Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2019 r.

Sąd Okręgowy w Płocku IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Szeromska (spr.)

SSO Małgorzata Michalska

SSO Renata Wanecka

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Gątarek

po rozpoznaniu na rozprawie 22 maja 2019 r.

sprawy z powództwa I. S. i E. S.

przeciwko M. P. i G. S.

o naruszenie posiadania

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego w Żyrardowie z 15 maja 2013 r.

sygn. akt I C 234/18

1.  zmienia zaskarżony wyrok i powództwo oddala;

2.  zasądza od I. i E. małż. S. na rzecz M. P. i G. S. kwoty po 200 (dwieście) zł tytułem zwrotu kosztów procesu za II instancję.

M. M. M. R. W.

Sygn. akt IV Ca 106/19

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Żyrardowie wyrokiem z dnia 15 maja 2013 r. przywrócił powodom E. S. i I. S. utracone przez nich wskutek naruszenia przez pozwane M. P., G. S. i A. W. posiadanie części działki (...) – pasa gruntu znajdującego się od północnej granicy – położonej w B., dla której w Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Żyrardowie prowadzona jest księga wieczysta (...) oznaczonego na mapie (k-8) akt sprawy kolorem zielonym, przez nakazanie pozwanym usunięcia postawionego przez nie ogrodzenia, odtworzenie zniszczonego ogrodzenia i oddanie powodom jej w posiadanie oraz naprawienie uszkodzonej bramy, która przylegała do usuniętego ogrodzenia, a została uszkodzona w związku z wykonywaniem nowego ogrodzenia. Pozwane zostały obciążone kosztami procesu.

Istotne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i stanowiące podstawę rozstrzygnięcia były następujące:

Powodowie są właścicielami nieruchomości położonej w B. gm. J., stanowiącej działkę nr (...). W dniu 19 czerwca 2010 r. na polecenie M. P. zdemontowano ogrodzenie dzielące nieruchomości stanowiące własność powodów i pozwanych, tj. działki nr (...). Wskutek posadowienia na nowo ogrodzenia zniszczono trawę oraz nasadzenia. Strony miały świadomość niewłaściwego przebiegu granic, rozgraniczenia nieruchomości nie przeprowadzono. W dniach 16-19 grudnia 2010 r. zdemontowano istniejące słupki oraz siatkę pomiędzy działkami. W pracach demontażowych uczestniczyła pozwana A. W.. Na polecenie pozwanych zdemontowano bramę należącą do powodów.

Postępowanie wobec śmierci pozwanej A. W. zostało umorzone postanowieniem z 14 grudnia 2018 r.

Apelację od tego orzeczenia złożyły pozwane M. P. i G. S., zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1.  naruszenie art. 326 § 1 k.p.c. poprzez odroczenie ogłoszenia wyroku w sprawie niezawiłej, więcej niż jeden raz, na czas przekraczający dwa tygodnie;

2.  naruszenie art. 344 § 1 i 2 k.c. wobec niewykazania przez powodów spełnienia którejkolwiek z przesłanek udzielenia powodom ochrony posesoryjnej, a nadto faktu, że w dacie wniesienia powództwa roszczenia powodów wygasły;

3.  sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału wskutek naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób nierzetelny;

Apelujące wniosły o uchylenie zaskarżonego wyroku i zniesienie postępowania od 30 kwietnia 2013 r. ewentualnie oddalenie powództwa w całości.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja jest zasadna, aczkolwiek jedynie z uwagi na naruszenie przepisów prawa materialnego.

W pierwszej kolejności odnieść się należy do najpoważniejszego zarzutu nieważności postepowania, którą to nieważność pozwane upatrują w odroczeniu ogłoszenia wyroku w sprawie niezawiłej, dwukrotnie, na czas przekraczający dwa tygodnie. Istotnie, Sąd I instancji naruszył przepis art. 326 § 1 k.p.c. który stanowi, że w sprawie zawiłej sąd może odroczyć ogłoszenie wyroku tylko jeden raz na czas do dwóch tygodni. Uchybienie to nie powoduje jednak nieważności postępowania. Termin ten ma charakter instrukcyjny. Potwierdza go celowe zaniechanie przez ustawodawcę ustanowienia jakiejkolwiek sankcji procesowej naruszenia omawianego przepisu . W konsekwencji kolejne odroczenie ogłoszenia wyroku lub – przy jednokrotnym odroczeniu – przekroczenie terminu dwóch tygodni może być ocenianie wyłącznie w kategoriach niekwalifikowanego uchybienia procesowego, ale nie wpływa np. na dopuszczalność apelacji (uchwała SN z dnia 10 lipca 2015 r., III CZP 44/15, OSNC 2016).

Brak jest także podstaw do przyjęcia, że roszczenie wygasło na skutek upływu terminu do jego dochodzenia. Czynności pozwanych, które w ocenie powodów skutkować miały naruszeniem posiadania, miały miejsce dnia 19 czerwca 2010 r., zatem roczny termin z art. 344 § 2 k.c. upływał 19 czerwca 2011 r. Pozew wpłynął do sądu 20 czerwca 2011 r., jednak pełnomocnik powodów przedstawiła dowód nadania przesyłki z 18 czerwca 2011 r. co samo w sobie świadczy o zachowaniu terminu. Nawet gdyby jednak przesyłka nie była w tym dniu nadana, to zauważyć należy, że dzień 19 czerwca 2011 r. to była niedziela, zatem termin upływał następnego dnia, czyli 20 czerwca 2011 r., kiedy to pozew wpłynął do sądu.

Przede wszystkim jednak powództwo posesoryjne powinno konkretyzować zakres i sposób przywrócenia posiadania, przy jego uwzględnieniu wydany wyrok musi nadawać się do wykonania, czyli musi spełniać wymogi tytułu egzekucyjnego. Sąd I instancji uwzględniając powództwo sformułował sentencję wyroku w sposób wskazany przez powodów, reprezentowanych zresztą przez profesjonalnego pełnomocnika. Powołana w wyroku mapa znajdująca się na k-8 w istocie nie jest mapą, nie zawiera bowiem żadnych informacji kiedy i przez kogo została sporządzona, nie sposób więc potraktować jej jako integralnej części orzeczenia. Tak sformułowany wyrok nie nadaje się do wykonania, a nie jest rzeczą sądu zastąpienie powoda w sformułowaniu żądania, ale ocena jego zasadności. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 stycznia 1985 r. III CRN 297/84 stwierdził: Przedmiot rozstrzygnięcia w sprawie powinien być sformułowany w sposób pozwalający na wykonanie wyroku bez żadnych wątpliwości, zwłaszcza w sprawach o ochronę naruszonego lub utraconego posiadania drogi, konieczne jest określenie granic udzielonej ochrony ze wskazaniem sposobu przywrócenia utraconego posiadania. Nie wystarczy ogólnie orzec o istocie sporu przez użycie formuły "przywraca naruszone posiadanie" lecz koniecznym jest określenie na czym ono ma polegać w zależności od charakteru naruszenia. Jeśli przejazd został zniszczony przez wybranie ziemi na głębokości 1 metra nie wystarczy użycie ogólnie przytoczonego sformułowania lecz także sposobu przy pomocy którego ma nastąpić wykonanie udzielonej ochrony.

Nadto roszczenie posesoryjne nie obejmuje żądań petytoryjnych ani odszkodowawczych. Przywrócenie stanu poprzedniego nie obejmuje zaś obowiązku restytucji, gdy w wyniku naruszenia rzecz została uszkodzona lub zniszczona. Obowiązek taki przekraczałby zakres procesu posesoryjnego, a roszczenie byłoby roszczeniem odszkodowawczym. Jeżeli ogrodzenie zostało zniszczone, to nie można w powództwie posesoryjnym dochodzić jego „odtworzenia”, nie ma także podstaw do żądania w tym trybie postępowania naprawienia uszkodzonej bramy.

Z tych przyczyn Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. O kosztach procesu za II instancję orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.

M. M. M. R. W.