Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2014 r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. B.

przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w S.

o ustalenie istnienia stosunku pracy, odszkodowanie i inne

na skutek apelacji pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w S.

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 25 lutego 2013 r. sygn. akt IV P 416/12

oddala apelację.

Sygn. akt: IV Pa 29/13 UZASADNIENIE

Wyrokiem z 25 lutego 2013r. Sąd Rejonowy w Siedlcach zasądził od pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w S. na rzecz powódki K. B. kwotę 6 025,02 złotych tytułem odszkodowania za naruszenie przepisów o wypowiadaniu umów o pracę, w pozostałej części powództwo oddalił, odstąpił od obciążania powódki kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego, a wyrokowi w części zasądzającej odszkodowanie nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 2 008,34 złotych.

Rozstrzygnięcie to było wynikiem następujących ustaleń i wniosków Sądu Rejonowego:

W pozwie z 24.07.2012r. skierowanym przeciwko pozwanemu Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w S. powódka K. B. domagała się ustalenia istnienia i ciągłości do chwili obecnej stosunku pracy na podstawie umowy o pracę z 18.07.2011r. zawartej na czas określony do 18.07.2012r. zmienionej na zasadzie porozumienia stron w dniu 13.06.2012r. na umowę o pracę na czas nieokreślony, uznania rozwiązania w/w umowy o pracę poprzez jej rzekome wygaśnięcie w dniu 18.07.2012r. za bezskuteczne, przywrócenie powódki do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy określonych w umowie z 18.07.2011r., zasądzenia kwoty 7.200 złotych tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy oraz zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu stanowiska powódka wskazała, że została zatrudniona u pozwanego na okres próbny od 19.04.2011r. do 18.07.2011r. jako starszy referent ds. organizacyjno–kancelaryjnych w Dziale Organizacyjnym w wymiarze pełnego etatu. Następnie została zatrudniona od 19.07.2011r. na czas określony do 18.07.2012r. na tych samych warunkach. Przed wygaśnięciem tej umowy - w dniu 13.06.2012r. powódka - pracująca wówczas jako koordynator ds. transportu – zwróciła się do pozwanego z podaniem o przedłużenie na czas nieokreślony umowy o pracę. Poprzedni dyrektor pozwanego K. L. (1) na jej podaniu sporządził odręczną adnotację o treści „ Akceptuję na czas nieokreślony K. L.”. Zdaniem powódki w tym dniu doszło do zmiany na zasadzie porozumienia stron rodzaju umowy o pracę z zawartej uprzednio na czas określony na umowę zawartą na czas nieokreślony poprzez złożenie zgodnego oświadczenia woli przez obie strony tej umowy, a ujawnionego w postaci udzielenia pisemnej zgody ówczesnego dyrektora pozwanego na złożonej przez powódkę w formie pisemnej propozycji zmiany rodzaju zawartej umowy o pracę. Pełniąca obecnie funkcję dyrektora pozwanego B. G. nie uznała za skuteczne opisanego porozumienia i jednostronnie stwierdziła rozwiązanie umowy o pracę poprzez jej wygaśnięcie z dniem 18.07.2012r. Jednocześnie nie dopuściła powódki do dalszego świadczenia pracy. W tym samym dniu pozwany wydał powódce świadectwo pracy. W dniu 19.07.2012r. powódka złożyła pozwanemu pisemne oświadczenie, że nie uznaje jakichkolwiek skutków prawnych czynności dokonanych jednostronnie w dniu 18.07.2012r., żąda dopuszczenia jej do dalszego świadczenia pracy i pozostaje w gotowości do jej świadczenia aż do chwili sądowego przywrócenia jej do pracy. W dniu 19.07.2012r. powódka nadal świadczyła pracę na rzecz pozwanego przekazując innym pracownikom swoje dotychczasowe stanowisko pracy. W ocenie powódki rozwiązanie przez pozwanego stosunku pracy w dniu 18.07.2012r. wskutek jego rzekomego wygaśnięcia bez uprzedniego pisemnego wypowiedzenia, uzasadnienia przyczyn wypowiedzenia oraz pouczenia o przysługujących powódce środkach prawnych stanowiło rażące naruszenie przepisów prawa pracy o wypowiadaniu umów o pracę zawartych na czas nieokreślony. Zmiana na stanowisku kierownika pozwanego nie uzasadniała w żaden sposób nierespektowania przez nowego kierownika zobowiązań prawnych zaciągniętych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy przez jego poprzednika.

W odpowiedzi na pozew pozwany reprezentowany przez pełnomocnika wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu stanowiska wskazał, że strony łączyła umowa o pracę zawarta na czas określony od 18.07.2011r. Do 18.07.2012r. Termin jej wygaśnięcia został określony na dzień 18.07.2012r. W ocenie pozwanego nie doszło do zawarcia między stronami umowy o pracę na czas nieokreślony. Adnotacja ówczesnego dyrektora na podaniu powódki nie zawiera daty jej złożenia. Nie wiadomo, kiedy dyrektor wyraził swoją wolę przedłużenia umowy o pracę na czas nieokreślony. Zgodnie z uchwałą nr (...)Zarządu Powiatu S. z 21.06.2012r. K. L. (1) został odwołany z zajmowanego stanowiska, a stosunek pracy uległ rozwiązaniu z dniem 30.06.2012r. na zasadzie porozumienia stron. Mając to na uwadze nie można z całą pewnością stwierdzić, że adnotacja dyrektora została sporządzona przed terminem rozwiązania z nim stosunku pracy. Nadto sama adnotacja nie jest wiążąca dla stron stosunku pracy. Przepisy kodeksu pracy określają w sposób szczegółowy formę oraz warunki, jakie powinna spełniać umowa o pracę (art.29§1 i 2 kp). Kodeks pracy nie przewiduje możliwości przedłużenia umowy o pracę na czas określony na umowę o pracę na czas nieokreślony na podstawie uzgodnień stron. Przedłużenie takie może nastąpić zgodnie z treścią art.25.1§2 kp jedynie na kolejny czas określony, co nie zostało uwzględnione ani w podaniu o przedłużenie umowy o pracę, ani w adnotacji ówczesnego dyrektora. Pozwany nie wykazywał zamiaru zatrudnienia powódki po wygaśnięciu umowy o pracę na czas określony z mocy prawa. Odręczna adnotacja ówczesnego dyrektora nie stanowi oświadczenia woli pracodawcy o zawarciu umowy o pracę na czas nieokreślony, skoro nie było zamiaru zatrudnienia powódki po wygaśnięciu umowy o pracę.

W toku procesu powódka oświadczyła, że domaga się wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy, nie popiera żądania przywrócenia do pracy i domaga się odszkodowania za okres pozostawania bez pracy od momentu utraty pracy do chwili obecnej w wysokości miesięcznego wynagrodzenia 2.400 złotych. Pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie tak sprecyzowanego powództwa.

Sąd Rejonowy ustalił, że powódka K. B. była zatrudniona w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w S. od 19.04.2011r. do 18.07.2011r. na podstawie umowy o pracę na czas próbny w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku starszego referenta ds. organizacyjno–kancelaryjnych w Dziale Organizacyjnym. Ze strony pracodawcy umowę tę podpisał ówczesny dyrektor K. L. (1). W dniu 26.04.2011r. powódka otrzymała informację o dodatkowych warunkach zatrudnienia w oparciu o treść art.29§3 kp. W dniu 6.07.2011r. powódka zwróciła się z podaniem do dyrektora pozwanego K. L. (1) o przedłużenie umowy o pracę. Na podaniu tym dyrektor uczynił adnotację „ Akceptuję przedłużenie umowy na czas określony do 18.07.2012r. K. L.”. W dniu 19.07.2011r. powódka zawarła z pozwanym umowę o pracę na czas określony od 19.07.2011r. do 18.07.2012r. na dotychczasowych warunkach pracy. Ze strony pozwanego umowę tę podpisał ówczesny dyrektor K. L. (1). Tego samego dnia powódka otrzymała informację o dodatkowych warunkach zatrudnienia w oparciu o treść art.29 § 3 kp. W dniu 23.05.2012r. Powódka zawarła z pozwanym porozumienie w sprawie zmiany warunków umowy, na mocy którego z dniem 1.06.2012r. pełniła stanowisko koordynatora ds. transportu w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem w kwocie 2.400 zł brutto. W dniu 13.06.2012r. powódka zwróciła się z podaniem do dyrektora K. L. (1) o przedłużenie jej umowy o pracę na czas nieokreślony. Tego dnia na podaniu tym dyrektor uczynił adnotację „ Akceptuję na czas nieokreślony K. L.”.

Z dniem 30.06.2012r. K. L. (1) przestał być dyrektorem Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w S.. Jego obowiązki do 11.11.2012r. pełniła B. G.. Odmówiła ona zawarcia z powódką umowy o pracę na czas nieokreślony. W dniu 18.07.2012r. pozwany wydał powódce świadectwo pracy, w którym wskazał, że umowa o pracę została rozwiązana z upływem czasu pracy, na jaki była zawarta. W dniu 19.07.2012r. Powódka złożyła podanie o dopuszczenie jej do pracy na dotychczasowym stanowisku pracy i wyraziła gotowość do dalszego świadczenia pracy. W odpowiedzi pozwany poinformował ją, że jej umowa o pracę wygasła z upływem czasu, na jaki była zawarta. W dniu 20.07.2012r. powódka złożyła podanie o sprostowanie świadectwa pracy poprzez zmianę zapisu o ustaniu stosunku pracy na zapis o jego rozwiązaniu przez pracodawcę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Pozwany odmówił uwzględnienia tego wniosku.

W przedstawionym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione w części dotyczącej ustalenia istnienia stosunku pracy w oparciu o umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony oraz co do zasady zasądzenia odszkodowania. Wskazał, że kwestią sporną między stronami procesu było to, czy strony stosunku pracy zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony. Podniósł, że zgodnie z treścią art.11 kp nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie warunków pracy i płacy, bez względu na podstawę prawną tego stosunku, wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika. Złożenie oświadczenia woli do swej ważności nie wymaga formy pisemnej i może być złożone również w sposób konkludentny tzn. w sposób wskazujący na wolę nawiązania stosunku pracy. W tych wypadkach stosuje się odpowiednio - zgodnie z art.300 kp - przepis art.60 kc, według którego wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w dostateczny sposób. Do zachowania art.11 kp jest konieczne, aby każda ze stron wyraziła zgodę na nawiązanie stosunku pracy na warunkach będących istotnymi składnikami tego stosunku, a więc co do rodzaju pracy. Nadto przepis art.29§1 i 2 kp określa wymagania, jakie powinna spełniać treść każdej umowy o pracę, jak i formę, w jakiej umowa powinna być zawarta. Na treść umowy o pracę składa się zatem: określenie stron, rodzaju umowy, daty jej zawarcia, a także warunków pracy i płacy, w tym w szczególności rodzaju pracy, wynagrodzenia, miejsca pracy, wymiaru czasu pracy oraz terminu rozpoczęcia pracy. Stronami umowy o pracę muszą być podmioty, którym przysługuje status pracownika i pracodawcy. Rodzaj umowy o pracę może zostać wybrany przez strony spośród tych, które zostały określone w art.25 kp. Decyzja o wyborze podstawy zatrudnienia jest pozostawiona swobodnej woli stron. Wola stron może zostać ujawniona wprost w postaci nazwy umowy lub tylko pośrednio. Przepis art.25 kp nie narzuca ani nie konstruuje domniemania zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony. W sytuacji, gdy strony nie określiły rodzaju umowy wprost, pozostaje zinterpretować oświadczenia z uwzględnieniem całokształtu okoliczności towarzyszących zawarciu umowy (art.65 kc w zw. z art.300 kp). O zamiarze stron dotyczącym wyboru rodzaju umowy o pracy może świadczyć chociażby data rozwiązania umowy o pracę. Wybór umowy terminowej musi w sposób wyraźny bądź dorozumiany wynikać ze złożonych oświadczeń woli. W przeciwnym wypadku uznaje się umowę za zawartą na czas nieokreślony. Dyspozycja art.29§1 kp wymaga zachowania formy pisemnej do zawierania umowy o pracę, bez względu na jej rodzaj, lecz niezachowanie formy pisemnej nie powoduje nieważności umowy o pracę. Brak odpowiedniej formy nie rodzi też negatywnych skutków procesowych, bowiem forma ta nie jest zastrzeżona dla celów dowodowych. Niezachowanie formy nie zostało zastrzeżone dla celów dowodowych, wobec czego nie ogranicza stron (pracodawcy i pracownika) w możliwości przeprowadzenia dowodu ze świadków oraz z przesłuchania stron na fakt zawarcia umowy. Przepis art.473 kpc wykluczył stosowanie przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków oraz z przesłuchania stron w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Sąd Rejonowy przywołał także tezę wyroku Sądu Najwyższego z 29.09.1998r. (I PKN 289/98, OSNP 1999/20/647), zgodnie z którą „ Zmiana umowy o pracę zawartej na czas nie określony w umowę na czas określony wskutek zgodnego oświadczenia woli stron nie narusza art.18 §1 kp”.

Odnosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy Sąd Rejonowy uznał, że powódka udowodniła, iż zawarła z pozwanym umowę o pracę na czas nieokreślony. Jak wynika z jej zeznań potwierdzonych zeznaniami świadka K. L. (1) oraz treścią dokumentu w postaci podania z 13.06.2012r. tego dnia powódka zwróciła się do ówczesnego dyrektora pozwanego z propozycją zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony. Przedmiotowa propozycja dotyczyła jedynie rodzaju umowy o pracę, a nie pozostałych warunków pracy i płacy. Należy zatem uznać, że propozycja powódki zakładała pozostawienie ich w dotychczasowych kształcie. Na tak złożoną propozycję tego samego dnia odpowiedział ówczesny dyrektor pozwanego K. L. (1) uprawniony do składania oświadczeń woli w imieniu pracodawcy zgodnie z treścią art.3 ¹ § 1 kp. Przesłuchany w charakterze świadka K. L. (1) potwierdził relację powódki. Zeznał, że zaakceptował propozycję dalszej pracy powódki czyniąc na jej podaniu adnotację o treści „ Akceptuję na czas nieokreślony K. L.”. Wyjaśnił także, że przedmiotowa akceptacja nie posiada daty jej dokonania, gdyż „ (…) było załatwione na bieżąco jak wpłynęło podanie”. W ocenie Sądu Rejonowego zapis uczyniony przez ówczesnego dyrektora pozwanego stanowi w świetle art.60 kc w zw. z art.300 kp jego oświadczenie woli o przyjęciu propozycji powódki zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony, gdyż wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. W tym przypadku dyrektor wyraził ustną zgodę na ofertę powódki co jej dalszej pracy na rzecz pozwanego, a potwierdził ją następnie przedmiotową adnotacją. Mając na uwadze uzupełniające się zeznania świadka i powódki Sąd Rejonowy uznał, że zgoda ta była jasno i czytelnie wyrażona, a także była w pełni zrozumiała dla obu stron stosunku pracy. Sąd pierwszej instancji podkreślił, że powódka nie posiada wykształcenia prawniczego, więc w jej podaniu z 13.06.2012r. został zawarty pewien skrót myślowy w postaci wniosku o „ przedłużenie na czas nieokreślony umowy o pracę”. Z punktu widzenia przepisu art.25 kp intencją powódki było zawarcie umowy o pracę na czas nieokreślony w sytuacji, gdy z pozwanym łączyła ją aktualnie umowa o pracę na czas określony. Z kolei jak wynika z dokumentu zatytułowanego „PODANIE” z datą jego sporządzenia „13.06.2012r.” oraz prezentaty kancelarii pozwanego, wpłynęło ono do zakładu pracy tego samego dnia. O takiej praktyce rozpatrywania tego typu podań świadczy inny dokument znajdujący się w aktach osobowych powódki. Mianowicie, w dniu 6.07.2011r. powódka zwróciła się z podaniem do świadka K. L. (1) o przedłużenie jej umowy o pracę. Strony łączyła wówczas umowa o pracę zawarta na okres próbny. Na podaniu tym świadek uczynił adnotację „ Akceptuję przedłużenie umowy na czas określony do 18.07.2012r. K. L.”, lecz także nie opatrzył tej adnotacji datą jej sporządzenia. Zatem późniejsze przebywanie świadka na zwolnieniu lekarskim nie ma jakiegokolwiek znaczenie dla rozstrzygnięcia przedmiotowej kwestii, gdyż nastąpiło już po wyrażeniu zgody na propozycję powódki zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony. Sąd Rejonowy zauważył, że zdziwienie budzi fakt niemożności złożenia przez pozwanego zwolnienia lekarskiego świadka z tego okresu, mimo że pełnomocnik pozwanego wniósł o udzielenie terminu na złożenie takiego dokumentu. Z relacji powyższego świadka wynika również, że zachowana przez powódkę procedura była jedynie formalnością, gdyż strony wcześniej rozmawiały już na temat przyszłego zatrudnienia powódki. Jak określił to świadek „ Sama rozmowa miała wymiar techniczny”. Powódka i ówczesny dyrektor pozwanego ustalili ponadto, że umowa o pracę na czas nieokreślony miała obowiązywać po dacie wygaśnięcia umowy o pracę zawartej na czas określony do dnia 18.07.2012r. ,tj. od 19.07.2012r. Z uwagi na fakt, że oferta powódki złożona w dniu 13.06.2012r. dotyczyła jedynie rodzaju umowy o pracę, to w sposób dorozumiany strony w swych ustaleniach potwierdziły dotychczasowe pozostałe warunki pracy i płacy, na których pracę miałaby świadczyć powódka. Sąd Rejonowy odniósł się wreszcie do zeznań świadka H. C., która opisała obowiązujący u pozwanego zwyczaj przy zatrudnianiu nowych pracowników. Mianowicie, przed podjęciem decyzji o ich zatrudnieniu dyrektor zwyczajowo brał pod uwagę wnioski kierowników komórek organizacyjnych, w których mieliby być zatrudnieni ci pracownicy. Jednocześnie świadek przyznała, że w okresie, gdy dyrektorem pozwanego był świadek K. L. (1), zwyczaj ten nie zawsze był przestrzegany, gdyż w niektórych przypadkach dyrektor przed podjęciem decyzji zasięgał opinii kierownika komórki organizacyjnej, a w niektórych przypadkach – nie, lecz świadek nie wiedziała, dlaczego tak postępował. Sąd pierwszej instancji w pełni dał wiarę powyższym zeznaniom, które korespondują z zeznaniami powódki i świadka K. L. (1). Ten ostatni przyznał, że w przypadku propozycji powódki zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony nie zasięgał opinii jej bezpośredniej przełożonej E. A., gdyż uznał, że nie było to konieczne. Opinii bezpośredniego przełożonego o podległym pracowniku zasięgał tylko w sytuacji, gdy nie miał „ wyrobionego stanowiska o pracowniku”. W przypadku powódki dysponował już ustalonym poglądem na temat jej pracy, więc opinia kierownika komórki organizacyjnej, w której miała pracować powódka, była zbędna. Okoliczność, że świadek H. C. nie posiadała wiedzy na temat ustalonych przez strony warunków pracy i płacy nie podważa ustalenia, że powódka zawarła z pozwanym umowę o pracę na czas nieokreślony. Świadek pełni funkcje p.o. kierownika działu kadrowo–organizacyjnego od 1.09.2012r. Wcześniej kierownikiem tego działu była E. A. i to ona na podaniu powódki, po wyrażeniu zgody na zawartą w nim propozycję przez dyrektora K. L. (1), uczyniła w dniu 26.06.2012r. adnotację o zwróceniu się do p.o. dyrektora o decyzję. Zatem to ta osoba zajmowała się nadaniem podaniu powódki dalszego biegu po zaakceptowaniu go przez ówczesnego dyrektora. Z tych też przyczyn świadek H. C. mogła nie mieć wiedzy o ustaleniach stron odnośnie dalszego trwania stosunku pracy.

Reasumując powyższe Sąd Rejonowy uznał, że zgromadzony materiał dowodowy potwierdził, że w dniu 13.06.2012r. powódka uzgodniła z dyrektorem pozwanego zawarcie umowy o pracę na czas nieokreślony od 19.07.2012r. na stanowisku koordynatora ds. transportu w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem w kwocie 2.400 złotych brutto ,tj. na takich warunkach pracy i płacy jak wynikało to z porozumienia z 23.05.2012r. Strony w sposób mieszany zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony ,tj. rodzaj umowy został zawarty z zachowaniem formy pisemnej w postaci adnotacji ówczesnego dyrektora na podaniu powódki, a pozostałe warunki pracy i płacy, w tym termin rozpoczęcia pracy, zostały ustalone między stronami ustnie. Zadaniem następnego dyrektora pozwanego było tylko potwierdzenie w formie dokumentu uzgodnionych warunków umowy o pracę. Odnosząc się do zeznań p.o. dyrektora pozwanego B. G. Sąd Rejonowy podkreślił, że w pierwszym momencie zaakceptowała ona przedstawiony wyżej tok myślenia oferując powódce zawarcie umowy o pracę na czas nieokreślony z jednoczesnym jej wypowiedzeniem. Po konsultacji z fachowym pełnomocnikiem wycofała się z tej propozycji i stwierdziła, że cyt.: „ Zmieniłam oświadczenie woli pana (...)”. W ocenie Sądu pierwszej instancji świadek nie była władna do skutecznego cofnięcia oświadczenia woli świadka K. L. (1), gdyż po pierwsze, nie ona była jego nadawcą. Po drugie, art.61§1 zd.2 kc pozwala na odwołanie oświadczenia woli i przewiduje, że jest ono skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. W przedmiotowej sprawie oświadczenie woli dyrektora K. L. (1) zostało wyrażone w dniu 13.06.2012r., a oświadczenie woli p.o. dyrektora B. G. najwcześniej po dniu 30.06.2012r., zatem nie może być mowy o jednoczesności wymaganej przez w/w przepis. Po trzecie, przepis ten ogranicza czas, w jakim możliwe jest odwołanie oświadczenia woli, mając na względzie interes adresata oświadczenia. Natomiast za zgodą adresata odwołanie oświadczenia woli możliwe jest w każdym czasie. Jednakże w niniejszej sprawie powódka nigdy nie wyraziła zgody na cofnięcie oświadczenia woli K. L. (1) o zawarciu z nią umowy o pracę na czas nieokreślony. Nieprzekonujące dla Sądu Rejonowego okazały się zeznania byłego p.o. dyrektora pozwanego, że cyt.: „ z reguły pracodawcy oczekują dłuższego terminu ,tj. czekają do końca umowy z podjęciem decyzji o zawarciu kolejnej umowy”, gdyż w tym zakresie nie obowiązują żadne reguły i każdy pracodawca podejmuje decyzję w sprawie naboru pracowników w dogodnym i niezbędnym dla siebie terminie. Okoliczność, że świadek nie wiedział, na jakich warunkach ma być zatrudniona powódka, mogła być z łatwością wyjaśniona poprzez rozmowę z zainteresowanymi stronami, zwłaszcza, że powódka informowała świadka, iż ma być zatrudniona na dotychczasowym stanowisku.

W przedstawionym stanie rzeczy żądanie powódki ustalenia istnienia stosunku pracy w oparciu o umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony w świetle art.189 kc okazało się uzasadnione. Wobec zgłoszenia przez powódkę kolejnych roszczeń z nim związanych żądanie to stało się przesłanką do rozpoznania ich zasadności. I tak, bezzasadne okazało się żądanie uznania przez pozwanego rozwiązania umowy o pracę poprzez jej wygaśnięcie w dniu 18.07.2012r. za bezskuteczne, gdyż jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 17.11.2010r. (I PK 77/10, OSNP 2012/3-4/34) „ Nawet gdy pracodawca niesłusznie (niezgodnie z prawem) stwierdzi wygaśnięcie stosunku pracy, skutek ten następuje i pracownik może dochodzić tylko wskazanych roszczeń. Powództwo o ustalenie trwania stosunku pracy na podstawie art.189 k.p.c. jest w takim przypadku bezzasadne choćby z tej przyczyny, że nie jest możliwe uznanie nieważności (nieistnienia) wygaśnięcia stosunku pracy”. Z kolei żądanie powódki przywrócenia jej do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy zostało zmodyfikowane na żądanie zasądzenia odszkodowania w wysokości odpowiadającej okresowi pozostawania bez pracy. W ocenie Sądu Rejonowego żądanie to do co zasady okazało się zasadne, lecz jego wysokość została błędnie wskazana. Mając na uwadze ustalenie, że strony zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony, to w celu jej zakończenia pozwany winien zastosować tryb rozwiązania jej na mocy porozumienia stron lub też ją wypowiedzieć z zachowaniem okresu wypowiedzenia wynoszącym stosownie do treści art.36§1 pkt2 kp 1 miesiąc i z podaniem przyczyny swej decyzji (art.30§4 kp). O tym, że pozwany nie był zainteresowany dalszą współpracą z powódką świadczy fakt odmowy jej żądania dopuszczenia do pracy zawartego w podaniu z 18.07.2012r. Zdaniem Sądu Rejonowego w tej sytuacji pracodawca w sposób dorozumiany rozwiązał z powódką umowę o pracę. Z uwagi na to, że pozwany nie skorzystał z żadnego z w/w tych trybów, to w myśl art.45§1 kp w zw. z art.47 ¹ kp powódka nabyła prawo do domagania się odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Za podstawowe kryterium ustalenia wysokości odszkodowania w granicach określonych przez art.47 ¹ kp należy uznać wysokość szkody (art.361§2 kc w zw. z art.300 kp). Szkodą jest w tym przypadku utrata spodziewanych zarobków spowodowana bezprawnym wypowiedzeniem umowy. Poniesienie przez pracownika uszczerbku majątkowego nie jest konieczną przesłanką dochodzenia odszkodowania. Przysługuje ono także wtedy, gdy podejmuje on bezpośrednio po ustaniu stosunku pracy nowe zatrudnienie. Wówczas odszkodowanie jest pewnego rodzaju sankcją o charakterze zadośćuczynienia za naruszenie przez pracodawcę przepisów o wypowiadaniu umów o pracę.

W ocenie Sądu Rejonowego w świetle przedstawionych dowodów kwestia zawarcia przez strony umowy o pracę na czas nieokreślony nie powinna budzić u nowego kierownictwa zakładu pracy żadnych wątpliwości. Nowa p.o. dyrektora mogła się jedynie upewnić co do ustalonych warunków pracy i płacy i niezwłocznie po dniu 18.07.2012r. zawrzeć z powódką stosowną umowę o pracę. Z niezrozumiałych jednak przyczyn pozwany tego nie uczynił narażając powódkę na dochodzenie swych racji w drodze procesu sądowego. Takie działanie pozwanego powinno mieć odzwierciedlenie w zasądzonym na rzecz powódki odszkodowaniu za naruszenie przepisów o wypowiadaniu umów o pracę i winno odpowiadać kwocie maksymalnej ,tj. trzymiesięcznemu wynagrodzeniu. Jego wysokość ustalona została w oparciu o treść zaświadczenia o wynagrodzeniu powódki z 2.08.2012r. i wynosiła 2.008,34 złotych miesięcznie. Stosownie do tego wysokość należnego powódce odszkodowania wynosi 6.025,02 złotych.

Za bezzasadne Sąd Rejonowy uznał żądanie powódki zasądzenia na jej rzecz wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Zgodnie z treścią art.47 kp takie wynagrodzenie przysługuje jedynie pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. Tymczasem powódka wycofała się z żądania przywrócenia jej do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy i w to miejsce domagała się zasądzenia stosownego odszkodowania. Uwzględniając jej żądanie zasądzenia odszkodowania Sąd nie miał podstaw, aby orzekać o przywróceniu jej do pracy i zasądzeniu stosownego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

Z uwagi na trudną sytuację materialną powódki, która dopiero od 11.02.2013r. podjęła pierwszą pracę po ustaniu stosunku pracy z pozwanym, jej sytuację osobistą oraz oczywiste naruszenie przepisów prawa pracy przez pozwanego o kosztach procesu orzeczono na podstawie art.102 kpc. O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono na podstawie art.477 ²§1 kpc.

Od powyższego wyroku apelację złożył pozwany Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w S. zaskarżając go w zakresie pkt I, III i IV i zarzucając mu naruszenie prawa materialnego poprzez:

1.  niewłaściwe zastosowanie art.25§4 kp i art.26 kp w związku z art.189 kpc poprzez przyjęcie , że adnotacja dyrektora K. L. (3) „Akceptuję na czas nieokreślony” na piśmie powódki z 13 czerwca 2012r. stanowiła źródło nawiązania stosunku pracy z powódką, a także, że do nawiązania stosunku pracy doszło pomimo tego, że powódka nigdy nie przystąpiła do jej wykonywania, w dniu 19 lipca 2012r. nie stawiła się do pracy i nie wyraziła gotowości jej wykonywania przez zachowanie, które w sposób nie budzący watpliwości wskazywałoby wolę wykonywania pracy,

2.  niewłaściwe zastosowanie i błędną wykładnię art.29§1, 2 i 4 kp w związku z art.189 kpc poprzez nieustalenie warunków umowy o pracę, która w ocenie Sądu Rejonowego została zawarta pomiędzy stronami na czas nieokreślony, w szczególności nieustalenie stanowiska i miejsca na jakim miała być zatrudniona powódka, zakresu jej obowiązków, wynagrodzenia oraz wymiaru czasu pracy,

3.  błędną wykładnię art.30§1 ust.4 kp w związku z art.189 kpc poprzez ustalenie, że pomiędzy stronami doszło do dorozumianego przedłużenia umowy o pracę na czas nieokreślony,

4.  błędną wykładnię art.60 kc w związku z art.300 kp poprzez przyjęcie, że pomiędzy stronami doszło do zgodnego zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony, wbrew jednoznacznym zeznaniom świadka B. G. o niedopuszczeniu powódki do pracy, z których wynika, że wolą pracodawcy nie było nawiązanie stosunku pracy na czas nieokreślony, a tym samym dokonanie wykładni z pominięciem stanowiska i zachowania drugiej strony umowy,

5.  błędną wykładnię art.65 kc w zw. z art.300 kp poprzez przyjęcie, że w okolicznościach sprawy doszło do zawarcia umowy w „sposób mieszany”, co jednoznacznie przeczy woli strony pozwanej, wynikającej z zeznań świadka B. G., która zeznała, że nie miała zamiaru nawiązania z powódką stosunku pracy, a ponadto powódka nigdy nie przedstawiła pozwanemu warunków, na jakich umowa o pracę na czas nieokreślony miałaby być zawarta,

6.  błędną wykładnię art.65 kc w zw. z art.29§1, 2 i 4 kp i art.300 kp poprzez przyjęcie, że strony zgodnie w sposób dorozumiany ustaliły warunki umowy o pracę na czas nieokreślony, podczas gdy z okoliczności sprawy, w tym zeznań świadka K. L. (1) nie wynika, że wszystkie warunki umowy o pracę, w tym stanowisko, miejsce pracy, zakres czynności i wynagrodzenie powódki zostały ustalone w dniu 13 czerwca 2012r.,

7.  niewłaściwe zastosowanie art.45 kp w zw. z art.47.1 kp i art.30§4 kp poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki trzymiesięcznego wynagrodzenia tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę, podczas gdy z okoliczności sprawy wynika, że pomiędzy stronami nie została zawarta umowa o pracę na czas nieokreślony, a tym samym nie mogło dojść do jej niezgodnego z prawem rozwiązania.

Ponadto pozwany zarzucił wyrokowi Sądu Rejonowego w Siedlcach naruszenie przepisów prawa procesowego poprzez:

1.  błędną wykładnię art.233 kpc poprzez dowolną interpretację zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadka K. L. (1) w zakresie, w jakim wskazuje on na bliżej nieokreślone plany związane z dalszym zatrudnianiem powódki w związku z planowaną restrukturyzacją pozwanego, w sytuacji gdy Sąd Rejonowy uznał, że wszystkie warunki umowy o pracę zostały uzgodnione z powódką przed datą 13 czerwca 2012r.,

2.  błędną wykładnię art.233 kpc w zw. z art.227 kpc poprzez pominięcie zeznań świadka H. C. w zakresie, w jakim wskazała ona na konieczność uzyskania przez ówczesnego dyrektora pozwanego opinii kierownika komórki organizacyjnej przed podjęciem decyzji o przedłużeniu pracownikowi umowy o pracę na czas nieokreślony,

3.  błędną wykładnię art.233 kpc poprzez dowolną interpretację zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadka K. L. (1) w zakresie, w jakim wskazuje on, że akceptacja przedłużenia powódce umowy na czas określony bez wskazania daty świadczy o niezwłocznym wyrażeniu zgody na przedłużenie umowy na czas nieokreślony, podczas gdy z zeznań świadka H. C. wynika, że sprawa zatrudnienia powódki nie została ostatecznie zakończona przed objęciem stanowiska p.o. dyrektora przez B. G. oraz że p.o. dyrektora jednoznacznie wyraziła wolę niezawierania z powódką umowy o pracę na czas nieokreślony.

Wskazując na powyższe pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I poprzez oddalenie powództwa, w pkt III poprzez zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych, w pkt IV poprzez uchylenie rygoru natychmiastowej wykonalności, a ponadto o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w pkt I, III i IV i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, w tym kosztach zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji pozwanego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego podlegała oddaleniu jako bezzasadna.

Sąd Okręgowy podziela w całości ustalenia faktyczne i ocenę prawną przedstawione przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy nie dopuścił się żadnego z zarzucanych mu naruszeń prawa materialnego i procesowego. Wbrew twierdzeniom pozwanego Sąd pierwszej instancji właściwie zastosował przepisy prawa cywilnego dotyczące wykładni oświadczeń woli zarówno powódki zawartego w jej podaniu z 13 czerwca 2012r. o zawarcie umowy o pracę na czas nieokreślony, jak i ówczesnego dyrektora pozwanego K. L. (1), który zaakceptował propozycję powódki i dał temu wyraz nanosząc na podaniu powódki adnotację o wyrażeniu zgody. Zgodne oświadczenia woli obu stron doprowadziły do zawarcia między powódką jako pracownikiem i pozwanym jako pracodawcą umowy o pracę na czas nieokreślony. Jak ustalił Sąd Rejonowy oświadczenia ta zostały złożone w dniu 13 czerwca 2012r., a zatem w czasie, kiedy strony związane jeszcze były umową o prace na czas określony zawartą na okres do 18 lipca 2012r. Umowa o pracę na czas nieokreślony miała obowiązywać strony od 19 lipca 2012r., a zatem od dnia następnego po upływie okresu, na jaki zawarta została wcześniejsza umowa na czas określony. Wbrew twierdzeniom pozwanego Sąd Rejonowy nie ustalił, że strony przedłużyły umowy o pracę zawartą do 18 lipca 2012r. Umowa ta jako zawarta na czas określony rozwiązała się z upływem czasu, na który była zawarta. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił również, że umowa o pracę na czas nieokreślony zawarta została na dotychczasowych warunkach pracy i płacy ,tj. na stanowisku oraz z wynagrodzeniem i w wymiarze czasu pracy obowiązującym powódkę do 18 lipca 2012r. O takim zamiarze stron świadczy fakt posłużenia się przez powódkę w piśmie z 13 czerwca 2012r. zwrotem o „przedłużeniu umowy”, który Sąd Rejonowy prawidłowo zinterpretował jako propozycję zatrudnienia dalszego zatrudnienia na dotychczasowych warunkach. Akceptacja tej propozycji przez ówczesnego dyrektora pozwanego nie pozostawia wątpliwości co do warunków zatrudnienia powódki po 18 lipca 2012r. Całkowicie nieuzasadnione są zarzuty pozwanego o naruszeniu przepisu art.29§1, 2 i 4 kp. Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy przepis art.29§1 kp wymaga zachowania formy pisemnej do zawierania umowy o pracę, bez względu na jej rodzaj, lecz niezachowanie formy pisemnej nie powoduje nieważności umowy o pracę. Brak odpowiedniej formy nie rodzi negatywnych skutków procesowych, bowiem forma ta nie jest zastrzeżona dla celów dowodowych. W niniejszej sprawie strony wyraziły zgodne oświadczenia woli o zawarciu umowy na czas nieokreślony, o czym bezspornie świadczą zgromadzone w sprawie dowody.

Fakt zawarcia przez strony umowy o pracę na czas nieokreślony nakładał na pozwanego, którym od 1 lipca 2012r. kierowała p.o. dyrektora pozwanego B. G., obowiązek dopuszczenia powódki do pracy od 19 lipca 2012r. Twierdzenia pozwanego, że pełniąca obowiązki dyrektora po K. L. (1) nie miała woli zatrudnienia powódki pozostaje bez znaczenia, gdyż jak wskazano umowa o pracę na czas nieokreślony została zawarta jeszcze przez objęciem obowiązków przez B. G.. Nie ulega wątpliwości, że B. G. była zawiązana oświadczeniem woli swojego poprzednika co do zawarcia z powódką umowy o pracę na czas nieokreślony. W ocenie Sądu Okręgowego wymieniona jako osoba kierująca zakładem pracy mogła mieć odmienne zapatrywanie co do przydatności, czy też celowości zatrudnienia powódki po 18 lipca 2012r. Dlatego też uprawniona była do rozwiązania z powódką umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Nie dopełniła jednak określonych przepisami prawa wymogów ,tj. nie dochowała obowiązku wypowiedzenia umowy o pracę na piśmie, z zachowaniem stosownego okresu wypowiedzenia i z podaniem przyczyny wypowiedzenia. W konsekwencji powyższego naraziła się na zarzut naruszenia przepisów art.30§4 kp w zw. z art.36§1 pkt 2 kp, co obligowało Sąd Rejonowy do uwzględnienia żądania powódki zasądzenia na jej rzecz odszkodowania w trybie art.45§1 kp w zw. z art.47.1 kp. Dodać w tym miejscu należy, że nieuzasadnione są twierdzenia pozwanego jakoby powódka po 18 lipca 2012r. nie zgłosiła gotowości dalszego świadczenia pracy. Z prawidłowych ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że było inaczej i dniu 19 lipca 2012r. powódka złożyła podanie o dopuszczenie jej do pracy na dotychczasowym stanowisku pracy i wyraziła gotowość do dalszego świadczenia pracy. To pozwany nie dopuścił powódki do pracy twierdząc, że zatrudnienie powódki ustało z upływem czasu, na który zawarta została umowa na czas określony ,tj. z dniem 18 lipca 2012r.

W ocenie Sądu Okręgowego nieuzasadnione okazały się również zarzuty apelacyjne pozwanego dotyczące naruszenia przez Sąd pierwszej instancji przepisów prawa procesowego. W pierwszej kolejności wskazać należy, że nie sposób ustosunkować się do zarzutów „błędnej wykładni art.233 kpc”, które postawił pozwany w trzech kolejnych punktach dotyczących naruszenia przepisów prawa procesowego. Przepisy prawa procesowego nie podlegają bowiem wykładni przez sąd orzekający. Z dalszej treści tych zarzutów wynika, że pozwany zarzuca Sądowi pierwszej instancji niewłaściwą interpretację materiału dowodowego w postaci zeznań świadków w osobach K. L. (1) i H. C.. Z zarzutami tymi nie można się zgodzić. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy dokonał wyczerpującej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów, w tym zeznań w/w świadków. Ocena ta jest spójna, logiczna i uwzględnia całokształt okoliczności sprawy. Zarzuty pozwanego stanowią polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu Rejonowego.

Mając na uwadze całokształt powyższych okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art.385 kpc apelację pozwanego oddalił.