Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VII Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący: SSA Maciej Dobrzyński (spr.)

Sędziowie:SA Magdalena Sajur - Kordula

SO del. Anna Szanciło

Protokolant:sekr. sądowy Katarzyna Mikiciuk

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko (...) sp. z o.o. (...) spółce komandytowej w W., (...) sp. z o.o. (...) spółce komandytowej w W., (...) sp. z o.o. (...) spółce komandytowej w W., (...) sp. z o.o. C.” spółce komandytowej w W., (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) spółce komandytowej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 30 maja 2017 r., sygn. akt XVI GC 622/15

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz:

- (...) sp. z o.o. C.” spółki komandytowej w W. kwotę 1 350 zł (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt złotych);

- (...) sp. z o.o. (...) spółki komandytowej w W. kwotę 2 700 zł (dwa tysiące siedemset złotych);

- (...) sp. z o.o. (...) spółki komandytowej w W. kwotę 2 700 zł (dwa tysiące siedemset złotych);

- (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) spółki komandytowej w W. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych);

- (...) sp. z o.o. (...) spółki komandytowej w W. kwotę 2 700 zł (dwa tysiące siedemset złotych)

tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

VII AGa 679/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 maja 2015 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od:

- (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) spółki komandytowej z siedzibą w W. kwoty 615 zł;

- (...) sp. z o.o. C.” spółki komandytowej z siedzibą w W. kwoty 9.348 zł;

- (...) sp. z o.o. (...) spółki komandytowej z siedzibą w W. kwoty 21.912,45 zł;

- (...) sp. z o.o. (...) spółki komandytowej z siedzibą w W. kwoty 23.862 zł;

- (...) sp. z o.o. (...) spółki komandytowej z siedzibą w W. kwoty 14.697,27 zł,

każdorazowo z ustawowymi odsetkami od dnia 12 maja 2015 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew z dnia 1 czerwca 2016 r. pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwani podnieśli szereg zarzutów, w tym braku udowodnienia przez stronę powodową dochodzonych roszczeń, braku legitymacji procesowej po stronie pozwanych oraz zarzut przedawnienia.

Wyrokiem z dnia 30 maja 2017 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo (pkt 1) oraz zasądził od (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz pozwanego: a) (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością C. sp. k. z siedzibą w W. kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, b) (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, c) (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, d) (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. kwotę 1.217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, e) (...) sp. z o.o. R. sp. k. z siedzibą w W. kwotę 197 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2).

Sąd I instancji oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych oraz rozważaniach prawnych:

(...) sp. z o.o. z siedzibą w W. współpracowała z pozwanymi: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) spółką komandytową z siedzibą w W., (...) sp. z o.o. C.” spółką komandytową z siedzibą w W., (...) sp. z o.o. (...) spółką komandytową z siedzibą w W., (...) sp. z o.o. (...) spółką komandytową z siedzibą w W. oraz (...) sp. z o.o. (...) spółką komandytową z siedzibą w W.. Współpraca polegała na tym, że powód sprzedawał pozwanym płyty z filmami i serialami w celu ich odsprzedaży w sklepach wielkopowierzchniowych należących do pozwanych. W celu współpracy stron spółki wchodzące w skład grupy (...) oraz (...) zawarły z powodem umowy handlowe, których przedmiotem były warunki współpracy handlowej dotyczące całego asortymentu dostarczanego przez stronę powodową. Strony zawarły również umowy marketingowe, które określały warunki i sposoby świadczenia usług marketingowych i reklamowych oraz usług pomocniczych. Powód został w nich określony jako dostawca, a pozwani jako odbiorcy. Zgodnie z postanowieniami umowy, każdy z odbiorców zobowiązał się w okresie obowiązywania umowy do świadczenia na rzecz dostawcy w sposób ciągły usług marketingowych obejmujących w szczególności: możliwie najkorzystniejszą ekspozycję w sklepie - organizację oraz stałą kontrolę ekspozycji produktów dostawcy w sposób zapewniający sprzyjającą rozpoznawalności produktów, prezentację w celu zwiększenia sprzedaży i utrzymywania właściwego wizerunku dostawcy i jego produktów, akcje reklamowe w stosunku do wybranych produktów dostawcy, polegające w szczególności na umieszczeniu produktów w specjalnie oznaczonym i wyróżnionym miejscu regału, sklepu, centrum handlowego, reklamę publiczną produktów prowadzoną w środkach masowego przekazu, na billboardach, w intrenecie, w telewizji lub w inny podobny sposób, prezentacje produktów w materiałach wspierających sprzedaż przygotowanych przez odbiorców takich jak inserty czy gazetki wraz z informacją, że produkty te dostarczane są odbiorcom przez dostawcę.

W okresie współpracy stron pozwani wystawiali na rzecz powoda faktury VAT tytułem przeprowadzonych usług ekspozycyjnych, reklamowych, promocyjnych i marketingowych.

Po zawarciu umowy ramowej o współpracę przedstawiciele powoda negocjowali z pozwanymi warunki umów lokalnych w oparciu o które w poszczególnych marketach były przeprowadzane akcje marketingowe polegające na ekspozycji dostarczanych przez stronę powodową towarów na półkach sklepowych czy umieszczaniu zdjęć produktów w gazetkach reklamowych. Negocjacje warunków umów lokalnych odbywały się na zasadzie dobrowolności. Dzięki wynegocjowanym warunkom umowy lokalnej spółka (...) mogła wyeksponować produkty i dzięki temu obroty wzrastały. Porozumienia zawierane były w większości na wniosek powoda i to powód wybierał produkty które miały być eksponowane w sklepach pozwanych. Strona powodowa decydowała również o miejscu specjalnych ekspozycji swoich towarów. W ramach przeprowadzonych ekspozycji widoczne było logo powoda. Opłaty za przeprowadzoną ekspozycję wychodziły od powoda, nie były narzucane przez pozwanych. Opłaty za przeprowadzone ekspozycje podlegały negocjacjom. Zawieranie umów dotyczących dodatkowych ekspozycji nie było obowiązkowe, była to kwestia decyzji strony powodowej. Dodatkowe opłaty były kwestią dodatkowych porozumień. Nie każdy dostawca towarów do sieci sklepów pozwanych zawierał dodatkowe porozumienia. W związku z dodatkowymi ekspozycjami sprzedaż towarów powoda w sklepach pozwanych rosła. Powód dobrowolnie podpisywał umowy lokalne, które gwarantowały większą ilość miejsca w sklepach. Miejsca dodatkowych ekspozycji negocjowane były przez obie strony. Zawierane przez strony dodatkowe umowy zwiększały sprzedaż (...) spółki (...).

Sąd Okręgowy wskazał, że powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie powołanych dokumentów oraz zeznań świadków. Większość dowodów z dokumentów nie była kwestionowana przez strony ani pod kątem ich autentyczności, ani prawdziwości. Część okoliczności była zaś między stronami niesporna. Podstawowym ustaleniem mającym znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy było to czy powód miał możliwość podjęcia decyzji czy chce ponieść dodatkowe opłaty za usługi reklamowe oraz czy miał możliwość współpracy z pozwanymi bez konieczności uczestnictwa w akcjach promocyjnych i reklamowych. W tym zakresie Sąd oparł się na zeznaniach świadków M. S., A. P., A. C., R. M. oraz J. M.. Świadkowie przedstawili zasady ustalania warunków handlowych w ramach współpracy z siecią (...). Sąd uznał za wiarygodne zeznania ww. świadków. Były one przekonujące w zakresie dotyczącym realizacji przez stronę pozwaną na wniosek powoda działań promocyjnych, były też zgodne z dołączonymi do akt dokumentami w postaci umowy o świadczenie usług promocyjnych i reklamowych. Sąd dopuścił dowód z zeznań stron ograniczając jego przeprowadzenie do przesłuchania strony powodowej. Oceniając dowód z przesłuchania stron jako zainteresowanych konkretnym i korzystnym dla siebie rozstrzygnięciem, Sąd uwzględnił w pierwszej kolejności subsydiarność tego dowodu wynikającą z art. 299 k.p.c. i opierał się na tych zeznaniach posiłkowo, odnosząc je do zgromadzonego już w sprawie materiału dowodowego. Dowód z przesłuchania stron stanowi jedynie formę uzupełnienia postępowania dowodowego w wypadku, gdy pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Przeprowadzony w ramach niniejszego postępowania dowód z zeznań strony powodowej Sąd ocenił jako co do zasady wiarygodny.

W ocenie Sądu I instancji powództwo było bezzasadne w całości. Strona powodowa dochodziła roszczenia o zwrot bezprawnie uzyskanych korzyści z tytułu dokonania przez pozwane czynu nieuczciwej konkurencji polegającego na obciążeniu powoda fakturami VAT za świadczone usługi marketingowe, reklamowe, czy ekspozycję towarów. W ocenie powoda przez pobranie dodatkowych opłat pozwani dopuścili się czynu nieuczciwej konkurencji stypizowanego w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej jako u.z.n.k.), a polegającego na utrudnianiu dostępu do rynku poprzez pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu braku legitymacji po stronie pozwanych, Sąd Okręgowy wskazał, że ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynikało, że pozwani obciążali powoda fakturami VAT z tytułu świadczonych usług w postaci ekspozycji produktów, usług marketingowych, usług reklamowych, nie zaś (...) sp. z o.o. Z zeznań przesłuchanych świadków wynikało, że spółka (...) dostarczała towary do sklepów pozwanych. Ponadto, ceny towarów dostarczonych pozwanym ustalał powód, a spółka (...) była jedynie pośrednikiem w dystrybucji towarów. Powyższe okoliczności wskazywały, że powód jest legitymowany czynnie do dochodzenia od pozwanych roszczenia zgłoszonego w pozwie, a pozwani posiadają legitymację bierną w niniejszej sprawie. Tym samym brak było podstaw do oddalenia powództwa z uwagi na brak legitymacji pozwanych.

Odnosząc się kolejno do podniesionego przez pozwanych zarzutu przedawnienia roszczenia, Sąd Okręgowy wskazał, że w jego ocenie w zakresie roszczeń wynikających z faktur VAT nr (...) upłynął 3-letni termin przedawnienia roszczeń z tytułu nieuczciwej konkurencji określony w art. 20 u.z.n.k., zgodnie z którym roszczenia z tytułu czynów nieuczciwej konkurencji ulegają przedawnieniu z upływem lat trzech. Bieg przedawnienia rozpoczyna się oddzielnie co do każdego naruszenia. Bieg terminu w niniejszej sprawie rozpoczął się od chwili powstania po stronie powoda roszczenia o zwrot uzyskanych przez pozwanych korzyści, a więc od chwili powstania po stronie pozwanej przysporzenia na skutek dokonania czynu nieuczciwej konkurencji. W ocenie Sądu I instancji przysporzenie zaś po stronie pozwanych następowało każdorazowo w chwili zapłaty powodowi należności wynikających z ww. faktur VAT. W ocenie Sądu Okręgowego, mając na uwadze terminy płatności wystawionych przez pozwanych faktur VAT nr (...) oraz uwzględniając fakt, że pozew został wniesiony 11 maja 2015 r., należało przyjąć, że roszczenia wynikające z ww. faktur VAT uległy przedawnieniu.

Przechodząc do merytorycznego rozpoznania sprawy Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku poprzez pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży. Powodem wprowadzenia tego przepisu była konstatacja, że sklepy wielkopowierzchniowe pobierają od dostawców szczególne opłaty, w tym zwłaszcza za samo wejście do sieci, za reklamę i promocję towarów, za miejsce ekspozycji towarów oraz za wprowadzenie towaru do sieci informatycznej. Powstawały zatem sytuacje, w których w razie sprzedaży towarów, świadczenia pieniężne spełniał nie tylko kupujący, ale także sprzedawca. Celem tego przepisu jest wyeliminowanie sytuacji, w której zawarcie umowy sprzedaży zależy od dodatkowego świadczenia pieniężnego po stronie sprzedawcy. Nie oznacza to, że pomiędzy sprzedawcą a kupującym niedopuszczalne jest nawiązywanie relacji umownych, w których po stronie sprzedawcy istnieje obowiązek świadczenia pieniężnego, jednakże pod warunkiem, że ekwiwalentem tego świadczenia jest świadczenie kupującego, inne niż sprzedaż towaru zakupionego od sprzedawcy. Mianowicie, gdy przedsiębiorca nabywający towar do dalszej odsprzedaży spełnia na rzecz zbywcy świadczenia niezwiązane z realizacją własnego interesu dotyczącego przedmiotu umowy i niezwiązane ze standardową sprzedażą towarów finalnym odbiorcom, np. na życzenie dostawcy umieszcza w sklepie reklamy o treści przez niego określonej lub z nim uzgodnionej, albo dokonuje szczególnej akcji promocyjnej. Sąd Okręgowy podniósł, że zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 października 2014 r., SK 20/12, art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k nie zakazuje bezwzględnie pobierania opłat przez przedsiębiorców przyjmujących towar do sprzedaży w związku z realizacją umów zawartych z innymi przedsiębiorcami, lecz zakazuje pobierania jedynie takich opłat, które utrudniają dostęp do rynku, będąc sprzeczne z dobrymi obyczajami, zagrażają lub naruszają interes innych przedsiębiorców lub klienta (art. 15 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 3 ust. 1 u.z.n.k.). Trybunał wskazał, że działając w ramach wyznaczonych przez art. 353 ¹ k.c. oraz art. 5 k.c., przedsiębiorcy, uwzględniwszy zasady słuszności kontraktowej oraz dobre obyczaje obowiązujące w obrocie handlowym, mogą w wyniku negocjacji osiągnąć realny konsens i zastrzec dodatkowe świadczenia o charakterze pieniężnym w zamian za inne ekwiwalentne świadczenia przedsiębiorcy o silniejszej pozycji rynkowej. Nie każda zatem opłata pobrana przez przedsiębiorcę „przyjmującego towar do sprzedaży” będzie czynem nieuczciwej konkurencji. Na gruncie zaskarżonego przepisu za utrudniające dostęp do rynku należy zawsze uznać te świadczenia, od których uzależniona jest możliwość kontraktowania lub zawarcie umowy per se. Świadczeniom tego rodzaju nie towarzyszy bowiem żadne świadczenie wzajemne przedsiębiorcy o silniejszej pozycji rynkowej. Sama zdolność lub gotowość kontraktowania takiego przedsiębiorcy nie może być zaś postrzegana jako świadczenie wzajemne w systemie prawnym opartym na równości kontraktujących podmiotów oraz realizującym wymogi społecznej gospodarki rynkowej.

W świetle powyższego przyjąć należy, że dopuszczalne jest pobieranie przez sieci handlowe opłat stanowiących element marży i ceny, które zawsze stanowią przedmiot negocjacji między stronami oraz pobieranie lub kompensowanie wynagrodzenia za realne i ekwiwalentne świadczenia sieci handlowej na rzecz dostawcy towaru, które nie zostały przez nią narzucone. Dla dokonania prawidłowej oceny łączącego strony stosunku prawnego szczególnie istotne powinno być więc ustalenie czy powód zdecydował się na uiszczanie dodatkowych opłat na rzecz pozwanych swobodnie, tj. czy mógł z nich zrezygnować bez utraty zamówień ze strony pozwanych oraz ściśle związany z tym fakt wpływu powoda na warunki umowy w tym zakresie. W ocenie Sądu I instancji ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynikało, że pozwani narzucili stronie powodowej świadczenie usług marketingowych oraz ekspozycji towarów za które zostały wystawione objęte niniejszym postępowaniem faktury. Brak było również podstaw do przyjęcia, że od zgody powoda na pobieranie opłat z tytułu usług marketingowych uzależniona była możliwość kontraktowania oraz kontynuowanie współpracy stron. Ponadto spółka (...) nie wykazała, że pozwani nie świadczyli na jej rzecz usług marketingowych lub aby świadczenia te nie miały charakteru ekwiwalentnego. Jak wynikało z zeznań świadków, po zawarciu umowy ramowej o współpracę przedstawiciele powoda negocjowali z pozwanymi warunki umów lokalnych, w oparciu o które w poszczególnych marketach były przeprowadzane akcje marketingowe polegające na ekspozycji dostarczanych przez powoda towarów na półkach sklepowych, umieszczaniu zdjęć produktów w gazetkach reklamowych. Negocjacje warunków umów lokalnych odbywały się na zasadzie dobrowolności. Dzięki wynegocjowanym warunkom umowy lokalnej powód mógł wyeksponować produkty i dzięki temu obroty wzrastały. Po wykonaniu usług do każdej faktury pozwani dołączali porozumienie, w oparciu o które usługa została wykonana oraz zdjęcia potwierdzające wykonanie usługi. Także zmiana sposobu pobierania opłaty z kwotowej na procentową, zależną od obrotu, nastąpiła z inicjatywy strony powodowej. Mając to na uwadze, Sąd Okręgowy stwierdził, że zeznania przesłuchanych świadków stały w oczywistej sprzeczności z twierdzeniami przytoczonymi w pozwie. Odwołując się ponownie do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 października 2014 r., SK 20/12, Sąd I instancji podniósł, że za nieuzasadnione należy uznać stanowisko, że art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. stanowi podstawę domniemania utrudniania dostępu do rynku i przerzuca ciężar dowodu na pozwanego. Przepis ten nie zawiera adresowanej do sądu powszechnego normy nakazującej uznać bez dowodu ten fakt za domniemywany. Wobec tego obciążenie powoda fakturami z tytułu usługi reklamowej nie mogło zostać zakwalifikowane samo w sobie jako czyn nieuczciwej konkurencji, chyba że in casu zostanie wykazane, że opłaty utrudniają dostawcy dostęp do rynku, czego w niniejszym postępowaniu powód nie uczynił.

Reasumując, Sąd Okręgowy uznał, że pobranie od powoda opłat z tytułu usług marketingowych, reklamowych i ekspozycji towarów nie stanowiło czynu nieuczciwej konkurencji, wobec czego roszczenie spółki (...) o zapłatę należności dochodzonych w pozwie z tego tytułu podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd I instancji rozstrzygnął na podstawie art. 99 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł powód, zaskarżając go w całości. Orzeczeniu zarzucił:

1/ naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego i dowolną, a nie swobodną, ocenę tego materiału poprzez:

a/ błędne ustalenie, że pobierane przez stronę pozwaną opłaty (z tytułu tzw. usług ekspozycyjnych, reklamowych, promocyjnych i marketingowych oraz otwarć sklepów) nie zostały stronie powodowej narzucone jako warunek przyjęcia towaru do sprzedaży,

b/ błędne ustalenie, że przewidziane w umowach opłaty miały stanowić wynagrodzenie za rzeczywiście świadczone „usługi”,

c/ błędne ustalenie, że strona pozwana świadczyła na rzecz strony powodowej „usługi” (ekspozycyjne, reklamowe, promocyjne i marketingowe), podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że strona pozwana nie wykonywała na rzecz strony powodowej żadnych szczególnych „usług”, a wszelkie działania „promocyjne” strony pozwanej podejmowane były przede wszystkim w interesie pozwanych,

d/ błędne ustalenie, że strona powodowa uiszczając opłaty była zainteresowana „usługami” pozwanych, a nie samym zbyciem towaru,

e/ błędne ustalenie, że „usługi” pozwanych przyniosły stronie powodowej szczególne korzyści, inne niż samo zbycie towaru,

f/ błędne ustalenie, że wszystkie opłaty były pobierane za specjalne ekspozycje w sytuacji, gdy część opłat była pobierana za samo otwarcie/ reotwarcie sklepów,

2/ naruszenie prawa materialnego w postaci art. 15 ust. 1 pkt 4 oraz art. 18 ust. 1 pkt 5 u.z.n.k. poprzez ich błędne niezastosowanie do pobieranych przez stronę pozwaną opłat (z tytułu usług ekspozycyjnych, reklamowych, promocyjnych i marketingowych oraz otwarć sklepów),

3/ naruszenie prawa materialnego w postaci art. 3 ust. 1 u.z.n.k. poprzez jego niezastosowanie do pobieranych przez stronę pozwaną opłat,

4/ naruszenie prawa materialnego w postaci art. 20 u.z.n.k. poprzez jego błędną wykładnię i wadliwe przyjęcie (na podstawie dat wystawienia faktur), że część opłat zakwestionowanych w pozwie była przedawniona.

Wskazując na powyższe zarzuty powód wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości;

- zasądzenie od pozwanych na rzecz strony powodowej zwrotu kosztów procesu według wniosku zawartego w pozwie za I instancję (z uwzględnieniem złożonego spisu kosztów) i według norm przepisanych za II instancję;

- ewentualnie, uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, z uwzględnieniem kosztów procesu według norm przepisanych za II instancję.

W odpowiedzi na apelację z dnia 11 sierpnia 2017 r. pozwani wnieśli o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Odnosząc się w pierwszym rzędzie do zarzutu dotyczącego naruszenia przepisów postępowania w postaci art. 233 § 1 k.p.c. wskazać należało, że ustalenia faktyczne poczynione w sprawie przez Sąd Okręgowy były pobieżne i opisywały jedynie w ogólnym zarysie zasady i przebieg współpracy handlowej pomiędzy powodem a pozwanymi spółkami wchodzącymi w skład grupy (...). Pobieżna była także ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. W tej sytuacji, przed przystąpieniem do rozważenia zarzutów apelacji odnoszących się do przepisów prawa materialnego, konieczne było zarówno uzupełnienie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, jak i dokonanie szerszej oceny dowodów. Niezależnie od powyższych zastrzeżeń, stwierdzić jednocześnie należało, że w tym zakresie, w jakim Sąd I instancji dokonał ustaleń, to zasługiwały one na podzielenie i zostały one przyjęte przez Sąd Apelacyjny za podstawę faktyczną rozstrzygnięcia.

Z apelacji wynika, że strona powodowa przede wszystkim zarzuciła Sądowi Okręgowemu dokonanie błędnych ustaleń faktycznych w dwóch sprawach. Po pierwsze, w kwestii przyjęcia, że opłaty nie zostały powodowi narzucone, bowiem ustalono je w drodze negocjacji przez strony. Po drugie, że pozwani wykonali na rzecz powoda rzeczywiste usługi, za które pobrali od spółki (...) wynagrodzenie.

Zaznaczyć również należało, że w sprawie niniejszej powód opierał swoje roszczenie o wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści kwestionując zasady współpracy na poziomie lokalnym, nie zaś centralnym. Nie było zatem konieczne szczegółowe rozważanie kwestii dotyczących zawartych przez strony umów handlowych, umów marketingowych i umów w sprawie premii pieniężnych.

Umowy na poziomie lokalnym, tzw. porozumienia w sprawie wspólnego przedsięwzięcia marketingowego, były zawierane w wyniku negocjacji, jakie toczyły się pomiędzy powodem a pozwanymi spółkami. Powód był zainteresowany dodatkowymi formami eksponowania i reklamowania dostarczanych przez niego produktów. Negocjowano zarówno formę ekspozycji, jak i opłatę za tego rodzaju usługi. Powód wybierał przy tym, jakie konkretnie produkty będę w dodatkowy sposób eksponowane, miał też wpływ na to w jakim miejscu sklepu ustawiony zostanie stand z jego towarami (k. 1550-1551 - zeznania świadka M. S.; k. 1559-1560 - zeznania świadka A. P., k. 1561 - płyta CD, przede wszystkim 00:04:40, 00:13:30, 00:14:10; k. 1592-1593 - zeznania świadka R. M.; k. 1594 - płyta CD, przede wszystkim 00:03:52, 00:05:02; k. 1641-1642 - zeznania świadka J. M., k. 1646 – płyta CD, przede wszystkim 00:05:15, 00:08:44). Powodowi zależało na tych dodatkowych formach ekspozycji, bowiem dzięki temu wzrastały zamówienia ze strony sklepów i tym samym rosły obroty (k. 1551 - zeznania świadka M. S.). Uczestnictwo w tych specjalnych akcjach marketingowych nie było obowiązkowe i bez nich współpraca z powodową spółką również byłaby kontynuowana (k. 1551 - zeznania świadka M. S.; k. 1559-1560 - zeznania świadka A. P., k. 1561 - płyta CD - od 00:11:15 do 00:11:20; k. 1560 - zeznania świadka A. C.; k. 1561 - płyta CD - od 00:31:00 do 00:31:15; k. 1641-1642 - zeznania świadka J. M., k. 1646 - płyta CD - 00:05:52; k. 1643-1644 – zeznania przesłuchanego w charakterze powoda M. T., k. 1646 - płyta CD - 00:22:16).

W ramach współpracy z (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. strona powodowa zawarła z nią dnia 30 września 2011 r. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja dodatkowa produktów dostawcy - płyty DVD, B. R. / nowości i tytuły katalogowe na stockach z umieszczonym logo dostawcy oraz w postaci zgrupowanej ekspozycji z umieszczeniem logo dostawcy, w okresie od 1 października do 19 grudnia 2011 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.057 zł netto (k. 1338-1339 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 30 września 2011 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 grudnia 2011 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.300,11 zł (k. 1340 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1337 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 10 listopada 2011 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była reklama produktu dostawcy w gazetce MM w okresie listopada 2011 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 100 zł netto (k. 1342-1343 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 10 listopada 2011 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 21 grudnia 2011 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 123 zł (k. 1344 - gazetka reklamowa; k. 1341 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 10 listopada 2011 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja dodatkowa świąteczna produktów dostawcy - płyty DVD, B. R. z katalogu, na standach z logo, w okresie od 15 listopada do 20 grudnia 2011 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.000 zł netto (k. 1334-1335 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 10 listopada 2011 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 grudnia 2011 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.230 zł (k. 1336 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1333 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 3 stycznia 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja dodatkowa produktów dostawcy - płyty DVD, B. R. / nowości i tytułu katalogowe na standach z logo, w okresie od 4 stycznia do 31 marca 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.780 zł netto (k. 1272-1273 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 3 stycznia 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 18 kwietnia 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 2.189,40 zł (k. 1274 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1271 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 6 marca 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja dodatkowa świąteczna produktów dostawcy - płyty DVD na standach z logo, w okresie od 15 marca do 15 kwietnia 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 300 zł netto (k. 1268-1269 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 6 marca 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 18 kwietnia 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 369 zł (k. 1270 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1267 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 29 marca 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja dodatkowa produktów dostawcy (tj. powoda) - płyty DVD, B. R. / nowości i tytuły katalogowe, na stockach z umieszczonym logo dostawcy oraz w postaci zgrupowanej ekspozycji z umieszczeniem logo dostawcy, w okresie od 2 kwietnia do 30 września 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 92 zł netto (k. 1280-1281 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 29 marca 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 22 października 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 133,16 zł (k. 1282 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1279 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 28 września 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja dodatkowa produktów dostawcy (tj. powoda) - płyty DVD, B. R. / nowości i tytuły katalogowe, na stockach z umieszczonym logo dostawcy oraz w postaci zgrupowanej ekspozycji z umieszczeniem logo dostawcy, w okresie od 1 października do 20 grudnia 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.373 zł netto (k. 1252-1253 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 28 września 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 21 grudnia 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.688,79 zł (k. 1254-1255 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1251 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 28 listopada 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja dodatkowa świąteczna produktów dostawcy - płyty DVD, B. R. z katalogu, na standach z logo, w okresie od 1 grudnia do 20 grudnia 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.000 zł netto (k. 1276-1277 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 28 listopada 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 21 grudnia 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.230 zł (k. 1278 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1275 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 4 stycznia 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja dodatkowa produktów dostawcy (tj. powoda) - płyty DVD, B. R. / nowości i tytuły katalogowe, na stockach z umieszczonym logo dostawcy oraz w postaci zgrupowanej ekspozycji z umieszczeniem logo dostawcy, w okresie od 5 stycznia do 31 marca 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 920 zł netto (k. 1159-1160 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 4 stycznia 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 22 kwietnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.131,60 zł (k. 1161 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1158 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 2 kwietnia 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja dodatkowa produktów dostawcy - płyty DVD, B. R. / nowości i tytuły katalogowe, na stockach z umieszczonym logo dostawcy oraz w postaci zgrupowanej ekspozycji z umieszczeniem logo dostawcy, w okresie od 2 kwietnia do 30 czerwca 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 475 zł netto (k. 1163-1164 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 2 kwietnia 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 lipca 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 584,25 zł (k. 1165 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1162 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 30 kwietnia 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była reklama produktu dostawcy w strefie przykasowej, w okresie maju 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.000 zł netto (k. 1284-1285 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 30 kwietnia 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 23 maja 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.230 zł (k. 1286 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1283 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 30 września 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja dodatkowa produktów dostawcy - płyty DVD, B. R. / nowości i tytuły katalogowe, na stockach z umieszczonym logo dostawcy oraz w postaci zgrupowanej ekspozycji z umieszczeniem logo dostawcy, w okresie od 1 października do 20 grudnia 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.388 zł netto (k. 1257-1258 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 30 września 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 20 grudnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.707,24 zł (k. 1259 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1256 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 28 października 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja dodatkowa świąteczna produktów dostawcy - płyty DVD, B. R. z katalogu na standach z logo, w okresie od 15 listopada do 20 grudnia 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.000 zł netto (k. 1261-1262 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 28 października 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 20 grudnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.230 zł (k. 1263 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1260 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 7 stycznia 2014 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. Z. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja dodatkowa produktów dostawcy - płyty DVD, B. R. / nowości i tytuły katalogowe, na stockach z umieszczonym logo dostawcy oraz w postaci zgrupowanej ekspozycji z umieszczeniem logo dostawcy, w okresie od 7 stycznia do 31 marca 2014 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 464 zł netto (k. 1288-1289 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 7 stycznia 2014 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 22 kwietnia 2014 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 570,72 zł (k. 1290-1292 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1287 - faktura VAT nr (...)).

W ramach współpracy z (...) sp. z o.o. C.” sp. k. z siedzibą w W. strona powodowa zawarła z nią 2 listopada 2012 r. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja świąteczna 2012 produktów dostawcy (ekspozycja indywidualna) w okresie listopada 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.000 zł netto (k. 1207 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 2 listopada 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 20 listopada 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.230 zł (k. 1208 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1206 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 3 grudnia 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C.” sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja indywidualna produktów dostawcy w okresie grudnia 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.400 zł netto (k. 1214 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 3 grudnia 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 14 grudnia 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.722 zł (k. 1215 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1213 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 2 listopada 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C.” sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja indywidualna produktów dostawcy w okresie listopada 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 750 zł netto (k. 1265 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 2 listopada 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 25 listopada 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 922,50 zł (k. 1266 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1264 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 2 grudnia 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C.” sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja indywidualna produktów dostawcy w okresie grudnia 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.550 zł netto (k. 1314 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 2 grudnia 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 grudnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.906,50 zł (k. 1266 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1313 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 2 listopada 2011 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C.” sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była reklama produktów dostawcy w postaci Katalogu Świątecznego na standach ruchomych w okresie listopada 2011 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.000 zł netto (k. 1210-1211 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 2 listopada 2011 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 18 listopada 2011 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.230 zł (k. 1212 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1209 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 1 grudnia 2011 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C.” sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy w okresie grudnia 2011 r. w postaci ekspozycji indywidualnych tytułów TIM na wyspie ekspozycyjnej w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.900 zł netto (k. 1217-1218 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 1 grudnia 2011 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 21 grudnia 2011 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 2.337 zł (k. 1219 - dokumentacja zdjęciowa; k. 1216 - faktura VAT nr (...)).

W ramach współpracy z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. strona powodowa zawarła z nią 2 listopada 2011 r. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była reklama produktu dostawcy w gazetce MM K. w okresie listopada 2011 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 100 zł netto (k. 1167 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 2 listopada 2011 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 20 grudnia 2011 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 123 zł (k. 1168-1171 - gazetka reklamowa; k. 1166 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 18 lutego 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była reklama produktów dostawcy w gazetce MM K. w okresie marca 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 250 zł netto (k. 1188 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 18 lutego 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 marca 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 307,50 zł (k. 1189-1193 - gazetka reklamowa; k. 1187 - faktura VAT nr (...)).

Następnie, dnia 1 marca 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była reklama produktów dostawcy w gazetce MM K. w okresie marca 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 200 zł netto (k. 1173 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 1 marca 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 18 kwietnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 246 zł (k. 1174-1178 - gazetka reklamowa; k. 1172 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 24 kwietnia 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była reklama produktu dostawcy na banerze na zewnątrz marketu z logo w okresie maja 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 2.000 zł netto (k. 1179a - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 24 kwietnia 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 18 kwietnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 2.460 zł (k. 1180 - zdjęcie; k. 1179 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 1 września 2011 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów DVD, (...), (...) dostawcy na ekspozytorze z logo w okresie od września do listopada 2011 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.881 zł netto (k. 1225 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 1 września 2011 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 grudnia 2011 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 2.313,63 zł (k. 1226 - zdjęcie; k. 1224 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 2 listopada 2011 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów DVD, (...), (...) Akcja Ś. dostawcy na ekspozytorze z logo w okresie od listopada do grudnia 2011 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 500 zł netto (k. 1185 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 2 listopada 2011 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 20 grudnia 2011 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 615 zł (k. 1186 - zdjęcie; k. 1184 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 2 stycznia 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów DVD, (...), (...) dostawcy na ekspozytorze z logo w okresie od stycznia do marca 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 2.472 zł netto (k. 1237 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 2 stycznia 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 kwietnia 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 3.040,56 zł (k. 1238 - zdjęcie; k. 1236 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 2 kwietnia 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów DVD, (...), (...) dostawcy na ekspozytorze z logo w okresie od kwietnia do września 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.028 zł netto (k. 1228 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 2 kwietnia 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 października 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.264,44 zł (k. 1229 - zdjęcie; k. 1227 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 1 października 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów DVD, (...) dostawcy na ekspozytorze z logo w okresie od października do listopada 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.539 zł netto (k. 1182 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 1 października 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 grudnia 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.892,97 zł (k. 1183 - zdjęcie; k. 1181 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 2 listopada 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów DVD, (...) Akcja Świąteczna dostawcy na ekspozytorze z logo w okresie od listopada do grudnia 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.000 zł netto (k. 1195 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 2 listopada 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 grudnia 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.230 zł (k. 1196 - zdjęcie; k. 1194 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 30 listopada 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów DVD, (...) dostawcy na ekspozytorze z logo w okresie grudnia 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 270 zł netto (k. 1249 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 30 listopada 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 18 stycznia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 332,10 zł (k. 1250 - zdjęcie; k. 1248 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 2 stycznia 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów DVD, (...) dostawcy na ekspozytorze z logo w okresie od stycznia do marca 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.526 zł netto (k. 1234 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 2 stycznia 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 18 kwietnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.876,98 zł (k. 1235 - zdjęcie; k. 1233 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 2 kwietnia 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów DVD, (...) dostawcy na ekspozytorze z logo w okresie od kwietnia do czerwca 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 536 zł netto (k. 1204 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 2 kwietnia 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 20 sierpnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 659,28 zł (k. 1205 - zdjęcie; k. 1203 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 1 lipca 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów DVD, (...) dostawcy na ekspozytorze z logo w okresie od lipca do września 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 698 zł netto (k. 1201 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 1 lipca 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 18 października 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 858,54 zł (k. 1202 - zdjęcie; k. 1200 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 1 października 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów DVD, (...) dostawcy na ekspozytorze z logo w okresie od października do grudnia 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.460 zł netto (k. 1246 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 1 października 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 grudnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.795,80 zł (k. 1247 - zdjęcie; k. 1245 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 30 października 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów DVD, (...) Akcja Ś. dostawcy na ekspozytorze z logo w okresie od listopada do grudnia 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 800 zł netto (k. 1240 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 30 października 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 grudnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 984 zł (k. 1241 - zdjęcie; k. 1239 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 2 stycznia 2014 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów DVD, B.-R. - ekspozycja indywidulana z umieszczeniem logo dostawcy w okresie od stycznia do marca 2014 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 805 zł netto (k. 1198 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 2 stycznia 2014 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 22 kwietnia 2014 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 990,15 zł (k. 1199 - zdjęcie; k. 1197 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 15 listopada 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była reklama produktu dostawcy na plakatach w strefie przykasowej z logo w okresie grudnia 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 500 zł netto (k. 1243 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 15 listopada 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 20 grudnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 615 zł (k. 1244 - zdjęcie; k. 1242 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 28 kwietnia 2014 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. K. I sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była reklama produktu dostawcy na plakatach w strefie przykasowej w okresie maja 2014 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 250 zł netto (k. 1231 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 28 kwietnia 2014 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 18 czerwca 2014 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 307,50 zł (k. 1232 - zdjęcie; k. 1230 - faktura VAT nr (...)).

W ramach współpracy z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością R. sp. k. z siedzibą w W. strona powodowa zawarła z nią 1 października 2012 r. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja indywidualna z umieszczeniem logo dostawcy w okresie od listopada do grudnia 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 500 zł netto (k. 1221-1222 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 1 października 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 grudnia 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 615 zł (k. 1223 - zdjęcie; k. 1220 - faktura VAT nr (...)).

W ramach współpracy z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. strona powodowa zawarła z nią 28 września 2011 r. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na terenie marketu w okresie od 1 października do 31 grudnia 2011 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 2.782 zł netto (k. 1357 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 28 września 2011 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 20 grudnia 2011 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 3.421,86 zł (k. 1358 - zdjęcie; k. 1356 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 10 października 2011 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów dostawcy na terenie marketu (ekspozycja przykasowa) w okresie od 15 października do 31 grudnia 2011 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 500 zł netto (k. 1360-1361 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 10 października 2011 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 grudnia 2011 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 615 zł (k. 1362 - zdjęcie; k. 1359 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 28 października 2011 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na terenie marketu (na wyspie ekspozycyjnej) w okresie od 1 listopada do 31 grudnia 2011 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.000 zł netto (k. 1367 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 28 października 2011 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 grudnia 2011 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.230 zł (k. 1368 - zdjęcie; k. 1366 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 4 listopada 2011 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była reklama produktów dostawcy w gazetce reklamowej MM C. z 17 listopada 2011 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 100 zł netto (k. 1377 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 4 listopada 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 16 grudnia 2011 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 123 zł (k. 1378-1381 - gazetka reklamowa; k. 1376 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 1 grudnia 2011 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była reklama produktów dostawcy na banerach w mieście w okresie od 10 grudnia do 31 grudnia 2011 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 800 zł netto (k. 1364 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 1 grudnia 2011 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 grudnia 2011 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 984 zł (k. 1365 - zdjęcie; k. 1363 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 4 stycznia 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na terenie marketu (na stoisku dostawcy obsługiwanym przez personel marketu) w okresie od 6 stycznia do 31 marca 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.488 zł netto (k. 1374-1375 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 4 stycznia 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 18 kwietnia 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.830,24 zł (k. 1373 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 4 kwietnia 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów dostawcy na terenie marketu (ekspozycja indywidualna z umieszczeniem logo dostawcy) w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.000 zł netto (k. 1425-1426 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 4 kwietnia 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 maja 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.230 zł (k. 1427 - zdjęcie; k. 1424 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 24 maja 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów dostawcy na terenie marketu w zamian za wynagrodzenie w wysokości 500 zł netto (k. 1353-1354 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 24 maja 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 14 czerwca 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 615 zł (k. 1355 - zdjęcie; k. 1352 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 23 czerwca 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na terenie marketu w okresie od 1 lipca do 30 września 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 397 zł netto (k. 1346-1347 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 23 czerwca 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 października 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 488,31 zł (k. 1345 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 23 września 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na terenie marketu (na stoisku dostawcy obsługiwanym przez personel marketu) w okresie od 1 października do 31 grudnia 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 3.000 zł netto (k. 1402-1403 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 23 września 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 24 grudnia 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 3.690 zł (k. 1401 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 2 października 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na terenie marketu (na wyspie ekspozycyjnej) w okresie od 17 października do 31 października 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 300 zł netto (k. 1370-1371 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 2 października 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 19 listopada 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 369 zł (k. 1372 - zdjęcie; k. 1369 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 25 października 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na terenie marketu (na wyspie ekspozycyjnej) w okresie od 1 listopada do 31 grudnia 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.000 zł netto (k. 1417-1418 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 25 października 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 21 grudnia 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.230 zł (k. 1419 - zdjęcie; k. 1416 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 3 grudnia 2012 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była reklama produktów dostawcy w gazetce reklamowej MM C. z 20 grudnia 2012 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 150 zł netto (k. 1421-1422 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 3 grudnia 2012 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 21 grudnia 2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 184,50 zł (k. 1423 - gazetka reklamowa; k. 1420 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 9 stycznia 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na terenie marketu (na stoisku dostawcy obsługiwanym przez personel marketu) w okresie od 15 stycznia do 31 marca 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 907 zł netto (k. 1405-1406 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 9 stycznia 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 16 kwietnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.115,61 zł (k. 1404 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 12 stycznia 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na wyspie ekspozycyjnej w okresie od 15 stycznia do 29 stycznia 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 150 zł netto (k. 1349-1350 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 12 stycznia 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 15 lutego 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 184,50 zł (k. 1351 - zdjęcie; k. 1348 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 15 marca 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była reklama produktów dostawcy w gazetce reklamowej MM C. z 22 marca 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 100 zł netto (k. 1383-1384 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 15 marca 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 16 kwietnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 123 zł (k. 1385-1389 - gazetka reklamowa; k. 1382 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 15 marca 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była ekspozycja produktów dostawcy na terenie marketu w okresie od 16 marca do 31 marca 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 500 zł netto (k. 1408-1409 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 15 marca 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 16 kwietnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 615 zł (k. 1410 - zdjęcie; k. 1407 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 12 września 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na terenie marketu (na wyspie ekspozycyjnej) w okresie od 1 listopada do 20 listopada 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 100 zł netto (k. 1391-1392 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 12 września 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 21 listopada 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 123 zł (k. 1393 - zdjęcie; k. 1390 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 25 września 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na terenie marketu (na stoisku dostawcy obsługiwanym przez personel marketu) w okresie od 1 października do 31 grudnia 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.784 zł netto (k. 1433-1434 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 25 września 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 18 grudnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 2.194,32 zł (k. 1432 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 31 października 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na terenie marketu (na wyspie ekspozycyjnej) w okresie listopada 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 200 zł netto (k. 1395-1396 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 31 października 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 21 listopada 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 246 zł (k. 1400 - zdjęcie; k. 1394 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 13 listopada 2013 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na terenie marketu (na wyspie ekspozycyjnej) w okresie od 17 listopada do 31 grudnia 2013 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 750 zł netto (k. 1398-1399 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 13 listopada 2013 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 18 grudnia 2013 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 922,50 zł (k. 1400 - zdjęcie; k. 1397 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 6 stycznia 2014 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na terenie marketu (na stoisku dostawcy obsługiwanym przez personel marketu) w okresie od 8 stycznia do 31 marca 2014 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 1.207 zł netto (k. 1429-1431 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 6 stycznia 2014 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 18 kwietnia 2014 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 1.484,61 zł (k. 1428 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 23 marca 2014 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była promocja produktów dostawcy na terenie marketu (na stoisku dostawcy obsługiwanym przez personel marketu) w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca 2014 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 485 zł netto (k. 1412-1414 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 23 marca 2014 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 14 sierpnia 2014 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 596,55 zł (k. 1415 - zdjęcie; k. 1411 - faktura VAT nr (...)).

Dnia 1 maja 2014 r. spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. C. sp. k. z siedzibą w W. porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, którego przedmiotem była reklama produktu dostawcy w gazetce MM C. w okresie od 16 maja 2014 r. w zamian za wynagrodzenie w wysokości 200 zł netto (k. 1294-1296 - porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego z dnia 1 maja 2014 r.). Usługa została wykonana przez pozwanego, który z tego tytułu wystawił 22 maja 2014 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę brutto 246 zł (k. 1297-1312 - gazetka reklamowa; k. 1293 - faktura VAT nr (...)).

Uzupełniających ustaleń faktycznych Sąd Apelacyjny dokonał w pierwszym rzędzie w oparciu o zeznania świadków M. S., A. P., A. C., R. M. i J. M., a także częściowo w oparciu o zeznania przesłuchanego w charakterze reprezentanta strony powodowej M. T.. Zeznania ww. świadków Sąd II instancji ocenił jako wiarygodne, tak jak i Sąd Okręgowy, której to oceny powód nie podważał w apelacji. Zauważyć należało, że wszyscy świadkowie, z wyjątkiem A. C., brali bezpośrednio udział w negocjowaniu umów zawieranych na poziomie poszczególnych sklepów przybierających postać porozumień dotyczących wspólnych przedsięwzięć promocyjnych. W świetle zeznań ww. świadków dobrowolność ich zawierania przez strony, jak i wpływ obu kontrahentów na treść umów, nie budziły wątpliwości. Świadek M. S. wprost zeznała, że handel mógł być prowadzony bez dodatkowych ekspozycji i do powodowi zależało na tych dodatkowych ekspozycjach. Potwierdzili to także w swoich zeznaniach świadek A. P. („dostawca mógł nie chcieć reklamy”, „produkt do gazetki zazwyczaj proponował dostawca”, „dostawca pytał o możliwość postawienia dodatkowego standu”), świadek A. C. („tego rodzaju akcje (tj. ekspozycje specjalne) nigdy nie były obowiązkowe”, „bez tych dodatkowych akcji też byśmy zamawiali towar od TIM, bo tylko u niego był dostępny”), świadek R. M. („propozycje zawarcia porozumień dotyczących dodatkowych ekspozycji zazwyczaj wychodziły od powoda”), świadek J. M. („współpraca mogła być kontynuowana bez podpisania umów na usługi dodatkowe”). Okoliczności wynikające z zeznań świadków w rzeczywistości potwierdzone zostały zeznaniami M. T., który - co należało podkreślić - sam nie negocjował umów lokalnych, bowiem robił to upoważniony pracownik - M. R.. Przedstawiciel powoda wyraźnie zeznał, że gdyby porozumień w sprawie wspólnych przedsięwzięć promocyjnych nie zawierał, to jego towar byłby eksponowany jedynie w katalogach, „gdzie nie byłoby widać mocnych tytułów”, a to z kolei przekładałoby się na skalę obrotów z poszczególnymi sklepami. M. T. wyraźnie też zeznał, że strony negocjowały wysokość opłat za dodatkowe wspólne przedsięwzięcia promocyjne. Materialnoprawna ocena omawianych porozumień zostanie przedstawiona w dalszej części uzasadnienia przy omawianiu zarzutów dotyczących naruszenia prawa materialnego, tym niemniej już w tym miejscu zauważyć należało, że twierdzenia powoda co do narzuconego charakteru opłat, których zwrotu domaga się w ramach niniejszej sprawy, nie tyle opierały się na obiektywnej analizie zgromadzonego materiału dowodowego, ile na oczekiwaniach powoda co do takiego ukształtowania zasad współpracy, który preferowałby interes ekonomiczny powoda. Strona powodowa wielokrotnie podkreślała, że ona zainteresowana była wyłącznie uzyskaniem zamówienia ze strony pozwanej i sprzedażą na opłacalnym ekonomicznie poziomie. Powód nie był natomiast zainteresowany dodatkowymi usługami, które, co sam jednak faktycznie przyznawał, prowadziły do wzrostu poziomu obrotów. Kwestie te wymagają bliższej analizy przez pryzmat przesłanek czynu nieuczciwej konkurencji stypizowanego w art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k., nie prowadziły jednak do podważenia oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji, który słusznie uznał, że w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie było podstaw do przyjęcia, że usługi i opłaty za nie zostały powodowi narzucone i bez zgody na ich ponoszenie nie mógłby współpracować z pozwanymi.

Zauważyć również należało, że powód był wyłącznych dystrybutorem na Polskę amerykańskiego studia (...), zatem oferowane przez niego produkty były dostępne tylko u niego. Pozycji rynkowej obu podmiotów nie można było zatem porównywać jedynie poprzez zestawienie potencjału ekonomicznego powodowej spółki oraz podmiotów tworzących grupę (...).

Za podstawę do dokonania ustaleń faktycznych Sąd Apelacyjny uznał także materiał zaoferowany przez pozwanych w celu wykazania wykonania usług i zasadności pobrania za nie wynagrodzenia w postaci porozumień dotyczących wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, dokumentacji zdjęciowej obrazującej wykonanie usługi oraz faktur VAT stanowiących podstawę do dokonania wzajemnych rozliczeń w formie kompensat. Dowody te ocenić należało jako wiarygodne. Powód nie kwestionował samego faktu zawarcia ani treści poszczególnych porozumień dotyczących wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego, nie kwestionował także treści faktur. Strona powodowa podważała natomiast wartość dowodową dokumentacji zdjęciowej dołączonej do odpowiedzi na pozew, zarzuty te Sąd II instancji ocenił jednak jako nieuzasadnione. Po pierwsze, powód nie przedstawił żadnych skonkretyzowanych zarzutów wobec dołączonych przez pozwanych zdjęć obrazujących wykonanie poszczególnych usług. Po drugie, zauważyć należało, że zgodnie z postanowieniami zawartych przez strony porozumień, zdjęcia stanowiły załącznik do wystawianej przez market faktury. Strona powodowa otrzymywała zatem w toku współpracy przedmiotowe zdjęcia i nie wykazała, aby kiedykolwiek zakwestionowała, iż przedstawiają one ekspozycje, czy też inne postaci działań promocyjnych, na których wykonanie zawarte zostały porozumienia. Zakwestionowanie tych zdjęć dopiero w toku sporu sądowego ocenić należało jako niewiarygodne, dokonane wyłącznie na potrzeby niniejszej sprawy. Po trzecie, strona pozwana zaoferowała także zeznania świadków, pracowników poszczególnych marketów, którzy jednoznacznie potwierdzili okoliczność realizowania na rzecz powoda różnorodnych usług o charakterze promocyjno-marketingowym. Z istoty rzeczy zeznania te operowały na pewnym poziomie ogólności, jednakże w połączeniu z pozostałym zaoferowanym przez pozwanych materiałem dowodowym pozwalały Sądowi na dokonanie ustalenia, iż pozwani wykonali usługi określone w porozumieniach dotyczących wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego. Zarzuty apelacji kwestionujące rzeczywiste wykonanie usług ocenić zatem należało jako nieuzasadnione. Pozostałe kwestie podniesione przez powoda w ramach zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. odnosiły się już w zasadzie do kwestii materialnoprawnych, związanych przede wszystkim z wykładnią i zastosowaniem art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k.

Przechodząc do oceny zarzutów apelacji dotyczących naruszenia przepisów prawa materialnego, w pierwszym rzędzie stwierdzić należało, iż trafnie strona powodowa zarzuciła Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 20 u.z.n.k. poprzez uwzględnienie zarzutu przedawnienia w odniesieniu do żądania zwrotu należności skompensowanych z wierzytelnościami objętymi fakturami VAT nr (...). Sąd I instancji wadliwie przyjął, że bieg 3-letniego terminu przedawnienia roszczeń z tytułu czynów nieuczciwej konkurencji, o którym mowa w art. 20 u.z.n.k., liczyć należało od terminów płatności wynikających z ww. faktur. Do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji i początku biegu terminu przedawnienia dochodziło z chwilą skompensowania przez pozwanych należności wynikających z ww. faktur z wierzytelnościami powoda o zapłatę ceny za dostarczony towar. Najwcześniejsza kompensata miała miejsce 11 maja 2012 r., zatem powód składając pozew 11 maja 2015 r. uczynił to w ostatnim dniu przed upływem terminu przedawnienia (art. 112 k.c. w zw. z art. 20 ust. 1 u.z.n.k.). Uchybienie powyższe nie wpłynęło jednak ostatecznie na wynik sprawy, bowiem wyrok Sądu Okręgowego odpowiada prawu.

Przechodząc do meritum apelacji, zauważyć należało, że powód wywodził swoje roszczenie z art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k., który stanowi, że czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku przez pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży. Strona powodowa zarzuciła Sądowi I instancji niezastosowanie powyższego przepisu do pobieranych przez pozwanych opłat i w konsekwencji nieuwzględnienie roszczenia wynikającego z art. 18 ust. 1 pkt 5 u.z.n.k. Apelujący zarzucił nadto niezastosowanie art. 3 ust. 1 u.z.n.k.

Art. 15 u.z.n.k. odnosi się do stypizowanego deliktu nieuczciwej konkurencji polegającego na utrudnianiu innym przedsiębiorcom dostępu do rynku. Na gruncie tego przepisu „dostęp do rynku” należy rozumieć szeroko, tj. jako swobodę wejścia na rynek, wyjścia z niego, a przede wszystkim uczestniczenia w nim poprzez oferowanie swoich towarów i usług. Innymi słowy chodzi o możliwość prowadzenia działalności gospodarczej, a sam termin rynek na gruncie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji ma autonomiczne znaczenie i powinien być utożsamiany z pojęciem obrotu gospodarczego, tj. miejscem, gdzie dokonuje się wymiana dóbr i usług. Innymi słowy nie zachodzi potrzeba odwoływania się do definicji rynku właściwego wskazanej w art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t. jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 229 ze zm.) i wyznaczania takiego rynku, bowiem chodzi o rynek wykreowany pomiędzy konkretnymi stronami - w przypadku takim jak niniejszy, stronami transakcji handlowej. Nadto, należy mieć na względzie, że działania konkurencyjne jednych przedsiębiorców ze swojej istoty mogą negatywnie wpływać na szanse powodzenia rynkowego innych przedsiębiorców, a nawet prowadzić do całkowitego ich wyparcia z rynku. Wręcz istotą i celem konkurencji gospodarczej jest, aby poprzez podwyższanie jakości swojej oferty oraz konkurencyjne ceny, odebrać konkurentom gospodarczym ich klientów. Sprzeczne natomiast z istotą konkurencji jest dopiero takie działanie, które uniemożliwia innym przedsiębiorcom rynkową konfrontację oferowanych przez nich towarów i świadczonych usług w zakresie najistotniejszych parametrów decydujących o konkurencyjności oferty, tj. przede wszystkim ceny i jakości towarów i usług, w wyniku czego swoboda podejmowania i prowadzenia przez nich działalności gospodarczej podlega ograniczeniu. W konsekwencji uznać należy, że nie każde utrudnienie dostępu do rynku stanowi naruszenie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ale tylko takie, w których występują elementy nieuczciwości zakłócającej dozwoloną rywalizację rynkową. Ten aspekt sprawy pozostaje w związku ze stosowaniem ogólnych przesłanek czynu nieuczciwej konkurencji określonych w klauzuli generalnej zawartej w art. 3 ust. 1 u.z.n.k.

Przepis art. 15 ust. 1 pkt 1-5 u.z.n.k. został skonstruowany w sposób nieprecyzyjny i jego wykładnia nasuwa szereg wątpliwości. Przepis ten określa czyn nieuczciwej konkurencji polegający na utrudnianiu innym przedsiębiorcom dostępu do rynku oraz w sposób przykładowy wskazuje na określone postaci popełnienia tego czynu („ w szczególności przez”). Owa egzemplifikacja nieuczciwych form utrudniania dostępu do rynku dokonana przez samego ustawodawcę winna być rozumiana w ten sposób, że w przypadku wykazania, że ustawowo stypizowane zachowanie miało miejsce (jedna z postaci określonych w pkt 1-5 art. 15 ust. 1 u.z.n.k.) zbędne jest już wykazywanie okoliczności, że utrudnienie dostępu do rynku nastąpiło. Skoro bowiem zaistniała nieuczciwa forma utrudnienia dostępu do rynku, to tym samym doszło i do samego utrudnienia dostępu do rynku. W orzecznictwie wskazuje się przy tym, że utrudnianie dostępu do rynku stanowi nazwany, określony przez samego ustawodawcę czyn nieuczciwej konkurencji, a nie materialnoprawną przesłankę, której wykazanie miałoby dopiero przesądzać o wystąpieniu czynu ( por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2015 r., III CSK 244/14, LEX nr 1648184, z dnia 14 października 2016 r, I CSK 651/15, LEX nr 2151399 oraz z dnia 21 marca 2017 r., I CSK 303/16, LEX nr 2312481). Przedmiotowy przepis nie ustanawia przy tym żadnych domniemań prawnych, przede wszystkim utrudniania dostępu do rynku i nie stanowi podstawy do przerzucania ciężaru dowodu na pozwanego ( tak też Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 16 października 2014 r., SK 20/12). Zatem, to na stronie, która kwestionuje treść zawartej umowy spoczywa obowiązek wykazania, że wykroczyła ona poza zasadę swobody umów (art. 353 ¹ k.c.) i w sposób nieuczciwy doprowadziła do utrudnienia dostępu do rynku, np. poprzez zachowania przykładowo określone w art. 15 ust. 1 pkt 1-5 u.z.n.k.

Powyższe oznacza, że to powoda obciąża obowiązek wykazania okoliczności pobierania przez pozwanego innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży, a skuteczne udowodnienie tej okoliczności jest równoznaczne z wykazaniem utrudnienia dostępu do rynku. Strona powodowa nie ma zatem obowiązku oddzielnego, samodzielnego wykazywania tej okoliczności i w tym zakresie należało zgodzić się z prezentowanym przez nią stanowiskiem.

Przy odczytywaniu znaczenia art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. należy mieć na względzie okoliczność, że formą czynu nieuczciwej konkurencji polegającego na utrudnieniu dostępu do rynku jest pobieranie opłat za samo przyjęcie towaru do sprzedaży. Opłaty te nie mogą mieć charakteru marży handlowej, która stanowi różnicę między ceną płaconą przez kupującego a ceną uprzednio zapłaconą przez przedsiębiorcę, wynikającą z kosztów i zysku przedsiębiorcy ( vide obowiązujący w okresie objętym sporem art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach, definiujący marżę handlową). Odwołanie się w przedmiotowym przepisie do pojęcia marży handlowej nie jest jasne, bowiem niewątpliwie sieć handlowa nie pobiera marży od dostawcy, ale od ostatecznych odbiorców sprzedawanych towarów, tj. konsumentów, doliczając ją do ceny oferowanych towarów, aby osiągnąć zysk. Art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. nie może być zatem rozumiany dosłownie i konieczna jest jego wykładnia funkcjonalna, odwołująca się do jego ratio legis. W ocenie Sądu Apelacyjnego należy go odczytywać w ten sposób, że nabywca towarów winien realizować swój zysk jedynie poprzez odpowiednie kształtowanie cen, w tym marż (w te ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie ingeruje), a pobranie jakichkolwiek innych opłat „za przyjęcie towaru do sprzedaży” zwiększających zyskowność realizowanej transakcji mającej za przedmiot dostarczane towary - nieobjętych już marżą - stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.

Podsumowując powyższe rozważania i odnosząc je do okoliczności niniejszej sprawy wskazać należało, że fakt, iż w relacji dostawca (sprzedawca) - nabywca (kupujący) miały miejsce rozliczenia pieniężne innego rodzaju, niż dotyczące samej dostawy (sprzedaży) towaru, nie rodzi jakiegokolwiek domniemania, że doszło do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji polegającego na utrudnieniu dostępu do rynku w formie wskazanej w art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. Zgodnie z ogólną regułą wynikającą z art. 6 k.c., to powód musi udowodnić, że pobrane od niego opłaty były pozamarżowymi opłatami za przyjęcie towaru do sprzedaży. Wnioski powyższe należy jeszcze uzupełnić o wskazanie, że nie każde utrudnienie dostępu do rynku jest deliktem nieuczciwej konkurencji, ale jedynie takie, które ma charakter nieuczciwy. Zatem powód musi także wykazać, że działania pozwanego były sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami i zagrażały lub naruszały jego interes lub interesy klientów. Klauzula generalna zawarta w art. 3 ust. 1 u.z.n.k. pełni również funkcję korygującą, która znajduje zastosowanie wówczas, gdy dane postępowanie formalnie spełnia przesłanki deliktu stypizowanego w części szczególnej ustawy, ale jednocześnie nie realizuje przesłanek określonych w art. 3 ust. 1 ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2002 r., III CKN 271/01, OSNC 2004/2/26).

Przeprowadzone dotychczas rozważania natury ogólnej prowadziły do wniosku, że podstawowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miało ustalenie, czy kwoty, które powód uiszczał na rzecz pozwanego miały charakter niedozwolonych opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży, czy też stanowiły one wzajemne świadczenia pieniężne dostawcy z tytułu usług, które na jego rzecz i w jego interesie spełnił nabywca. Nadto rozważenia wymagała kwestia zgodności postępowania strony pozwanej z prawem i dobrymi obyczajami oraz wpływu tego postępowania na interesy przedsiębiorców lub klientów.

Na wstępie tej części rozważań podkreślenia wymagało, że art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. wprowadzając zakaz pobierania innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży niewątpliwie ogranicza zakres swobody stron umowy układających wiążący je stosunek prawny. Art. 353 ¹ k.c., statuujący zasadę swobody umów, nie może zatem stanowić uzasadnienia zamieszczania w umowie postanowień naruszających przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Ani treść ani cel umowy nie mogą pozostawać w sprzeczności z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa oraz zasadami współżycia społecznego. Niezależnie od powyższego, nie budzi jednocześnie wątpliwości, że art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. nie stoi na przeszkodzie w nawiązywaniu relacji umownych pomiędzy dostawcą a nabywcą, z których będzie wynikał obowiązek świadczeń pieniężnych ze strony dostawcy. Obowiązek ten może wynikać z faktu świadczenia przez sieć handlową usług na rzecz i w interesie dostawcy, w takiej bowiem sytuacji opłaty nie są pobierane za przyjęcie towaru do sprzedaży, ale stanowią wynagrodzenie za wykonane przez sklep wielkopowierzchniowy usługi, tj. stanowią spełnienie wzajemnego świadczenia przez dostawcę. Należy jednak podkreślić, że usługi świadczone przez sieć handlową nie mogą być związane z samym przyjęciem towaru dostawcy w celu jego dalszej odsprzedaży. W przeciwnym wypadku dostawcy zmuszeni zostaliby albo do opłacania samego dostępu do rynku (możliwość oferowania swoich produktów ich odbiorcom) albo do współfinansowania kosztów działalności gospodarczej sieci, która polega przecież na oferowaniu towarów nabywcom końcowym (konsumentom). Pierwsza z ww. sytuacji byłaby wprost sprzeczna z treścią art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k., druga zaś z celem, który przyświecał wprowadzeniu powyższej regulacji do polskiego systemu prawnego.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, po pierwsze stwierdzić należało, że przeprowadzone dowody prowadziły do wniosku, że porozumienia lokalne w sprawie wspólnych przedsięwzięć promocyjnych zawierane były w sposób dobrowolny, a ich treść ustalana była przez obu kontrahentów. Sprawy te szczegółowo omówione zostały przy ocenie zarzutów apelacji dotyczących naruszenia przepisów postępowania i w tym miejscu należało jedynie odwołać się do tych rozważań.

Kwestia powyższa, jakkolwiek nie przesądzała jeszcze sposobu rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, to niewątpliwie odgrywała istotną rolę, bowiem delikt stypizowany w art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. dotyczy działania polegającego na nieuczciwym utrudnianiu dostępu do rynku, które jest wymierzone w interes przedsiębiorcy lub klienta (art. 15 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 3 ust. 1 u.z.n.k.), a znamion takich niewątpliwie trudno jest się dopatrzeć w sytuacji, gdy swobodnie kontraktujące strony, poprzez negocjacje, ustalają treść umowy, w której dostawca godzi się na świadczenia pieniężne w zamian za usługi nabywcy jego towarów, które ocenia jako korzystne dla siebie. Okoliczność, czy opłaty zostały narzucone, czy też są rezultatem swobodnych negocjacji, należy zatem do istotnych okoliczności, które należy wziąć pod uwagę przy dokonywaniu oceny, czy doszło do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji określonego w art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k.

Po drugie, to czy w danym przypadku miało miejsce pobranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży, czy też zawarcie umów, w ramach których nabywca otrzymuje wynagrodzenie za świadczone rzeczywiście na rzecz i w interesie dostawcy usługi, jest zawsze kwestią okoliczności faktycznych konkretnego przypadku. Należy unikać w tym względzie czynienia uogólnień, czy też tworzenia uniwersalnych zasad, w oparciu o które, w każdym przypadku możliwe byłoby rozgraniczenie dozwolonej prawnie relacji umownej (mieszczącej się w granicach swobody umów zakreślonych w art. 353 ¹ k.c.) od stanowiącej już czyn nieuczciwej konkurencji. Ostateczny wniosek powinien być rezultatem całościowej oceny relacji łączącej strony.

W niniejszej sprawie pozwane spółki obciążył powoda szeregiem faktur, które wystawione zostały w związku z wykonaniem różnego rodzaju czynności wykonanych na podstawie porozumień dotyczących wspólnych przedsięwzięć promocyjnych. Usługi polegały na dodatkowej, tj. poza katalogami, indywidualnej ekspozycji towarów powoda wraz z jego logo na terenie poszczególnych marketów przez ściśle określony czas, np. na standach, wyspach ekspozycyjnych, multimedialnych ekspozytorach, reklamie w formie plakatów umieszczonych w strefie przykasowej, reklamie poszczególnych produktów w gazetkach promocyjnych i katalogach, reklamie na budynku, w którym znajdował się sklep w postaci bilbordów (banerów reklamowych). Każde porozumienie dokładnie opisywało rodzaj usługi, którą zobowiązywał się wykonać sklep, okres jej trwania, a także konkretne wynagrodzenie, które zobowiązywała się zapłacić powodowa spółka.

Zawierane przez powoda i pozwane spółki porozumienia dotyczące wspólnych przedsięwzięć promocyjnych miały charakter umów o świadczenie usług. Konstrukcyjnie były to umowy wzajemne, w których świadczenia obu stron powinny stanowić swoje odpowiedniki (art. 487 § 2 k.c.). Nie jest konieczne, aby wzajemne świadczenia były względem siebie dokładnie obiektywnie równoważne (ekwiwalentne), powinna natomiast zostać zachowana ich odpowiedniość ( np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2004 r., V CK 670/03, OSNC 2005/9/162).

Umowa wzajemna wymaga tego, aby kontrahent w zamian za swoje świadczenie (tu: świadczenie pieniężne) otrzymał świadczenie, które zaspokajałoby jego realny interes. W ocenie Sądu Apelacyjnego, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, tak właśnie było w przypadku usług wynikających z porozumień dotyczących wspólnych przedsięwzięć promocyjnych.

W pierwszym rzędzie zauważyć należało, że strony nie zawierały wyłącznie pojedynczych transakcji sprzedaży, łączyły je bowiem umowy o współpracy przewidujące współdziałanie pomiędzy powodem a spółkami z grupy (...) w dłuższym horyzoncie czasowym. Nawiązując współpracę z pozwanymi i zawierając z nimi umowy regulujące w sposób podstawowy zasady tej współpracy, powód liczył na to, że pozwani będą systematycznie nabywać znajdujące się w jego ofercie produkty i że wolumen sprzedaży będzie rósł. Poprzez ww. umowy strona powodowa uzyskiwał zatem dostęp do istotnego dla siebie rynku zbytu znajdujących się w jej ofercie produktów. Było też dla obu stron jasne, że pozwani nie kupowali towarów od powoda na własne potrzeby, ale w celu dalszej odsprzedaży swoim klientom.

W świetle powyższego należało szerzej spojrzeć na relacje gospodarcze, jakie ukształtowały się między stronami, bowiem większa i szybsza sprzedaż przez pozwanych towaru zakupionego wcześniej od powoda mogła być również korzystna dla dostawcy, bowiem mógł on liczyć na to, że sieć handlowa złoży u niego kolejne zamówienia. Prowadziło to do dwóch wniosków. Po pierwsze, nawet jeżeli poszczególne przedsięwzięcia promocyjne odnosiły się do towarów nabytych już przez pozwanych, tj. których własność przeszła na pozwane spółki, to nie przesądzało to samo w sobie, że te przedsięwzięcia nie były podejmowane także w interesie powoda. Jak już była o tym mowa, dzięki szybszej sprzedaży nabytych od powoda produktów, spółka (...) mogła liczyć na to, że pozwani złożą kolejne zamówienia na te produkty, co niewątpliwie byłoby korzystne dla strony powodowej. Po drugie, analogicznie, okoliczność, że poszczególne przedsięwzięcia promocyjne przynosiły korzyści pozwanym, nie oznaczało, że takich korzyści nie odnosiła też strona powodowa.

Nadto, w ocenie Sądu Apelacyjnego, wbrew odmiennemu stanowisku apelującego, poszczególne przedsięwzięcia promocyjne wykraczały poza standardowe czynności podejmowane przez sklepy w celu sprzedaży znajdujących się w ich ofercie towarów. Sam powód wskazywał, że gdyby nie dodatkowe przedsięwzięcia promocyjne, to jego produkty znalazłyby się jedynie w tzw. katalogach i byłyby sprzedawane w pojedynczych egzemplarzach. Dodatkowe formy ekspozycji oraz reklamy towarów pochodzących od strony powodowej zmierzały do zainteresowania klientów tymi towarami i z punktu widzenia spółki (...) prowadziły do zwiększenia poziomu zamówień i obrotów między stronami. Akcje te niewątpliwie zatem miały wymierny, pozytywny efekt także dla strony powodowej.

Powód podnosił, że był wyłącznie zainteresowany uzyskaniem zamówień od pozwanych i sprzedażą na satysfakcjonującym go poziomie, natomiast nie był zainteresowany żadnymi usługami promocyjno-reklamowymi ze strony pozwanych. Twierdzenia te świadczyły jednak jedynie o tym, że preferowany przez powoda model współpracy był inny niż ten, na który wyraził zgodę podpisując zarówno umowy na poziomie centralnym, jak i poszczególne porozumienia dotyczące wspólnych przedsięwzięć promocyjnych. Same oczekiwania powoda nie świadczyły jeszcze o tym, że opłaty za usługi, które zostały pobrane przez pozwane spółki od strony powodowej, stanowiły czyn nieuczciwej konkurencji stypizowany w art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. Formułując swoje oczekiwania powód nie uwględnił też charakteru prawnego relacji, która ukształtowała się między stronami sporu, a która nie sprowadzała się do pojedynczej transakcji sprzedaży, ale współpracy stron, w której obie powinny być zainteresowane osiągnieciem jak najwyższych obrotów, a co łączyło się także z promowaniem produktów powoda wśród ostatecznych nabywców (konsumentów) oraz zachęcaniem do nabycia tych produktów.

Zauważyć należało, że każdorazowe porozumienie dotyczące wspólnego przedsięwzięcia promocyjnego dotyczyło ściśle określonej akcji promocyjnej bądź reklamowej i poza samą formą tej akcji strony ustalały także wynagrodzenie, co potwierdził w swoich zeznaniach M. T.. Strona powodowa nie wykazała w niniejszym procesie, aby usługi i wynagrodzenie za nie były całkowicie nieekwiwalentne i w rzeczywistości pod postacią takiego wynagrodzenia ukryta została opłata za przyjęcie towaru do sprzedaży.

Podsumowując, w ocenie Sądu Apelacyjnego nie było podstaw do przyjęcia, że w sytuacji, kiedy w drodze swobodnych negocjacji dochodzi do zawarcia pomiędzy dostawcą a odbiorcą umowy, która precyzyjnie określa przedmiot usługi promocyjno-reklamowej oraz wysokość wynagrodzenia, to popełniony zostaje czyn nieuczciwej konkurencji polegający na pobraniu innej niż marża handlowa opłaty za przyjęcie towaru do sprzedaży. W takiej sytuacji pozwany spełnia na rzecz powoda wzajemne świadczenie, a nie popełnia delikt z art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. Przedmiotowy przepis nie powinien stanowić podstawy do wstecznego podważania umów, które jedna ze stron po zakończeniu współpracy zaczęła uznawać za ekonomicznie niekorzystne dla siebie. Taka ocena powinna być dokonywana przez strony przed zawarciem umowy. Podkreślić należy, że funkcją art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. jest ochrona przedsiębiorców przed utrudnianiem im dostępu do rynku poprzez pobieranie opłat za samo przyjęcie towaru do sprzedaży, tj. za umożliwienie zawarcia umowy z przedsiębiorcami, którzy dostęp do rynku właśnie umożliwiają. Stawiania barier finansowych ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji niewątpliwie zabrania, nie uniemożliwia jednak sieciom handlowym prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o model uwzględniający specyfikę ich działalności, chociażby z racji jej skali i mnogości oferowanych klientom towarów. Dostawcy z kolei powinni prowadzić działalność w oparciu o rachunek ekonomiczny i kierować się nim również nawiązując i utrzymując współpracę z sieciami handlowymi, w tym zawierając różnego rodzaju umowy regulujące sposób wzajemnego współdziałania.

Przedstawione powyżej rozważania uzupełnić jeszcze należało o kwestię oceny zachowania stron przez pryzmat klauzuli generalnej czynu nieuczciwej konkurencji (art. 3 ust. 1 u.z.n.k.).

Przede wszystkim przywołać należało wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2008 r., III CSK 23/08, ( OSNC-ZD 2009/1/14), w którym wskazano, że delikt pobierania innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży może przybrać postać, zawieranych obok umowy sprzedaży towaru do sieci handlowej, tzw. porozumień marketingowo-promocyjnych. Zasadnicze znaczenie przy konstruowaniu tego deliktu mają dwa elementy: utrudnienie przedsiębiorcy dostępu do rynku i nieuczciwy charakter takiego utrudnienia (sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami). Sąd Apelacyjny w pełni podziela powyżej przedstawione stanowisko. Jeżeli chodzi o sprawę utrudniania dostępu do rynku, to została ona już przedstawiona we wcześniejszej części uzasadnienia. Obecnie należało odnieść się do elementu nieuczciwości, którym musi charakteryzować się zachowanie pozwanego, aby możliwe było przypisanie mu popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji.

Jak już na to wskazywano, ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie stoi na przeszkodzie nawiązywaniu relacji umownych w ramach których na dostawcę również nałożone zostaną świadczenia o charakterze pieniężnym, np. zapłata wynagrodzenia za świadczone na jego rzecz i w jego interesie usługi. Jak już powyżej była o tym mowa, treść zawartych przez strony porozumień dotyczących wspólnych przedsięwzięć promocyjnych umożliwiała precyzyjne określenie, jakiego rodzaju usługę pozwani zobowiązali się wykonać na rzecz powoda oraz jakie ustalono wynagrodzenie. Przy braku dowodów pozwalających na zakwestionowanie ekwiwalentności pomiędzy powyższymi świadczeniami, jak również uwzględniając dobrowolne zawarcie tych porozumień i wpływ obu kontrahentów na ich treść, uznać należało, że całościowa ocena relacji umownej, jaka ukształtowała się między stronami nie charakteryzowała się nieuczciwością i tym samym nie można było uznać, że narusza dobre obyczaje.

W świetle powyższego przyjąć należało, że nie zasługiwały na podzielenie zarzuty apelacji dotyczące naruszenia art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k., art. 18 ust. 1 pkt 5 u.z.n.k., jak również art. 3 ust. 1 u.z.n.k.

Mając to na względzie, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego - mając na względzie, że powód przegrał sprawę w całości, a także uwzględniając, iż pomiędzy pozwanymi zachodzi współuczestnictwo formalne - Sąd II instancji orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3, art. 99, art. 108 § 1 k.p.c. oraz na podstawie § 2 pkt 2, pkt 4, pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t. jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.).

Anna Szanciło Maciej Dobrzyński Magdalena Sajur-Kordula