Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 października 2019 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: S.S.R. Małgorzata Sosińska-Halbina

Protokolant: st. sekr. sąd. Izabella Bors

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2019 roku w Łodzi

na rozprawie

z powództwa B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G.

przeciwko E. M.

o zapłatę

zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.930,34 zł (dwa tysiące dziewięćset trzydzieści złotych trzydzieści cztery grosze) z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości 14% w skali roku, jednak nie większymi niż dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 16 października 2017 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1.017 zł (jeden tysiąc siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII C 268/19

UZASADNIENIE

W dniu 16 października 2017 roku powód B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G., reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wytoczył przeciwko pozwanej E. M. powództwo o zapłatę kwoty 2.930,34 zł wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości 14%, nie wyższymi niż dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie, od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód podniósł, że w jego księgach widnieje zadłużenie pozwanej przysługujące z tytułu zawartej przez pozwaną w dniu 22 sierpnia 2016 roku ugody.

(pozew k. 3-4v.)

W dniu 30 listopada 2017 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Elblągu wydał przeciwko pozwanej nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym zasądził dochodzoną pozwem kwotę wraz z kosztami procesu.

(nakaz zapłaty k. 15)

Nakaz ten pozwana zaskarżyła sprzeciwem w całości podnosząc wyłącznie zarzut niewłaściwości miejscowej oraz przedawnienia roszczenia.

(sprzeciw k. 29-30v.)

Postanowieniem z dnia 20 listopada 2018 roku Sąd Rejonowy w Elblągu stwierdził swoją niewłaściwość i przekazał sprawę do tut. Sądu, jako właściwemu miejscowo.

(postanowienie k. 36)

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał pozew w całości. Wyjaśnił, iż pierwotnym źródłem dochodzonego w sprawie roszczenia jest umowa pożyczki z dnia 26 sierpnia 2009, którą pozwana zawarła z (...) S.A. na okres 55 tygodni. Pożyczkodawca na mocy umowy cesji przeniósł wierzytelność względem pozwanej na rzecz (...), który następnie na mocy umowy z dnia 4 grudnia 2015 roku zbył ją na rzecz powoda. Po nabyciu wierzytelności powód podjął czynności zmierzające do umożliwienia dłużniczce dobrowolne spełnienie świadczenia, w następstwie których strony w dniu 22 sierpnia 2016 roku zawarły umowę ugody nr 3/2016. Na jej mocy pozwana uznała swoje zadłużenie i zrzekła się korzystania z zarzutu przedawnienia.

(pismo procesowe k. 47-48v.)

Na rozprawie w dniu 24 lipca 2019 roku pełnomocnik powoda oraz pozwana nie stawili się. Sąd z urzędu dopuścił dowód z przesłuchania stron na okoliczność woli objęcia ugodą z dnia 22 sierpnia 2016 roku zrzeczenia się zarzutu przedawnienia.

Żadna ze stron nie stawiła się na rozprawie w dniu 9 października 2019 roku, w następstwie czego Sąd pominął dowód z zeznań stron wobec ich nieusprawiedliwionego niestawiennictwa.

(protokół rozprawy k. 85, k. 91)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana E. M. w dniu 26 sierpnia 2009 roku zawarła z (...) S.A. z siedzibą w W. umowę pożyczki gotówkowej nr (...), na mocy której pierwotny wierzyciel udzielił pozwanej pożyczki w kwocie 2.400 zł (kapitał pożyczki). Kwotę pożyczki wraz z odsetkami, opłatą przygotowawczą, kosztem ubezpieczenia oraz opłatą za obsługę pożyczki w domu, pozwana zobowiązała się spłacić w 55 tygodniowych ratach po 81,60 zł każda.

(umowa pożyczki k. 49-50, okoliczności bezsporne)

Pozwana nie wywiązała się z przyjętego na siebie zobowiązania i nie spłaciła pożyczki. W dniu 18 lipca 2003 roku pożyczkodawca przeniósł wierzytelność przysługującą mu wobec pozwanej z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki na rzecz (...) z siedzibą w L..

W dniu 4 grudnia 2015 roku powód B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. zawarł z (...) z siedzibą w L. umowę o przelew wierzytelności m.in. wobec dłużnika E. M.. W wyciągu z załącznika do umowy sprzedaży wierzytelności zadłużenie pozwanej wynikające z umowy o nr (...) zostało określone na łączną kwotę 2.520 zł.

Po zawarciu umowy cesji z dnia 4 grudnia 2015 roku jej strony sporządziły dokument, w treści którego potwierdziły, że wszelkie prawa i obowiązki związane z wierzytelnościami będącymi przedmiotem umowy przelewu zostały skutecznie przeniesione przez zbywcę na nabywcę, że nabywca jest aktualnym wierzycielem dłużników, którzy byli stronami umów pożyczek zawartych przez (...) S.A., a które zostały następnie przeniesione na zbywcę, skutkujących powstaniem wierzytelności będących przedmiotem umowy przelewu, a także, że nabywca dokonał zapłaty pełnej ceny umownej za wszystkie wierzytelności.

(umowa przelewu wierzytelności wraz z załącznikami k. 51-65, wyciąg z załącznika do umowy sprzedaży wierzytelności k. 66, okoliczności bezsporne)

W dniu 22 sierpnia 2016 roku pozwana E. M. zawarła z powodem umowę ugody ZERO nr 3/2016. W treści ugody wskazano, że w dniu 26 sierpnia 2009 roku pozwana zawarła umowę pożyczki gotówkowej nr (...), zaś powód stał się wierzycielem wierzytelności wynikającej z powyższej umowy pożyczki gotówkowej z dniem 4 grudnia 2015 roku na podstawie umowy cesji zawartej
z (...). Wartość wierzytelności na dzień 22 sierpnia 2016 roku została oznaczona na kwotę 2.704,59 zł w tym: kapitał – 1.892,61 zł, opłata dodatkowa – 627,39 zł, odsetki karne – 184,59 zł. W stosunku do tak oznaczonej wierzytelności pozwana oświadczyła w ugodzie, iż uznaje swój dług i zobowiązuje się do jego spłaty w 27 miesięcznych ratach po 100,17 zł każda, płatnych
do 15-go dnia każdego miesiąca, począwszy od dnia 15 września 2016 roku. W okresie wywiązywania się przez pozwaną z w/w zobowiązania powód zobligował się do nienaliczania odsetek wynikających z umowy pożyczki. Strony uzgodniły ponadto, że w przypadku opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat, bądź spłaty w kwotach niższych niż ustalone, powód będzie uprawniony do złożenia dłużnikowi oświadczenia woli o postawieniu wszystkich dotychczas niespłaconych należności w stan natychmiastowej wymagalności oraz do naliczania odsetek.

(umowa ugody z załącznikiem k. 71-73, okoliczności bezsporne)

Pozwana nie spłaciła żadnej raty, wynikającej z zawartej z powodem ugody.

(okoliczność bezsporna)

W wyciągu z ksiąg rachunkowych z dnia 5 października 2017 roku powód wskazał, iż zadłużenie pozwanej wynosi łącznie 2.930,34 zł.

(wyciąg z ksiąg rachunkowych k. 5)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie znajdujących się w aktach sprawy dowodów z dokumentów, których prawdziwość i rzetelność sporządzenia nie budziła wątpliwości, nie była również kwestionowana przez strony procesu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne w całości.

W rozpoznawanej sprawie bezspornym jest, iż pozwana E. M. zawarła z (...) S.A. w W. umowę pożyczki, na mocy której pierwotny wierzyciel udzielił pozwanej pożyczki, którą pozwana zobowiązała się spłacać na warunkach określonych w umowie. Pozwana nie kwestionowała powyższego faktu, jak również tego, iż nie spłacała w terminie swoich zobowiązań wobec pierwotnego wierzyciela, w następstwie czego zadłużenie wynikające z umowy pożyczki stało się wymagalne. Poza sporem pozostawało również, iż przedmiotowa wierzytelność została zbyta na rzecz (...), który przeniósł ją następnie na rzecz powoda. Okoliczność ta wynika z przedłożonych przez powoda dokumentów w postaci umowy cesji z dnia 4 grudnia 2015 roku wraz z załącznikami oraz z umowy ugody stron zawartej w dniu 22 sierpnia 2016 roku. Na jej mocy pozwana uznała w całości zadłużenie wynikające z umowy pożyczki gotówkowej nr (...), zobowiązując się do jego spłaty w terminie do dnia 15 listopada 2018 roku, któremu to obowiązkowi jednak uchybiła (pozwana nie przedstawiła żadnych twierdzeń, ani dowodów, które dawałyby podstawę do przyjęcia, iż choćby częściowo wywiązała się z przyjętego na siebie zobowiązania). Co przy tym oczywiste uznanie długu przyjęło formę uznania właściwego. Przypomnieć bowiem należy, że uznanie właściwe jest czynnością prawną – umową jednostronnie zobowiązującą, zawartą między dłużnikiem a wierzycielem, w której dłużnik potwierdza swoje zobowiązanie, zasadniczo mając na celu jego ustalenie ( por. Komentarz do art. 123 Kodeksu cywilnego, M. Pyziak-Szafnicka i inni, Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna. LEX, 2014; wyrok SA w Lublinie z dnia 22 maja 2014 roku, I ACa 103/14, LEX). Uznanie właściwe jest zatem nie tylko przyznaniem faktu, ale i oświadczeniem woli dłużnika.

W toku postępowania sądowego pozwana podniosła wyłącznie jeden zarzut, a mianowicie przedawnienia roszczenia, który okazał się jednak chybiony. W przedmiotowej sprawie znajdował zastosowanie trzyletni termin przedawnienia wynikający z art. 118 k.c., a zatem roszczenie powoda nie mogło ulec przedawnieniu, skoro pierwsza rata wynikająca z umowy ugody była wymagalna w dniu 15 września 2016 roku, zaś powód wystąpił z powództwem w dniu 16 października 2017 roku. Wyraźnego podkreślenia wymaga, że powód wywodzi swoje roszczenie nie z umowy pożyczki z dnia 26 sierpnia 2009 roku, a z umowy ugody z dnia 22 sierpnia 2016 roku. W konsekwencji termin wymagalności roszczenia, od którego termin przedawnienia zaczyna swój bieg, należy oceniać nie przez pryzmat umowy pożyczki, a umowy ugody. Jedynie zatem na marginesie zaznaczenia wymaga, iż nawet gdyby przyjąć, że kwestię przedawnienia roszczenia oceniać należy w kontekście umowy pożyczki, zarzut pozwanej i tak nie mógłby odnieść skutku, albowiem mocą zawartej z powodem ugody pozwana zrzekła się przedmiotowego zarzutu. Jak podnosi się w orzecznictwie, zrzeczenie się zarzutu przedawnienia roszczenia nie wymaga wprawdzie żadnej szczególnej formy, niemniej aby uznać, iż dłużnik zrzekł się zarzutu przedawnienia, należy ustalić, że miał on świadomość przedawnienia – kierowanego pod jego adresem – roszczenia o spełnienie świadczenia majątkowego i będąc świadomym konsekwencji zrzeczenia się zarzutu przedawnienia roszczenia, zrzekł się go. Możliwe jest przyjęcie, iż uznanie przedawnionego już roszczenia zawiera także zrzeczenie się korzystania z zarzutu przedawnienia, jeżeli z treści lub z okoliczności, w których oświadczenie to zostało złożone, wynika, że taka właśnie była rzeczywista wola dłużnika, który chce zadośćuczynić uprawnieniu wierzyciela. Podkreślić należy, że stosowne oceny powinny być zobiektywizowane. Nie chodzi bowiem o to, czy w konkretnym przypadku dłużnik miał pełną świadomość prawną co do przedawnienia roszczeń wierzyciela i skorzystania z zarzutu przedawnienia albo zrzeczenia się korzystania z tego zarzutu, ale czy w świetle określonych okoliczności faktycznych danego przypadku możliwe jest jednoznaczne ustalenie, że dłużnik w sposób dorozumiany złożył oświadczenie woli o zrzeczeniu się zarzutu przedawnienia. ( wyrok SA w Warszawie z dnia 13 grudnia 2018 roku, IV ACa 746/18, L.; wyrok SA w Białymstoku z dnia 30 lipca 2018 roku, I ACa 299/18, L.; wyrok SA w Gdańsku z dnia 12 października 2017 roku, V ACa 627/16, L.; wyrok SN z dnia 12 października 2006 roku, I CSK 119/06, L. ). Takie okoliczności to np. pertraktacje dłużnika z wierzycielem na temat rozłożenia długu na raty, zawarcie umowy nowacyjnej, zawarcie ugody sądowej lub pozasądowej ( por. m.in. cyt. wyrok SA w Warszawie z dnia 13 grudnia 2018 roku; wyrok SA w Łodzi z dnia 17 stycznia 2013 roku, I ACa 1023/12, Legalis; wyrok SN z dnia 30 września 2010 roku, I CSK 675/09, Legalis; wyrok SN z dnia 21 lipca 2004 roku, V CK 620/03, Legalis; E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 9, Warszawa 2019; K. Osajda (red.), Tom I. Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna. Przepisy wprowadzające. Kodeks cywilny. Prawo o notariacie (art. 79-95 i 96-99), Warszawa 2017). W wyroku z dnia 27 maja 2013 roku (I ACa 1116/12, L.) Sąd Apelacyjny w Łodzi wprost wskazał, że uznanie właściwe dokonane po upływie okresu przedawnienia z reguły połączone jest ze zrzeczeniem się zarzutu przedawnienia. Przenosząc powyższe na grunt omawianej sprawy przypomnieć należy, że w § 1 ust. 2 ugody z dnia 22 sierpnia 2016 roku E. M. w całości uznała swoje zadłużenie wynikające z konkretnej umowy - umowy pożyczki nr (...), zaś w § 2 ust. 1 zobowiązała się do jego spłaty w 27 miesięcznych ratach. W ten sposób pozwana niewątpliwie dała wyraz temu, że uznaje roszczenie powoda oraz chce mu zadośćuczynić. Uwzględniając postanowienia ugody stron oraz treść art. 65 § 1 i § 2 k.c. uznać należy, że składając podpis pod ugodą pozwana wyrażała w sposób dorozumiany wolę zrzeczenia się zarzutu przedawnienia. Nie ma bowiem najmniejszych wątpliwości w związku z jakim zadłużeniem przedmiotowa ugoda została zawarta.

Podkreślić wreszcie należy, że pomimo dopuszczenia przez Sąd z urzędu dowodu z przesłuchania stron na okoliczność objęcia wolą zrzeczenia się zarzutu przedawnienia przedmiotową ugodą pozwana, zobowiązana do stawiennictwa pod rygorem pominięcia dowodu z jej zeznań, bez usprawiedliwienia nie stawiła się na rozprawie w dniu 9 października 2019 roku. Z. stawiennictwa na rozprawie pozwana pozbawiła się możliwości wykazania, że jej oświadczenie woli złożone na gruncie ugody należy postrzegać w inny sposób, aniżeli wyżej przyjęty a wynikający z treści ugody.

Mając na uwadze powyższe rozważania, jak również uznając, że powód przedkładając umowę pożyczki, umowę przelewu wierzytelności
wraz z załącznikami oraz ugodę z dnia 22 sierpnia 2016 roku, udowodnił zadłużenie pozwanej w wysokości dochodzonej pozwem, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.930,34 zł wraz z umownymi odsetkami 14% w skali roku, jednak nie większymi od dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w stosunku rocznym, od dnia 16 października 2017 roku do dnia zapłaty.

Podkreślić należy, że strona powodowa miała prawo, oprócz żądania należności głównej, żądać za czas opóźnienia odsetek w umówionej wysokości, jako że zgodnie z treścią przepisu art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia
się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności, przy czym dłużnik jest w opóźnieniu jeżeli nie spełnia świadczenia w określonym terminie. Jeżeli zaś stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie; jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy ( art. 481 § 2 k.c. ).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie przepisu art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw.

Powód wygrał proces w całości, a zatem należy mu się od pozwanej zwrot kosztów procesu w pełnej wysokości.

Dlatego też Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.017 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, na które złożyły się: opłata od pozwu – 100 zł, koszty zastępstwa procesowego – 900 zł (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych, t.j. Dz.U. 2018, poz. 265) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji wyroku.