Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lipca 2019 r.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz

Sędziowie: SSO Krzysztof Główczyński (spr.), SSO Jacek Wilga

Protokolant star. sekr. sądowy Ewa Sawiak

po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2019 r. w Legnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa T. D.

przeciwko Zakładom (...) K. R.Spółka Jawna w L.

o odszkodowanie i sprostowanie świadectwa pracy

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Legnicy IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 30 kwietnia 2019 r.

sygn. akt IV P 251/18

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I o tyle tylko, że kwotę zasądzonego odszkodowania określa na 9 780 zł (słownie złotych: dziewięć tysięcy siedemset osiemdziesiąt), nie naruszając rozstrzygnięcia w pozostałym zakresie zawartego w tym punkcie i powództwo ponad tę kwotę oddala oraz nie obciąża powoda kosztami zastępstwa procesowego należnymi stronie pozwanej,

II.  oddala apelację w pozostałej części,

III.  nie obciąża powoda kosztami zastępstwa procesowego należnymi stronie pozwanej w postępowaniu apelacyjnym.

SSO Krzysztof Główczyński SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz SSO Jacek Wilga

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Legnicy Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 30 kwietnia 2019 r. zasądził od Zakładu (...) K. R. Spółki Jawnej w L. na rzecz powoda T. D. 13.448,70 zł brutto z odsetkami ustawowymi za opóźnienie licznymi od 02 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów w tym trybie (punkt I), nakazał stronie pozwanej wydanie powodowi poprawionego świadectwa pracy w ust. 3 pkt a w ten sposób, że stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem w oparciu o art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia (punkt II), zasądził od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Rejonowy w Legnicy 489 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, od uiszczenia których powód był zwolniony z mocy ustawy (punkt III) oraz wyrokowi w punkcie I nadał rygor natychmiastowej wykonalności (punkt IV).

Sąd ustalił, że po upływie zawartej na czas określony do 31 grudnia 2014 r. umowie powód był zatrudniony także na podstawie umowie terminowej, zawartej do 31 grudnia 2024 r., na stanowisku tokarz-frezer, z ustalonym na 4 482,90 zł. wynagrodzeniem. W związku z niezdolnością do pracy T. D. przebywał na zwolnieniach lekarskich w kolejnych okresach, 3-13.09.2018 r., od 14-18.2018 r., 19-29.09.2018 r. i 1-31.10.2018 r. Zwolnienia wystawiał lekarza B. P., jako kontynuację stwierdzonej podczas pierwszej wizyty niezdolności do pracy z uwagi na chorobę stawu barkowego.

Podczas wizyty, dnia 5.11.2018 r. lekarz B. P. uznał, że niezdolność powoda do pracy trwa nadal i zdecydował o wystawieniu zwolnienia lekarskiego na kolejny okres 3-16.11.2018 r. co odnotował w karcie choroby powoda. Wypisując druk zwolnienia lekarskiego ZUS ZLA Serii (...) nr (...) pracownica przychodni omyłkowo w dacie końcowej zwolnienia, zamiast 16.11.2018 r. wpisała 10.11.2018 r. Nie sprawdzając otrzymanego zwolnienia, powód dostarczył je pracodawcy poprzez pracującego w tym samym zakładzie szwagra. Powód nie informował pracodawcy ani swojego przełożonego o wystawionych zwolnieniach lekarskich i nieobecności w pracy.

Uznając, że powód nie stawił się bez usprawiedliwienia do pracy dnia 11.11.2018 r., w dniu 17 listopada 2018 r. podjął decyzję o rozwiązaniu z powodem umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych; nieusprawiedliwioną nieobecność oraz nie poinformowanie pracodawcy o jej przyczynie od dnia 11 do 17 .11.2018 r. Pismo to dostarczył powodowi za pośrednictwem poczty.

Po upływie obejmującego czas od 03 do 16 listopada 2018 r. zwolnienia lekarskiego T. D. uzyskał kolejne zwolnienie lekarskie ZUS ZLA Seria(...)nr (...), stwierdzające jego niezdolność do pracy od 17 do 30.11.2018 r. W tym samym czasie powód otrzymał pismo od pracodawcy z rozwiązaniem umowy o pracę. Dnia 26.11.2018 r. T. D. osobiście przedłożył pracodawcy kolejne zwolnienie lekarskie i zamierzał wyjaśnić sytuację. Pracodawca poinformował powoda, że po upływie z dniem 10.11.2018 r. zwolnienia lekarskiego nie stawił się w pracy od 11 do 17 listopada 2018 r., co stanowiło ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i zwolnił powoda dyscyplinarnie. Powód domagał się okazania zwolnienia lekarskiego lecz pracodawca odmówił mu wglądu w akta osobowe. Powód niezwłocznie udał się do placówki medycznej, w której uzyskał zwolnienie na okres od 3 do 16.11.2018 r. Po przedstawieniu sprawy uzyskał kserokopię historii choroby oraz duplikat zwolnienia lekarskiego z właściwą datę końcową niezdolności do pracy. Otrzymane dokumenty okazał pracodawcy, a także przesłał je na jego adres pocztą. Przedstawiciel pracodawcy nie uznał zasadności dokumentów stwierdzając, że na duplikacie jest inna data niż na zwolnieniu lekarskim. Dnia 26.11.2018 r. strona pozwana zawiadomiła Zakład Ubezpieczeń Społecznych o otrzymaniu różniącego się od oryginału duplikatu zwolnienia lekarskiego, wnosząc o pilne zajęcie stanowiska. 11 grudnia strona pozwana odesłała do organu rentowego zwolnienie lekarskie powoda za okres od 17 do 30.11.2018 r., informując, że dotyczy ono jej byłego pracownika. Dnia 3.12.2018 r. strona pozwana zawiadomiła Prokuraturę Rejonową w Legnicy o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Po przeprowadzeniu 27.11.2018 r. badania powoda lekarz orzecznik ZUS nie zakwestionował zasadności zwolnienia lekarskiego.

16.01.2019 r. Prokurator Rejonowy w Legnicy zatwierdził postanowienie o odmowie wszczęcia, wszczętego na skutek zawiadomienia strony pozwanej z dnia 3.12.2018 r. dochodzenia w sprawie PR 4 Ds. 1017.2018. Uwzględniając zażalenie pozwanej na tę odmowę, postanowieniem z 12.04.2019 r. Sąd Rejonowy w Legnicy uchylił zaskarżone postanowienie, wskazując na przedwczesność odmowy wszczęcia postępowania i konieczność wyjaśnienia trybu wystawienia nowego druku ZUS ZLA, a także czy okoliczności potwierdzone tym drukiem rzeczywiście zaistniały.

Pismami z 14.03.2019 r. i 25.04.2018 r. Oddział ZUS wyjaśnił, że po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego ustalono, iż na oryginale zwolnienia lekarskiego o nr ZUS ZLA (...) (...)nastąpiła pomyłka w okresie orzeczonej niezdolności do pracy i że zwolnienie zostało wystawione na okres od 3 do 16.11.2018 r.

Sąd ocenił, że wypełniony 05.11.2018 r. druk zwolnienia lekarskiego ZUS ZLA Serii (...) nr (...)był obarczony omyłką pisarską. Wątpliwości nie budzi kserokopia historii choroby powoda, w której lekarz prowadzący B. P. wpisał okres niezdolności do pracy od 3 do 16.11.2018 r. Okoliczność ta znalazła odzwierciedlenie w duplikacie zwolnienia lekarskiego, wyniku przeprowadzonego przez ZUS postępowania wyjaśniającego, o którym pracodawca został poinformowany pismami z 14 marca i 25.04.2019 r. Niezdolność powoda do pracy po uprzednio przeprowadzonym badaniu potwierdził lekarz orzecznik ZUS. Sąd uznał zatem za wiarygodne historię choroby powoda, duplikat ZUS ZLA Serii(...)nr (...)i na ich podstawie ustalił stan faktyczny sprawy.

Sąd ocenił, że nie kwestionowane przez powoda zeznania świadka Z. D. były wiarygodne i tak samo ocenił wyjaśnienia przedstawiciela strony pozwanej, w tym sensie, że K. R.opisał przebieg zdarzeń zgodnie z ustalonym przez Sąd na podstawie pozostałych dowodów stanem faktycznym. Także w przekonaniu Sądu powód prawdziwie przedstawił przebieg zdarzeń.

Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie gdyż pierwsza z wymienionych w piśmie rozwiązującym umowę o pracę przesłanka nie wystąpiła, zaś druga nie uzasadniała rozwiązania umowy o pracę. Sąd ocenił, że nieusprawiedliwiona nieobecność powoda w pracy nie miała miejsca. W świetle badania lekarskiego jak i przeprowadzonego przez lekarza orzecznika ZUS badania kontrolnego powód był w okresie od 11 do16.11.2018 r. niezdolny do pracy, Omyłkowe wypisanie druku zwolnienia lekarskiego nie może przecież mieć znaczenia dla samego stanu niezdolności do pracy, który obiektywnie w tym okresie wystąpił. Do wystawienia zwolnienia lekarskiego za kolejny okres powód był słusznie przekonany o ciągłości zwolnień lekarskich, potwierdzających jego niezdolność do pracy od 3.09.2018 r. Fakt, że powód dostarczał pracodawcy zwolnienia lekarskie w ostatnim, 7 dniu za pośrednictwem osób trzecich nie ma w tym zakresie żadnego znaczenia. Powód był niezdolny do pracy, a zatem podana w zwolnieniu dyscyplinarnym przyczyna, nie jest prawdziwa. Nieobecność powoda w pracy była usprawiedliwiona.

Sąd ocenił, że pracodawca wykorzystał pretekst do ostatecznego rozwiązania z powodem stosunku pracy, biorąc na siebie ryzyko uznania rozwiązania umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym za naruszające przepisy o rozwiązywaniu umów w tym trybie.

Druga ze wskazanych przesłanek rozwiązania umowy o pracę dotyczy nie poinformowania pracodawcy o przyczynie nieobecności od 11 do 17.11.2018 r. Choć powód osobiście nie poinformował pracodawcy o przebywaniu na zwolnieniu lekarskim można uznać, że przedłożenie zwolnienia lekarskiego, w przekonaniu powoda obejmującego cały okres jego niezdolności do pracy, jest taką informacją. Zatem także druga przyczyna nie uzasadniała rozwiązania umowy o pracę. Powód nie miał obowiązku odrębnego informowania pracodawcy o nieobecności od 11.11.2018 r. bowiem uczynił to przesyłając zwolnienie lekarskie. Sąd uznał, że rozwiązanie umowy o pracę narusza przepisy Kodeksu pracy i w związku z tym powództwo w całości było uzasadnione.

Uwzględniając łączny okres ponad 4 lat pracy powoda na rzecz strony pozwanej Sąd zasądził na jego rzecz kwotę 13.448,70 zł brutto, tj. trzykrotność jego wynagrodzenia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 2.01.2019 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów w tym trybie. Sąd nakazał także stronie pozwanej wydanie powodowi poprawionego świadectwa pracy

O kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art. 98 k.p.c.

W apelacji od powyższego, zaskarżonego w całości wyroku pozwane Zakłady (...) K. R.sp. j. z siedzibą w L. zarzucił:

1. nierozpoznanie istoty sprawy przez ograniczenie ustaleń Sądu do oceny, czy powód był niezdolny do pracy i zaniechanie oceny, czy powód usprawiedliwił przed pozwanym swoją nieobecność w pracy;

2. sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału wskutek naruszenia przepisów postępowania, mającego wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c., przez dokonanie oceny dowodów w sposób niewszechstronny i sprzeczny z zasadami logicznego rozumowania, skutkujący:

a. ustaleniem, że nie wystąpiła nieusprawiedliwiona nieobecność powoda w żadnym czasie (vide: str. 7 uzasadnienia in fine), pomimo że:

i. na dzień rozwiązania umowy o pracę (11 listopada 2017 r.) powód nie usprawiedliwił zwolnieniem lekarskim nieobecności w pracy datowanej od 11 listopada 2018 r., ani nie uprzedził pracodawcy o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy.;

ii. powód podjął działania w kierunku usprawiedliwienia nieobecności w pracy datowanej od 11 listopada 2018 r. dopiero w dniu 26 listopada 2018 r., tj. 15 dni od pierwszego dnia nieobecności i w 9 dni od dnia rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia;

b. ustaleniem bez żadnych wątpliwości, że druk zwolnienia lekarskiego ZUS ZLA Serii(...)nr (...), wypełniony fizycznie dnia 05 listopada 2018 r. został obarczony omyłką pisarską przez osobę je wypisującą ( vide: st. 5, akapit 2 uzasadnienia), pomimo że wątpliwości prawnokarne co do okoliczności wystawienia zwolnienia wynikają wprost z postanowienia Sądu Rejonowego w Legnicy Ii Wydział Karny z 12 kwietnia 2019 r. (k. 82);

c. ustaleniem, że pracownica przychodni omyłkowo w dacie końcowej zwolnienia, zamiast 16 listopada 2018 r. wpisała 10 listopada 2018 r. ( vide: str. 2, akapit 4 uzasadnienia), pomimo że Sąd nie przeprowadził żadnych dowodów na wymienione okoliczności, a twierdzenie to zostało zaczerpnięte przez Sąd z uzasadnienia postanowienia KMP w L. o odmowie wszczęcia dochodzenia, które zostało uchylone ww. postanowieniem Sądu Rejonowego w Legnicy II Wydział Karny;

3. naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na wynik sprawy, tj. art. 321 § 1 k.p.c., polegające na zasądzeniu od pozwanego na rzecz powoda kwoty 13.448,0 zł, tj. świadczenia ponad żądanie pozwu opiewające na kwotę 9.780 zł

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w postępowaniu przed Sądem Rejonowym, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, a także zasądzenie od powoda kosztów procesu
w postępowaniu przed Sądem Okręgowym, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, względnie – uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja zasługuje na uwzględnienie w części.

Niezasadnie pozwany podnosi, że Sąd ograniczył ustalenia do oceny, czy powód był niezdolny do pracy, bowiem także ocenił czy swoją nieobecność w pracy usprawiedliwił przed pozwanym. Szczególnie Sąd badał zarówno kwestię zdolności T. D. do pracy jak i to, czy ten usprawiedliwił swoją nieobecność. Zgodnie z zebranym materiałem Sąd Pracy ustalił, że powód był nieprzerwanie niezdolny do pracy nie tylko w okresie od 03 września 2018 r. do 10 listopada 2018 r. ale faktycznie niezdolność ta trwała i po tej dacie. Powód wykazał, iż obejmujące czas do 10 listopada 2018 r. zwolnienie lekarskie było obarczone istotnym błędem, za który odpowiedzialna była wyłącznie osoba wypełniająca druk zwolnienia. Okoliczność tę powód w sposób niebudzący w przekonaniu Sądu Okręgowego wykazał. Wraz z duplikatem wcześniej doręczonego oryginału ZUS ZLA Nr (...), określającego niezdolność do pracy, do 16 listopada 2018 r. powód przedłożył pozwanemu kserokopię historii choroby, z której wynika, że faktycznie zwolnienia udzielono na czas nie do 10, a do 16 listopada 2018 r. Istotny w sprawie jest również ustalony w niej fakt, że nadal od 17 listopada 2018 r. T. D. był niezdolny do pracy, do 30 listopada 2018 r. Za sprawą pozwanego zasadność udzielanego powodowi w okresie od 03 do 16 listopada 2018 r. zwolnienia lekarskiego pozytywnie po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego dla powoda zweryfikował Oddział ZUS w L.. O wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego organ rentowy poinformował pozwanego. Te wszystkie ustalone przez Sąd Pracy istotne fakty uzasadniają ocenę, że pozwanemu były znane przyczyny nieobecności powoda w pracy i powód nieobecność tę usprawiedliwił. W tych okolicznościach wskazana przyczyna rozwiązania umowy o pracę zdezaktualizowała się z chwilą wykazania przez powoda, że określające niezdolność do pracy do 10 listopada 2018 r. zaświadczenie lekarskie jest co do określonego nim okresu niezdolności, z przyczyn od powoda niezależnych, błędne. Powód nieobecność w pracy usprawiedliwił zaświadczeniami o niezdolności do pracy, wykazując istotny oczywisty błąd jednego z nich. W tej sytuacji nie sposób przyjąć, że nieobecność powoda w pracy w okresie od 11 do 17 listopada 2018 r. była nieusprawiedliwiona i że powód nieobecności tej nie usprawiedliwił. Zupełne zignorowanie wykazanego w świetle zebranego materiału faktu nieprzerwanej od 03 września 2018 r., szczególnie także nadal po dniu 10 listopada 2018 r., utrzymującej się faktycznie do 30 listopada 2018 r. niezdolności powoda do pracy obciąża pozwanego.

W odniesieniu do zarzutów apelacji należy wskazać, że na dzień rozwiązania umowy o pracę istotnie powód nie usprawiedliwił nieobecności w pracy nadal od dnia 11 listopada 2018 r. Tym niemniej należy uwzględnić istotny fakt, że w tym czasie T. D. był nadal niezdolny do pracy i do chwili otrzymania pisma w przedmiocie rozwiązania z nim stosunku pracy nie zdawał sobie jeszcze sprawy z tego, że zwolnienie lekarskie było wadliwe. Rzeczywistą przyczynę nieobecności w pracy powód usprawiedliwił niezwłocznie wykazując przedłożonymi pozwanemu duplikatem zwolnienia lekarskiego i historią choroby, że nadal jeszcze do 16 listopada 2018 r. był niezdolny do pracy. Tę istotną okoliczność potwierdza także przeprowadzona z inicjatywy pozwanego, obejmująca także przeprowadzone przez lekarza orzecznika ZUS badanie lekarskie kontrola ZUS. Jej wynik nie pozostawia wątpliwości, iż powód faktycznie był niezdolny do pracy także w okresie
od 11 do 16 listopada 2018 r. W świetle tych istotnych okoliczności powód wiarygodnie wykazał, że przedłożone na okres niezdolności do pracy
od 03 listopada 2018 r. zaświadczenie lekarskie było obarczone niezależnym od niego błędem. Powód wykazał zatem bezzasadność nie tylko zarzutu wskazującego nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy od 11 listopada 2018 r. ale także nieobecność tę w sposób adekwatny do faktycznych okoliczności usprawiedliwił. Nie jest zatem uprawnione twierdzenie pozwanego, który wbrew ustalonym faktom niezasadnie zarzuca zaniechanie Sądu Pracy w zakresie oceny, czy powód usprawiedliwił przed pozwanym swoją nieobecność. W świetle dotychczasowych rozważań zachowanie powoda nie jest obarczone jego winą, która jest zasadniczą przesłanką warunkującą możliwość skutecznego zastosowania szczególnego, określonego art. 52 § 1 k.p. trybu rozwiązania stosunku pracy. Istotnie więc, powód wiarygodnie wykazał, że wskazane w oświadczeniu pozwanego przyczyny są nieuzasadnione i w związku z tym wobec braku zawinionego przez niego ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych rozwiązanie umowy o pracę narusza przepis art. 52 § 1 k.p.

Zebrany w sprawie materiał nie pozostawia w przekonaniu Sądu Okręgowego wątpliwości, że powód wykazał, iż dotyczące jego niezdolności do pracy, przez pozwanego kontestowane zwolnienie lekarskie – choć powinno - było w swej treści niezgodne z dokumentacją lekarską. Decyzja udzielającego zwolnienie lekarskie lekarza została pozytywnie zweryfikowana we właściwym trybie. Okazało się bowiem, że stwierdzenie niezdolności do pracy, do 16 listopada 2018 r. było z medycznego punktu widzenia uzasadnione. W tej sytuacji, wobec wyjaśnienia po przeprowadzeniu właściwego postępowania dowodowego istoty sprawy, wynik postępowania karnego nie ma dla jej rozstrzygnięcia istotnego znaczenia. Należy podkreślić, że istotę tego postępowania stanowi wątpliwość, czy powód posłużył się podrobionym zwolnieniem lekarskim i dotyczy okresu późniejszego, już po rozwiązaniu umowy o pracę czasu. Nie jest to ze względu na wskazaną przyczynę rozwiązania umowy o pracę okoliczność istotna dla rozpatrzenia przedmiotowej sprawy. Jej istota wymagała ustalenia, czy wskazane przyczyny rozwiązania umowę o pracę były rzeczywiste i prawdziwe oraz czy w kontekście tych przyczyn powód swoim – co należy wyraźnie podkreślić – kwalifikowanym, zawinionym zachowaniem rażąco naruszył podstawowe obowiązki pracownicze. Pisemne oświadczenie pozwanego w przedmiocie rozwiązania stosunku pracy nie obejmuje zarzutu posłużenia się podrobionym dokumentem.

Zasadny jest zarzut odnoszący się do naruszenia art. 321 § 1 k.p.c. Po sprecyzowaniu na rozprawie w dniu 14 lutego 2019 r. żądania pozwu poprzez zasądzenie odszkodowania, żądanie to powód podtrzymał. Żądanie to określił tylko w pozwie na kwotę 9.780 zł. Uwzględniając żądanie ponad tę kwotę Sąd istotnie orzekł ponad kwotę żądania. Uwzględniając więc uzasadniony zarzut apelacji Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i orzekł co do istoty sprawy.

W pozostałej części bezzasadną ze wskazanych wyżej przyczyn apelację Sąd na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił.

SSO Krzysztof Główczyński SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz SSO Jacek Wilga