Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 października 2019 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 3 października 2019 r. w Olsztynie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A. w W.

przeciwko D. M.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej D. M. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. w W. sumę 84.564,38 zł (osiemdziesiąt cztery tysiące pięćset sześćdziesiąt cztery złote trzydzieści osiem groszy) z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, lecz nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie
w rozumieniu art. 481 §2 ^{( 1 )}Kodeksu cywilnego od wchodzącej w skład ww. sumy kwoty 77.212,01 zł - za okres od 17 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty tej kwoty,

II.  zasądza od pozwanej D. M. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. w W. kwotę 7.375 (siedem tysięcy trzysta siedemdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia R. K.

Sygn. akt I C 119/18

UZASADNIENIE

(...) Bank (...) S.A. w W. wniosła 2 stycznia 2018 r. o zasądzenie od pozwanej D. M. kwot:

⚫

77.212,01 zł tytułem należności głównej wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od 29 listopada 2017 r. do dnia zapłaty,

⚫

7.352,37 zł tytułem odsetek za okres od 15 grudnia 2016 r. do 28 listopada 2017 r.

Bank w uzasadnieniu wskazał, że na podstawie ksiąg rachunkowych (...) Bank (...) S.A. na 28 listopada 2017 r. figuruje w nich wymagalna
i niespłacona wierzytelność Banku przysługująca od pozwanej, wynikająca z umowy „pożyczki gotówkowej” z 7.02.2014 r. nr (...).

Postanowieniem z dnia 14 sierpnia 2018 r. Sąd Okręgowy w O. zawiesił postępowanie na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. z uwagi na brak właściwego adresu pozwanej, po czym postępowanie zostało podjęte i ustanowiono dla nieznanej z miejsca pozwanej kuratora.

Odpowiadając na pozew, kurator pozwanej wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o przyznanie kuratorowi wynagrodzenia według uznania Sądu. Poza opisem wielu działań zmierzających do ustalenia miejsca pobytu pozwanego (zakończonych niepowodzeniem) odpowiedź ta zawierała zarzut przedawnienia, wniosek o ewentualne umorzenie odsetek oraz wniosek o nieobciążanie pozwanej kosztami procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 lutego 2014 r. pomiędzy (...) Bank (...) S.A. w W. a pozwaną D. M. została zawarta umowa pożyczki nr (...). Na podstawie powyższej umowy bank udzielił pozwanej pożyczki gotówkowej w całkowitej kwocie 111.689,20 zł na okres kredytowania wynoszący
7 lat.. Ponadto strony przewidziały w umowie, że w razie opóźnienia bank będzie pobierał od niespłaconej w terminie pożyczki odsetki według ustalonej przez (...) S.A. zmiennej stopy procentowej dla zadłużenia przeterminowanego, równej czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP (§ 9 umowy). Pismem z dnia 18 kwietnia 2017 r. powód wypowiedział pozwanej umowę kredytu. Bank wskazał, że zadłużenie wymagalne na dzień wystawienia wypowiedzenia umowy wynosi 7.630,82 zł, w tym w kwocie 5.075,00 zł tytułem zaległego kapitału. Powód poinformował, że brak spłaty zadłużenia wymagalnego w okresie wypowiedzenia (w terminie 30 dni) spowoduje, że cała kwota kredytu stanie się przeterminowana i wymagalna. Wypowiedzenie to zostało doręczone pozwanej osobiście 16.05.2017 r. W dniu 27 czerwca 2017 r., w związku z wypowiedzeniem warunków spłaty umowy pożyczki, wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 81.306,68 zł przysługującej z tytułu: kapitału – 77.212,01 zł i odsetek – 4.094,67 zł. Wezwanie to zostało doręczone pozwanej osobiście w dniu 19.07.2017 r. W dniu 28 listopada 2017 r. Bank na podstawie ksiąg bankowych stwierdził, że zadłużenie pozwanej z tytułu umowy pożyczki wynosi 77.212,01 zł tytułem należności głównej, 7.352,37 zł tytułem odsetek w wysokości 10% za okres od 15 grudnia 2016 r. do 28 listopada 2017 r.

(dowód: umowa pożyczki – (...)wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniami odbioru – (...), oświadczenie o wypowiedzeniu umowy wraz z potwierdzeniami odbioru –(...), wyciąg z ksiąg banku –(...) pełnomocnictwa – (...) historia operacji na kontrakcie kredytowym – (...))

Sąd zważył, co następuje:

W świetle poczynionych w sprawie ustaleń roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd oparł się na dokumentach prywatnych przedłożonych przez powoda (w uwierzytelnionych odpisach), których prawdziwości nie zakwestionowała strona pozwana. Sąd dokonał ustaleń przede wszystkim na podstawie umowy pożyczki, pisma wypowiadającego umowę oraz wyciągu z ksiąg bankowych. W ocenie Sądu, nie było wątpliwości co do prawdziwości i wiarygodności przedłożonych dokumentów.

W niniejszej sprawie powód wykazał, że powstała mu wobec pozwanej wierzytelność z tytułu umowy pożyczki. Wynika to z umowy pożyczki i wyciągu z ksiąg bankowych. Dostatecznie wykazał też, że doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy. Przyczyną było naruszenie przez pozwaną warunków przedmiotowej umowy pożyczki poprzez niedotrzymanie terminów zapłaty kolejnych rat. Wypowiedzenie nastąpiło w trybie określonym przez strony w § 13 umowy, z którego wynikało, że bank ma prawo do wypowiedzenia umowy m.in. w razie niedotrzymania przez pożyczkobiorcę warunków umowy, a okres wypowiedzenia wynosi 30 dni.

Na podstawie ostatniego z dokumentów złożonych przez powoda (historia operacji - (...)i nast.) należy ustalić uzupełniająco, że pozwana D. M. dokonywała na rzecz banku spłaty pożyczki w okresie od 10.03.2014 r. do 16.01.2017 r. Po tej dacie ostatecznie zaprzestała płatności. Tym samym od tego dnia bank zgodnie z zapisami umowy był uprawniony do naliczania umówionych odsetek od sumy pieniężnej i odsetek za opóźnienie.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości; umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej (§ 2). Umowa ta może zostać zawarta pod tytułem odpłatnym. Umowa ta, zgodnie z art. 76 praw bankowego w zw. z art. 78 prawa bankowego, powinna określać zasady oprocentowania. W niniejszej sprawie strony umowy pożyczki kwestię tę uregulowały odpowiednio w § 6 i § 9 umowy pożyczki.

Powód wypowiedział umowę pożyczki w dniu 16 maja 2017 r. (data odbioru pisma przez pozwaną) z zachowaniem umówionego okresu wypowiedzenia, podając, że przyczyną wypowiedzenia są zaległości w spłacie zobowiązania z tytułu udzielonej pożyczki (ostatnia operacja wykonana przez pozwaną - 16.01.2017 r.). Po upływie okresu wypowiedzenia cała należność z tytułu udzielonej pożyczki stawała się natychmiast wykonalna, wówczas to pożyczkobiorca winien zwrócić bankowi całość środków pieniężnych z odsetkami i kosztami.

Wysokość zadłużenia pozwanego na dzień 28 listopada 2017 r., kiedy to powód wystawił wyciąg z ksiąg, przedstawiała się następująco:

- 77.212,01 zł tytułem należności głównej,

- 7.352,37 zł tytułem odsetek w wysokości 10 % za okres od 15 grudnia 2016 r. do 28 listopada 2017 r.

Z analizy wypowiedzenia umowy oraz potwierdzenia odbioru pisma przez pozwaną wynika, że data skutek wypowiedzenia przypadał na dzień 16 czerwca 2017 r. Z tą datą pozwana miała zatem obowiązek zapłaty całego zadłużenia wynikającego z zawartej umowy, a obejmującego zadłużenie z tytułu całej niespłaconej pożyczki wraz z odsetkami umownymi od kapitału za okres od powstania wymagalnego zadłużenia do chwili rozwiązania umowy, a nadto miał prawo naliczać odsetki za opóźnienie.

Rolą dowodową powoda nie mogło być wykazanie, że pozwana zaprzestała wykonywania umowy, ponieważ w zasadzie nie da się udowodnić okoliczności negatywnej. To na stronie pozwanej spoczywał ciężar udowodnienia, że nie dała podstaw do wypowiedzenia lub że zaspokoiła dług w całości lub w części po dokonanym wypowiedzeniu. Dowody w tym kierunku nie były jednak powoływane, co więcej – nie przedstawiono żadnych takich twierdzeń, co jest zrozumiałe w sytuacji, gdy pozwaną reprezentuje kurator procesowy, który nie miał z nią żadnego kontaktu, mimo starań czynionych w celu ustalenia właściwego adresu pozwanej.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 720 k.c. w związku z powołanymi przepisami, na rzecz powoda należało zasądzić od pozwanej całość kwoty żądanej pozwem, a więc sumę 84.564,38 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, lecz nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie w rozumieniu art. 481 § 2 ¹ k.c. od wchodzącej w skład ww. sumy kwoty 77.212,01 zł – za okres od 17 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty kwoty. Nie było żadnych podstaw prawnych do umorzenia należnych powodowi odsetek.

Nie było też podstaw do uwzględnienia zarzutu przedawnienia. Roszczenie powoda nie ma charakteru okresowego. Termin przedawnienia takiego roszczenia wynosił
3 lata, licząc od dnia, w którym bank najwcześniej mógł wezwać pozwaną do ich zwrotu –
a więc od dnia wystąpienia skutku wypowiedzenia (art. 118 w związku z art. 120 § 1 k.c.). Pozew w niniejszej sprawie wniesiono w dniu 2 stycznia 2018 r. W tym stanie rzeczy zarzut przedawnienia zarówno dotyczący należności kapitałowej, jak i należności odsetkowej – których termin jeszcze nie upłynął, nie mógł zostać uwzględniony.

Za podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd przyjął art. 98 § 1 i 3 k.p.c., według którego strona przegrywająca proces jest zobowiązania zwrócić jego koszty stronie wygrywającej. Na tej podstawie od pozwanej, która przegrała proces, zasądzono na rzecz powoda zwrot kosztów w kwocie 7.375 zł. Na zasądzoną kwotę składają się kwota 5.417 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (stawka minimalna wynagrodzenia adwokackiego - § 2 pkt 6 rozporządzenia MS z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie). wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa, kwota 1058 zł tytułem uiszczonej opłaty od pozwu oraz zaliczka na wynagrodzenie kuratora - 900 zł.

sędzia Rafał Kubicki