Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2019 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Przemysław Majkowski

Protokolant : sekr. sąd. Justyna Raj

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2019 r. w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank SA z siedzibą we W.

przeciwko M. B.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego M. B. na rzecz powoda (...) Bank SA z siedzibą we W. kwotę 87.384,38 ( osiemdziesiąt siedem tysięcy trzysta osiemdziesiąt cztery 38/100) złotych z umownymi odsetkami od kwoty 80.361,12 ( osiemdziesiąt tysięcy trzysta sześćdziesiąt jeden 12/100) złotych w wysokości zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie nie więcej niż odsetki maksymalne, od dnia 25 marca 2019 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego M. B. na rzecz powoda (...) Bank SA z siedzibą we W. kwotę 6.510,00 ( sześć tysięcy pięćset dziesięć ) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 5.400,00 ( pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Sygn. akt I C 104/19

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 28 marca 2019 r. (data wpływu) pełnomocnik powoda (...) Bank S.A. z siedzibą we W. wniósł o zasądzenie od pozwanego M. B. kwoty 87.384,38 zł wraz z umownymi odsetkami od kwoty 80.361,12 złotych w wysokości zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie nie więcej niż odsetki maksymalne od dnia 25 marca 2019 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania według norm procesowych, (pozew k. 3-4).

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego M. B. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, (odpowiedź na pozew k. 30-32).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 15 listopada 2016 r. pozwany M. B. zawarł z powodem (...) Bank S.A. we W. umowę pożyczki nr PG\ (...)-E., na mocy której zobowiązał się do spłaty zadłużenia na zasadach określonych w zawartej umowie i Regulaminie Udzielania Kredytów, Pożyczek oraz Tabeli Opłat i Prowizji. Wobec braku spłaty zadłużenia w terminach określonych harmonogramem umowy powodowy Bank podejmował starania o zwrot długu wdrażając poprzez swoich pracowników działania windykacyjne. Postępowanie to nie przyniosło efektu, skutkiem czego narastał stan zadłużenia pozwanego. Pismem z dnia 8 października 2018 r. powodowy Bank wezwał pozwanego do zapłaty zadłużenia pouczając go jednocześnie o możliwości złożenia w ciągu 14 dni od daty otrzymania tego pisma, wniosku o restrukturyzację zadłużenia oraz podając sposób w jaki należy to zrobić. Korespondencję z banku w tej sprawie pozwany odebrał osobiście w dniu 26 października 2018r. o godzinie 14.44 w placówce pocztowej UP Z. (...). Z powodu powstania zaległości w spłacie, w dniu 17 stycznia 2019 r., (...) Bank S.A. wypowiedział umowę nr PG\ (...) zawartą z pozwanym i postawił, w całości, w stan natychmiastowej wymagalności kwotę pozostałą do spłaty. Po wypowiedzeniu umowy strona powodowa nadal dążyła przez swoich pracowników do pozasądowego rozwiązania sporu, które jednak nie doprowadziły do spłaty zadłużenia, w związku z czym (...) Bank S.A. wezwał pozwanego do zapłaty wymagalnych należności, wskazując jednocześnie, że w przypadku braku płatności sprawa zostanie na drogę sądową. Z uwagi na fakt, że pozwany nie uregulował zadłużenia we wskazanym terminie powód wytoczył przedmiotowe powództwo. Na dzień wniesienia pozwu zadłużenie pozwanego względem powoda wynosiło 87.384,38 złotych. (dowód: wyciąg z ksiąg bankowych nr (...) k. 5, kserokopia umowy pożyczki k. 7-10, kserokopia umowy cesji praw z umowy ubezpieczenia k. 11, kserokopia polisy ubezpieczeniowej k. 12, harmonogram spłat k. 13-14, kserokopia wniosku kredytowego k. 15, kserokopia wypowiedzenia umowy pożyczki k 16, 47, kserokopia przedsądowego wezwania do zapłaty k. 17-18, zestawienie należności i spłaty kredytu k. 38-41, kserokopia wezwania do zapłaty wraz z pouczeniem o restrukturyzacji, potwierdzenie odbioru przesyłki pocztowej k. 42-44, zestawienie notatek negocjatorów powoda k. 48-50).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało w całości na uwzględnienie.

Roszczenie powoda znajduje oparcie w art. 720 kodeksu cywilnego oraz w przepisach ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. 2018 poz. 993). Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 powołanej ustawy przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym w myśl ust. 2 pkt 1 powołanej ustawy za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki. Z kolei z przepisu art. 5 pkt 8 ustawy wynika, że całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta stanowi sumę całkowitego kosztu kredytu i całkowitej kwoty kredytu. W myśl zaś art. 720 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tą samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i takiej samej jakości. Zgodnie z art. 353 k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Odnosząc się do stanowiska pozwanego przedstawionej w odpowiedzi na pozew wskazać należy, że podniósł on szereg zarzutów, które nie znajdują zupełnie osadzenia w realiach niniejszej sprawy. Chybiony okazał się zarzut niedotrzymania przez stronę powodową trybu wypowiedzenia umowy przewidzianego w umowie kredytu z dnia 15 listopada 2016 r. Z przedłożonych przez powoda dokumentów wynika jednoznacznie, że powód wielokrotnie wzywał pozwanego do zapłaty, wielokrotnie próbował kontaktować się z M. B. wskazując na możliwość ugodowego rozwiązania sprawy. Wskazują na to choćby zestawienia notatek z rozmów negocjatorów powoda. Brak w aktach sprawy natomiast dowodu, że pozwany dążył do porozumienia, co sprawiło, iż strony powodowa zmuszona była zaprzestać prób pozasądowego rozwiązania sprawy i wystąpić na drogę sądową. Wbrew sugestii strony pozwanej w dniu 08 października 2018 r., a więc przed złożeniem oświadczenia o wypowiedzeniu umowy pożyczki powód (...) Bank S.A. z siedzibą we W. wezwał dłużnika do zapłaty, w którym wskazał aktualną wówczas wysokość zadłużenia oraz poinformował, że w terminie 14 dni ma on możliwość wnioskowania o pomoc ze strony Banku w spłacie zobowiązania poprzez przeprowadzenie restrukturyzacji pożyczki (patrz k. 42). Co istotne z zawartej w aktach sprawy informacji śledzenia przesyłek wynika, że pozwany odebrał w/w przesyłkę w dniu 26 października 2018 r. o godz. 14:44 w placówce pocztowej. Tym samym zupełnie nietrafny okazał się zarzut naruszenia przez stronę powodową treści art. 75c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe poprzez jego niezastosowanie. Powołane wyżej okoliczności jednoznacznie bowiem wskazują że powodowy Bank w sposób czytelny i w pełni zrozumiały poinformował dłużnika o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

Jako absolutnie chybiony należało także potraktować zarzut nieudowodnienia istnienia, wysokości oraz wymagalności wierzytelności dochodzonej pozwem. Z dowodów załączonych do akt sprawy przez stronę powodową w postaci: kserokopii umowy pożyczki, wyciągu z ksiąg bankowych, polisy ubezpieczenia, umowy cesji praw z umowy ubezpieczenia, harmonogramu spłaty, wezwania do zapłaty, wypowiedzenia umowy pożyczki, przedsądowego wezwania do zapłaty, zestawienia należności i spłat pożyczki, w sposób bezsporny wynika, iż środki na podstawie umowy pożyczki zostały pozwanemu przekazane, że wierzytelność powoda istnieje, a także jaka jest jej wysokość oraz iż jest ona wymagalna. W nawiązaniu do zarzutu dotyczącego nieudowodnienia zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia oraz wysokości odsetek należy zwrócić uwagę na fakt, iż dochodzona w niniejszej sprawie wierzytelność wynika z umowy pożyczki z dnia 15 listopada 2016 r. Zawierając umowę pozwany w sposób swobodny i dobrowolny przyjął i zaakceptował warunki umowy. Tym samym zobowiązał się do spłaty zaciągniętej pożyczki w ratach miesięcznych płatnych w terminach i wysokości określonej w harmonogramie stanowiącym załącznik do umowy. W związku z niewywiązywaniem się z umowy powód wypowiedział umowę, a roszczenie w całości zostało postawione w stan wymagalności. W przedmiotowym przypadku roszczenie było precyzyjnie określone w treści wypowiedzenia, gdzie wskazana była data i numer umowy pożyczki, z którego wynika dochodzona wierzytelność. Zdaniem Sądu, pozwany nie udowodnił kwestii spełnienia przedmiotowego roszczenia w całości, a to na pozwanym spoczywa ciężar dowodu, że wykonał ciążące na nim zobowiązanie. Zgodnie z umową powód zobowiązał się przekazać pozwanemu wskazaną kwotę, co też uczynił i na okoliczność czego przedstawił stosowne dokumenty. Zgodnie zaś z postanowieniami umowy na pozwanym jako pożyczkobiorcy spoczywał obowiązek uiszczania na rzecz powoda kwot przewidzianych w harmonogramie spłat. W niniejszej sprawie pozwany nie przedstawił żadnego dowodu na tę okoliczność. Z tego względu należało dać wiarę powodowi, że pozwany nie uregulował rat pożyczki i na dzień wniesienia pozwu z tego tytułu był winny powodowi żądaną kwotę, co też wynika z załączonych przez stronę powodową dowodów w postaci kserokopii zestawienia należności i spłat kredytu.

Nieskuteczny pozostaje również zarzut braku wymagalności roszczenia. Zasadniczym dowodem na wymagalność dochodzonego roszczenia jest oświadczenie z dnia 11 grudnia 2018 roku w przedmiocie wypowiedzenia umowy pożyczki przesłane na adres pozwanego, którą to korespondencję odebrał on osobiście w dniu 21 grudnia 2018 r (patrz k. 47). To na M. B. spoczywał ciężar udowodnienia, że korespondencji tej nie otrzymał. Takiego dowodu strona pozwana nie przeprowadziła (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 28 października 2011 roku wydany w sprawie VI ACa 445/11). Nadto wbrew sugestii strony pozwanej powód dopełnił wszelkich formalności związanych ze skutecznym wypowiedzeniem umowy. Podkreślić należy, iż w piśmie z dnia 11 grudnia 2018 r. zatytułowanym wypowiedzenie umowy pożyczki pozwany został poinformowana o wysokości wierzytelności oraz że jej wpłata na podany rachunek w okresie 30 dni od daty otrzymania pisma pozwoli na uniknięcie dalszych kosztów związanych z postępowaniem sądowym i egzekucyjnym. Wierzyciel we wskazanym piśmie zaznaczył również, że bezzwłoczna wpłata co najmniej kwoty zaległości 9.779,23 zł spowoduje, że Bank może rozważyć możliwość cofnięcia wypowiedzenia. Nadto w piśmie zatytułowanym przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 06 lutego 2019 r. doręczonym pozwanemu w dniu 16 lutego 2019 r. wierzyciel wskazał, że całkowita spłata zadłużenia w kwocie 85.935,68 zł w terminie 14 dni spowoduje wygaśnięcie zobowiązania. Co znamienne powód w tym samym piśmie poinformował dłużnika, że istnieje możliwość zawarcia ugody lub innego pozasądowego rozwiązania sporu. W tym celu wierzyciel wzywał pozwanego do kontaktu telefonicznego pod wskazany numer. Ponadto co do oceny argumentacji zbudowanej na zarzucie uchybienia przez powoda dyspozycji art. 75 c ust. 1 Prawa bankowego Sąd Okręgowy w niniejszym składzie stoi na stanowisku, że powyższe uchybienie nie skutkuje bezwzględną nieważnością wypowiedzenia umowy kredytu, upatrywanego w naruszeniu postanowień prawa bankowego w rozumieniu art. 58 § 1 k.c. Analizowany przepis art. 75 c prawa bankowego nie zawiera takiej sankcji. Wprowadzona powinność informowania o możliwości restrukturyzacji przed podjęciem decyzji skutkującej wypowiedzeniem umowy bankowej nie została doprecyzowana obowiązkiem banku uwzględnienia wniosku zawierającego żądanie restrukturyzacji. Przepisy ustawy nie zawierają także dyspozycji obligującej bank do przedstawienia, stronie składającej taki wniosek, sposobu i metodyki oceny jej zdolności kredytowej, gdyż przepis art. 75c nie odwołuje się do art. 70 ust. 1 zd. 2 prawa bankowego. Ponadto przepis ten nie zmienia ani sposobu spełnienia świadczenia przez pożyczkobiorcę, ani terminu wymagalności roszczenia. Regulacja tego przepisu nie zawiera podobieństwa do konstrukcji prawnej dotyczącej wypowiedzenia umowy najmu lokalu mieszkalnego z art. 687 k.c., która odnosi się do możliwości wypowiedzenia najmu bez zachowania terminu wypowiedzenia w celu umożliwienia osobie zobowiązanej do zapłaty uregulowania tej należności. Uprzedzenie najemcy o zamiarze wypowiedzenia i dokonana w jego następstwie zapłata niweczy bowiem uprawnienie do natychmiastowego rozwiązania najmu. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się jednak, że w wypadku wytoczenia powództwa o eksmisję - w sytuacji niedokonania przez wynajmującego uprzedzenia - doręczenie pozwu zastępuje to uprzedzenie i o ile upłynął miesięczny termin to należy przyjmować, że najemca został uprzedzony o zamiarze wypowiedzenia, a podtrzymywanie przez powoda powództwa i nieuregulowanie w okresie następnego miesiąca przez stronę pozwaną należności oznacza wolę definitywnego wypowiedzenia i jest skuteczne (uchwała Sądu Najwyższego z 22 lutego 1967 roku, III CZP 113/66 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 22 czerwca 2011 roku II CSK 587/10). Tak samo więc należy interpretować wytoczenie przez bank powództwa o zapłatę, a w sprawie niespornym jest, że pozwany nie złożył po doręczeniu mu pozwu wniosku o restrukturyzację, który byłby przez bank uwzględniony. W sprawie nie podnosił również, że w dacie rozwiązania umowy przez wypowiedzenie jego sytuacja finansowa była lepsza, niż to oceniał bank wypowiadając umowę i kwalifikowała ją do restrukturyzacji. Niedochowanie przewidzianej w tym przepisie procedury przez bank może być zatem rozważane jedynie w ramach odpowiedzialności odszkodowawczej banku, jeżeli na skutek niedochowania tej procedury pozwana poniosłaby szkodę, którego źródła będzie można upatrywać w nierzetelnym działaniu banku. Tylko w takiej sytuacji wprowadzenie obowiązku objętego art. 75c może wywoływać realne konsekwencje prawne, przerzucając na bank ciężar udowodnienia jego wykonania i braku arbitralności w rozpoznaniu wniosku o restrukturyzację w sytuacji jego nieuwzględnienia, pamiętając, że taka decyzja nadal zachowuje walor decyzji kredytowej.

W nawiązaniu do podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu braku wykazania przez powoda zasadności roszczenia oraz jej wysokości to nie jest on skuteczny i nie zasługuje na uwzględnienie. Pozwany dobrowolnie i z własnej inicjatywy podpisał przedmiotową umowę, co wynika wprost z załączonych do akt odpisów tejże umowy. Nie kwestionował on wówczas swojego własnego podpisu. Następnie otrzymał środki z tytułu pożyczki i przystąpił do częściowej spłaty. Uregulował kilka rat, tym samym dokonał niewłaściwego uznania swojego długu. Podejmując czynność faktyczną stanowiącą realizację postanowień umowy, pozwany potwierdził istnienie pomiędzy nim a powodem stosunku prawnego wynikającego z zawartej umowy. Co więcej przystąpienie przez niego do spłaty zaciągniętego zobowiązania potwierdza, iż otrzymał środki z tytułu udzielonej pożyczki. Jest rzeczą oczywistą, że gdyby pozwany nie otrzymał środków finansowych od powoda, to nie podjąłby próby spłaty zaciągniętego zobowiązania. W związku z zaprzestaniem spłaty, powód wypowiedział umowę, a roszczenie w całości zostało postawione w stan wymagalności. Strona powodowa przedstawiła do akt sprawy wyciąg z ksiąg banku, z którego jednoznacznie wynika wysokość zadłużenia pozwanego i wyliczenie sumy należnych odsetek o niespłaconej pożyczki– tym samym zarzut strony pozwanej o niewykazania wysokości dochodzonych kwot nie mógł odnieść zamierzonego skutku. Co prawda wyrokiem z dnia 15 marca 2011 roku w sprawie P 7/09 Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że w że art. 95 ust. 1 ustawy Prawo bankowe jest niezgodny z określonymi przepisami Konstytucji w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, co jednoznacznie wskazuje, że wyciąg ten nie może być w przedmiotowej sprawie dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 k.p.c., a więc nie korzysta z domniemania autentyczności i prawdziwości dokumentu urzędowego. Niemniej jednak wyciąg ten jest dokumentem prywatnym, o którym mowa w art. 245 k.p.c. Dokument prywatny stanowi pełnoprawny środek dowodowy, który sąd orzekający może uznać za podstawę swoich ustaleń faktycznych, a następnie wyrokowania. Moc dowodowa dokumentu prywatnego jest słabsza aniżeli moc dowodowa dokumentu urzędowego, nie przeszkadza to jednak w tym, aby sąd orzekający w ramach swobodnej oceny dowodów (art 233 k.p.c.) uznał treść dokumentu prywatnego za zgodną z rzeczywistym stanem rzeczy (por. Krzysztof Knoppek, Komentarz do art. 245 kodeksu postępowania cywilnego, Lex). Treść dołączonego do pozwu wyciągu z ksiąg rachunkowych banku zawiera wszelkie dane niezbędne do identyfikacji umowy, z której wynika dochodzone pozwem roszczenie, szczegółowo określa kwotę roszczenia i wysokość odsetek. Do tego dokument ten w pełni koreluje z postanowieniami łączącej strony umowy jak również ze złożonymi przez stronę powodową dokumentami szczegółowego rozliczenia umowy pożyczki.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że powód w pełni wykazał zasadność dochodzonego roszczenia i zasądził od pozwanego M. B. na rzecz powoda (...) Bank S.A. z siedzibą we W. kwotę 87.384,38 zł z umownymi odsetkami od kwoty 80.361,12 złotych w wysokości zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie nie więcej niż odsetki maksymalne od dnia 25 marca 2019 r. do dnia zapłaty. Sąd w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w treści art. 98 k.p.c. zasądził od pozwanego M. B. na rzecz powoda (...) Bank S.A. z siedzibą we W. kwotę 6.510 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 5.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.