Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 250/13

POSTANOWIENIE

Dnia 19 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny - Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Piotr Starosta

Sędziowie SO Irena Dobosiewicz

SO Aurelia Pietrzak (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2014 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

z powództwa J. D.

przeciwko Z. P., J. R., Towarzystwu (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w Bydgoszczy zawarte w punkcie IV wyroku z dnia 14 listopada 2013 r. sygn. akt II Ca 2015/12

postanawia:

1.  oddalić zażalenie,

2.  zasądzić od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Świeciu na rzecz adwokata A. K. kwotę 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych), powiększoną o należny podatek od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za udzielenie nieopłaconej pomocny prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu zażaleniowym.

sygn. akt: II Ca 250/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem zawartym w punkcie IV wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 14 listopada 2013 r., po rozpoznaniu apelacji powoda J. D. oraz zażaleń pozwanych Z. P., J. R. oraz adwokata M. K. od wyroku Sądu Rejonowego w Tucholi z dnia 9 listopada 2012 r. (I C 35/07), zasądził od powoda tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego i zażaleniowego na rzecz pozwanych Z. P. kwotę 1.407 zł oraz J. R. kwotę 1.350 zł.

Uzasadniając punkt IV wyroku Sąd Okręgowy wskazał, że w tym zakresie orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. uznając, iż powód przegrał zarówno postępowanie apelacyjne, jak i postępowanie zażaleniowe. Następnie wskazał, że na zasądzone kwoty składały się wynagrodzenia adwokackie w sprawie apelacyjnej (§ 6 pkt 5 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu) i zażaleniowej, liczone od wartości przedmiotu zaskarżenia (§ 6 pkt 3 w zw. z § 13 ust. 2 pkt 1 tego rozporządzenia).

Zażalenie na powyższe rozstrzygnięcie wniósł powód zarzucając mu naruszenie prawa procesowego w postaci:

-

art. 102 k.p.c. poprzez jego nie zastosowanie mimo, że w okolicznościach sprawy zarówno z uwagi na stan majątkowy powoda oraz jego sytuację zdrowotną zaistniał wypadek szczególnie uzasadniony,

-

art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 72 § 1 pkt 1 k.p.c. poprzez przyznanie zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego i zażaleniowego każdemu z pozwanych współuczestników mimo, że byli reprezentowani przez tego samego profesjonalnego pełnomocnika.

Wskazując na powyższe powód wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i odstąpienie na podstawie art. 102 k.p.c. od obciążania powoda kosztami postępowania ewentualnie o zmianę zaskarżonego postanowienia i przyznania wynagrodzenia według norm przepisanych. Nadto wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego i o przyznanie pełnomocnikowi z urzędu kosztów pomocy prawnej.

Pozwani nie zajęli stanowiska w przedmiocie zażalenia powoda.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie jest zasadne.

Sąd Okręgowy zwraca uwagę, że art. 102 k.p.c. przewiduje wyjątek od zasady odpowiedzialności strony przegrywającej sprawę za koszty procesu (art. 98 § 1 k.p.c.) i z tego względu nie jest dopuszczalna jego wykładnia rozszerzająca. Możliwość zastosowania tego przepisu jest uzależniona od stwierdzenia przez sąd orzekający wystąpienia „wypadku szczególnie uzasadnionego”. W orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, że sama sytuacja ekonomiczna strony przegrywającej proces nie jest wystarczająca do zastosowania art. 102 k.p.c. Zakwalifikowanie konkretnego przypadku jako „szczególnie uzasadnionego” wymaga rozważenia całokształtu okoliczności sprawy łączących się z charakterem żądania poddanego pod osąd, przy uwzględnieniu zasad współżycia społecznego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 21.11.2013 r., I ACa 672/13, LEX nr 1394250; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19.09.2013 r., I CZ 183/12, LEX nr 1388472).

Uwzględniając powyższe, podzielić należy stanowisko Sądu Okręgowego o braku podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c. odnośnie rozliczenia kosztów postępowania apelacyjnego. Niniejsza sprawa nie miał charakteru precedensowego, czy też szczególnie zawiłego. Nie było także podstaw do tego, aby powód pozostawał w subiektywnym przeświadczeniu o słuszności zgłoszonego roszczenia, skoro jego żądanie okazało się w oczywisty sposób nieuzasadnione. Zatem z okoliczności niniejszej sprawy nie można było wyciągnąć wniosku, że obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu przeciwnika byłoby rażąco niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Oceny tej nie zmienia fakt złej sytuacji majątkowej i zdrowotnej powoda. Okoliczności te są niewystarczające do przyjęcia, że w sprawie zachodzi „wypadek szczególnie uzasadniony” w myśl art. 102 k.p.c.

Sąd Okręgowy prawidłowo również przyjął, że współuczestnictwo występujące po stronie pozwanych pozwalało na zasądzenie dla każdego z nich od powoda zwrotu poniesionych kosztów postępowania apelacyjnego. Stwierdzić należy, że nieuzasadnione jest stanowisko, zgodnie z którym w razie reprezentowania współuczestników formalnych, o jakich mowa w art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c., przez jednego pełnomocnika – a tak było w niniejszym postępowaniu – należy im się zwrot wydatków związanych z jego ustanowieniem, sprowadzający się jedynie do jednego wynagrodzenia. Prowadzi to bowiem do nieuzasadnionego zwolnienia strony przegrywającej proces od obowiązku zwrotu stronie go wygrywającej rzeczywiście poniesionych przez nią niezbędnych kosztów obrony jej praw, a tym samym narusza zasadę wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c., co nie może zasługiwać na akceptację. Pozwani nie mogą w sprawie ponosić negatywnych konsekwencji z faktu ustanowienia w sprawie tego samego profesjonalnego pełnomocnika.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. oddalił zażalenie.

Na mocy § 2 ust. 3 w zw. z § 6 pkt 3 w zw. z § 12 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( tekst jednolity - Dz. U. 2013 r., poz. 490) Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Świeciu na rzecz adwokata M. K. kwotę 150 zł (obliczoną od wartości przedmiotu zaskarżenia – 2.757 zł), powiększoną o należny podatek od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za udzielenie powodowi nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu w postępowaniu zażaleniowym.