Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Maria Padarewska - Hajn

Sędziowie: SSA Ewa Naze

SSO del. Beata. Michalska (spr.)

Protokolant: st.sekr.sądowy Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2014 r. w Łodzi

sprawy S. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w O.

o emeryturę,

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu

z dnia 12 marca 2013 r., sygn. akt: V U 109/13;

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 729/13

UZASADNIENIE

Wnioskodawca S. G. 4 stycznia 2013r. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. W.. z 19 grudnia 2012r. odmawiającej mu prawa do emerytury na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w związku z rozporządzeniem Rady Ministrów z 7 lutego 1983r.w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43) wobec nieudowodnienia wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Odwołujący się wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do emerytury oraz uwzględnienie, jako pracy w szczególnych warunkach, okresu zatrudnienia od 2 listopada 1967r. do 15 września 1973r. i od 16 września 1973r. do 31 grudnia 1984r.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał , że sprawa z wniosku S. G. o emeryturę była już trzykrotnie przedmiotem rozpoznania przez Sąd na skutek wniesionych odwołań. Do nowego wniosku o emeryturę S. G. nie załączył żadnych nowych dokumentów, a przedstawione zeznania świadków nie mogą być środkiem dowodowym przed organem rentowym w sprawie o emeryturę.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 12 marca 2013r., wydanym w sprawie VU 109/13 oddalił odwołanie .

Powyższe orzeczenie zostało wydane w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i prawne:

S. G., ur. (...), na dzień 1 stycznia 1999r. udowodnił 29 lat, 7 miesięcy i 28 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Wnioskodawca nie pozostaje w zatrudnieniu i ma prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy do 23 października 2014r. Jak ustalił Sąd Okręgowy, prawo do emerytury dla wnioskodawcy z tytułu pracy w szczególnych warunkach było przedmiotem trzech odmownych decyzji organu rentowego z: 13 stycznia 2010r., 16 lipca 2010r. i 20 kwietnia 2011r. Wniesione przez S. G. odwołania zostały oddalone prawomocnymi wyrokami Sądu Okręgowego w Kaliszu w sprawach o sygn. akt: VU 113/10, VU 207/10 i VU 513/11 .

Jak ustalił Sąd I instancji, 31 grudnia 1984r. wnioskodawca otrzymał od Gminnej Spółdzielni (...) w G. świadectwo pracy, z którego wynika, iż był zatrudniony w tej Spółdzielni od 2 czerwca 1969r. do 31 grudnia 1984r. W okresie zatrudnienia pracował jako: referent jajczarsko-drobiarski, kierownik sklepu, starszy magazynier pasz, magazynier skupu zbóż i nasion, magazynier opału, nawozów i pasz . 25 marca 1995r. Gminna Spółdzielnia (...) w G. wystawiła dodatkowe świadectwo pracy, zgodnie z którym od 2 listopada 1967r. do 15 września 1973r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierownik sklepu. Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że wnioskodawca 2 listopada 1967r. zawarł z Gminną Spółdzielnią (...) w K. umowę o pracę na stanowisku kierownika sklepu spożywczo-przemysłowego w miejscowości G.. W kwestionariuszu osobowym z 4 października 1983r. wnioskodawca wskazał, iż w okresie od 1967r. do 1973r. pracował jako sklepowy, a od 1973r. - jako magazynier. Z umowy o pracę z 2 czerwca 1969r. wynika, że wnioskodawca został zatrudniony w ww. spółdzielni na stanowisku referenta jajczarsko-drobiarskiego, pierza i planowania skupu. Z dniem 5 lutego 1971r. pracodawca powierzył mu stanowisko kierownika sklepu w G., podpisując z nim stosowną umowę o pracę na okres do 20 maja 1971r. Od 1 czerwca 1971r. pracodawca w dalszym ciągu zatrudnił wnioskodawcę na stanowisku kierownika sklepu w G.. Od 16 września 1973r. wnioskodawca rozpoczął pracę jako starszy magazynier w mieszalni pasz w Gminnej Spółdzielni (...) G. . 6 lutego 1978r. wnioskodawca podpisał umowę o pracę , zgodnie z którą pracował jako magazynier skupu zbóż i nasion oraz magazynu paszowego w K.. W ocenie Sądu Okręgowego, wnioskodawca pracując w Gminnej Spółdzielni w K. od 2 listopada 1967r. do 15 września 1973r. - początkowo do 30 grudnia 1968r. pracował wyłącznie jako sprzedawca w sklepie spożywczo-przemysłowym w miejscowości G.. Od 1 stycznia 1969r. do 15 września 1973r. pracował jako magazynier pasz, zbóż, węgla, nawozów sztucznych, wapna, cementu, środków ochrony roślin, referent jajczarsko-drobiarski, skupując drób, pierza, jajek, wykonując te czynności w ramach 8-godzinnego czasu pracy, bądź pracował jako sprzedawca sklepu spożywczo-przemysłowego w miejscowości G., choć nie można dokładnie ustalić konkretnych przedziałów czasowych, w których wykonywał konkretne czynności.

W uzasadnieniu stanu prawnego Sąd Okręgowy powołał art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.) , zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy ( 1 stycznia 1999r.) osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze wymaganych w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn ( tj. 15 lat) , okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 tej ustawy ( 25 lat dla mężczyzn). Emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego, albo złożeniu wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa, oraz rozwiązanie stosunku pracy w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem. Stosownie do treści art. 32 ust. 2 przytoczonej ustawy, dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości, lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Nadto Sąd I instancji przywołał § 1 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43) , zgodnie z którym stosuje się je do pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w jego § 4 – 15, oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. Przy czym okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu, są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku (§ 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia). Jak podkreślił Sąd Okręgowy, okresy pracy w powyższych okolicznościach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2 cytowanego rozporządzenia). Sąd Okręgowy powołał wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011r., I UK 393/10, gdzie podniesiono, iż prawo do emerytury w wieku niższym od powszechnego z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest ściśle związane z szybszą utratą zdolności do zarobkowania z uwagi na szczególne warunki lub szczególny charakter pracy. Praca taka, świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też wykonująca ją osoba ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni. Prawo to stanowi przywilej i odstępstwo od zasady wyrażonej w art.27 cyt. ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a zatem regulujące je przepisy należy wykładać w sposób gwarantujący zachowanie celu uzasadniającego to odstępstwo. Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach, to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do cyt. rozporządzenia z 7 lutego 1983r. W ocenie Sądu Okręgowego, okresu pracy wnioskodawcy od 2 listopada 1967r. do 15 września 1973r. nie można zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach, ponieważ stanowisko sprzedawcy w sklepie spożywczo-przemysłowym nie jest wymieniony w cytowanym wyżej wykazie A i B do rozporządzenia z 7 lutego 1983r. Podobnie oceniono okres od 1 stycznia 1969r. do 15 września 1973r., kiedy wnioskodawca wykonywał prace magazynowe . Zdaniem Sądu Okręgowego, nawet jeżeli wnioskodawca wykonywał niektóre prace magazynowe produktów pylistych, toksycznych, to prace te nie były wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Ponadto oprócz pracy magazyniera, wykonywał równocześnie obowiązki referenta i dlatego nie można tych prac uznać za prace w szczególnych warunkach, o których mowa w wykazie A, dział IV, poz. 40 do cytowanego wyżej rozporządzenia z 7 lutego 1983r. W rezultacie Sąd Okręgowy wywiódł, że skoro okresu pracy wnioskodawcy od 2 listopada 1967r. do 15 września 1973r. nie można uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach, to nawet zaliczenie wnioskodawcy do okresu pracy w szczególnych warunkach kolejnego spornego zatrudnienia od 16 września 1973r. do 31 grudnia 1984r., o której mowa w wykazie A, dział X, pkt. 10 nie da wymaganych 15 lat . Brak 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach uniemożliwia przyznanie wnioskodawcy emerytury w niższym wieku emerytalnym. W konsekwencji Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżona decyzja organu rentowego odpowiadała prawu, a odwołanie wnioskodawcy jako niezasadne zgodnie z art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c. podlegało oddaleniu .

Od powyższego wyroku w terminie ustawowym apelację wywiódł wnioskodawca, reprezentowany przez fachowego pełnomocnika. Apelujący zaskarżył wyrok w całości i zarzucił mu:

1. naruszenie prawa materialnego tj. § 2 ust 1 i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze(Dz. U. z 1983 r., nr 8 poz. 43) poprzez uznanie, iż praca wykonywana przez S. G. nie została wymieniona w załączniku do w/w rozporządzenia, podczas gdy właściwe zapoznanie z rozporządzeniem stanowi odmiennie;

2. naruszenie przepisów postępowania poprzez przekroczenie swobodnej oceny dowodów tj. art. 233 § 1 k.p.c., art. 232 k.p.c. i 316 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego, dowolną i wybiórczą jego ocenę, nadto orzekanie wbrew doświadczeniu życiowemu, wskazaniom wiedzy i zasadom logicznego rozumowania, skutkującym bezzasadnym przyjęciem, iż powód w okresie od 2 listopada 1967 r. do 15 września 1973 r. nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach,

W uzasadnieniu swojego stanowiska apelujący podniósł ,że S. G. od 2 listopada 1967r. do 31 grudnia 1968r. był zatrudniony w Gminnej Spółdzielni (...) w K. i oddelegowany do sklepu gromadzkiego w miejscowości G.. Następnie od 1 stycznia 1969 r. do 18 września 1973 r. pracował w bazie Gminnej Spółdzielni (...) w K. jako magazynier paszowy. Od 2 czerwca 1969 r. do stałych obowiązków magazyniera paszowego przybyły powodowi obowiązki: magazyniera betoniarskiego, magazynu zbożowego, nasiennego środków ochrony roślin, nawozów sztucznych, węgla. Praca wykonywana była w pełnym wymiarze czasu pracy. Nadto wnioskodawca wykonywał pracę magazynową załadunkową rozładunkową transportową oraz dokonywał konfekcjonowania surowców, półproduktów i wyrobów gotowych takich jak - pyliste, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych. Dlatego nietrafne jest twierdzenie Sądu Okręgowego, iż praca ta nie jest wymieniona w wykazie A lub B rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. Rodzaj pracy wykonywanej przez powoda umożliwiał zakwalifikowanie jej jako pracę magazynową, załadunkową rozładunkową transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych - pylistych, toksycznych ,żrących i wybuchowych wymienioną w wykazie A dziale IV pkt 40 załącznika do cyt. rozporządzenia . Nadto jako pracownik związku Spółdzielni Rolniczych (...), wykonywał pracę na podstawie uchwały nr 64/68 Zarządu Głównego Centralnego w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach zakładach pracy spółdzielczości rolniczej. Zgodnie z tym wykazem - działem IV poz. 40 do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach należy praca magazynowa, załadunkowa, rozładunkowa, transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych- pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych - pkt 13 - wykonywanych w charakterze magazyniera. Dalej w dziale X, poz. 10 w wykazie dotyczącym prac przy wytwarzaniu maki, kasz, płatków i śruty - pkt 4 robotnik załadunkowy i wyładunkowy zbóż, pasz, komponentów paszowych i produktów zbożowych, pkt 5 robotnik magazynowy i magazynier surowców paszowych i paszy gotowej . Powołując się na synchronizowaną z cyt. rozporządzeniem Rady Ministrów uchwałę, zatrudnienie powoda w latach 1967 – 1973 było pracą wykonywaną w szczególnych warunkach, wymienioną w branżowych wykazach stanowisk pracy w szczególnych warunkach uchwale nr 64/83 Zarządu Głównego (...) (działem IV poz. 40, dziale X, poz. 10 pkt 4 i 5 ) oraz w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. ( wykaz A, dział IV, poz. 40 )

W ocenie apelującego , Sąd Okręgowy naruszył art. 233 § 1 k.p.c. Powołany przepis przy uwzględnieniu treści art. 328 § 2 k.p.c. nakłada na sąd orzekający obowiązek: wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału, uwzględnienia wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, skonkretyzowania okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności, wskazania jednoznacznego kryterium oraz argumentacji pozwalającej wyższej instancji i skarżącemu na weryfikację dokonanej oceny w przedmiocie uznania dowód za wiarygodny, bądź też jego zdyskwalifikowanie, przytoczenia w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia dowodów, na których oparł się sąd i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności. Sąd Okręgowy nie uwzględnił przede wszystkim czynności, jakie wykonywał powód świadcząc pracę w charakterze magazyniera paszowego. Jak wskazał apelujący, do zwykłych czynności magazyniera należało m.in. wydawanie i przyjmowanie towaru, załadunek i wyładunek, wymagające wysokiej sprawności fizycznej, stąd też nie ma konieczności badania wymiaru czasu pracy. Powołał w tym miejscu wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 17 lipca 2012r., III AU a 97/2012, zgodnie z którym do zwykłych czynności kierowców samochodów ciężarowych należy nadzór nad załadunkiem i rozładunkiem pojazdu. Stąd też przy ustalania wymiaru czasu pracy kierowców na podstawie § 2 ust. 2 cyt. rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. nie bada się, ile czasu pracy kierowcy zatrudnionemu w warunkach, o których mowa w dziale VIII pkt 2 wykazu A zajmowało uczestniczenie w tych czynnościach . W ocenie apelującego, pracę wnioskodawcy w magazynach należy określić jako pracę w szczególnie ciężkich warunkach ze względu na kurz, pył (szczególnie węglowy), szkodliwe dla zdrowia substancje toksyczne, zapach środków chemicznych. W czasach wykonywanej przez powoda pracy środki chemiczne przechowywane były luzem, czyli bez odpowiedniego zabezpieczenia np. supertomasyna, superfosfaty pyliste i granulowane i sól potasowa, kainit czy wapno. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2012 r., I UK 285/2011, praca w warunkach szczególnych to praca, w której pracownik w sposób znaczny jest narażony na niekorzystne dla zdrowia czynniki. Jako przykłady takiej pracy można wymienić, pracą w narażeniu na hałas przekraczający dozwolone normy, w zapyleniu, w oparach chemicznych, w wysokich temperaturach . Wg apelującego, bez wątpliwości wnioskodawca wykonywał pracę właśnie w takich warunkach, mających szkodliwy wpływ na jego zdrowie. Dodatkowo apelujący wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu bhp na okoliczność ustalenia charakteru wykonywanej przez wnioskodawcę pracy w okresie: 2 listopada 1967 r. – 15 września 1973 r. Ponieważ w okresie spornego zatrudnienia wnioskodawca wykonywał różne pracę wymienione w w/w wykazach, stąd też aby ustalić, czy charakter pracy wskazywał, iż była to praca w warunkach szczególnych uprawniających do uzyskania świadczenia emerytalnego w niniejszej konieczna jest ww. opinia.

W konkluzji apelujący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku, przyznanie prawa do emerytury i uznanie okresu zatrudnienia powoda w szczególnych warunkach od 2 listopada 1967 r. do 15 września 1973r., ewentualnie o uchylenie przedmiotowego wyroku i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Nadto wniósł o zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za II Instancję według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył:

Apelacja wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust.1 i 2 w związku z art.32 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) ubezpieczeni, urodzeni po 31 grudnia 1948 r., którzy w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1/ okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (15 lat) wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia emerytury w wieku niższym niż 65 lat w przypadku mężczyzn;

2/ okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (co najmniej 25 lat dla mężczyzn) mają prawo do emerytury w przypadku rozwiązania stosunku pracy - według brzmienia wskazanej normy obowiązującego do 31 grudnia 2012 r., jak też w razie nieprzystąpienia do OFE.

Prawo do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze stanowi w systemie emerytalnym uprawnienie wyjątkowe, związane z ujemnym oddziaływaniem zdrowotnym warunków pracy na pracownika, co uzasadnia przyjęcie wcześniejszego wieku emerytalnego. Zgodnie z § 4 i 8 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.), prawo do takiej emerytury nabywa pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A i B dział IV , stanowiącym załącznik do rozporządzenia. Natomiast w myśl § 2 cyt. rozporządzenia, okresy pracy uzasadniające prawo do świadczenia emerytalnego to okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywana jest stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Odwołujący się wnosi o zaliczenie do okresu pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) w G. począwszy od 2 listopada 1967r. do 31 grudnia 1968r. ( 1 rok, 1 miesiąc i 29 dni) oraz od 1 stycznia 1969r. do 31 grudnia 1984r. ( 16 lat ). Rację ma apelujący , że prace magazynowe, załadunkowe, rozładunkowe, transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych - pylistych, toksycznych ,żrących i wybuchowych , jako wymienione w wykazie A, stanowiącym załącznik do cyt. rozporządzenia, dziale IV pkt 40, zalicza się do prac w szczególnych warunkach. Nie ma jednak w niniejszej sprawie dowodów potwierdzających ,że wnioskodawca w spornym okresie wykonywał ww. prace stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Wbrew zarzutom apelacji, Sąd Okręgowy dokonując oceny przedstawionych przez wnioskodawcę dowodów, prawidłowo ustalił, nie przekraczając zasad swobodnej oceny dowodów z art.233§1 k.p.c., że co najmniej w okresie od 2 listopada 1967r. do 15 września 1973r. nie wykonywał on stale i w pełnym wymiarze czasu prac magazynowych wskazanych w ww. wykazie. Z załączonych przez stronę dokumentów pracowniczych wynika jednoznacznie, że w okresie od 2 listopada 1967r. do 31 grudnia 1968r. wnioskodawca zatrudniony był na stanowisku kierownika sklepu spożywczo-przemysłowego w G.. Z dokumentów wynika też ,że ponownie został zatrudniony 2 czerwca 1969r. na stanowisku referenta jajczarsko-drobiarskiego oraz referenta ds. planowania i sprawozdawczości , kontraktacji i skupu ( umowa o pracę –k.51, zakres czynności-k.53-57 akt emerytalnych ZUS) oraz od 1 sierpnia 1970r. – referenta skupu i sprzedaży nasion ( zakres czynności-k.57 akt emerytalnych ZUS). Dodatkowo z umowy o pracę z 5 lutego 1971r. i angażu z tej samej daty oraz kolejnej umowy o pracę i angażu z 1 czerwca 1971r. wynika ,że w okresie od 5 lutego do 20 maja 1971r. oraz następnie od 1 czerwca 1971r. wnioskodawca ponownie był kierownikiem sklepu w G. ( angaż, umowa o pracę – akta emerytalne ZUS). Jak prawidłowo ustalił Sąd Okręgowy, pierwszym dokumentem potwierdzającym zatrudnienie wnioskodawcy na stanowisku magazyniera wyrobów gotowych w mieszalni pasz jest umowa o pracę z 19 września 1973r. oraz 1 października 1973r. (k.69 i k.71 akt emerytalnych ZUS). Z pierwszego z ww. dokumentów wynika, że wnioskodawca został przyjęty na stanowisko starszego magazyniera mieszalni pasz od 16 września 1973r. Natomiast od 6 lutego 1978r. został magazynierem skupu zbóż i nasion oraz magazynu paszowego ( umowa o pracę –k.67, angaż-k.65 akt emerytalnych ZUS, wpis w legit.ub.-k.101 akt spraw). Również załączone angaże dotyczące pracy przy załadunku i wyładunku ( które to prace wymienia apelujący) dotyczą późniejszego okresu - od 1 listopada 1977r. (k.63 akt emerytalnych ZUS) . Potwierdzeniem powyższych okoliczności jest też , jak słusznie zauważył Sąd Okręgowy, znajdujący się w aktach osobowych wnioskodawcy znajduje oryginalny kwestionariusz osobowy wypełniony i podpisany przez S. G., w którym wskazał, że w latach 1967-1973 był „sklepowym” w GS w K., a od 1973r. magazynowym w GS (...) w G.. A zatem wbrew twierdzeniom apelującego, Sąd I instancji prawidłowo ustalił na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, że brak dowodów potwierdzających zatrudnienie wnioskodawcy w okresie od 2 listopada 1967r. do 15 września 1973r. w szczególnych warunkach. Niewątpliwie, stanowisko sprzedawcy w sklepie spożywczo-przemysłowym nie jest wymienione w cytowanym wyżej wykazie A i B do cyt. rozporządzenia z 7 lutego 1983r. ( apelujący tego faktu nie zwalcza). Jednocześnie to stanowisko , jak wynika z ww. dokumentów wnioskodawca wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej do 31 grudnia 1968r. oraz następnie od 5 lutego do 20 maja 1971r. i od 1 czerwca 1971r. Ponadto , jak prawidłowo ustalił Sąd Okręgowy, od 2 czerwca 1969r. wnioskodawca został zatrudniony na stanowisku referenta jajczarsko-drobiarskiego oraz referenta ds. planowania i sprawozdawczości , kontraktacji i skupu oraz od 1 sierpnia 1970r. – referenta skupu i sprzedaży nasion. W rezultacie w okresie od 2 czerwca 1969r. do 15 września 1973r. ,nawet jeżeli wnioskodawca wykonywał niektóre prace magazynowe produktów pylistych, toksycznych , to prace te nie były wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy ale obok pracy na stanowisku kierownika sklepu-sprzedawcy i referenta . Okoliczności te potwierdza również wnioskodawca w toku przesłuchania oraz powołani w sprawie świadkowie E. J. i E. K. (zapis na płycie CD- k.16 akt sprawy). Z dowodów tych wynika również ,że w początkowym okresie zatrudnienia wnioskodawca był kierownikiem sklepu spożywczo-przemysłowego , a po upływie około półtora roku został magazynierem i jednocześnie referentem jajczarsko-drobiarskim. Świadek E. K. zeznał, że pracował do 1973r. i w tym okresie wnioskodawca wykonywał różne prace „jak to w GS”. Apelujący tych dowodów nie kwestionuje , nie wskazuje też , aby praca na stanowisku referenta objęta była wykazem prac w szczególnych warunkach. Tym samym Sąd I instancji zasadnie odmówił uwzględnienia okresu zatrudnienia od 2 listopada 1967r. do 15 września 1973r. do pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu na stanowiskach wskazanych w wykazie A stanowiącym załącznik do cyt. wyżej rozporządzenia. Dodatkowo na uwagę zasługuje fakt, że następca prawny pracodawcy Regionalny (...)w K. pismem z 2 listopada 2009r. odmówił wydania świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach, ponieważ wnioskodawca pracował na różnych stanowiskach, z których nie wszystkie są wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. oraz w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do uchwały nr 64/83 Zarządu Głównego (...) z 25 lipca 1983r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy spółdzielczości rolniczej.

Ponieważ Sąd Okręgowy na podstawie zgromadzonych dowodów, w tym głównie dokumentów pracowniczych , prawidłowo i zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ustalił, że w spornym okresie od 2 listopada 1967r. do 15 września 1973r. wnioskodawca nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu prac magazynowych, na marginesie można tylko podnieść ,że przyporządkowanie stanowiska magazynowego w Gminnej Spółdzielni (...) do prac ujętych w dziale IV jest obarczone błędem. Wnioskodawca był zatrudniony w zakładzie pracy należącym do branży rolno-spożywczej, natomiast dział IV odnosi się do prac w szeroko rozumianej branży chemicznej. Właściwym dla spółdzielczości rolniczej , do której należał pracodawca, jest zatem przede wszystkim powołany dział X – w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym i ewentualne stanowiska wskazane w tym dziale uzasadniają przyjęcie szczególnych warunków pracy. W tym zakresie apelujący powołał dział X, poz. 10 dotyczący prac przy wytwarzaniu maki, kasz, płatków i śruty, w tym wskazany w przepisach branżowych pkt 4 - robotnik załadunkowy i wyładunkowy zbóż, pasz, komponentów paszowych i produktów zbożowych, pkt 5 robotnik magazynowy i magazynier surowców paszowych i paszy gotowej . Przy czym z przesłuchania strony i ww. dokumentów pracowniczych wynika, że wnioskodawca został magazynierem w mieszalni pasz od 16 września 1973r. i tym samym, wbrew twierdzeniom apelującego, nie ma podstaw faktycznych i prawych do uwzględnienia wcześniejszego okresu do pracy w szczególnych warunkach na stanowiskach wskazanych przez apelującego. Przy takich ustaleniach zupełnie chybiony jest zatem wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu bhp. W uzasadnieniu wniosku podniesiono, iż wobec faktu ,że wnioskodawca wykonywał różne prace w spornym okresie , biegły winien ustalić, czy charakter tej pracy wskazywał, że była wykonywana w szczególnych warunkach. Opinia biegłego nie może być jednak przydatna , w sytuacji gdy, jak prawidłowo ustalił Sąd I instancji, prace magazynowe, które ewentualnie mogłyby być zaliczone do wykonywanych w szczególnych warunkach , wnioskodawca wykonywał w spornym okresie obok innych prac nie objętych ww. wykazem . A zatem nawet ustalenie przez biegłego charakteru prac na stanowisku magazynowym zgodnie z twierdzeniem apelującego nie będzie miało istotnego znaczenia w sprawie w sytuacji, gdy bezspornym jest w świetle załączonych dokumentów pracowniczych , że w kwestionowanym okresie nie była to praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Mając na uwadze powyższe rozważania , nie ma podstaw prawnych ani faktycznych do uwzględnienia zatrudnienia wnioskodawcy od 2 listopada 1967r. do 15 września 1973r. do okresu pracy w szczególnych warunkach. W rezultacie apelujący nie legitymuje się wymaganym ustawą 15-letnim stażem pracy w szczególnych warunkach i nie mógł nabyć prawa do emerytury na podstawie art.184 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w związku z art.32 tej ustawy. Z tych względów zaskarżony wyrok Sądu I instancji, a także poprzedzająca go decyzja organu rentowego odpowiadają prawu, a apelacja wnioskodawcy, jako pozbawiona uzasadnionych podstaw , podlegała oddaleniu na podstawie art.385 k.p.c.