Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 531/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lipca 2019 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący : Sędzia SR Joanna Łakomska - Grzelak

Protokolant : Justyna Umińska

po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2019 roku w Zgierzu na rozprawie sprawy

z powództwa (...) Banku Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko J. G.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądzić od (...) Banku Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz J. G. kwotę (...) (trzy tysiące sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 531/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 18 grudnia 2018 r. wniesionym do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód
w (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wystąpił o zasądzenie od J. G. kwoty 14.758,57 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od 14 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty co do kwoty 14.347,62 zł
oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty
co do kwoty 407,41 zł i kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż strony zawarły umowę kredytu nr (...) w dniu 14 października 2015 r., z której warunków pozwana się nie wywiązała (pozew – k. 3-7).

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał przeciwko pozwanej nakaz zapłaty
w postępowaniu upominawczym (nakaz zapłaty – k. 9).

W sprzeciwie pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym 5,20 zł tytułem kosztów wysłania sprzeciwu listem poleconym. Pozwana podniosła, iż powód nie udowodnił postawienia kredytu do dyspozycji pozwanej, ani nie złożył umowy, z której wywodzi swoje roszczenie. Nie udowodnił istnienia
jak i wysokości wierzytelności. Pozwana zaprzeczyła ponadto, aby otrzymała wypowiedzenie umowy. Podniosła przy tym, że wypowiedzenie zostało złożone w formie kopii niepoświadczonej za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika. Zarzuciła przedwczesność powództwa. Pozwana zaprzeczyła wszystkim twierdzeniom strony przeciwnej wyraźnie nieprzyznanym (sprzeciw – k. 11-14).

Postanowieniem z dnia 30 stycznia 2019 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie przekazał rozpoznanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Zgierzu (postanowienie – k. 19).

Po przekazaniu sprawy powodowy Bank podtrzymał powództwo w całości uzupełniając materiał dowodowy przytoczony w pozwie w piśmie z dnia 3 kwietnia 2019 roku oraz z dnia 1 lipca 2019 roku (pismo – k. 23-23v i k. 44-45v).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 października 2015 r. J. G. zawarła z (...) Bank S.A. umowę kredytu konsumpcyjnego gotówkowego nr (...) na okres 96 miesięcy w kwocie 17.489,41 zł. Zgodnie z umową, bank był uprawniony do wypowiedzenia umowy
z zachowaniem 1-miesięcznego okresu wypowiedzenia m.in. w razie opóźnienia kredytobiorcy z zapłatą pełnej raty wynikającej z harmonogramu spłat, za co najmniej jeden okres płatności. Kwota kredytu w wysokości 10.899,40 zł miała zostać przelana na rachunek bankowy J. G. nr (...) (§ 15 umowy).

(kopia umowy – k. 25-27v)

W dniu 13 grudnia 2018 r. bank wystawił wyciąg z ksiąg banku numer (...), w którym wskazał, iż na wymagalne zobowiązanie pozwanej składa się: 14.347,62 zł niespłaconego kapitału, 196,49 zł odsetek umownych za okres korzystania
z kapitału w wysokości 8,49 % od dnia 19 kwietnia 2018 r. do 29 października 2018 r., 210,92 zł odsetek za opóźnienie naliczonych od kwoty niespłaconego kapitału w wysokości 10 % od dnia 19 kwietnia 2018 r. do 13 grudnia 2018 r. i 3,54 zł opłat i innych prowizji.

(wyciąg z ksiąg banku – k. 24)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie wskazanego materiału dowodowego, który Sąd uznał za wiarygodny.

Jak słusznie wskazała pozwana wyciąg z ksiąg banku nie ma w postępowaniu cywilnym innej mocy dowodowej niż dokument prywatny, a zatem jest jedynie dowodem złożenia przez osobę pod nim podpisanym oświadczenia o treści zawartej w tym dokumencie. Brak jest zatem podstaw do uznania na jego podstawie za udowodnione kwestii istnienia zobowiązania pozwanej, jego wysokości i wymagalności, skoro zostały one zakwestionowane w sprzeciwie.

W niniejszej sprawie pozwana zakwestionowała również moc dowodową kopii wypowiedzenia umowy (k. 30), jak i sam fakt złożenia jej oświadczenia o treści wskazanej w kopii i doręczenia jej takiego dokumentu. W sytuacji gdy strona przeciwna podnosi zastrzeżenia zarówno do kwestii merytorycznych, czyli okoliczności, które dokument ma udowodnić, jak i do kwestii formalnych samego dowodu, to strona powołująca się na powyższy dowód winna dochować wymagań, jakim jest obowiązek przedstawienia dokumentu w oryginale lub kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem. W sytuacji natomiast, gdy strona procesu przedkłada kopię dokumentu i przeciwnik nie ma zastrzeżeń
do tej formy, nie ma potrzeby przedkładania oryginału dokumentu bowiem oznacza to,
iż strona przeciwna nie kwestionuje faktu istnienia dowodu. Jednakże w przedmiotowej sprawie pozwana, podnosząc zarzut co do formy dokumentu, zobligowała powoda
do przedłożenia jego oryginału lub poświadczonej kopii, do czego powód się nie zastosował. Należy wskazać, iż nie ulega wątpliwości, że bank ma możliwość ustanowienia fachowego pełnomocnika w toku postępowania nawet w celu jedynie poświadczenia za zgodność
z oryginałem kopii dokumentu w sytuacji jego kwestionowania przez stronę przeciwną
i niemożności złożenia dokumentu w oryginale. W sytuacji, gdy powód nie złożył wypowiedzenia umowy w prawidłowej formie, Sąd nie był w stanie stwierdzić, czy złożona do akt sprawy kopia odpowiada treści oryginału. To samo dotyczy zwrotnego potwierdzenia odbioru wypowiedzenia oraz wezwania pozwanej do zapłaty, które również zostały złożone jedynie w formie kopii. Dowodem doręczenia pozwanej oświadczenia o wypowiedzeniu umowy nie jest wydruk z tzw. śledzenia przesyłki bowiem dotyczy on wezwania do zapłaty, a nie wypowiedzenia, na co wskazuje numer przesyłki i data jej doręczenia. Brak było przy tym podstaw do żądania oryginału wypowiedzenia i wezwania do zapłaty od pozwanej, która kwestionowała aby kiedykolwiek oświadczenia Banku w tym przedmiocie otrzymała.

W odpowiedzi na zarzut nieudowodnienia wysokości należności powodowy Bank złożył jedynie kopię tabelki nazwanej w piśmie rozliczeniem spłaty kredytu (k. 49-50). Zgodzić się należy z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, iż kopia dokumentu nie jest dokumentem i nie może być uznana za inny dowód w rozumieniu art. 308 k.p.c., bowiem służyłoby to obejściu przepisów w o formie dokumentów.

Powodowy Bank nie złożył żadnych dowodów przekazania pozwanej umówionej kwoty kredytu, choć okoliczność tę J. G. zakwestionowała już w sprzeciwie. Nawet złożenie wspomnianej tabeli w oryginale nie skutkowałoby uznaniem mocy dowodowej takiego dokumentu na okoliczność wypłaty kredytu. Wszak jeśli dostępna dla pozwanej kwota została przelana na wskazany w umowie rachunek bankowy J. G. to Bank niewątpliwie dysponuje potwierdzeniem takiego przelewu. Dokument taki złożony nie został, podobnie jak inny dowód wypłaty pożyczonych pozwanej środków. Gdyby wbrew treści umowy doszło do wypłaty gotówkowej Bank dysponowałby potwierdzeniem przyjęcia gotówki pochodzącym od pozwanej.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Stosownie do art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U.
z 2002 r. nr 72 poz. 665 ze zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać
do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych
z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej
na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz
z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

W niniejszej sprawie powód nie udowodnił zasadności jak i wysokości dochodzonego roszczenia.

Należy zauważyć, że zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na stronie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. W myśl art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę. Oznacza to, że ten, kto powołuje się na przysługujące mu prawo, występując z żądaniem obowiązany jest udowodnić okoliczności faktyczne uzasadniające to żądanie. Chodzi tu o fakty, które mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, wykazujące istnienie prawa. Zgodnie z obowiązującą w postępowaniu cywilnym zasadą kontradyktoryjności, Sąd nie ma obowiązku zarządzania dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzania z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (wyrok Sądu najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 r., sygn. akt I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76, LEX nr 29440).

Samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2001 r., sygn. akt I PKN 660/00, Wokanda 2002/7-8/44, LEX nr 80854). Dopuszczenie dowodu z urzędu jest co do zasady prawem, a nie obowiązkiem Sądu. W związku z powyższym, jeżeli materiał dowodowy zgromadzony przez stronę nie daje podstaw do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych, Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z nieudowodnienia faktów przedłożonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów.

Jak wskazano wyżej powód nie udowodnił udostępnienia pozwanej kwoty kredytu. Zgodnie z treścią umowy, kwota kredytu miał zostać przelana na rachunek bankowy kredytobiorcy. Powód nie powinien mieć zatem żadnych trudności dowodowych
z potwierdzeniem dokonania przelewu przedmiotowej kwoty na rzecz pozwanej, czego
nie uczynił, pomimo, że pozwana w sprzeciwie zakwestionowała otrzymanie przedmiotowej kwoty. Tym samym Sąd nie jest w stanie stwierdzić, czy pozwana rzeczywiście otrzymała kwotę kredytu określoną umową. Ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na powodzie i niewątpliwie ciężarowi temu Bank nie sprostał.

Zasadny był również zarzut nieudowodnienia wysokości roszczenia. Powód przedstawił jedynie kopię rozliczenia spłaty kredytu. Należy jednak wskazać, iż niezależnie od formy przedmiotowego dokumentu, nie wynika z niego w sposób czytelny, w jaki sposób została wyliczona kwota zadłużenia pozwanej. Wyciąg z ksiąg rachunkowych banku jako dokument prywatny, nie stanowi przy tym wystarczającego dowodu na wskazaną okoliczność.

W niniejszej sprawie na skutek przedłożenia jedynie kopii wypowiedzenia umowy zakwestionowanego co do formy przez pozwaną, powód nie udowodnił również faktu wypowiedzenia umowy. Tym samym powództwo jest przedwczesne, gdyż umowa została zawarta 8 października 2015 r. na okres 96 miesięcy, tj. na 8 lat i w dacie złożenia pozwu termin spłaty pożyczki nie upłynął. Nie można przy tym uznać, iż sam pozew zastępuje wypowiedzenie umowy, tj. czynność o charakterze materialnoprawnym. Ponadto pełnomocnictwo osoby podpisanej pod pozwem umocowywało go jedynie do czynności
o charakterze procesowym i związanym z windykacją zadłużeń, nie zaś do wypowiadania umów.

Na marginesie jedynie zauważyć należy, że Bank nie spełnił również wymogów dotyczącym umożliwienia pozwanej skorzystania z postępowania restrukturyzacyjnego zgodnie z art. 75 c prawa bankowego.

Wobec powyższego powództwo należało oddalić.

Na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej 3600 zł wynagrodzenia pełnomocnika (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Dz. U. z 2015 r.
poz. 1804) i 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Sąd nie zasądził na rzecz pozwanej 5,20 zł tytułem nadania listu poleconego, gdyż pozwana nie wykazała poniesienia tego wydatku.