Usługi (...) z siedzibą w msc. B., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej – doprowadził właścicieli firmy (...) Usługi Handlowo- (...) spółka Jawna z siedzibą w G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 2321,11zł – w ten sposób, że po uprzednim zamieszczeniu na internetowym portalu transportowym trans.eu oferty zlecenia przewozu ładunku z msc. B. B. w Niemczech do O., wprowadził w błąd pracownika ww. firmy (...) co do realnych możliwości oraz zamiaru opłacenia zlecanej usługi i po jej wykonaniu przez firmę (...) i otrzymaniu faktury nr (...), nie opłacił jej czym działał na szkodę ww. firmy (...), przy czym - z uwagi na wysokość wyrządzonej szkody - Sąd uznał, że czyn oskarżonego stanowi wypadek mniejszej wagi z art. 286 § 3 kk.

Zgodnie z art. 286 § 1 kk kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Czyn z art. 286 § 3 kk zagrożony jest karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Wprowadzenie pokrzywdzonego w błąd nie musi wiązać się z użyciem szczególnego podstępu lub być przejawem wyrafinowanego sprytu ze strony sprawcy. O zamiarze niewywiązania się z zaciąganego zobowiązania świadczyć mogą różne okoliczności obiektywne, istniejące w chwili składania zamówienia przez sprawcę lub w chwili uzyskania określonego świadczenia. Do okoliczności tych można zaliczyć brak środków płatniczych powiązany z brakiem jasnych planów działalności na przyszłość (np. odwoływanie się do niesprecyzowanych planów inwestycyjnych), postępowanie sprawcy z uzyskanym towarem (np. szybka sprzedaż poniżej ceny jego zakupu), długotrwałe trudności w regulowaniu bieżących zobowiązań, brak racjonalnego uzasadnienia dla podejmowanych decyzji gospodarczych, a wręcz brak racjonalnego planu prowadzonej działalności, urojone oczekiwania co do poprawy koniunktury gospodarczej, a w szczególności co do poprawy kondycji finansowej własnej firmy, spożytkowanie uzyskanych kredytów, pożyczek, dotacji na inne cele, niż były one przeznaczone (por. wyrok SA w Krakowie z dnia 19.08.1998 r. wydany w sprawie II AKa 127/98, opubl. Legalis 288886,). Znamiona oszustwa wypełnia również takie działanie sprawcy, który składa zamówienie na dostarczenie towaru bądź wykonanie usługi, za które płatność ma nastąpić w uzgodnionym, odroczonym terminie, jeżeli złożeniu zamówienia towarzyszy powzięty z góry zamiar niedotrzymania uzgodnionego terminu zapłaty i odłożenia go na czas bliżej nieokreślony oraz uzależnienia zapłaty od ewentualnego powodzenia określonych inwestycji dokonanych w przyszłości (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 28.02.1995 r. wydany w sprawie AKr 2/95, opublikowany (...) SA).

W ocenie Sądu oskarżony swoim działaniem wyczerpał dyspozycję art. 286 § 3 kk. Wiedząc, że ma zaległości podatkowe i zaległości wynikające ze składek z ubezpieczenia społecznego, czyli prowadzona przez niego działalność gospodarcza nie przynosi dochodów wystraczających na regulowanie należności publicznoprawnych, zamówił usługę będąc pośrednikiem innej, niemieckiej firny, która zajmowała się przewozem towaru do kontrahenta w O.. Za zamówioną usługę nie zapłacił, przy czym zachowanie jego córki, zapewniającej o woli zapłaty, twierdzącej, że nie może tego zrobić dlatego, że znajduje się w szpitalu, w końcu nieodbierającej połączeń telefonicznych, wskazuje na brak zamiaru uiszczenia należności za wykonaną usługę.

Niewątpliwie działanie oskarżonego skierowane było na osiągnięcie korzyści majątkowej, gdyż będąc pośrednikiem innego przedsiębiorstwa (niemieckiego), liczył na zapłatę za wykonaną usługę transportową. Przypomnieć należy, że dla wyczerpania znamion oszustwa nie ma znaczenia to, czy sprawca odniesie zamierzoną korzyść majątkową.

Podjęte przez niego działanie doprowadziło do skutku w postaci rozporządzenia przez pokrzywdzonych własnym mieniem, w tym wypadku spowodowania szkody majątkowej w wys. 2.321,11 zł.

Oszustwo może być popełnione tylko umyślnie, a przy tym stanowi przestępstwo kierunkowe, znamienne celem, którego treścią jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Sprawca powinien obejmować wszystkie znamiona oszustwa zamiarem. W ocenie Sądu S. S. działał z zamiarem bezpośrednim kierunkowym o czym świadczy powyżej opisane zachowanie jego córki, jak i fakt, że wiedząc o obowiązku zapłaty za wykonaną usługę nie uczynił tego.

Za przypisane mu przestępstwo Sąd wymierzył oskarżonemu karę 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby z jednoczesnym zobowiązanemu go do informowania kuratora o przebiegu okresu próby. Sąd przy wymiarze kary dla oskarżonego kierował się dyrektywami przepisu art. 53 kk. Do okoliczności obciążających sprawcę zaliczono stopień społecznej szkodliwości czynu, który należało uznać za wysoki, z uwagi na godzenie swoim działaniem w pewność obrotu gospodarczego i wzajemne zaufanie jego uczestników. Skazując oskarżonego, jako okoliczność łagodzącą, Sąd miał na uwadze jego dotychczasową niekaralność (k. 100, 148, 189), brak o nim złej opinii w miejscu zameldowania (por. treść informacji o podejrzanym k. 98, 106, 109, poświadczenia zameldowania k. 108).

W ocenie Sądu, okres 2 lat próby będzie wystarczający, aby zweryfikować trafność prognozy kryminologicznej wobec oskarżonego, a jednocześnie skontrolować postawę i zachowanie oskarżonego w tym czasie. Dla wzmożenia kontroli zachowania oskarżonego w wyznaczonym okresie próby, Sąd zobowiązał go do informowania o przebiegu okresu próby.

Sąd nie mógł uwzględnić żądania oskarżyciela publicznego i pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych w przedmiocie zobowiązania oskarżonego do naprawienia szkody, gdyż żądanie takie stoi w sprzeczności z art. 415 § 1 kpk.

O obowiązku uiszczenia na rzecz oskarżycieli posiłkowych kosztów związanych z udziałem w sprawie ich pełnomocnika orzeczono na podstawie art. 627kpk i na podstawie § 15, 17 pkt 1 , § 11 ust. 1 pkt. 1 i § 11 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie i z tego tytułu zasądzono od oskarżonego S. S. solidarnie na rzecz A. H. (1) i P. U. tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej pokrzywdzonym przez pełnomocnika kwotę (...),- złotych. W ocenie Sądu wskazana kwota jest adekwatna do nakładu pracy pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych.

O kosztach sądowych i opłacie sądowej wobec oskarżonego orzeczono w myśl art. 627 kpk i art. 2 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dn.23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1973r. Nr 49, poz.223 ze zm.) i zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa tytułem opłaty sądowej kwotę 60,- złotych i obciążono go pozostałymi kosztami sądowymi w sprawie w wysokości 230,- złotych. Jak wynika z informacji Wójta Gminy G. k. 107, oskarżony posiada majątek pozwalający mu na uiszczenie w/w należności.

Nie będą omawiane jako niemające znaczenia dla ustalenia stanu faktycznego, kwalifikacji prawnej czynu oraz wymiaru kary dla oskarżonego dowody w postaci: zeznań P. U. k. 160.