Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 21 września 2018 roku G. G. wniósł o zasądzenie od (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 4920 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 4 marca 2017 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu. Powód na podstawie umowy cesji zawartej z poszkodowanym zdarzeniem drogowym, którego sprawca legitymował się umową ubezpieczenia OC z pozwanym, dochodzi niewypłaconego przez ubezpieczyciela odszkodowania, tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Dnia 9 października 2018 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt XI GNc 2666/18) i zasądził kwotę zgodnie z żądaniem.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty, w którym przedmiotowy nakaz zaskarżony został
w całości, pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Zakwestionowała zarówno okres, jak i dobową stawkę najmu. Podniosła, że uszkodzenia pojazdu nie wyłączały go z eksploatacji. Ponadto poszkodowany mógł wynająć pojazd zastępczy od przedsiębiorstwa współpracującego z pozwanym towarzystwem ubezpieczeń, za niższą stawkę. Zakwestionowała legitymację czynną powoda.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 grudnia 2016 roku w wyniku kolizji drogowej doszło do uszkodzenia samochodu (...) o nr rej. (...), którego właścicielem był G. K. (1). Odpowiedzialnym za szkodę był sprawca legitymujący się polisą potwierdzającą zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z (...) Spółką Akcyjną w W.. Po tym zdarzeniu pojazd nie nadawał się do dalszej jazdy (m.in. wystąpiły istotne uszkodzenia drzwi lewych przednich, wiążące się z ryzykiem ich otwarcia podczas jazdy, a nadto kształt kół wskazywał, że mogło dojść do uszkodzenia zawieszenia). Pojazd został odholowany z miejsca zdarzenia w S. na posesję poszkodowanego na terenie Niemiec, gdzie w dniu 13 grudnia 2016 r. odbyły się jego oględziny przez rzeczoznawcę przedstawiciela ubezpieczyciela.

Dowód:
- akta szkody, płyta CD k. 36,

- opinia biegłego sądowego – k. 69-79,
- zeznania świadka G. K. k. 53 - 55.

W związku z niemożnością korzystania z uszkodzonego pojazdu G. K. (1) rozpoczął poszukiwania wypożyczalni samochodów, wyszukując je w Internecie. Poszkodowany wyeliminował niemieckie wypożyczalnie, gdyż w Niemczech można było wynająć auto do 100 euro za dobę. Poszkodowany w tamtym czasie codziennie jeździł na trasie Polska-Niemcy, pokonując min. 200 km, a czasem nawet do 500 km dziennie. (...) wykorzystywał do przewożenia narzędzi geodezyjnych. Po skontaktowaniu się z wieloma wypożyczalniami wybrał ofertę G. G., która była najtańsza i jako jedyna zezwalała na wyjazdy autem za granicę bez dodatkowych opłat i kaucji, również związanych z przekroczeniem dziennego limitu kilometrów.

W dniu 13 grudnia 2016 r. G. K. (1) zawarł z G. G. umowę najmu pojazdu zastępczego marki M. (...) nr rej. (...). Strony ustaliły dobową stawkę najmu na kwotę 250 zł netto. Również w dniu 13 grudnia 2016 r. G. K. (1) zawarł z powodem umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przelał na rzecz powoda swoją wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów najmu w związku z przedmiotową szkodą komunikacyjną.

Poszkodowany poszukiwał warsztatu, który najszybciej zajmie się naprawą jego samochodu, co było utrudnione z uwagi na okres przedświąteczny. W niemieckim (...) zaproponowano mu termin na przyjęcie auta do naprawy na połowę stycznia 2017 r. Poszkodowany znalazł warsztat na terenie Polski, do którego uszkodzone auto kilka dni po zdarzeniu zostało zawiezione na lawecie.

Z pojazdu zastępczego poszkodowany korzystał przez okres od 13 do 29 grudnia 2016 r. i zwrócił go po naprawie własnego auta.

Dowód:

- umowa najmu z dnia 13.12.2016 r. - k. 12;

- umowa cesji z dnia 13.12.2016 r. k. 18;

- oświadczenie poszkodowanego k. 13;

- zeznania świadka G. K. k. 53-55;

- przesłuchanie powoda – k. 98-99.

Dnia 1 lutego 2017 r. powód wystawił na rzecz poszkodowanego fakturę VAT na kwotę 4.920 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego przez okres 16 dni, przy dobowej stawce najmu wynoszącej 250 zł netto.

Dowód:
- faktura VAT k. 17;

- zeznania świadka G. K. k. 53-55;

- przesłuchanie powoda – k. 98-99.

Powód przez swojego pełnomocnika dokonał zgłoszenia wierzytelności wynikającej z faktury VAT ubezpieczycielowi sprawcy zdarzenia, który odmówił przyznania odszkodowania powodowi tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego, podnosząc, że pojazd był jezdny.

Bezsporne, a nadto dowód:

- zgłoszenie szkody – k. 11;

- pełnomocnictwa – k. 19,20;

- pisma pozwanej - k. 14-16.

Wysokość stawek najmu pojazdu porównywalnego do pojazdu uszkodzonego, jak i wynajętego (segment (...)) na rynku lokalnym ze zniesionym wkładem własnym w szkodach i pełnym ubezpieczeniu, bez limitu kilometrów kształtowały się w przedziale 203 - 264 zł doba/netto, a przeciętnie 230 zł/doba netto. Zasadny czas wynajmu przez poszkodowanego samochodu zastępczego trwał od 13 grudnia 2016 r. do dnia 29 grudnia 2016 r.

Dowód:

- pisemna opinia biegłego sądowego W. S. – k. 69-79,

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w zakresie w jakim nie był on bezsporny, Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów, w tym akt szkody zapisanych na płycie CD, zeznań świadka G. K. (1) i pomocniczo na dowodzie z przesłuchania powoda. Sąd w całości dał wiarę tym dowodom, w szczególności brak było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania prawdziwości zeznań ww. świadka, a sposób składania przez niego zeznań i jego spontaniczne reakcje na zadawane pytania wykluczają zdaniem sądu jakiekolwiek konsultacje ich treści ze stroną powodową (czy jej pełnomocnikiem procesowym). W sprawie nie wykazano przy tym, iżby poszkodowany otrzymał od pozwanego ofertę zorganizowania mu auta zastępczego.

Sąd bazował także na pisemnej opinii biegłego sądowego, a przyjęta przez biegłego metodologia wyceny nie budziła zastrzeżeń. Biegły wykonując opinię, oparł się na dostępnym w sprawie materiale dowodowym, w tym na wiarygodnych zeznaniach świadka i w sposób precyzyjny uzasadnił jej treść. W szczególności za biegłym sądowym sąd przyjął, że uszkodzenia po kolizji drogowej uniemożliwiały normalną eksploatację pojazdu i na tej podstawie oparł swoje ustalenia faktyczne, że pojazd nie nadawał się po zdarzeniu do jazdy. Powyższe koresponduje z pozostałym materiałem dowodowym, zwłaszcza z zeznaniami świadka, zgodnie z którymi z uwagi na zakres uszkodzeń pojazd zarówno z miejsca zdarzenia, jak i do warsztatu został odholowany.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Jego podstawę prawną stanowi przepis art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2). Zgodnie natomiast z § 4 art. 822 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Zarzut pozwanej braku legitymacji czynnej powoda nie zasługiwał na uwzględnienie. Zwraca uwagę, że pojawił się on dopiero w toku niniejszego procesu, gdyż podczas postępowania likwidacyjnego legitymacja powoda nie była przez pozwaną kwestionowana, a wynikała ona z przelewu wierzytelności z tytułu odszkodowania, przysługującej G. K. (1) (art. 509 k.c.). W umowie cesji wierzytelności zawartej pomiędzy poszkodowanym a powodem strony precyzyjnie wskazały zbytą na rzecz powoda wierzytelność poszkodowanego, tj. prawo do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w związku z przedmiotową szkodą komunikacyjną. Sąd podziela argumentację prawną wyrażoną w wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy z dnia 23 maja 2019 r., sygnatura akt VIII Ga 94/19. Zgodnie z nim „oczywistym jest, że umowy przelewu zawierane z podmiotami świadczącymi jednocześnie usługi w zakresie najmu pojazdów zastępczych, mają na celu umożliwienie dochodzenia przez wynajmującego roszczeń wobec ubezpieczycieli z pominięciem poszkodowanego”. W niniejszej sprawie nie zachodzą również podstawy do uznania umowy przelewu za nieważną, w szczególności brak jest naruszenia normy wynikającej z art. 510 § 2 k.c.

Dla przyjęcia odpowiedzialności ubezpieczyciela konieczne jest zaistnienie przesłanek odpowiedzialności, a więc zdarzenia, z którym umowa wiąże obowiązek odszkodowawczy, powstania szkody oraz związku przyczynowego między zdarzeniem sprawczym a faktem, z którego szkoda wynika, przy czym zgodnie z art. 361 k.c. powinien to być adekwatny związek przyczynowy.

W rozpoznawanej sprawie niesporny był fakt zawarcia przez sprawcę zdarzenia umowy ubezpieczenia OC z pozwanym i zaistnienie powodującego szkodę zdarzenia, za które odpowiadała osoba ubezpieczona. Pozwana zakwestionowała zasadność, a także wysokość stawki oraz okres najmu pojazdu zastępczego.

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych najem auta zastępczego uzasadniony był z jednej strony charakterem uszkodzeń pojazdu marki (...), które nie pozwalały na poruszanie się tym samochodem w ruchu drogowym, z drugiej strony brakiem innego pojazdu, którym poszkodowany mógł zastąpić uszkodzony pojazd w związku z koniecznością jego naprawy. Co istotne, poszkodowany wykorzystywał samochód do celów zawodowych, m.in. przewożąc w nim narzędzia geodezyjne.

Kwestia zastosowanych stawek najmu jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17 - wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Materiał zgromadzony w sprawie nie dał podstaw do ustalenia, iżby poszkodowany otrzymał ofertę od ubezpieczyciela zorganizowania auta zastępczego, a ciężar wykazania tej okoliczności spoczywał na pozwanej (art. 6 k.c.). Wobec czego nie sposób przypisać poszkodowanemu naruszenia art. 354 § 2 k.c. poprzez podejmowanie działań zmierzających zwiększeniu szkody. Zarzut pozwanej w zakresie zawyżenia przez powoda dobowej stawki najmu okazał się nieuzasadniony. W świetle poczynionych ustaleń stawki dobowe najmu aut zastępczych w klasie D na rynku lokalnym oscylowały w dacie szkody w przedziale 203 - 264 zł doba/netto, a przeciętnie 230 zł/doba netto. Powód zastosował stawkę 250 zł netto, która mieści się we wskazanych granicach.

Sąd nie podzielił także zarzutu pozwanej w przedmiocie uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego i przyjął, iż poszkodowany miał prawo korzystać w tym konkretnym przypadku z auta zastępczego przez cały okres najmu wynoszący 16 dni. Trwający tyle najem przy założeniu, że naprawa miała miejsce w okresie świątecznym w żaden sposób nie jest okresem rażąco zawyżonym, zważywszy że poszkodowany zakończył najem pojazdu zastępczego po naprawie uszkodzonego pojazdu.

Mając powyższe na uwadze, uzasadniony koszt najmu pojazdu zastępczego wynosił 4920 zł stanowiący iloczyn 16 dni najmu oraz dobowej stawki najmu w kwocie 250 zł netto.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 359 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. Termin spełnienia świadczenia przez zakład ubezpieczeń wynika z art. 817 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku; gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe.

Stąd orzeczono jak w punkcie I wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 98 k.p.c. Na koszty poniesione przez powoda w kwocie ogółem 1347 zł złożyły się: opłata sądowa od pozwu – 246 zł, wydatek na wynagrodzenie biegłego – 184 zł pokryty z uiszczonej przez powoda zaliczki w kwocie 800 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego – 900 zł (ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz.U. z 2015 r. poz. 1800).

Na podstawie art. 84 ust. 1 i 2 u.k.s.c. w zw. z art. 80 ust. 1 u.k.s.c. sąd zwrócił powodowi kwotę 616 zł pozostałą z zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego, które zamknęło się w kwocie 984 zł i w pozostałym zakresie zostało w całości pokryte z zaliczki pozwanej, o czym orzeczono w punkcie III sentencji wyroku.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

(...) K. G.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...);

3. (...).