Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt. IV Ka 327/19

UZASADNIENIE

Wyrokiem Łącznym z dnia 21 grudnia 2018 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 grudnia 2018 r. sprawy skazanego: M. B. syna J. i E. z domu W. urodzonego (...) skazanego prawomocnymi wyrokami:

I. Wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego (...) J. w P., z dnia 27 stycznia 2017 r. sygn. akt III K 266/16 - na karę łączną w wymiarze 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności, którą skazany odbywa od dnia 19 września 2016 r. do dnia 16 września 2022 r.

II. Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu z dnia 07 czerwca 2018 r. sygn. akt XII K 939/17 za czyn 286 § 1 k.ki na karę w wymiarze 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, której skazany rozpocznie odbywanie od dnia 20 maja 2020 r. do dnia 18 sierpnia 2020 r.

na podstawie art. 569 par1 kpk. w zw. z art. 85par1 i 2 i 85a kk. w zw. z art. 86par1 i 4 kk połączył skazanemu M. B. kary pozbawienia wolności wymierzone wyrokami wymienionymi w punktach I i II części (tj. karę łączną 6 lat pozbawienia wolności oraz karę 1 roku pozbawienia wolności) i wymierzył skazanemu nową karę łączną w wymiarze 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, pozostałe rozstrzygnięcia, pozostawiając do odrębnego wykonania.

Na podstawie art. 577 k.p.k. Sąd Rejonowy zaliczył na poczet wymierzonej skazanemu kary łącznej pozbawienia wolności okresy kar odbytych z wyroków podlegających łączeniu oraz okresy zaliczone na poczet tychże kar.

Ponadto Sąd Rejonowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. J. kwotę 177,12 zł (uwzględniając podatek VAT) za udzieloną skazanemu pomoc prawną z urzędu a na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów postępowania w sprawie o wydanie wyroku łącznego, obciążając nimi Skarb Państwa.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej złożył obrońca skazanego zaskarżając go w całości.

Obrońca na mocy art. 438 pkt 4 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

- rażącą niewspółmierność orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności w stosunku do celów, jakie kara ta winna spełnić w zakresie prewencji szczególnej i społecznego oddziaływania,

- ponadto, na mocy art. 438 pkt 2 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie prawa procesowego, które mogło mieć wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. i art. 424 § 1 k.p.k. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów odnośnie sytuacji osobistej, rodzinnej skazanego, a w efekcie niepełne ustalenie w tym zakresie stanu faktycznego sprawy.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie kary łącznej w niższym wymiarze lub o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji celem ponownego jej rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy skazanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że przepis art. 85a k.k. stanowi, iż orzekając karę łączną, Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Realizacja tej powinności w praktyce oznacza, więc, że przy ustalaniu wysokości kary łącznej Sąd musi mieć na uwadze zarówno warunki i właściwości osobiste skazanego, jak i również rodzaj oraz ilość popełnionych przez niego przestępstw. Jest, bowiem oczywistym, że to właśnie na podstawie tych uwarunkowań możliwe jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy konkretnie orzeczona kara łączna spełni te cele, o których mowa w cytowanym wyżej przepisie.

Decydując, na podstawie obowiązujących przepisów, o ostatecznym kształcie kary łącznej, Sąd winien uwzględnić też relacje zachodzące pomiędzy prawomocnie osądzonymi czynami, które sprowadzają się do łączącego je związku przedmiotowo - podmiotowego oraz dzielących je odstępów czasowych, tak, aby orzeczona kara łączna zawierała w sobie całościową ocenę przestępczej działalności skazanego i we właściwy sposób miarkowała zastosowaną wobec niego represję karną. Suma tych okoliczności decyduje o zastosowaniu przy wymiarze kary łącznej zasady absorpcji, asperacji bądź kumulacji. Przy czym podzielić należy stanowisko Sądu I instancji, że priorytetową powinna być zasada asperacji, natomiast absorpcja lub kumulacja, to rozwiązania skrajne, wyjątkowe. Ponieważ kara łączna jest swego rodzaju podsumowaniem działalności przestępczej skazanego w okresie czasu objętym skazaniami ma ona likwidować swoistą konkurencję kar w postępowaniu wykonawczym wynikłą z kilkakrotnych skazań. Jednakże nie jest to sposób na premię dla sprawcy większej ilości przestępstw. Stąd też, zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, zastosowanie zasady absorpcji przy kształtowaniu kary łącznej, o którą wnioskował skarżący i jego obrońca, ma charakter wyjątkowy i zasada ta winna być brana pod uwagę tylko w takich sytuacjach, gdzie między zbiegającymi się przestępstwami zachodzi bardzo bliski związek przedmiotowy i podmiotowy, i które w istocie winny być objęte jednym postępowaniem, a z różnych przyczyn do tego nie doszło.

Taka natomiast sytuacja nie zachodziła w rozpoznawanej sprawie. M. B. był, bowiem skazany za szereg przestępstw przeciwko mieniu z art. 284 i 286 kk., przy czym większość została popełniona przez niego w warunkach 64 par.1kk. Przestępstw tych skazany dopuścił się ponadto w przeciągu ponad roku czasu tj. od 12 kwietnia 2011r. do 15 maja 2012r. a analiza dat czynów przypisanych skazanemu wskazuje, że przestępstwa przypisanego wyrokiem o sygn. XII K 939/17 dopuścił się 20-22 dni po ogłoszeniu nieprawomocnego wyroku w sprawie sygn. IIK, 983/11 którym orzeczono wobec niego karę łączna 4 lat pozbawienia wolności w sprawie IIK 983/11, co świadczy o jego lekceważącym podejściu do porządku prawnego i wydawanych wyroków.

W tej sytuacji wymierzenie skazanemu kary łącznej pozbawienia wolności na zasadzie asperacji było, w ocenie Sądu Odwoławczego, sprawiedliwe i w żadnej mierze nie prowadziło do wymierzenia kary rażąco surowej. Przeciwnie, w sytuacji, gdy określenie wysokości tej kary mogło nastąpić w granicach od 6 lat pozbawienia wolności do 7 lat pozbawienia miesięcy wolności, ukształtowanie jej na zasadzie asperacji na poziomie 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, po pierwsze, jest wyrazem tego, że Sąd meriti uwzględnił wszystkie wyżej wymienione okoliczności, decydujące o zasadzie kształtowania kary łącznej i po wtóre, gwarantuje, że kara ukształtowana na tej zasadzie i w takim wymiarze spełni swe cele, tak w zakresie społecznego, jak i indywidualnego oddziaływania.

Apelujący zdecydowanie natomiast przecenia okoliczności związane z zachowaniem skazanego w trakcie odbywania kary. Oczywiście, że skazany, jak wynika z opinii o nim sporządzonej przez Dyrektora Zakładu Karnego, cieszy się pozytywną opinią, jednak nie sposób nie zauważyć, że oprócz tego, że był 22 razy nagradzany regulaminowo sporządzono wobec niego pięć wniosków o wymierzenie kar dyscyplinarnych m.in. za niewłaściwe zwracanie się do przełożonych i w jednym wypadku odstąpiono od wymierzenia kary. Już choćby powyższa okoliczność powoduje, że brak jest podstaw do wymierzenia kary z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji, która może być stosowana w szczególnych przypadkach.

Sąd nie podziela także zarzutu jakoby Sąd Rejonowy przekroczył zasadę swobodnej oceny dowodów odnośnie sytuacji osobistej i rodzinnej skazanego poprzez niepełne ustalenie w tym zakresie stanu faktycznego tj. jak wynika z uzasadnienia apelacji pominięcie faktu utraty córki przez skazanego. Niewątpliwie takie zdarzenie jest tragedią da każdego człowieka. Sąd Rejonowy faktycznie nie dokonał ustaleń w tym zakresie jednak jak wynika z opinii o skazanym jest on rozwiedziony i jak wynika z opinii z dziećmi miał luźne relacje. W tej sytuacji, jeśli wziąć pod uwagę ustawowe dyrektywy wymiaru kary łącznej brak jest podstaw do zastosowania względem skazanego zasady pełnej absorpcji. Reasumując stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy nie dopuścił się uchybień zarzucanych przez apelującego, zaś wymierzając skazanemu karę łączną uwzględnił w należytym stopniu cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do skazanego oraz potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, słusznie uznając, że w przypadku tego skazanego nie zachodzą podstawy do ukształtowania jej na zasadzie absorpcji, a na zasadzie asperacji.

Dodatkowo należy dodać, ze w orzecznictwie przyjmuje się, że znamię ustawowe „rażąco” niewspółmierna kara jest zawężeniem po to, aby pewne różnice w ocenie łagodności lub surowości kary między sądem a strona nie prowadziły w każdym wypadku do zmiany wyroku w II instancji. Stąd przyjmuje się, że rażąca niewspółmierność kary zachodzi wtedy, gdy ta różnica w ocenie łagodności lub surowości kary między sądem a stroną jest ‘wyraźna” wręcz „bijąca w oczy”, czego w przedmiotowej sprawie Sąd Odwoławczy się nie dopatrzył.

Mając powyższe na uwadze oraz nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji obrońcy skazanego, Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Wydając rozstrzygniecie o kosztach Sąd Okręgowy przez omyłkę na podstawie §17 ust 1 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu Sąd Okręgowy zasądził na rzecz obrońcy z urzędu kwotę 516,60 zł. / w tym VAT /tytułem kosztów nieopłaconej obrony udzielonej skazanemu w postępowaniu odwoławczym, zamiast kwoty 147, 60 zł. na podstawie §17 ust 5 ww. Rozporządzenia

Biorąc zaś pod uwagę sytuację materialną skazanego i zobowiązania finansowe nałożone na niego przez Sądy, co wynika z opinii Sąd Okręgowy w oparciu o przepis art. 624 § 1 k.p.k. i art. 634 k.p.k. zwolnił go z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Joanna Żelazny M. M. S.