Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV P 124/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2019r.

Sąd Rejonowy w Giżycku IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Bożena Makowczenko

Protokolant st.sekr. sąd. Urszula Młynarczyk

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2019r. w Giżycku

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. W. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa - Wojskowemu Ośrodkowi (...) w M.

o odprawę emerytalną

1.  Zasądza od pozwanego Skarbu Państwa - Wojskowego Ośrodka (...) w M. na rzecz powoda Z. W. (1) kwotę 44220,00 zł (czterdzieści cztery tysiące dwieście dwadzieścia złotych ) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 października 2018r. do dnia zapłaty z uwzględnieniem kolejnych zmian stopy procentowej.

2.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

3.  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3377,00 zł (trzy tysiące trzysta siedemdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Bożena Makowczenko

Sygn. akt IV P 124/19

UZASADNIENIE

Powód Z. W. (1) wnosił w pozwie o zasądzenie na jego rzecz kwoty 44220,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2018r. do dnia zapłaty tytułem niewypłaconej odprawy pieniężnej w związku z przejściem na emeryturę a nadto o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, iż był żołnierzem zawodowym. W dniu 31 sierpnia 2014r., po 31 latach służby odszedł z wojska. Następnie, od dnia 1 września 2014r. do dnia 31 maja 2017r. pracował u pozwanego a po rozwiązaniu umowy o pracę przeszedł na emeryturę.

Przywołał powód uregulowania art.120 ustawy z dnia 21 listopada 1967r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z którym pracownikowi, który w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia ze służby wojskowej podjął prace u pracodawcy u którego był zatrudniony w dniu powołania do służby , czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia u tego pracodawcy w zakresie wszystkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy. Pracownikowi zaś, który w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia ze służby czynnej podjął pracę po raz pierwszy lub u innego pracodawcy niż ten, u którego był zatrudniony w dniu powołania do służby wojskowej, wlicza się do okresu zatrudnienia wymaganego do nabywania lub zachowania uprawnień wynikających ze stosunku pracy, z wyjątkiem uprawnień przysługujących wyłącznie pracownikom u pracodawcy, u którego podjął pracę.

Dalej powód powołał się na art. 48 ust. 1 pkt 6 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) Wojskowych Jednostek Organizacyjnych Sfery Budżetowej. Zgodnie z tym uregulowaniem pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę przysługuje jednorazowa odprawa pieniężna w wysokości: jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli był zatrudniony krócej niż 15 lat pracy, 2-miesięcznego wynagrodzenia po co najmniej 15 latach pracy, trzymiesięcznego wynagrodzenia po co najmniej 20 latach pracy, 4 miesięcznego wynagrodzenia po co najmniej 25 latach pracy, 5 miesięcznego wynagrodzenia po co najmniej 30 latach pracy, 6-miesięcznego wynagrodzenia po co najmniej 35 latach pracy.

Powód zaznaczył, że jego łączny staż pracy wynosił ponad 35 lat pracy. Jego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę. Oznacza to obowiązek wypłacenia mu odprawy w wysokości jego 6- miesięcznego wynagrodzenia.

Pismem z dnia 19 listopada 2018r. powód wezwał pozwanego do dobrowolnej zapłaty odprawy, jednak wezwanie to pozostało bez odpowiedzi.

Dodał też powód, że wobec tego, iż należność winna była być wypłacona w dniu rozwiązania umowy o pracę stąd odsetki powinny być orzeczone od dnia 1 czerwca 2018r.

Na rozprawie w dniu 22 października 2019r. pełnomocnik powoda precyzując oznaczenie strony pozwanej wskazał, iż jest nią Skarb Państwa Wojskowy Ośrodek (...) w M.. W zakresie odsetek z kolei podał, iż omyłkowo podano w pozwie o odsetkach poczynając od dnia 1 czerwca 2018r. podczas gdy powód wnosi o zasądzenie odsetek od dnia 1 czerwca 2017r.

Pozwany – Skarb Państwa Wojskowy Ośrodek (...) w M. - powództwa nie uznał i w sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 29 maja 2019r. wniósł o jego oddalenie w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany podał, iż powód bezsprzecznie zatrudniony był u pozwanego, a stosunek pracy rozwiązany został z dniem 31 maja 2017 roku. Zatrudniony był powód jako główny księgowy jednostki. Z informacji pozwanego wynikało, iż powód był wtedy emerytem wojskowym. W dniu 27 lutego 2017r. powód złożył wypowiedzenie umowy o pracę a jako przyczynę wskazał zły stan zdrowia psychiczno – fizycznego po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu. Następnie, wnioskiem z dnia 9 października 2018r. wystąpił do pozwanego o wypłatę odprawy emerytalnej. Pozwany, pismem z dnia 7 listopada 2018r. odmówił wypłaty odprawy pieniężnej.

Kolejne wezwanie do zapłaty odprawy wpłynęło od pełnomocnika powoda, na które to pozwany w piśmie z dnia 6 grudnia 2018r. odpowiedział odmawiając wypłaty odprawy.

W ocenie pozwanego żądanie powoda jest pozbawione podstaw. Zaznaczył pozwany, iż zgodnie z przepisem art. 48 ust. 1 pkt 6 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) Wojskowych Jednostek Organizacyjnych Sfery Budżetowej pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje jednorazowa odprawa pieniężna. Przy ustalaniu okresu pracy, o którym mowa w art.48ust.1 układu, stosuje się art. 37ust.3 i 4 układu a nie przepisy ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP.

W dalszej części wskazał pozwany, iż kwestia jednorazowej odprawy emerytalnej dla pracownika, który pobiera emeryturę z tytułu lat służby wojskowej i podejmuje zatrudnienie po zakończeniu czynnej służby wojskowej jest od lat kwestią sporną. Żołnierz po zakończeniu służby wojskowej i przejściu na emeryturę otrzymuje świadczenia określone w ustawie o służbie zawodowej żołnierzy zawodowych. Przywołał pozwany wyrok Sądu najwyższego z dnia 31 maja 1989r. sygn.. akt III PZP 52/88, w myśl którego jednorazowa odprawa emerytalna przysługuje wyłącznie pracownikowi przechodzącemu na emeryturę lub rentę inwalidzką na podstawie przepisów o powszechnym systemie emerytalnym. Pracownik – były żołnierz zawodowy z chwila zaprzestania pracy, nawet po wieloletnim zatrudnieniu, nie nabędzie prawa do odprawy emerytalnej, jeżeli po zakończeniu tej pracy nie nabędzie uprawnień do świadczeń emerytalno – rentowych z systemu powszechnego tj. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1988r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z chwilą zaprzestania pracy powód nie przechodził na emeryturę lecz jedynie, będąc pracownikiem który pobierał emeryturę wojskową, powrócił do statusu emeryta wojskowego. W sferze jego uprawnień emerytalno-rentowych nie nastąpiła jakakolwiek zmiana wynikająca z zatrudnienia u pozwanego. Świadczenie z §48 układu przysługuje w razie rozwiązania stosunku pracy z powodu przejścia na emeryturę lub rentę. Taka sytuacja, zdaniem pozwanego, w przedmiotowej sprawie nie nastąpiła.

Wskazał też pozwany, ze powód w związku z zakończeniem służby wojskowej otrzymał odprawę pieniężną na podstawie art.94 ustawy z dnia 11 września 2003r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Co prawda, odprawa ta nie jest uzależniona od przejścia na emeryturę lub rentę po zwolnieniu ze służby, ale jej wysokość jest uzależniona od tej okoliczności. Nie ma zatem podstaw by żołnierz, który otrzymał odprawę o charakterze i funkcji odprawy emerytalnej, otrzymał to świadczenie ponownie po ustaniu stosunku pracy.

Podkreślił dalej pozwany, że powód jako przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę podał zły stan zdrowia. Nie wskazał, że rozwiązuje umowę z powodu przejścia na emeryturę. W swoim piśmie nie wskazał żadnej okoliczności, na podstawie której pozwany mógłby rozpatrywać ewentualne uprawnienie powoda do odprawy o której mowa w §48 układu. Powód nadto, jako główny księgowy – do którego obowiązków należało opracowywanie i realizacja planów finansowych jednostki – nie zapotrzebował środków finansowych na odprawę. Oznacza to, ze był przekonany, że nie jest do niej uprawniony. Prawo zatem powoda do odsetek- i to odsetek ustawowych za opóźnienie - winno być rozpatrywane od dnia wydania orzeczenia w tej sprawie ewentualnie od dnia otrzymania przez pozwanego pisma powoda w dniu 10 października 2018r.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Bezspornym w sprawie pozostawało, że powód Z. W. (1) w okresie od 1 września 2014r. do 31 maja 2017r. zatrudniony był u pozwanego na podstawie umowy o pracę na stanowisku głównego księgowego. Zatrudnienie powoda u pozwanego poprzedzone było pełnieniem przez niego zawodowej służby wojskowej przez 31 lat. Po zakończeniu służby wojskowej, na podstawie art. 94 ustawy z dnia 11.09.2003 roku o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych otrzymał odprawę pieniężną. Wtedy też nabył uprawnienia do emerytury wojskowej. Uprawnienia do emerytury w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych powód nie nabył.

Z dniem 31 maja 2017r. stosunek pracy między stronami został rozwiązany na skutek uprzedniego wypowiedzenia umowy o pracę złożonego przez powoda.

/dowód: zeznanie powoda Z. W. k.54v - 55/

Powyższy stan faktyczny, w ocenie Sądu, daje podstawę by żądanie powoda o zasądzenie odprawy emerytalnej uznać za zasadne.

Otóż, niekwestionowanym miedzy stronami faktem było, iż w dacie rozwiązywania z pozwanym stosunku pracy obowiązywał u pozwanego Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla (...) Wojskowych Jednostek Organizacyjnych Sfery Budżetowej, w którym to w art. 48 wskazano, że pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje jednorazowa odprawa pieniężna. Wysokość tej odprawy uzależniona została od łącznego stażu pracy pracownika.

Niewątpliwie powód w okresie zatrudnienia u pozwanego przez cały czas pozostawał pracownikiem - źródłem więzi prawnej łączącej strony pozostawała zawarta przez strony umowa o pracę. Niewątpliwie też, po zakończeniu okresu pełnienia zawodowej służby wojskowej, otrzymał odpowiednią gratyfikację o jakiej mowa w art. 84 ustawy z dnia 30 czerwca 1970r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Po tym też okresie tj. od dnia 1 września 2014r. powód pozostawał emerytem wojskowym i jednocześnie – pracownikiem pozwanego pracodawcy.

A zatem zadaniem Sądu w niniejszej sprawie było udzielenie odpowiedzi na kilka pytań, mianowicie: jaki charakter ma wcześniej wypłacona powodowi odprawa oparta o art.84 ustawy o zawodowej służbie wojskowej oraz czy wyłącza ona prawo powoda do odprawy emerytalnej o jakiej mowa w art. 92 1 kp i Ponadzakładowym Układzie Zbiorowym Pracy obowiązującym u pozwanego oraz czy warunkiem uznania prawa powoda do tej odprawy jest nabycie przez niego prawa do emerytury w rozumieniu powszechnie obowiązujących przepisów – w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Odpowiadając na te pytania w pierwszej kolejności należy wskazać, iż żołnierz zawodowy nie jest pracownikiem, a odprawa przewidziana w art. 84 ustawy z dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (t.j. Dz.U. z 1997 r. Nr 10, poz. 55 ze zm.) w związku z art. 17 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 693 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2004 r.), nie jest świadczeniem ze stosunku pracy, do którego prawo zostało ustanowione w art. 92[1] § 1kp. W konsekwencji otrzymanie odprawy przysługującej z tytułu zwolnienia ze służby wojskowej, niezależnie od charakteru tego świadczenia, nie wyłącza - na podstawie art. 92[1] § 2 kp - prawa do odprawy emerytalnej przysługującej pracownikowi z tytułu ustania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę i związanej z tym utraty statusu pracownika.

Stanowisko takie zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 grudnia 2015r. w sprawie I PK 1/15. W uzasadnieniu wyroku SN podniósł między innymi, że w orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że zmiana statusu pracownika lub pracownika - emeryta na status wyłącznie emeryta jest przejściem na emeryturę w rozumieniu art. 92 1 § 1 kp. Następuje ono zawsze i tylko przez ustanie stosunku pracy. Dopóki bowiem trwa stosunek pracy osoba posiadające ustalone prawo do emerytury lub pobierająca to świadczenie nie przestaje być pracownikiem. Zmiana statusu prawnego pracownika, również pracownika posiadającego równocześnie niejako podwójny status (pracownika i emeryta), wyraża się w tym, że traci on ten status i staje się emerytem, a przy tym jest to następstwem ustania jego stosunku pracy pozostającego w związku z przejściem na emeryturę. W tym znaczeniu kilkukrotne przejście pracownika na emeryturę nie jest wykluczone. Dla tak rozumianego przejścia na emeryturę pozostaje bez znaczenia okoliczność nabycia uprawnień do emerytury przed nawiązaniem stosunku pracy, chyba że pracownik już wcześniej skorzystał z uprawnienia do takiej odprawy. Unormowanie ustanowione w art. 92 1 § 2 kp oznacza zatem, że pracownik, który otrzymał odprawę emerytalną wskutek ustania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę, nie może ponownie nabyć do niej prawa przechodząc na emeryturę po rozwiązaniu kolejnego stosunku pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2007 r., I PK 58/07, Monitor Prawa Pracy 2007 nr 9, s. 479 oraz z dnia 2 października 2013 r., II PK 14/13, Monitor Prawa Pracy 2014 nr 2, s. 88-91 i szeroko powołane w nim wcześniejsze orzecznictwo). Otrzymanie zatem odprawy przysługującej z tytułu zwolnienia ze służby wojskowej, niezależnie od charakteru tego świadczenia, nie wyłącza - na podstawie art. 92 1 § 2 kp - prawa do odprawy emerytalnej przysługującej pracownikowi z tytułu ustania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę i związanej z tym utraty statusu pracownika.

Sąd w pełni podziela prezentowane przez SN argumenty a odpowiadają one w zupełności na podnoszone przez stronę pozwaną w niniejszym procesie zarzuty, w szczególności, iż faktem wykluczającym prawo powoda do odprawy jest brak zmiany w sferze uprawnień emerytalno – rentowych powoda poprzez brak nabycia przez powoda uprawnień do emerytury w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W świetle przywołanych wyżej stwierdzeń Sądu Najwyższego pogląd pozwanego uznać należy za całkowicie chybiony. Powód nie otrzymał wcześniej żadnej odprawy emerytalnej a przecież tylko taki stan rzeczy wykluczałby prawo powoda do przedmiotowej odprawy. Jak wskazywano wyżej, odprawa jaką powód otrzymał w 2008r. taką odprawą nie była.

Oceny tej nie wyklucza także fakt, iż powód w swoim oświadczeniu woli o wypowiedzeniu umowy o prace jako przyczynę wskazał zły stan zdrowia. Istotnym bowiem jest, iż po tej dacie nie pozostawał w żadnym stosunku pracy (pozwany faktowi temu nie przeczył) a zatem bezpośrednio po ustaniu stosunku pracy stał się powód wyłącznie emerytem.

Stąd – wobec rozwiązania stosunku pracy z pozwanym z dniem 31 maja 2017r. – powód nabył prawo do odprawy emerytalnej o jakiej mowa w art.92 1 kp i – co za tym idzie – opisanej w Ponadzakładowym Układzie Zbiorowym Pracy obowiązującym u pozwanego w art.48.

Wobec niekwestionowania stażu pracy powoda jaki należy przyjąć do wyliczenia kwoty odprawy, Sąd przyjął, iż powodowi przysługuje odprawa w wysokości 6- miesięcznego wynagrodzenia wskazana w pozwie .

W zakresie odsetek Sąd uznał, iż w zwłoce pozwany pozostawał od dnia 10 października 2018r. Jak przyznawał pozwany, w dniu dopiero 9 października 2018r. otrzymał od powoda wezwanie do zapłaty odprawy. Wcześniej, ani w trakcie zatrudnienia powoda – będącego głównym księgowym Ośrodka – ani w trakcie kolejnych lat aż do 9 października 2018r. takiego wezwania pozwany nie otrzymał i nie było na ten temat między stronami rozmowy. Sam powód, wywodził pozwany, przekonany był, iż świadczenie to mu nie przysługuje. Potwierdzał to powód w swych zeznaniach więc Sąd uznał, iż w zwłoce pozwany pozostawał od dnia 10 października 2018r.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono zgodnie z zasada odpowiedzialności za wynik procesu o jakiej mowa w art. 98§1 kpc oraz po myśli Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) tj. z dnia 3 stycznia 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 265) w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w wyroku.