Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 7 listopada 2018 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi
w sprawie z powództwa M. L. przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. o zapłatę kwoty 19.570,00 złotych,
w pkt 1 utrzymał nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia
w Łodzi w dniu 2 lutego 2018 roku w sprawie o sygn. akt XIII GNc 412/18 w mocy
w zakresie kwoty 9.570,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia
30 grudnia 2017 roku do dnia zapłaty oraz kwoty 2.475,00 złotych tytułem kosztów postępowania, w pkt 2 w pozostałym zakresie uchylił nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi w dniu 2 lutego 2018 roku w sprawie o sygn. akt XIII GNc 412/18 i umorzył postępowanie, w pkt 3 zasądził od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na rzecz M. L. kwotę 1.200,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (wyrok - k. 61; uzasadnienie - k. 62 – 64).

Apelację od powyższego orzeczenia złożył pozwany - (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł., zaskarżając je w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi skarżący zarzucił naruszenie:

-

art. 233 kodeksu postępowania cywilnego poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego w postaci faktury VAT Nr (...) z dnia 15 grudnia
2017 roku na kwotę 29.570,00 złotych wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego poprzez ustalenie, że podpis złożony na fakturze jest dowodem
na akceptację wierzytelności z niej wynikającej, a przez to na odbiór robót budowlanych bez zastrzeżeń i ich akceptację bez zastrzeżeń, w sytuacji, gdy podpis złożony na fakturze przez prokurenta spółki jest jedynie dowodem na odbiór dokumentu faktury;

-

art. 485 § 1 i § 2a kodeksu postępowania cywilnego poprzez przyjęcie, że załączone do pozwu przez powoda dokumenty, są wystarczające dla wydania nakazu zapłaty
w postępowaniu nakazowym, podczas gdy ani treść złożonych dokumentów, ani ich charakter nie wskazuje na to, że wierzytelność z nich wynikająca jest bezsporna.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku
w całości przez uchylenie nakazu zapłaty w całości i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda M. L. zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, ustalonych według norm prawem przewidzianych (apelacja - k. 70 – 73).

W odpowiedzi na apelację pozwanego powód wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych (odpowiedź na apelację - k. 100 – 101).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jako niezasadna podlegała oddaleniu.

W ocenie Sądu Okręgowego, zarzuty podniesione przez skarżącego nie zasługują
na uwzględnienie. Rozstrzygnięcie Sądu I instancji pozostaje w zgodzie z poczynionymi w sprawie ustaleniami faktycznymi i koresponduje ze zgromadzonym materiałem dowodowym.
Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy i wyczerpujący przeprowadził postępowanie dowodowe
oraz dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy odniesie się do zarzutów naruszenia prawa procesowego, ponieważ tylko w przypadku dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych możliwe jest właściwe zastosowanie przepisów prawa materialnego (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2004 roku, w sprawie o sygn. akt II CK 409/03, Lex nr 148384).

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy dyspozycji art. 233 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego w postaci faktury VAT (...) z dnia 15 grudnia 2017 roku na kwotę 29.570,00 złotych wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego stwierdzić należy, iż zarzut ten jest chybiony.

Pozwany w apelacji zarzucił Sądowi Rejonowemu naruszenie całego art. 233 k.p.c. Jednakże § 2 tego przepisu dotyczy sytuacji odmowy przedstawienia przez stronę dowodu, która w sprawie nie miała miejsca. Sąd Okręgowy odniósł zatem wskazany w apelacji zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. do § 1 tego przepisu.

Wskazać należy, iż w zestawieniu ze zgromadzonym w aktach sprawy materiałem dowodowym, twierdzenia pozwanego stanowiły jedynie polemikę z dokonaną w zaskarżonym wyroku oceną dowodów bez równoczesnego wykazania, by ocena ta była sprzeczna z zasadami logicznego rozumowania, doświadczeniem życiowym lub z innych względów naruszała art. 233 § 1 k.p.c. Należy przy tym podkreślić, iż zgodnie z utrwalonym stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie, jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej
w art. 233 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne. Ocena zeznań należy do Sądu I instancji i nie ulega w zasadzie kontroli odwoławczej, jeżeli jest zgodna z okolicznościami sprawy i nie wykazuje błędu logicznego w rozumowaniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 roku, sygn. akt IV CKN 1316/00, LEX nr 80273, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000 roku, sygn. akt I CKN 1169/99, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2000 roku, sygn. akt IV CKN 1097/00, LEX nr 52624).

Z tych względów nie można podzielić poglądu skarżącego, że Sąd Rejonowy bezzasadnie uznał w oparciu o przedstawiony przez powoda dowód, że podpis złożony na fakturze nie jest dowodem na akceptację wierzytelności z niej wynikającej i potwierdzenie odbioru robót budowlanych bez zastrzeżeń i ich akceptację bez zastrzeżeń.

Z niekwestionowanych przez strony i niewadliwych ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że w dniu 20 listopada 2017 roku strony zawarły umowę o wykonanie robót budowlanych polegających na wykonaniu ocieplenia ściany zewnętrznej budynku mieszkalnego przy
ul. (...) nr (...) metodą lekką mokrą – wełna mineralna grubość 10 cm, 2 x klej + siatka, tynk silikonowy. W § 2 umowy strony określiły wynagrodzenie w kwocie 180 zł/m ² netto z uwzględnieniem doliczenia 8% VAT. W § 4 strony określiły sposób odbioru wykonanych robót jako: „odbiór wykonanych robót będzie dokonywał przedstawiciel zamawiającego po zakończeniu całości robót”. Natomiast zgodnie z § 5 umowy rozliczenia pomiędzy stronami następowały w następujący sposób: wykonawca wystawił fakturę końcową po zakończeniu i odebraniu całości robót elewacyjnych budynku mieszkalnego. Zapłata miała nastąpić po 14 dniach od złożenia faktury na konto wykonawcy. Strony uzgodniły okres gwarancji i rękojmi na okres 36 miesięcy liczony od daty odbioru końcowego przedmiotu umowy. Niesporna było, iż powód wykonywał wcześniej prace na tym samym budynku mieszkalnym, które zostały wykonane zgodnie z zamówieniem, ale z usterkami wymagającymi wymiany porysowanych szyb okiennych według listy ustalonej
z zamawiającym. W dniu 15 grudnia 2017 roku powód wystawił na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 29.570 złotych za ocieplenie budynku wraz z materiałem
przy ul. (...). Fakturę podpisał powód oraz J. B. – prokurent samoistny pozwanej spółki. Na poczet faktury VAT Nr (...) pozwany zapłacił w dniu
9 stycznia 2018 roku kwotę 10.000 złotych.

Pozwana spółka podnosiła w toku postępowania, że z formalnego punktu widzenia nie doszło do skutecznego odbioru efektu robót budowlanych powoda, co determinowało bezzasadność jego powództwa o zapłatę wynagrodzenia wynikającego z umowy, co jak już zauważył Sąd I instancji, a podziela to zdanie Sąd Okręgowy, nie jest poglądem słusznym.

Zgodnie z treścią z § 5 umowy oraz z art. 647 k.c. regulującym umowę o roboty budowlane, podstawowym obowiązkiem inwestora/zlecającego jest m.in. dokonanie odbioru robót.

Wskazać należy, że w świetle powołanego przepisu art. 647 k.c. inwestor/zlecający winien przystąpić do odbioru robót budowlanych po zawiadomieniu go przez wykonawcę
o zakończeniu robót i przedstawieniu ich do odbioru. Dokonanie odbioru robót ma na celu zarówno potwierdzenie ich wykonania co do zakresu i jakości, jak i ewentualne ustalenie,
czy roboty zostały wykonane zgodnie z umową łączącą strony tj. czy wykonano wszystkie roboty, czy występują wady robót i jakiego rodzaju. Jest to element przełomowy
w stosunkach pomiędzy stronami umowy o roboty budowlane, gdyż z jednej strony potwierdza wykonanie zobowiązania i otwiera wykonawcy prawo do żądania wynagrodzenia, bądź wskazuje na jego niewykonanie lub nienależyte wykonanie w całości lub w części wobec istnienia wad i rodzi odpowiedzialność za wady ujawnione przy odbiorze, a z drugiej strony wyznacza początek biegu terminów rękojmi za wady.

Z powyższego wynika, że inwestor/zlecający nie może odmówić dokonania odbioru robót. Tymczasem apelujący kwestionuje ustalenie Sądu I instancji, że pomimo podpisu
na fakturze prokurent samoistny pozwanej spółki nie potwierdził, że do odbioru tych robót doszło. Z załączonego do akt dokumentu w postaci faktury VAT z dnia 15 grudnia 2017 roku jednoznacznie wynika, że inwestor dokonał odbioru robót od wykonawcy, czyli powoda
i uznał je za wykonane w sposób zgodny z warunkami technicznymi wykonania i odbioru, bez usterek. Odbiór ten został dokonany, zgodnie z art. 647 k.c. i następnymi regulującymi realizację umowy o roboty budowlane oraz § 5 umowy z dnia 20 listopada 2017 roku.

Należy także podzielić argumentację Sądu Rejonowego, który zasadnie uznał,
iż podpisanie faktury przy jednoczesnym braku zgłoszenia zastrzeżeń co do jakości prac wskazywało, że wierzytelność nie jest kwestionowana. Tym bardziej, że wskazanie
na istnienie rzekomych wad prac powoda wymagało zgłoszenia na tę okoliczność wniosków dowodowych, czego pozwany nie dopełnił. Powołanie się na zgłoszenie usterek,
które nastąpiło dopiero po doręczeniu odpisu pozwu wskazywało, że wady i zarzut robót zastępczych zostały przygotowane na potrzeby trwającego postępowania przez Sądem
I instancji. Dodatkowo zatem należy wskazać na okoliczność, że pozwany dwukrotnie, przelewami na kwotę 10.000 złotych spłacił częściowo zobowiązanie wobec powoda.
Na uwagę zasługuje także okoliczność, iż strony były związane także inną umową i prace wykonywane przez powoda miały wady. W tym przypadku został sporządzony protokół,
w którym szczegółowo strony je opisały.

Wobec powyższego zasadnie uznał Sąd Rejonowy dokonując prawidłowych ustaleń faktycznych oraz subsumcji przepisów prawa materialnego, w tym art. 647 k.c. i kolejnych, że ustalone w umowie ryczałtowo wynagrodzenie należy się powodowi od pozwanego
za wykonane przez niego i odebrane bez stwierdzenia wadliwości roboty budowlane.

W świetle powyższych rozważań niezasadny jest podniesiony w apelacji zarzut art. 485
§ 1 i § 2a kodeksu postępowania cywilnego poprzez przyjęcie, że załączone do pozwu przez powoda dokumenty, są wystarczające dla wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Wskazać należy, iż do przesłanek wydania przez sąd nakazu zapłaty
w postępowaniu nakazowym należą: dochodzenie przez powoda roszczenia pieniężnego
lub świadczenia innych rzeczy zamiennych oraz udowodnienie okoliczności uzasadniających dochodzone roszczenie odpowiednim dokumentem załączonym do pozwu. Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego wskazują następujące dokumenty jako stanowiące podstawę
do wydania przez sąd nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym:

1.  dokument urzędowy;

2.  zaakceptowany przez dłużnika rachunek;

3.  wezwanie dłużnika do zapłaty i pisemne oświadczenie dłużnika o uznaniu długu;

4.  zaakceptowane przez dłużnika żądanie zapłaty, zwrócone przez bank i niezapłacone
z powodu braku środków na rachunku bankowym;

5.  weksel, czek, warrant lub rewers;

6.  umowa, dowód spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego oraz dowód doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku - jednak tylko wówczas, gdy powód dochodzi należności zapłaty świadczenia pieniężnego, odsetek w transakcjach handlowych określonych w ustawie z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty
w transakcjach handlowych;

7.  wyciąg z ksiąg bankowych - wówczas, gdy chodzi o roszczenie dochodzone przez bank.

Przez zaakceptowany przez dłużnika rachunek jako dokument stanowiący podstawę wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym należy rozumieć przede wszystkim fakturę VAT podpisaną przez jej odbiorcę. Aby jednak dana faktura VAT mogła stanowić podstawę wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym musi zostać podpisana przez osobę uprawnioną do reprezentowania dłużnika lub przez inną osobę upoważnioną przez niego
do podpisywania faktur. Nie stanowi zatem, co do zasady, zaakceptowanego przez dłużnika rachunku w rozumieniu art. 485 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania cywilnego zarówno faktura VAT niezawierająca w ogóle podpisu odbiorcy, jak też faktura VAT podpisana w imieniu odbiorcy, ale przez nieupoważnioną przez niego osobę.

W niniejszej sprawie dokumenty podpisywane przez prokurenta spółki (...) były kwestionowane jedynie w zakresie odbioru prac wykonywanych na budowie budynku mieszkalnego przy ul. (...), nawet zarzuty od nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi podpisał prokurent. Zatem pozwany jedne dokumenty podpisane przez prokurenta uznaje za podpisane przez osobę uprawnioną przez spółkę, a inne nie. Zachowanie takie należy zakwalifikować jako niezgodne z zasadami rzetelności i uczciwości przedsiębiorcy.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł żadnych uchybień kwestionowanego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu.

W tym stanie rzeczy wobec bezzasadności wskazanych zarzutów sformułowanych przez apelującego Sąd II instancji na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. Apelacja pozwanego została oddalona w całości, w związku z czym powinien zwrócić stronie przeciwnej poniesione przez powoda koszty procesu. Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 900,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym. Wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego będącego radcą prawnym zostało ustalone na podstawie § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity z dnia 3 stycznia 2018 roku Dz. U. 2018 roku, poz. 265 ze zm.). Sąd nie zastosował podwyższonej stawki wynagrodzenia, ponieważ w postępowaniu apelacyjnym stronę powodową nadal reprezentował radca prawny D. D., dla którego pełnomocnictwo nie zostało wypowiedziane, obok ustanowionego przed Sądem odwoławczym radcy prawego B. K..