Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lipca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Małgorzata Perdion-Kalicka
Protokolant –	Starszy sekretarz sądowy Jadwiga Skrzyńska

po rozpoznaniu 11 lipca 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) sp. z o.o. w M.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 9 sierpnia 2017 r. Nr (...)

I.  uchyla decyzję w zaskarżonej części, tj. w pkt 1 i 2;

II.  zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz (...) sp. z o.o. w M. kwotę 820 zł (osiemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

Sygn. akt XVII AmE 288/17

UZASADNIENIE

Decyzją z 9 sierpnia 2017 r., znak: (...), Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, działając w oparciu o przepisy art. 56 ust. 2 i art. 56 ust. 1 pkt 3a, w związku z art. 11 i art. 11d ust. 3 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (dalej: p.e.) w związku z § 5 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła oraz na podstawie art. 104 k.p.a. i 105 § 1 k.p.a. w związku z art. 30 ust. 1 p.e., po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w M. orzekł, że:

1.  (...) Sp. z o.o. z siedzibą w M. w dniach 10-12 sierpnia 2015 r. w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w M. naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. l1d ust. 3 p.e., co podlega karze pieniężnej określonej w art 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy.

2.  Za działanie wymienione w punkcie 1 wymierzył (...) Sp. z o.o. karę pieniężną w kwocie 45 071 zł.

3.  umorzył niniejsze postępowanie administracyjne w pozostałej części dotyczącej obiektu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w M. zlokalizowanego w P. przy ul. (...), z uwagi na stwierdzenie braku naruszenia obowiązku stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikającego z art. 11 i art. l1d ust. 3 p.e.

(decyzja, k. 3-10v).

Odwołanie od tej decyzji w części tj. w pkt. 1 i 2 wniosło (...) Sp. z o.o., zarzucając jej:

1) naruszenie art. 61 § 1 k.c. poprzez jego niezastosowanie;

2) poczynienie ustaleń faktycznych sprzecznych ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym poprzez przyjęcie, że powódce doręczono plan ograniczeń poboru mocy dot. siedziby w M. pomimo zaprzeczenia tej okoliczności przez powódkę oraz pomimo braku potwierdzenia doręczenia tego planu powódce;

3)  naruszenie art. 6, 7 i 8 k.p.a. poprzez ich niezastosowanie.

W oparciu o powyżej sformułowane zarzuty powód wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w części tj. w pkt. 1 i 2 oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

(odwołanie, k. 11-14).

W odpowiedzi na odwołanie Prezes URE wniósł o oddalenie odwołania, dopuszczenie oraz przeprowadzenie dowodu z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, a także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. (odpowiedź na odwołanie, k. 39-43v).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 stycznia 2015 r. (...) Sp. z o.o. zawarła z (...) S.A. z siedzibą w G. „Umowę o świadczenie usług dystrybucji z odbiorcą energii elektrycznej Nr (...)”, na mocy której energia elektryczna miała być dostarczana do obiektu Spółki, zlokalizowanego w miejscowości M. (...), (...)-(...) G., w których spółka wykonuje działalność w branży spożywczej. Moc umowną ustalono na poziomie 1400 kW, która następnie w sierpniu 2015 r. została zwiększona do 1900 kW. Natomiast w umowie nie ustalono mocy bezpiecznej, czyli minimalnej mocy wymaganej dla zapewnienia bezpieczeństwa osób i mienia w przypadku wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. (umowa o świadczenie usług dystrybucji z odbiorcą energii elektrycznej z 1 stycznia 2015 r., Nr (...)– k. 10-11 akt adm., załącznik nr 2 do umowy Nr (...) charakterystyka odbioru energii elektrycznej – k. 29-29v akt adm., załącznik nr 5 do umowy o świadczenie usług dystrybucji – k. 160-162 akt adm.)

W punkcie 1.15. powołanej umowy znalazł się wprawdzie zapis: „odbiorca zamawiający moc umowną powyżej 300 kW, w przypadku wprowadzenia ograniczenia poboru mocy, na podstawie aktu prawnego określonego w § 3 ust. 3 OWU, będzie pobierał moc elektryczną w wysokości nie przekraczającej – kW”, jednak wartość mocy nie została w nim określona .

W prowadzonej działalności gospodarczej, polegającej na zamrażaniu owoców i warzyw, spółka wykorzystuje energię elektryczna między innymi do zamrażarek, które generują duży pobór mocy.

Operator systemu dystrybucyjnego – (...) S.A., w piśmie 7 maja 2014 r. adresowanym do powoda, informował go jako odbiorcę, że jego obiekt, zlokalizowany w miejscowości M. (...), (...)-(...) G., podlega planowi ograniczeń w poborze energii elektrycznej, obowiązującemu od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. Operator systemu dystrybucyjnego zawarł w ww. piśmie tabelę dopuszczalnego poboru mocy w razie wprowadzenia takich ograniczeń. Moc dla 20 stopnia zasilania, czyli moc bezpieczna została określona w planie jako „420”. Plan ograniczeń dotyczący zakładu powoda w miejscowości M. (...), (...)-(...) G. nie został doręczony powodowej spółce. Nadawca korespondencji nie posiada potwierdzenia odbioru przesyłki zawierającej plan ograniczeń dla spółki, a jednocześnie spółka zaprzeczyła, aby otrzymała taką korespondencję. Powodowa spółka otrzymała jedynie plan ograniczeń dotyczący jej obiektu zlokalizowanego przy ul. (...) w P.. (okoliczności bezsporne; pismo (...) S.A. z 7.05.2014 r. znak: (...), k. 49 akt adm.; pismo (...) S.A. z 20.08.2014 r. znak: (...), k. 17 akt adm.).

(...) S.A. z siedzibą w K. (dalej: (...)), pełniące funkcję Operatora Systemu Przesyłowego (dalej: OSP), w związku z obniżeniem dostępnych rezerw zdolności wytwórczych poniżej niezbędnych wielkości określonych w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowych (IRiESP), spowodowanych m. in. sytuacją pogodową i hydrologiczną (wyjątkowo wysokimi temperaturami i niskimi stanami wód w zbiornikach wodnych i rzekach) oraz wynikającego z niej ograniczenia w pracy części elektrowni, stwierdziły wystąpienie zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w rozumieniu art. 3 pkt 16d p.e. i wprowadziły - na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e. - od godz. 10.00 dnia 10 sierpnia 2015 r. ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, które obowiązywały do godziny 24:00 dnia 11 sierpnia 2015 r.

Dnia 10 sierpnia 2015 r., działając w oparciu o art. 11c ust. 3 p.e., (...) zgłosiły konieczność wprowadzenia ograniczeń na podstawie art. 11 ust. 7 p.e., tj. w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, przewidującego na czas oznaczony, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części, ograniczenia w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej i ciepła.

Rada Ministrów 11 sierpnia 2015 r. wydała rozporządzenie w sprawie wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, które przewidywało te ograniczenia w okresie od 11 sierpnia 2015 r. od godz. 24:00 do 31 sierpnia 2015 r. do godz. 24:00 na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dla odbiorców energii elektrycznej o mocy umownej powyżej 300 kW.

Komunikaty o obowiązujących stopniach zasilania, wprowadzonych jako obowiązujące w najbliższych 12 godzinach i przewidywanych na następne 12 godzin, były ogłaszane w radiowych komunikatach energetycznych w programie I (...) o godzinie 7:55 i 19:55 oraz na stronach internetowych operatorów (fakty powszechnie znane, też znane Sądowi z urzędu).

(...) Sp. z o.o. nie dostosowała się do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w obiekcie zlokalizowanym w miejscowości M. (...). Wartość przekroczenia przez odbiorcę dopuszczalnego poboru mocy (MW w godzinie) w stosunku dla przygotowanego dla niej przez operatora planu ograniczeń wyniosła: 10 sierpnia 2015 r. łącznie 8,9201 (MW w godzinie), 11 sierpnia 2015 r. łącznie 4,4755 (MW w godzinie) i 12 sierpnia 2015 r. łącznie 1,6281 (MW w godzinie). Oznacza to, że we wskazanych dniach przekroczenie przez powoda dopuszczalnego wg planu ograniczeń poboru mocy wyniosło łącznie 15,0237 MW w godzinie. (okoliczności bezsporne; Załącznik nr 2 do zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego – „Pobór mocy i ustalony poziom ograniczeń Odbiorcy w dniach 10-31 sierpnia 2015 r. w punkcie poboru: (…) M., (...), M. (...)”, k. 5-6 akt adm.)

Powyżej opisany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej wskazane dowody, zgromadzone w toku postępowania administracyjnego, jak i w oparciu o twierdzenia stron, oraz fakty powszechnie znane. Sąd przyznał moc dowodową wszystkim zebranym w sprawie dokumentom, które nie były kwestionowane przez strony, a i Sąd nie znalazł podstaw, aby odmówić im mocy dowodowej.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie powoda zasługuje na uwzględnienie.

Podstawę prawną do nałożenia na powoda przez Prezesa URE kary pieniężnej stanowił przepis art.. 56 ust 1 pkt 3a p.e., w myśl którego karze pieniężnej podlega ten, kto nie stosuje się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, wprowadzonych na podstawie art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3.

Z punktu widzenie niniejszego rozstrzygnięcia istotny jest więc przepis art. 11 p.e. który stanowi, że w przypadku zagrożenia:

1) bezpieczeństwa energetycznego Rzeczypospolitej Polskiej polegającego na długookresowym braku równowagi na rynku paliwowo energetycznym,

2) bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej,

3) bezpieczeństwa osób,

4) wystąpieniem znacznych strat materialnych

- na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części mogą być wprowadzone na czas oznaczony ograniczenia w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła.

Ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła polegają m.in. na ograniczeniu maksymalnego poboru mocy elektrycznej oraz dobowego poboru energii elektrycznej (art. 11 ust 3 p.e.). Wprowadzone ograniczenia na powyższych zasadach podlegają kontroli w zakresie przestrzegania ich stosowania (art. 11 ust 4 p.e.).

Rada Ministrów w oparciu o delegację ustawową zawartą w art. 11 ust 6 p.e. w rozporządzeniu z 23 lipca 2007r. (Dz.U. 133, poz 924), określiła szczegółowe zasady i tryb wprowadzania ograniczeń.

Stosownie do treści § 5 pkt 1 Rozporządzenia ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej dotyczą odbiorców energii elektrycznej - dla których wielkość mocy umownej określonej w umowach sprzedaży energii ustalona została powyżej 300 kW.

W myśl § 8 Rozporządzenia operatorzy opracowują plany wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, zwane „planami ograniczeń”, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 11 ust. 3 ustawy prawo energetyczne. Plany ograniczeń dla energii elektrycznej określają wielkości maksymalnego poboru tej energii dla poszczególnych odbiorców i stopni zasilania. Plany te podlegają corocznej aktualizacji w terminie do dnia 31 sierpnia. Plany ograniczeń i ich coroczne aktualizacje podlegają uzgodnieniu z:

1) Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki - jeżeli są opracowywane przez operatorów systemu przesyłowego elektroenergetycznego;

2) właściwym operatorem systemu przesyłowego elektroenergetycznego - jeżeli są opracowywane przez operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych lub operatorów elektroenergetycznych systemów połączonych.

Operatorzy systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych, operatorzy systemów połączonych elektroenergetycznych i odbiorcy przyłączeni do sieci przesyłowej elektroenergetycznej, na wniosek operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego, przekazują dane dotyczące mocy umownej, określonej w umowach z odbiorcami przyłączonymi do sieci przesyłowej elektroenergetycznej lub sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, oraz inne niezbędne dane służące do opracowania planów ograniczeń, w szczególności dane dotyczące:

1) skutków wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej;

2) przewidywanej liczby odbiorców, których ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej dotyczą.

W § 9 Rozporządzenia zostało wskazane, że wielkości planowanych ograniczeń w poborze energii elektrycznej, ujęte w planach ograniczeń, określa się w stopniach zasilania od 11 do 20, przy czym:

1) 11 stopień zasilania określa, że odbiorca może pobierać moc do wysokości mocy umownej określonej w umowach sprzedaży energii;

2) stopnie zasilania od 12 do 19 powinny zapewniać równomierne obniżanie mocy elektrycznej pobieranej przez odbiorcę;

3) 20 stopień zasilania określa, że odbiorca może pobierać moc do wysokości ustalonego minimum, niepowodującego zagrożeń i zakłóceń, o których mowa w § 3 ust. 4 Rozporządzenia (moc minimalna lub moc bezpieczna).

Dopuszczalne maksymalne ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej ujęte w planach ograniczeń, oraz sposób powiadamiania odbiorców o obowiązujących stopniach zasilania uwzględnia się w umowach sprzedaży lub dystrybucji energii (§ 10 Rozporządzenia).

Operatorzy zapoznają odbiorców z planami ograniczeń przez ogłoszenia zamieszczane w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości lub w formie elektronicznej na swojej stronie internetowej albo w formie ustalonej w umowach, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 ustawy, co najmniej na 30 dni przed dniem obowiązywania ograniczeń (§ 11 Rozporządzenia)

Powyższa regulacja jasno wskazuje, że to plany ograniczeń określają wielkości maksymalnego poboru energii dla poszczególnych odbiorców i stopni zasilania.

Plany te powinny być udostępnione odbiorcom, w taki sposób aby odbiorca – konkretny adresat ograniczeń, mógł się z nimi zapoznać. Rolą operatora jest podjęcia takich działań aby odbiorca mógł się zapoznać z obowiązującym go planem. Przy czym ciężar dowodu, że operator podjął działania skutkiem których odbiorca mógł się zapoznać z planami ograniczeń, spoczywa na operatorze.

W sprawie niniejszej nie zostało wykazane przez Prezesa URE, aby odbiorca został powiadomiony przez operatora o obowiązującym go panie ograniczeń. Wprawdzie operator twierdzi, że wysłał do odbiorcy pismo z 7 maja 2014r, w którym przedstawił propozycję planu ograniczeń dla powoda, jednak nie posiada ani dowodu wysłania pisma ani też dowodu otrzymania przesyłki przez adresata. Odbiorca zaś twierdzi, że pisma nie otrzymał. Ponadto w ocenie Sądu nie sposób potraktować rzeczonego pisma operatora skierowanego do odbiorcy jako wiążącego powoda planu ograniczeń, do którego winien się dostosować, gdyż jest to jedynie projekt (wstępna propozycja) planu ograniczeń, skoro operator zawarł w nim sformułowania, że „ zwraca się do [odbiorcy] z prośbą o zweryfikowanie i ewentualną korektę następujących danych: mocy umownej i mocy minimalnej”.

Zdaniem Sądu powyższe ustalenie nie pozwalają na przyjęcie, że odbiorca, co do którego brak jest dowodów zapoznania się z treścią pisma, jest tą treścią związany oraz, że niezastosowanie się do propozycji planu ograniczeń może dla tego odbiorcy skutkować nałożeniem na niego kary administracyjnej.

Dokonując oceny zachowania powoda Sąd doszedł do przekonania, że chociaż formalnie odbiorca był podmiotem, który podlegał ograniczeniom z racji mocy umownej większej niż 300 kW, to jednak nie był zobowiązany do stosowania się do ograniczeń wprowadzonych w okresie 10-31 sierpnia 2015, skoro nie został mu przedstawiony obowiązujący go plan ograniczeń.

Warto przy tym odnotować, że także sam regulator rynku energetycznego, podobnie interpretuje obowiązki operatorów w zakresie dostarczania odbiorcom planów ograniczeń i konsekwencje braku dowodów dostarczenia tych planów. Mianowicie w decyzji z 26 czerwca 2019r, nr (...), Prezes URE umarzając postępowanie w sprawie nałożenia kary na odbiorcę, który nie dostosował się do planu ograniczeń, uznał, że skoro operator nie posiada dowodu doręczenia odbiorcy planu ograniczeń, nie można przyjąć, aby odbiorca został zapoznany przez operatora z tym planem, a w konsekwencji także by odbiorcę obowiązywały taki plan ograniczeń.

Mając na uwadze powyższe Sąd doszedł do przekonania, że brak było podstaw do nałożenia na powoda kary pieniężnej, o jakiej mowa w art. 56 ust 1 pkt 3a p.e., skoro nie można uznać, aby odbiorca posiadł informacje o obowiązujących go ograniczeniach ustalonych w planie ograniczeń.

W tym stanie rzeczy decyzja podlegała uchyleniu w oparciu o przepis art479 ⁵³ § 2 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. Do kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia prawa przez powoda zaliczono poniesione przez powoda koszty opłaty sądowej od odwołania w kwocie 100 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 720 zł określonej w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym w dniu wniesienia odwołania tj. w dniu 30 sierpnia 2017 r.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka