Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2018 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marzena Górczyńska-Bebłot

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Oliwia Rajewska

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2018 roku w Częstochowie

sprawy T. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania T. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C.

z dnia 1 marca 2018 roku Nr (...)

oddala odwołanie

Sygn. akt IV U 487/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 marca 2018 roku, nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. dokonał waloryzacji przysługującej T. K. emerytury, ustalając jej wysokość na kwotę 2.212,04 zł.

Od powyższej decyzji odwołał się T. K., zarzucając błędne obliczenie podatku od wysokości waloryzacji emerytury oraz wysokości emerytury.
W ocenie odwołującego podstawa wymiaru jego emerytury winna wynosić 3.267,22 zł, a nie jak to przyjął ZUS 2.212,04 zł i to od tej kwoty powinien być odjęty podatek
i składka na ubezpieczenie zdrowotne, a pozostała część powinna zostać mu wypłacona.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Decyzją z dnia 17 maja 2004 roku, nr E (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. przyznał T. K. prawo do emerytury, poczynając od dnia 21 kwietnia 2004 roku, tj. od osiągnięcia przez niego wieku emerytalnego. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto wynagrodzenie-dochód-przychód, które stanowiło podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych, tj. z okresu od stycznia 1988 roku do grudnia 1997 roku, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalając na 119,36%. Podstawa wymiaru emerytury, obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru przez kwotę bazową w wysokości 1.829,24 zł wyniosła 2.183,38 zł. Do ustalenia wysokości świadczenia organ rentowy uwzględnił 36 lat i 2 miesiące, tj. 434 miesiące okresów składkowych oraz 10 miesięcy okresów nieskładkowych. Ustalona w powyższy sposób emerytura odwołującego wyniosła 1.478,31 zł brutto (do wypłaty 1.234,25 zł).

Na skutek kolejnych waloryzacji i przeliczeń wysokości emerytury ubezpieczonego, związanych z kontynuowaniem przez niego pracy zarobkowej, na dzień 28 lutego 2018 roku wysokość podstawy jego emerytury wynosiła 3.172,67 zł, zaś wysokość emerytury 2.148,03 zł, przy czym decyzją z dnia 9 grudnia 2016 roku organ rentowy nadał świadczeniu ubezpieczonego nr (...), co pozostało bez wpływu na jego wysokość.

W dniu 1 marca 2018 roku organ rentowy dokonał waloryzacji świadczenia emerytalnego odwołującego, w ten sposób, że ustalone na dzień 28 lutego 2018 roku wysokości podstawy wymiaru emerytury i emerytury przemnożył wskaźnikiem waloryzacji wynoszącym 102,98%.

(v. akta rentowe)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot sporu, a co za tym idzie przedmiot rozstrzygnięcia w sprawie, wyznaczany jest niejako w dwojaki sposób. Po pierwsze wyznacza go treść decyzji organu rentowego, od której wniesiono odwołanie, a po drugie treść odwołania uprawnionej osoby, tj. zakres w jakim żąda ona zmiany zaskarżonej decyzji (orzeczenia). Powyższy pogląd jest powszechnie akceptowany
w doktrynie oraz orzecznictwie i wielokrotnie był wyrażany tak przez Sąd Najwyższy jak i sądy powszechne. Przykładowo w wyroku z dnia 1 września 2010 roku, III UK 15/10 (LEX nr 667499) Sąd Najwyższy wprost wskazał, że zakres rozpoznania
i orzeczenia (przedmiot sporu) w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyznaczony jest w pierwszej kolejności przedmiotem decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych, a w drugim rzędzie przedmiotem postępowania sądowego determinowanego zakresem odwołania od tejże decyzji. Podobnie Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 25 lutego 2014 roku, III AUa 821/13 (LEX nr 1438090) wskazał, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zakres i przedmiot rozpoznania sądowego wyznacza przedmiot decyzji organu rentowego i żądanie zgłoszone w odwołaniu wniesionym do sądu. Analogiczne stanowisko odnaleźć można również w wyroku Sądu Apelacyjnego
w Białymstoku z dnia 1 października 2014 roku, III AUa 369/13 (LEX nr 1378596),
w którym wskazano, że przeniesienie sprawy na drogę sądową przez wniesienie odwołania od decyzji ZUS ogranicza się do okoliczności uwzględnionych w decyzji,
a między stronami spornych; poza tymi okolicznościami spór sądowy nie może zaistnieć. Przed sądem wnioskodawca może żądać jedynie korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swoją rację, odnosząc się do przedmiotu sporu objętego zaskarżoną decyzją, natomiast nie może żądać czegoś, o czym organ rentowy nie decydował. Zakres rozpoznania i orzeczenia (przedmiot sporu)
w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyznaczony jest w pierwszej kolejności przedmiotem decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych, a w drugim rzędzie przedmiotem postępowania sądowego determinowanego zakresem odwołania od tejże decyzji. Zgodnie z systemem orzekania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, w postępowaniu wywołanym odwołaniem do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych sąd rozstrzyga
o prawidłowości zaskarżonej decyzji (art. 477 ¹⁴ § 2 i art. 477 ^14a k.p.c.) w granicach jej treści i przedmiotu.

Niesporne jest, że przedmiotem decyzji z dnia 1 marca 2018 roku była jedynie dokonana przez organ rentowy z urzędu waloryzacja przysługującej T. K. emerytury, a zatem w niniejszej sprawie przedmiotem badania może być wyłącznie prawidłowość tej czynności organu rentowego, a nie prawidłowość sposobu ustalenia wysokości emerytury przysługującej ubezpieczonemu na dzień 28 lutego 2018 roku (kwoty świadczenia przyjętej jako podstawa waloryzacji).

Zgodnie z art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku, poz. 1383 ze zm.) – dalej ustawa emerytalna, emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji od dnia 1 marca.

Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji (art. 88 ust. 2).

Waloryzacji podlega kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację (art. 88 ust. 3).

W myśl przepisu art. 89 ust. 1 ustawy emerytalnej, wskaźnik waloryzacji to średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.

Wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych, o którym mowa w ust. 1, jest średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów albo średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, jeżeli jest on wyższy od wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów (§ 2).

W myśl art. 94 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej, Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”:

1)w terminie do końca stycznia:

a)średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem,

b)średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów

- w poprzednim roku kalendarzowym;

2)w terminie do 7 roboczego dnia lutego realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.

Prezes Zakładu ogłasza, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji:

1)należne od terminu waloryzacji kwoty:

a)najniższej emerytury i renty,

b)dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych;

2)obowiązujące od terminu waloryzacji kwoty maksymalnych zmniejszeń, obliczonych zgodnie z art. 104 ust. 9 (art. 94 ust. 2).

Zgodnie z komunikatem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lutego 2018 roku w sprawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2018 roku (M.P. z 2018 roku, poz. 185), wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2018 roku wynosi 102,98%.

Mając na uwadze powyższe nie ulega wątpliwości, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa. W szczególności organ rentowy za podstawę waloryzacji przyjął prawidłową wysokość podstawy wymiaru emerytury odwołującego w kwocie 3.172,67 zł oraz kwotę rzeczywiście przysługującej mu na dzień 28 lutego 2018 roku emerytury wynoszącą 2.148,03 zł i przemnożył je przez właściwy wskaźnik waloryzacji wynoszący 102,98%, uzyskując w rezultacie powyższego prawidłowe matematycznie wyniki, wynoszące odpowiednio 3.267,22 zł w zakresie podstawy wymiaru emerytury i 2.212,04 zł w zakresie emerytury.

Na marginesie należy zauważyć, że T. K. pobiera tzw. „starą emeryturę” (uprawnienie do niej nabył w 2004 roku), do obliczania wysokości której stosuje się przepis art. 53 ust. 1 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym emerytura wynosi:

1)  24% kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, oraz

2)  po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych,

3)  po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych

- z uwzględnieniem art. 55.

Z powyższego wprost wynika, że podstawa wymiaru emerytury nie jest tożsama
z wysokością świadczenia emerytalnego, a jedynie stanowi podstawę obliczenia jej wysokości.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy oddalił odwołanie ubezpieczonego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.