Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 22 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Cezary Klepacz (spr.)

SSO Hubert Wicik

SSR (del.) Monika Wrona- Zawada

Protokolant: protokolant sądowy Patrycja Bogdańska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 marca 2019 r. w K. sprawy

z wniosku M. K. (1)

z udziałem M. K. (2)

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Busku - Zdroju

z dnia 24 maja 2018 r. sygn. akt V Ns 190/15

postanawia: oddalić apelację.

Sygn. akt II Ca 1327/18

UZASADNIENIE

M. K. (1) wnosił o podział majątku wspólnego nabytego w trakcie trwania małżeństwa z M. K. (2), wskazując że jego w skład wchodzą:

- laptop marki A.;

- samochód marki S. (...) , rok prod. 2002, nr rej. (...);

- kino domowe marki P.;

- narożnik skórzany;

- meblościanka (szafa, komoda) w kolorze brązowym;

- komoda, stolik pod telewizor, półka wisząca w kolorze mahoniowym;

- ława;

- lodówka marki I.;

- kuchnia elektryczna z piekarnikiem marki M.;

- pralka marki A.;

- pralka marki I.;

- meble kuchenne (stół, dwa krzesła) w kolorze brązowym;

- słuchawki marki S.;

- parowar marki T.;

- komplet meblowy (lustro, szafka na obuwie, wieszak);

- żyrandol, dwa kinkiety, lampa stojąca;

- nawigacja samochodowa;

- dwa łańcuszki złote i dwie pary kolczyków złotych.

Wnosił także o rozliczenie nakładów poczynionych z jego majątku osobistego na majątek wspólny, tj. spłaconych zadłużeń wobec:

- ZUS z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i fundusz pracy w łącznej kwocie 16.373,49 zł;

(...) Bank SA z tytułu pożyczki gotówkowej w kwocie 1.812,00 zł;

- (...) SA w W. z tytułu pożyczki gotówkowej w kwocie 2.397,79 zł;

- (...) SA we W. z tytułu pożyczki gotówkowej w kwocie 4.356,32 zł;

- O. z tytułu korzystania z usług za Internet w kwocie 1.050 zł.

M. K. (3) wniósł o przyznanie jemu na wyłączną własność samochodu, a M. K. (2) – pozostałych składników, gdyż większość ruchomości znajduje się w posiadaniu uczestniczki, ze stosowną spłatą.

M. K. (2) wskazała, że ma laptopa marki A., lampę stojącą, która była prezentem od jej koleżanki i biżuterię, która jest własnością córki, nie ma natomiast narożnika skórzanego, kina domowego, meblościanki, lodówki I. , kuchenki elektrycznej, pralki, słuchawek S. i nawigacji samochodowej.

Wskazała ponadto, że majątek wspólny stanowią także:

- komplet mebli kuchennych pod zabudowę;

- usługa remontowa w postaci wymiany okien w domu rodziców wnioskodawcy;

- komplet mebli sypialnianych;

- telewizor (...) 32’ marki S.;

- okap marki F.;

- DVD marki L. (...);

- zmywarka marki S.;

- płyta gazowa pod zabudowę marki E.;

- piekarnik pod zabudowę marki E.;

- kuchenka mikrofalowa marki E..

Uczestniczka podała, że nie korzystała z Internetu w O., a nie miała wiedzy o pożyczkach zaciągniętych przez M. K. (1).

Zakwestionowała swoją odpowiedzialność za zobowiązania wobec ZUS, związane z działalnością gospodarczą wnioskodawcy.

Postanowieniem z dnia 24 maja 2018 r., sygn. akt V Ns 190/15, Sąd Rejonowy w Busku-Zdroju:

I ustalił, że w skład majątku wspólnego M. K. (1) i M. K. (2) wchodzą:

a) laptop A. model (...)- (...);

b) narożnik o tapicerce z tkaniny o kolorze brąz;

c) meblościanka o kolorze jasny orzech, składająca się z szafy z lustrem owalnym i komody;

d) kuchnia gazowa czteropalnikowa M. model E. K. (...);

e) pralka automatyczna SAMSUNG model WF 1600 (...)/ (...);

f) pralka automatyczna BEKO model (...);

g) komplet mebli kuchennych z płyt (...) kolor venge;

h) parowar T. model VC- (...);

i) segment meblowy do przedpokoju z płyty (...) foliowanej w kolorze naturalnej sosny;

j) komplet mebli sypialnianych;

k) okap kuchenny F. model (...);

l) żyrandol pięciolampowy, metalowy;

ł) (...) 32’ S. model (...) 302;

m) zmywarka do naczyń marki S. model (...);

n) płyta gazowa czteropalnikowa (...) model (...);

o) piekarnik elektryczny (...) model (...);

p) kuchenka mikrofalowa (...) model E. (...) z grillem;

r) chłodziarko-zamrażarka (...) model ERB (...) kolor biały;

s) równowartość samochodu marki S. (...) rok prod. 2002 o nr rej. (...);

II przyznał M. K. (1) przedmioty opisane w pkt I lit. g), j), k), ł)-s), bez dopłat na rzecz uczestniczki postępowania;

III przyznał M. K. (2) pozostałe ruchomości, bez dopłat na rzecz wnioskodawcy;

IV oddalił dalej idące wnioski;

V zasądził od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kwotę 643,45 zł tytułem kosztów postępowania;

VI stwierdził, że wnioskodawca i uczestniczka w pozostałym zakresie ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie;

VII nakazał ściągnąć od M. K. (2) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 611,33 zł tytułem kosztów sądowych;

VIII nakazał ściągnąć od wnioskodawcy na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.774,87 zł tytułem kosztów sadowych;

Orzeczenie to wydano w oparciu o następujące ustalenia:

Sąd Okręgowy w Kielcach wyrokiem z dnia 26 listopada 2014 r., sygn. akt I C 3540/13 (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 17 czerwca 2015 r., sygn. akt I ACa 375/15, oddalający apelacje obu stron), rozwiązał przez rozwód związek małżeński M. K. (1) i M. K. (2), zwarty w dniu 19 kwietnia 2009 r., z winy obu stron.

W skład majątku wspólnego stron wchodziły ruchomości znajdujące się w posiadaniu wnioskodawcy:

- komplet mebli kuchennych wykonanej z płyt (...) kolor venge;

- komplet mebli sypialnianych;

- okap kuchenny F. model (...);

- (...) 32’ S. model (...) 302;

- zmywarka do naczyń marki S. model (...);

- płyta gazowa czteropalnikowa (...) model (...);

- piekarnik elektryczny (...) model (...);

- kuchenka mikrofalowa (...) model E. (...) z grillem;

- chłodziarko-zamrażarka (...) model ERB (...) kolor biały;

- równowartość samochodu marki S. (...), rok prod. 2002, nr rej. (...).

W skład tego majątku wchodzą także ruchomości będące się w posiadaniu M. K. (2):

- laptop A. model (...)- (...);

- narożnik z tkaniny w kolorze brązowym;

- meblościanka składająca się z szafy z lustrem owalnym i komody;

- kuchnia gazowa czteropalnikowa M. model E. K. (...);

- pralka automatyczna SAMSUNG model WF 1600 (...)/ (...);

- pralka automatyczna BEKO model (...);

- parowar T. model VC- (...);

- segment meblowy do przedpokoju z płyty (...) foliowanej w kolorze naturalnej sosny;

- metalowy żyrandol pięciolampowy.

W skład majątku wspólnego wchodzą również:

- komplet mebli sypialnych kupiony przez D. A., częściowo spłacony przez zainteresowanych, a w pozostałym zakresie darowany im przez D. A.;

- komplet mebli kuchennych wraz z wyposażeniem (zmywarka do naczyń marki S. model (...), płyta gazowa czteropalnikowa E. model (...), piekarnik elektryczny (...) model (...), kuchenka mikrofalowa (...) model E. (...) z grillem, okap kuchenny F. model (...));

- (...) 32’ S. model (...) 302.

Nie stanowiły natomiast majątku wspólnego:

- biżuteria (złote łańcuszki i kolczyki), będąca własnością córki zainteresowanych;

- lampa elektryczna pokojowa stojąca C., stanowiąca darowiznę na rzecz uczestniczki;

- ruchomości zużyte na potrzeby rodziny w trakcie trwania wspólności małżeńskiej.

Wnioskodawca w dniu 26 października 2017 roku zbył samochód marki S. (...) za kwotę 3.000 zł.

M. K. (1) i M. K. (2) nie dokonywali nakładów z majątków osobistych na majątek wspólny.

Zobowiązania z tytułu pożyczek i niespłaconych składek na ubezpieczenie w ZUS zostały pokryte z majątku wspólnego, albowiem żadna ze stron nie wykazała, że pokryła je ze swojego majątku osobistego.

Kwota 3.000 zł stanowiąca koszt usługi remontowo-budowlanej (wymiana okien) została wydatkowana na dom stanowiący własność rodziców wnioskodawcy.

Wskazywane przez wnioskodawcę i uczestniczkę składniki majątku, poza wymienionymi w pkt I postanowienia, nie były możliwe do zidentyfikowania ani określenia, gdzie się znajdują oraz jednoznacznego ustalenia, że zainteresowani dysponowali nimi.

Dokonano podziału ruchomości w ten sposób, że wnioskodawcy przyznano te, które znajdują się w jego posiadaniu, a uczestniczce – te, które ona posiada.

Przyznano też wnioskodawcy równowartość samochodu osobowego.

Z uwagi na porównywalną wartość składników majątkowych i wyraźne stanowisko uczestniczki, nie zasądzono dopłat.

Przy wycenie ruchomości Sąd posłużył się opiniami biegłych, uznając je za miarodajne do ustalenia wartości tych rzeczy.

Ponieważ wnioskodawca poniósł koszty: opłatę od wniosku w kwocie 500 zł i zaliczki na opinie biegłych – 800 zł i 1.286,90 zł, a uczestniczka – koszty zaliczki na opinię biegłego w kwocie 200 zł, zasądzono od M. K. (2) na rzecz M. K. (1) kwotę 643,45 zł tytułem kosztów postępowania, tj. połowę kosztów opinii nr (...)., biorąc pod uwagę zwolnienie wnioskodawcy z ponoszenia części opłaty od wniosku oraz zwolnienie uczestniczki od części zaliczki na opinię nr (...).

W pozostałym zakresie Sąd uznał, że wnioskodawca i uczestniczka ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Koszty opinii biegłych sądowych w łącznej kwocie 3.549,74 zł zostały poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa, zatem na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w zw. z art. 520 § 1 k.p.c. nakazano je pobrać od wnioskodawcy i uczestniczki, mając na uwadze uprzednie częściowe zwolnienie od tych kosztów M. K. (2).

Apelację od tego orzeczenia wniósł M. K. (1), zaskarżając je w punktach: I, II, IV, V, VI i VIII, zarzucając Sądowi Rejonowemu:

1.  naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez:

- wadliwe ustalenie, że zmywarka do naczyń marki S. model (...), płyta gazowa czteropalnikowa E. model (...), piekarnik elektryczny (...) model (...), kuchenka mikrofalowa (...) model E. (...) z grillem, chłodziarko-zamrażarka (...) model ERB (...) wchodzą w skład wspólności ustawowej, mimo że stanowią one majątek osobisty wnioskodawcy (kupione zostały przed zawarciem małżeństwa);

- dowolne ustalenie, że do majątku wspólnego należy komplet mebli sypialnych i telewizor (...) 32’ S. (...) 302, mimo że stanowią one własność osób trzecich, odpowiednio: D. A. oraz T. i A. małżonków K.;

- pominięcie w składzie majątku stron i nierozliczenie: kina domowego marki P., mebli kuchennych z 2013 roku, słuchawek marki S., zestawu mebli pokojowych w kolorze biało-mahoniowym, ławy pokojowej, chodziarko-zamrażarki I. , słuchawek bezprzewodowych marki S. (...), żyrandola drewnianego, dwóch kinkietów, lampy C. i nawigacji samochodowej L. ;

- wadliwe przyjęcie, że zobowiązania powstałe w trakcie małżeństwa wobec: ZUS z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i fundusz pracy w łącznej kwocie 16.373,49 zł, (...) Bank SA z tytułu pożyczki gotówkowej w kwocie 1.812 zł, (...) SA w W. z tytułu pożyczki gotówkowej w kwocie 2.397,79 zł, (...) SA we W. z tytułu pożyczki gotówkowej w kwocie 4.356,32 zł, O. z tytułu korzystania z usług za Internet w kwocie 1.050 zł zostały pokryte z majątku wspólnego, gdy w rzeczywistości spłacono je z pożyczek od rodziców wnioskodawcy oraz po rozwiązaniu małżeństwa z wynagrodzenia M. K. (1);

2.  naruszenie art. 328 § 1 k.p.c. poprzez brak szczegółowej analizy spornych ruchomości: kina domowego marki P., zestawu mebli pokojowych w kolorze biało-mahoniowym, ławy pokojowej, chodziarko-zamrażarki I. , słuchawek bezprzewodowych marki S. (...), żyrandola drewnianego, dwóch kinkietów, lampy stojącej C. i nawigacji samochodowej L. ;

3.  bezpodstawne pomięcie wniosku M. K. (1) o wystąpienie do Sądu wieczystoksięgowego o ustalenie własności lokalu mieszkalnego w R. przy ul. (...), w rezultacie – czy lokal ten wchodzi do majątku wspólnego.

Ponadto apelujący wniósł o dopuszczenie dowodu z dokumentów – wykazu spłaty zadłużenia wobec ZUS od 2 czerwca 2015 r. do 2 lipca 2018 r. w celu wykazania źródła pochodzenia pieniędzy na tę spłatę, w szczególności po 24 maja 2018 roku.

Wskazując na to, wniesiono o zmianę postanowienia poprzez:

a)  ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzą składniki wymienione w pkt I lit. a)-i), k) i l) oraz równowartość samochodu wskazanego w pkt I lit. s) zaskarżonego postanowienia;

b)  przyznanie na rzecz uczestniczki także ruchomości wskazanych w pkt I lit. g) zaskarżonego postanowienia, z zasądzeniem na rzecz wnioskodawcy stosownej spłaty;

c)  zasądzenie od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kwoty 10.818 zł z tytułu nakładów poczynionych z majątku osobistego na majątek wspólny, tj. spłaconych zadłużeń wobec ZUS, (...) Bank SA, (...) SA w W., (...) SA we W. i O.,

ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji, a także zasądzenie od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przewidzianych.

M. K. (2) wniosła o oddalenie apelacji i zawartego w niej wniosku dowodowego, podając że nigdy nie zamieszkiwała w domu przy ulicy (...) w R., a jedynie wynajmowała mieszkanie w tej miejscowości przy ulicy (...), nigdy nie miała też tam lokalu na własność, bo nie stać jej na jego kupno (k.465, 465v.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął, że w skład majątku wspólnego wchodzą ruchomości w postaci: zmywarki do naczyń marki S. model (...), płyty gazowej czteropalnikowej E. model (...), piekarnika elektrycznego (...) model (...), kuchenki mikrofalowej (...) model E. (...) z grillem, chłodziarko-zamrażarki (...) model ERB (...), albowiem nie zostało wykazane, że wnioskodawca kupił te rzeczy przed zawarciem małżeństwa z uczestniczką postępowania. Nie są w tym zakresie wystarczające zeznania rodziców M. K. (1), którzy są zainteresowani rozstrzygnięciem na jego korzyść.

Brak podstaw do przyjęcia, że komplet mebli sypialnych należy do D. A. – babki wnioskodawcy tylko dlatego, że ona go kupiła, skoro przeznaczony był dla wnioskodawcy i uczestniczki, oni też z niego korzystali. Zasady doświadczenia życiowego wskazują, że członkowie najbliższej rodziny wspierają młodych małżonków i tak też należy przyjąć w odniesieniu do tych rzeczy, zaś odmienne twierdzenie wnioskodawcy jest sformułowane jedynie na potrzeby postępowania sądowego.

To samo dotyczy telewizora (...) 32’ S. (...) 302, kupionego w czasie trwania związku małżeńskiego przez M. K. (1) (k.59)

W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 i art. 328 § 1 k.p.c. (w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.) poprzez pominięcie w składzie majątku stron i nierozliczenie: kina domowego marki P., mebli kuchennych z 2013 roku, słuchawek marki S., zestawu mebli pokojowych w kolorze biało-mahoniowym, ławy pokojowej, chodziarko-zamrażarki I. , słuchawek bezprzewodowych marki S. (...), żyrandola drewnianego, dwóch kinkietów, lampy C. i nawigacji samochodowej L. oraz brak szczegółowej analizy tych ruchomości w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, podnieść należy, iż Sąd Rejonowy przyjął, że lampa elektryczna pokojowa stojąca C. stanowiła darowiznę na rzecz uczestniczki, a ruchomości, poza wymienionymi w pkt I zaskarżonego postanowienia, nie były możliwe do zidentyfikowania ani określenia, gdzie się znajdują oraz jednoznacznego ustalenia, że zainteresowani dysponowali nimi, wobec czego nie uwzględniono ich w podziale.

Niezależnie jednak od tego należy zauważyć, że skoro M. K. (1) przyznano przedmioty opisane w pkt I lit.: g), j), k), ł)-s), a więc: komplet mebli kuchennych wykonanych z płyt (...) kolor venge o wartości 2.650 zł, komplet mebli sypialnych o wartości 2.200 zł, okap kuchenny F. model (...) o wartości 150 zł, (...) 32’ S. model (...) 302 o wartości 450 zł, zmywarkę do naczyń marki S. model (...) o wartości 650 zł, płytę gazową czteropalnikową (...) model (...) o wartości 430 zł, piekarnik elektryczny (...) model (...) o wartości 510 zł, kuchenkę mikrofalową (...) model E. (...) z grillem o wartości 310 zł i chłodziarko-zamrażarkę (...) model ERB (...) kolor biały o wartości 150 zł (zgodnie z opinią biegłego sądowego K. G. – k.282-288) oraz równowartość samochodu marki S. (...) rok prod. 2002 o nr rej. (...) – 3.000 zł, co odpowiada łącznie kwocie 10.500 zł, a uczestniczce postępowania pozostałe ruchomości: laptop A. model (...)- (...) o wartości 480 zł, narożnik o tapicerce z brązowej tkaniny o wartości 600 zł, meblościankę w kolorze jasny orzech, składająca się z szafy dwudrzwiowej z dwoma szufladami i lustrem owalnym oraz komody o wartości 960 zł, kuchnię gazową czteropalnikową M. model E. K. (...) o wartości 450 zł, pralkę automatyczną SAMSUNG model WF 1600 (...)/ (...) o wartości 800 zł, pralkę automatyczną BEKO model (...) o wartości 760 zł, parowar T. model VC- (...) o wartości 180 zł, segment meblowy do przedpokoju wykonany z płyty (...) foliowanej w kolorze naturalnej sosny wartości 400 zł i żyrandol pięciolampowy, metalowy owartości 240 zł (zgodnie z powołaną opinią biegłego sądowego K. G.), których łączna wartość wynosi 4.870 zł, to M. K. (2) powinna otrzymać od byłego męża dopłatę, albowiem suma wymienionych wartości wynosi 15.370 zł, z czego połowa to kwota 7.685 zł, która pomniejszona o 4.870 zł daje kwotę 2.815 zł.

Wartość rzeczy, które zdaniem wnioskodawcy zostały bezpodstawnie pominięte w podziale, wynosi natomiast 3.770 zł (kino domowe marki P. – 350 zł, meble kuchenne z 2013 roku – 400 zł, zestaw mebli pokojowych w kolorze biało-mahoniowym – 1.100 zł, ława pokojowa – 280 zł, chodziarko-zamrażarka I. – 820 zł, słuchawki bezprzewodowe marki S. (...) – 390 zł, żyrandol drewniany – 120 zł, lampa C. – 160 zł i nawigacja samochodowa L. – 150 zł). W obu opiach oszacowano jedne słuchawki, a na kwotę 240 zł ustalono łącznie wartość żyrandola pięciolampowego i dwóch kinkietów. Oznacza to, że gdyby nawet przyjąć, iż ruchomości te posiada uczestniczka, to i tak należna od niej spłata z tego tytułu na rzecz wnioskodawcy (1.885 zł) byłaby niższa od wskazanej wcześniej kwoty, należnej jej tytułem dopłaty, zatem zaskarżone w tym zakresie postanowienie odpowiada prawu.

Co do wskazanych przez wnioskodawcę zobowiązań powstałych w trakcie małżeństwa, ponieść należy, iż M. K. (1) nie udowodnił, że zostały one spłacone z jego majątku osobistego.

Jeżeli chodzi o niezapłacone na rzecz ZUS składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i fundusz pracy w łącznej kwocie 16.373,49 zł, to do wniosku o podział majątku wspólnego dołączono jedynie kserokopię umowy Nr (...) z dnia 7 sierpnia 2014 roku, z której wynika, że należności w takiej kwocie zostały M. K. (1) rozłożone na raty (k.17-23). W toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji, mimo że toczyło się ono przez niemal trzy lata, nie przedstawiono żadnego dowodu zapłaty. Powołanie się zatem dopiero w apelacji na wykaz spłat tej należności jest spóźnione (art. 381 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.), przy czym, wbrew twierdzeniom skarżącego, z przedstawionego dokumentu nie wynika zapłata jakichkolwiek kwot po 24 maja 2018 roku (k.425-440).

Z kolei dołączone do wniosku potwierdzenia wpłaty: 3/2014/02/07 i 60/2014/02/19 na rzecz (...) SA (k.24 i 25) oraz harmonogram spłaty zadłużenia wobec (...) SA we W. z dnia 13 lutego 2014 r. (k.26) pochodzą z okresu istnienia majątkowej wspólności ustawowej, a nie zostało wykazane, że wnioskodawca spłacił należności wynikające z tych dokumentów ze swojego majątku osobistego.

Spłata pozostałych należności (wobec (...) SA w W. z tytułu pożyczki gotówkowej w kwocie 2.397,79 zł i O. z tytułu korzystania z usług za Internet w kwocie 1.050 zł) nie została w ogóle wykazana.

Bezprzedmiotowy, w świetle twierdzenia uczestniczki (k.465), okazał się wniosek M. K. (1) o wystąpienie do Sądu wieczystoksięgowego celem ustalenia własności lokalu mieszkalnego w R. przy ul. (...). Nie zostało chociażby uprawdopodobnione, że M. K. (2) nabyła własność jakiegokolwiek lokalu.

Mając to na uwadze, oddalono apelację zgodnie z art. 385 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

SSO Hubert Wicik SSO Cezary Klepacz SSR (del.) Monika Wrona-Zawada