Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2014 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2014 r. w Gdańsku

sprawy (...) w P. oraz

A. S. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o niepodleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek apelacji (...)-P. I. Rolniczej w P. oraz apelacji A. S. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 5 marca 2013 r., sygn. akt IV U 516/12

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 862/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 stycznia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., powołując się na przepisy art. 38 ust. 1 w zw. z art. 83 ust. 1 pkt 2, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a, art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 9 ust. 1 i 1 lit. a, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) stwierdził, że A. S. (1) jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą Agencja Usług (...) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresach: od dnia 01 lutego 2006 roku do dnia 30 czerwca 2006 r., od dnia 01 września 2006 r. do dnia 30 września 2006 r., od dnia 01 stycznia 2007 r. do dnia 31 stycznia 2007 r., od dnia 01 stycznia 2008 r. do dnia 30 kwietnia 2008 r., od dnia 01 czerwca 2008 r. do dnia 30 września 2008 r., od dnia 01 listopada 2008 r. do dnia 30 listopada 2008 r., od dnia 01 stycznia 2009 r. do dnia 30 listopada 2009 r., od dni 01 stycznia 2010 r. do dnia 30 czerwca 2010 r., od dnia 01 sierpnia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r., od dnia 01 lutego 2011 r. do dnia 31 marca 2011 r. i od dnia 01 maja 2011 r. do dnia 30 września 2011 r.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż ubezpieczona od dnia 22 listopada 2005 r. figuruje w ewidencji działalności gospodarczej jako osoba prowadząca działalność gospodarczą Agencja Usług (...) z siedzibą w K., z którego to tytułu dokonała zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego od dnia 01 lutego 2006 r. Za okresy od lutego 2006 r. do czerwca 2006 r., od sierpnia 2006 r. do lipca 2011 r., wrzesień 2011 r., listopad 2011 r., lipiec 2006, sierpień 2011 r. i październik 2011 r. zostały złożone deklaracje rozliczeniowe.

W efekcie postępowania kontrolnego organ ten ustalił, iż ubezpieczona od dnia 01 lutego 2006 r. zgłosiła obowiązek podatkowy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto od dnia 01 listopada 2005 r. pozostaje w ubezpieczeniu jako pracownik zatrudniony w ½ wymiaru czasu pracy przez (...) w Z. Wielkiej; postawa wymiaru składek przekraczała minimalne wynagrodzenia za pracę w okresach lipiec 2006 r., sierpień 2006 r., październik-grudzień 2006 r., luty-grudzień 2007 r., maj 2008 r., październik 2008 r., grudzień 2008 r., grudzień 2009 r., lipiec 2010 r., styczeń 2011 r., kwiecień 2011 r., październik 2011 r. i listopad 2011 r. W pozostałych okresach – w świetle art. 9 ust. 1 i 1 li. a ustawy systemowej – ubezpieczona nie była zwolniona z obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Ubezpieczona, wezwana do złożenia poprawnych dokumentów rozliczeniowych z całego okresu prowadzenia działalności gospodarczej, w piśmie z dnia 30 listopada 2011 r. poinformowała, iż wystąpiła do pracodawcy o wypłacenie zaległego wynagrodzenia za nadgodziny wraz z odsetkami za poszczególne miesiące w okresie od dnia 01 stycznia 2006 r. do chwili obecnej. Niemniej, jak wskazał organ rentowy, powołując się na art. 18 ust. 1 ustawy systemowej, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika stanowi przychód określony w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) z wyłączeniem składników przychodów określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.).

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła A. S. (1) zarzucając jej:

- naruszenie prawa materialnego – art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 9 ust. 1 i 1 lit. a, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 4, art. 4 pkt 9 ustawy systemowej oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.) w zw. z art. 12 ust. 1 i 3, art. 11 ust. 1-2 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych poprzez błędne zastosowanie niektórych z tych przepisów i jednoczesne niezastosowanie przepisów, które winny być wzięte pod uwagę (błąd w subsumpcji);

- naruszenie przepisów postępowania przez wydanie decyzji – art. 6-9, art. 10 § 1, art. 75, art. 77 i art. 80 kpa w zw. z art. 123 ustawy systemowej, w wyniku naruszenia których doszło do błędów w ustaleniach faktycznych uniemożliwiających dokonanie właściwej subsumpcji.

Mając na uwadze powyższe zarzuty wnioskodawczyni wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji w części – z wyłączeniem miesięcy wrzesień 2006 r., styczeń 2007 r., styczeń 2008 r. i wrzesień 2008 r., kiedy to pracodawca w ogólne nie wypłacił należnego jej świadczenia – i orzeczenie co do istoty sprawy, względnie uchylenie decyzji w skarżonej części, a nadto zasądzenie od organu rentowego kosztów postępowania według norm przypisanych.

Argumentując zasadność odwołania wnioskodawczyni w pierwszej kolejności podniosła, iż mimo przekazania organowi rentowemu informacji o ustanowieniu pełnomocnika do reprezentowania jej w sprawie, organ rentowy w dniu 22 grudnia 2011 r., nie czekając na pismo pełnomocnika, w dniu 17 stycznia 2012 r. wydał skarżoną decyzję, czym naruszył obowiązujące go zasady postępowania administracyjnego, w tym tak fundamentalne jak prowadzenie postępowania w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej, praworządności, dochodzenia prawdy obiektywnej, czy udzielania pomocy prawnej stronom i innym uczestnikom postępowania, w ramach którego nawet nie poinformował wnioskodawczyni o przysługującym jej prawie do zapoznania się z aktami i wypowiedzenia się co do zebranych dowodów.

Wnioskodawczyni przyznała przy tym, iż dowody w zebranym przez organ rentowy kształcie mogły stanowić usprawiedliwioną podstawę do wydania skarżonej decyzji. Jednakże w przypadku uniknięcia powyższych nieprawidłowości proceduralnych i zbyt pochopnego zakończenia postępowania, organ rentowy miałby możliwość właściwej oceny kwestii podnoszonej przez nią już w piśmie z dnia 22 listopada 2011 r. w przedmiocie trwania postępowania wyjaśniającego z pracodawcą w zakresie rozliczenia należności z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych. W wyniku tego postępowania ustalono natomiast, iż wnioskodawczyni w okresie zatrudnienia częstokroć codziennie po wiele godzin korzystała z lokalu, którego najemcą jest pracodawca, w tym z energii, wody i innych mediów oraz urządzeń technicznych, do celów prywatnych nie związanych ze stosunkiem pracy. Uzyskane w ten sposób korzyści winny być w ocenie wnioskodawczyni wliczone do podstawy wymiaru składek jako składnik przychodu ze stosunku pracy, do których – zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – zalicza się również „wartość innych nieodpłatnych świadczeń” uzyskanych przez pracownika od pracodawcy.

Wprawdzie brak jest definicji ustawowej „świadczeń nieodpłatnych” jednakże w ocenie odwołującej należy do nich zaliczyć wszystkie te świadczenia, w ramach wykonania których osoba fizyczna nie otrzymuje rzeczy lub praw, a zatem np. nieodpłatne udostępnienie lokalu. Istotnym jest przy tym, iż w przypadku takich świadczeń przychód powstaje w momencie ich otrzymania przez podatnika (por. wyrok NSA z dnia 05 lutego 1997 r. w sprawie SA/Sz 1191/96). Nie powinno zatem budzić wątpliwości, iż potwierdzone przez pracodawcę i nie negowane przez wnioskodawczynię korzystanie przez nią z lokalu udostępnianego przez pracodawcę i jego wyposażenia oraz nie opłacanie kosztów eksploatacyjnych, do celów prywatnych nie związanych ze świadczeniem pracy musi być zakwalifikowane w świetle art. 12 ust. 1 powołanej ustawy jako „inne nieodpłatne świadczenie”, których wartość stanowi przychód pracowniczy w momencie ich faktycznego otrzymania. Pracodawca, uwzględniając powyższe dodatkowe przychody – ustalone wespół z wnioskodawczynią w oparciu o ceny rynkowe najmu – w styczniu i lutym 2012 r. dokonał dodatkowego rozliczenia podatku dochodowego oraz skorygował deklaracje rozliczeniowe za lata 2006-2010, a nadto złożył deklaracje korygujące i uiścił dodatkowe składki na ubezpieczenia społeczne wraz z zaległymi odsetkami za zwłokę. Po powyższych korektach, prawidłowo ustalona podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pozostawania wnioskodawczyni w stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca była wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę, co powoduje, iż decyzja organu rentowego w znaczącej większości (poza miesiącami wrzesień 2006 r., styczeń 2007, styczeń 2008 r. i wrzesień 2008 r.) wymaga uchylenia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. Odnosząc się natomiast do zarzutów zawartych w odwołaniu organ rentowy zauważył, iż już w piśmie zawiadamiającym o wszczęciu postępowania wnioskodawczyni została pouczona o prawie do zapoznania się z aktami i zajęcia stanowiska przed wydaniem decyzji. Z kolei wszystkie wskazane w odwołaniu pisma i okoliczności miały miejsce po wydaniu skarżonej decyzji. Odnosząc się natomiast do okoliczności merytorycznych, w ocenie tego organu dokonanie korekty w dokumentacji rozliczeniowej wnioskodawczyni z tytułu stosunku pracy oraz zapłata składek z tytułu „nieodpłatnych świadczeń” ze stosunku pracy było niewłaściwe i nie wpływa na prawidłowości skarżonej decyzji. Nieodpłatne użytkowanie cudzych rzeczy do prowadzenia działalności gospodarczej dla osiągnięcia przychodów z tej działalności faktycznie stanowi przychód z nieodpłatnych świadczeń, albowiem po stronie płatnika dochodzi do przysporzenia w zamian, za które użyczający nie otrzymał żadnego ekwiwalentu, przy czym nie będzie on stanowił źródła przychodu ze stosunku pracy, a z działalności gospodarczej. W sprawie nie budzi bowiem żadnej wątpliwości, iż wnioskodawczyni zostając po godzinach w pracy wykorzystywała biuro, jego sprzęt i media na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, tym samym spełniając przesłanki ich zakwalifikowana na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z działalności gospodarczej w postaci świadczeń nieodpłatnych. Ich zakwalifikowanie jako przychodów ze stosunku pracy należało uznać za nieuprawnione.

Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą akt IVU 516/12.

Decyzją z dnia 31 października 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., powołując się na przepisy art. 83 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 38, art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 ustawy systemowej oraz zgodnie z art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.) określił podstawę wymiaru składek dla A. S. (1) podlegającej ubezpieczeniom jako pracownik u płatnika składek (...) w okresie od stycznia 2006 r. do grudnia 2011 r. w poszczególnie wskazanych kwotach na ubezpieczenia społeczne – emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne.

Organ rentowy wskazał, iż A. S. (1) będąc zatrudniona w płatnika od dnia 01 listopada 2005 r. jako specjalista ds. organizacyjnych, a następnie pracownik ds. organizacji szkoleń i obsługi techniczno-biurowej, wykonująca swoją prace w wynajmowanym przez płatnika lokalu położonym w G., po godzinach pracy wykorzystywała ten lokal, jego wyposażenia oraz media na potrzeby prowadzonej jednocześnie pozarolniczej działalności gospodarczej. Powyższe miał miejsce bez wiedzy i uzyskania zgody pracodawcy. (...) uznała jednak korzystanie przez A. S. (1) z lokalu do celów prywatnych za słuszne oraz wysokość nieopłatnych świadczeń za faktyczne. Ich wartość, ustaloną w oparciu o równowartość czynszu rynkowego najmu takiego lokalu, została uznana jako przychód ze stosunku pracy i włączona do podstawy opodatkowania oraz wymiaru składek, na co płatnik złożył odpowiednie korekty dokumentów rozliczeniowych za okres styczeń 2006 r. do grudnia 2011 roku. Jednocześnie płatnik zakazał A. S. (1) korzystania z przedmiotowego lokalu i jego sprzętów w przyszłości.

W ocenie organu rentowego powyższe działanie płatnika nie było prawidłowe. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne jest przychód pracownika ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 ustawy systemowej, art. 81 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej). Ustawa ta zawiera natomiast wyraźne rozróżnienie źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł, którymi są m. in. stosunek pracy i pozarolnicza działalność gospodarcza. Z przedłożonej dokumentacji wynika, iż A. S. (1) uzyskała świadczenia nieodpłatne w postaci korzystania częstokroć codziennie z pomieszczenia biurowego pracodawcy, jego wyposażenia i podłączonych mediów do celów prywatnych, nie związanych z wykonywaniem obowiązków pracowniczych, a prowadzoną działalnością gospodarczą. Nieodpłatne użytkowanie cudzych rzeczy do prowadzenia działalności gospodarczej dla osiągnięcia przychodów z tej działalności faktycznie stanowi przychód z nieodpłatnych świadczeń albowiem po stronie płatnika dochodzi do przysporzenia w zamian, za które użyczający nie otrzymał żadnego ekwiwalentu, jednakże nie będzie on stanowił źródła przychodu ze stosunku pracy, a z działalności gospodarczej. Tym samym zasadnym jest zakwalifikowanie tak otrzymanych świadczeń nieodpłatnych do źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 8 w/wym. ustawy, nie zaś przychodów ze stosunku pracy. W konsekwencji jako takie nie zwiększają również podstawy wymiaru składek z tego tytułu; ich wliczenie – na mocy dokumentów korygujących – było błędne i wymagało skorygowania do prawidłowej wysokości, ustalonej w niniejszej decyzji.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła (...) w P. zarzucając jej:

- naruszenie prawa materialnego – art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 4 pkt 9 ustawy systemowej oraz § 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek w zw. z art. 12 ust. 1 i 3, art. 11 ust. 1-2 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej poprzez błędne zastosowanie niektórych z tych przepisów i jednoczesne niezastosowanie przepisów, które winny być wzięte pod uwagę (błąd w subsumpcji);

- naruszenie przepisów postępowania przez wydaniem decyzji – art. 6-9 kpa w zw. z art. 123 ustawy systemowej, w wyniku naruszenia których doszło do błędów w ustaleniach faktycznych uniemożliwiających dokonanie właściwej subsumpcji.

Mając na uwadze powyższe zarzuty wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji w części – z wyłączeniem miesięcy wrzesień 2006 r., styczeń 2007 r., styczeń 2008 r. i wrzesień 2008 r., kiedy to w ogólne nie wypłacił A. S. (1) należnego jej wynagrodzenia – i orzeczenie co do istoty sprawy, względnie uchylenie decyzji w skarżonej części, a nadto zasądzenie od organu rentowego kosztów postępowania według norm przypisanych.

W uzasadnieniu wnioskodawca przytoczył rozważania zawarte uprzednio w odwołaniu A. S. (1) od decyzji ZUS z dnia 17 stycznia 2012 r. oraz dalszych pismach procesowych w sprawie IV U 516/12 na okoliczność zakwalifikowania bezspornie uzyskanych przez pracownika nieodpłatnych świadczeń w postaci korzystania z lokalu, jego wyposażenia i mediów dostarczanych przez niego, jako stanowiących przychód ze stosunku pracy. Wywód organu rentowego, iż powyższe świadczenia winny zostać zakwalifikowane jako przychód z działalności gospodarczej wnioskodawca uznał za nie znajdujący pokrycia w obowiązujących przepisach prawa. Zarzucił, że organ ten całkowicie pominął ugruntowany w doktrynie i orzecznictwie sposób wykładni art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznym wskazując na konieczność powiązania „nieodpłatnych świadczeń” z czynnościami wykonywanymi w ramach stosunku pracy, gdy tymczasem – w świetle orzecznictwa i doktryny – w unormowaniu tym mowa jest o szerszym związku, tj. związku prawnym lub faktycznym danego świadczenia z istniejącym stosunkiem pracy (por. wyrok NSA z dnia 24 czerwca 2009 r. w sprawie II FSK 251/08 i dalsze powołane w odwołaniu orzecznictwo).

Wobec bezsporności w niniejszej sprawie, iż wnioskodawcę i A. S. (1) łączył stosunek pracy, a zatem w myśl powołanego art. 12 ust. 1 ustawy wszelkiego rodzaju świadczenia, w tym świadczenia nieodpłatne, uzyskane na gruncie tego stosunku uważa się za przychody ze stosunku pracy. Wnioskodawca przyznał przy tym, iż zakres przedmiotowy art. 12 ust. 1 (określający przychody ze stosunku pracy) pokrywa się z zakresem przedmiotowym art. 14 ust. 2 (określającym przychody z działalności gospodarczej) wskazując w obydwu „wartość nieodpłatnych świadczeń”, niemniej w tym zakresie – przy prawidłowo zastosowanych regułach kolizyjnych i przy pierwszeństwie norm szczególnych, a za taki jako odnoszący się do węższej grupy podmiotów (pracowników) należy uznać art. 12 ustawy – pierwszeństwo zastosowania ponownie uzyskuje art. 12 ust. 1 ustawy, co ponownie zostało błędnie ocenione przez organ rentowy z naruszeniem powyższych reguł kolizyjnych.

Reasumując, przy prawidłowej kwalifikacji nieopłatnych świadczeń uzyskanych przez A. S. (1) jako pochodzących ze stosunku pracy, ich wartość podlegała wliczeniu do stanowiącego podstawę wymiaru składek przychodu A. S. (1) z tego stosunku, co zostało w oparciu o deklaracje korygujące, prawidłowo wykonane przez płatnika. Odmienne ustalenia organu rentowego, zawarte w skarżonej decyzji, jako sprzeczne z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa materialnego, nie są zasadne.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w skarżonej decyzji. Organ rentowy nie zgodził się, iż dokonana przez niego wykładania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma charakter arbitralny, powołując się na interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego wydaną przez Ministra Finansów z dnia 12 listopada 2012 r. na podstawie analogicznego stanu faktycznego, w której Minister Finansów za nieuprawnione uznał zapatrywanie, iż każde świadczenie, które pracownik otrzymuje od pracodawcy stanowi przychód ze stosunku pracy, a przepis art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest przepisem szczególnym i wyłączającym zastosowanie art. 14 ust. 2 pkt 8 tej ustawy. Nieodpłatne użytkowanie cudzych rzeczy do prowadzenia działalności gospodarczej dla osiągnięcia z tej działalności przychodów, stanowi przychód z nieodpłatnych świadczeń z działalności gospodarczej, nie stosunku pracy, albowiem przychody te należy kwalifikować do tego źródła przychodu, z którego faktycznie przychód jest osiągany. Powyższe w pełni pokrywa się z stanowiskiem organu rentowego, a także nie pozostaje w sprzeczności z licznie powołanymi w odwołaniu orzeczeniami sądów administracyjnych, które zostały każdorazowo wydane na odmiennym od niniejszego stanie faktycznym.

Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą art. IV U 2149/12.

Postanowieniem z dnia 16 stycznia 2012 r. w sprawie IV U 2149/12 Sąd Okręgowy w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych połączył sprawy z odwołania A. S. (1) od decyzji ZUS z dnia 17 stycznia 2012 r. i z odwołania (...) w P. od decyzji ZUS z dnia 30 października 2012 r. do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod wspólną sygnaturą akt IV U 516/12.

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Wyrokiem z dnia 05 marca 2013 r. w sprawie IV U 516/12 Sąd Okręgowy w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołania.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu I instancji:

W dniu 19 października 2005 r. A. S. (1) nawiązała pierwszy stosunek pracy z (...) ( (...)) w P. na czas określony od dnia 01 listopada 2005 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. Wnioskodawczyni powierzono stanowisko specjalisty ds. organizacyjnych w ½ wymiaru czasu pracy za wynagrodzeniem 850,00 zł brutto, na które składała się płaca zasadnicza i premia regulaminowa. Wynagrodzenie to, zgodnie z aneksem z dnia 20 lipca 2006 r., zostało podwyższone od kwoty 950,00 zł brutto (w tym 700,00 zł wynagrodzenia zasadniczego i 250,00 zł premii regulaminowej) od miesiąca marca 2006 r. Sposób ustalenia wynagrodzenia odpowiadał zasadom wynagradzania zawartym w Regulaminie wynagradzania pracowników Biura (...)”, który przewidywał trzy składniki wynagrodzenia – zasadnicze (§ 2), premię regulaminową (§ 4) oraz nagrody pieniężne – premie motywacyjne (§ 5).

W dniu 29 grudnia 2006 r. strony nawiązały kolejną umowę o pracę za czas określony od dnia 01 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2007 r. z zachowaniem dotychczasowych warunków zatrudnienia i wysokość wynagrodzenia ustalonej aneksem z dnia 20 lipca 2006 r.

W dniu 31 grudnia 2007 r. strony podpisały trzecią umowę o pracę, tym razem na czas nieokreślony z datą rozpoczęcia jej wykonywania od dnia 01 stycznia 2008 r.
Wnioskodawczyni powierzono stanowisko specjalisty ds. organizacji szkoleń i obsługi techniczno-biurowej; pozostałe warunki zatrudnienia, w tym wymiar czasu pracy, miejsce pracy i wysokość wynagrodzenia pozostały bez zmian. Wynagrodzenie to ulegało zwiększeniu w dalszym toku zatrudnienia, na kwotę 1.030,00 zł od dnia 01 maja 2008 r. (aneks z dnia 01 maja 2008 r.), 1.100,00 zł od dnia 01 marca 2009 r. (aneks z dnia 28 kwietnia 2009 r.), 1.100,00 zł od dnia 01 marca 2010 r. (aneks z dnia 29 lipca 2010 r.) i 1.386,00 zł od dnia 01 stycznia 2011 r. (aneks z dnia 28 listopada 2011 r.), każdorazowo w rozbiciu na wynagrodzenie zasadnicze i premię regulaminową.

Z uwagi na odległość czasową aneksów zwiększających wysokość wynagrodzenia od dat ich przyznania wynagrodzenie w nowej wysokości wraz ze spłatą było wypłacane od miesiąca wystawienia aneksu z wyrównaniem od miesiąca ich przyznania.

Wnioskodawczyni swoją pracę wykonywała w Biurze (...) w C., którym było jedno pomieszczenie specjalne wynajmowane na ten cel od Zespołu Szkół w G.. Lokal został wyposażony w podstawowy sprzęt biurowy oraz dostęp do mediów.

Wnioskodawczyni była jedynym pracownikiem biura. Do jej obowiązków należało – zgodnie z zakresem obowiązków – należało z jednej strony pozyskiwanie informacji rynkowych potrzebnych dla działalności rolniczej prowadzonej na terenie powiatu (...), współpraca przy organizacji szkoleń rolników organizowanych przez (...) oraz pomoc rolnikom przy pozyskiwaniu środków z projektów unijnych, z drugiej zaś obsługa Rady Powiatowej I.. Zgodnie z grafikiem pracy wnioskodawczyni miała pracować we wtorki i czwartki w godzinach 8-15 oraz w piątek w godzinach 8-14. Pracę wykonywała również w terenie świadcząc doradztwo indywidualne dla rolników.

W tym celu, na mocy umowy o użyczenie samochodu prywatnego do celów służbowych z dnia 02 listopada 2005 r., wykorzystywała posiadany prywatny samochód osobowy do celów służbowych do wysokości określonej liczby kilometrów, za co otrzymywała zwrot kosztów od pracodawcy.

Wysokość przychodów pozyskanych przez wnioskodawczynię ze stosunku pracy z (...), z uwzględnieniem wzrostu wynagrodzenia w faktycznych datach w miesiącach luty-czerwiec 2006 r., wrzesień 2006 r., styczeń 2007 r., styczeń-kwiecień 2008 r., czerwiec-wrzesień 2008 r., listopad 2008 r., styczeń-listopad 2009 roku, styczeń-czerwiec 2010 r., sierpień-grudzień 2010 r., luty-marzec 2011 r. i maj-wrzesień 2011 r. nie przekraczało najniższego obowiązującego wówczas wynagrodzenia za pracę, w tym w miesiącach: wrzesień 2006 r., styczeń 2007 r., styczeń 2008 r. i wrzesień 2008 r. wynosiło 0,00 zł. W pozostałych miesiącach zatrudnienia wysokość przychodów wnioskodawczyni ze stosunku pracy przewyższała minimalne wynagrodzenie za pracę.

Dodatkowo w 2007 r. i 2011 r. wnioskodawczyni zawarła z pracodawcą umowy cywilno-prawne w ramach realizacji projektów unijnych, w tym w dniu 02 stycznia 2007 r. umowę o dzieło w ramach projektu „Wsparcia doradztwa (...)”, zaś w dniu 10 marca 2011 r. umowę zlecenie na przeprowadzenie rekrutacji uczestników i obsługi szkolenia w dniu 07 czerwca 2011 r. w ramach projektu „(...) – sprzedaż bezpośrednia, działalność marginalna, lokalna i ograniczona”. Umowa ta była zawarta na okres od dnia 10 marca 2011 roku do dnia 06 lipca 2011 r. za wynagrodzeniem 150,00 zł (wypłata w lipcu 2011 r.). Z kolei umowa o dzieło była realizowana w okresie od dnia 01 marca 2006 r. do dnia 31 grudnia 2006 r., zaś wynagrodzenie w kwotach 3.215,00 zł i 700,00 zł wypłacono w kwietniu i wrześniu 2007 r. Przychody z łączących strony umów cywilno-prawnych zostały rozliczone na bieżąco jako przychody ze stosunku pracy.

Zgodnie z regulaminem pracy obowiązującym w (...) od 1999 r. przebywanie pracowników na terenie zakładu pracy, poza godzinami pracy, może mieć miejsce tylko w uzasadnionych przypadkach, po uzyskaniu zgody bezpośredniego przełożonego (§ 19 ust. 1). Wnioskodawczyni przystępując do pracy została zapoznania z przedmiotowym regulaminem.

A. S. (1) nie wystąpiła do pracodawcy o przebywanie w Biurze (...) w C. poza godzinami pracy.

Mimo powyższego wnioskodawczyni poza godzinami pracy i w dni wolne od pracy przebywała w swoim miejscu pracy i wykorzystywała znajdujące się w nim wyposażenie, sprzęt i media. Pracę w nadgodzinach w miejscu pracy wnioskodawczyni nie świadczyła na rzecz pracodawcy, ale w ramach prowadzonej jednocześnie od dnia 01 grudnia 2005 r. pozarolniczej działalności gospodarczej.

W ramach przedmiotowej działalności – zarejestrowanej w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Wójta Gminy K. w dniu 22 listopada 2005 roku nr 19/05 – pod firmą Agencja Usług (...), wnioskodawczyni zajmowała się działalnością pomocniczą związaną z ubezpieczeniami i funduszami emerytalno-rentowymi. Wnioskodawczyni legitymowała się uprawnieniami agenta ubezpieczeniowego, w tym charakterze współpracowała z Towarzystwem (...) ( (...)). W ramach prowadzenia działalności wnioskodawczyni zawierała z indywidualnymi rolnikami umowy ubezpieczeniowe w ramach (...). Czynności w tym zakresie wykonywała w miejscu zamieszkania rolników, w miejscu swojego zamieszkania oraz właśnie w miejscu pracy.

Współpracę z Towarzystwem (...) od 1997 r. prowadziła również sama (...), początkowo w oparciu o umowę współpracy, a od 1999 r. na podstawie umowy o utworzeniu Związku (...). W ramach współpracy (...) umożliwiało członkom I. przystąpienie do Związku (...) w ramach (...) i korzystanie z ochrony ubezpieczeniowej oraz promowanie ubezpieczeń (...) (§ 3 pkt 3). W praktyce (...) wyszukiwała osoby chętne do przejścia szkoleń organizowanych przez (...) dla kandydatów na agentów ubezpieczeniowych, którzy później zawierali umowy ubezpieczeniowe na rzecz (...). Wnioskodawczyni nie została zwerbowana w ramach powyższej procedury, już uprzednio dysponowała stosowanymi uprawnieniami.

Mimo współpracy pracodawcy z (...) zawieranie przez wnioskodawczynię umów ubezpieczeniowych z rolnikami na podległym jej obszarze powiatu (...), nie należało do jej obowiązków pracowniczych, lecz wynikało wyłącznie z prowadzonej przez nią działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni w żaden sposób nie rozliczała się z pracodawcą z zawieranych umów. Również wynagrodzenie z tytułu zawartych indywidualnych umów ubezpieczenia otrzymywała z (...). Pracodawca miał natomiast świadomość w przedmiocie prowadzonej przez wnioskodawczynię działalności gospodarczej i zawieraniu przez nią umów ubezpieczeniowych w ramach (...), również podczas wykonywania pracy w terenie (podczas indywidualnych wizyt u rolników członków I. Rolniczej). Było to w pewnym sensie korzystne dla (...), albowiem w ten sposób wywiązywała się z umowy o utworzeniu Związku (...).

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej wnioskodawczyni zgłosiła obowiązek podatkowy oraz dokonała zgłoszenia jako płatnik składek od dnia 01 lutego 2006 r. Wnioskodawczyni opłacała składki jedynie na ubezpieczenie zdrowotne.

Zawiadomieniem nr 408/2011 z dnia 22 listopada 2011 r. organ rentowy poinformował A. S. (1) o wszczęciu postępowania administracyjnego mającego na celu ustalenie obowiązku ubezpieczenia z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej Agencja Usług (...). Zawiadomienie zawierało pouczenie w zakresie praw przysługujących stronie w toku postępowania administracyjnego, w tym prawie do zapoznania się z aktami sprawy oraz wypowiedzenia się przed podjęciem decyzji co do zebranego materiału dowodowego.

Po otrzymaniu powyższego zawiadomienia wnioskodawczyni pismem z dnia 29 listopada 2011 r. wystąpiła do pracodawcy – Dyrektora Biura (...) w P. – o wypłacenie zaległego wynagrodzenia za nadgodziny wraz z odsetkami za wszystkie miesiące zatrudnienia począwszy od stycznia 2006 r. wskazując, iż powierzonej jej pracy nie była w stanie wykonywać w ramach ½ wymiaru czasu pracy, co generowało konieczność częstego zostawania po godzinach i pracy w dni wolne od pracy. Do pisma wnioskodawczyni załączyła samodzielnie sporządzone zestawienie godzinowe pracy w nadgodzinach za wszystkie lata pracy.

O wystosowaniu powyższego pisma wnioskodawczyni w piśmie z dnia 30 listopada 2011 r. zawiadomiła organ rentowy wnosząc o wstrzymanie się z wydaniem decyzji administracyjne.

(...) w P. pismem z dnia 20 grudnia 2011 r. poinformowała wnioskodawczynię, iż sprawa nadgodzin w bieżącym roku będzie rozpatrywana i w przypadku potwierdzenia słuszności roszczeń zostanie złożona korekta do ZUS. Natomiast roszczenia za uprzednie lata pracodawca uznał za niezasadne.

Kolejnym pismem z dnia 17 stycznia 2012 r. wystosowanym do pracodawcy wnioskodawczyni, powołując się na „opinie i informacje” uzyskane m. in. od ustanowionego przez siebie pełnomocnika radcy prawnego, przyznała, iż zgłoszone uprzednio roszczenie o wynagrodzenie za pracę w nadgodzinach było nieuzasadnione, albowiem faktycznie świadczoną w lokalu pracodawcy pracę po godzinach pracy wykonywała również na własne potrzeby wykorzystując przy tym wyposażenie, media i inne zasoby biura. Dalej wnioskodawczyni oświadczyła, iż korzystanie przez nią w ten sposób z majątku pracodawcy stanowi jej przychód ze stosunku pracy z tytułu świadczeń nieodpłatnych, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a których wysokość w rozbiciu miesięcznym w latach 2006-2011 wnioskodawczyni wyliczyła w oparciu o wytyczne art. 11 ust. 2-2 lit. b w/wym. ustawy i przedstawiła pracodawcy w załączonym zestawieniu.

Po ich doliczeniu, łączna wysokość przychodów ze stosunku pracy – poza miesiącami wrzesień 2006 r., styczeń 2007 r., styczeń 2008 r. i wrzesień 2008 r. – przekraczała wysokość obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę.

(...) w P. uwzględniła wynikające z powyższego pisma stanowisko wnioskodawczyni oraz wskazaną przez nią wysokość nieodpłatnych świadczeń z tytułu korzystania z biura i jego wyposażenia poza godzinami pracy, o czym poinformowała organ rentowy w piśmie z dnia 23 stycznia 2012 r. Jednocześnie w tym samym miesiącu płatnik wystawił deklaracje korygujące i uiścił brakujące składki w związku z uznaniem dodatkowego składnika przychodu wnioskodawczyni, zaś w lutym 2012 r. z tego samego powodu dokonał korekt deklaracji podatkowych i uiścił dodatkowy podatek.

Poza zewnętrznym wyrazem uregulowania sytuacji wnioskodawczyni w kontekście jej sytuacji ubezpieczeniowej na potrzeby wszczętego postępowania administracyjnego (...) podjęła wewnętrzne kroki w celu uniknięcie podobnego zdarzenia w przyszłości.

Wnioskodawczyni złożyła w dniu 12 stycznia 2012 r. pisemne oświadczenie pracodawcy, iż „zobowiązuje się do nie przebywania w pomieszczeniach biura Powiatowego (...) w C. poza godzinami pracy, jak i nie korzystania z jego wyposażenia w celu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej”.

Z drugiej strony aneksem z dnia 2 stycznia 2012 r. wprowadzono zmiany do umowy o pracę z dnia 31 grudnia 2007 r. w zakresie wymiaru czasu pracy zwiększając go do ¾ etatu, a w związku z tym harmonogramu czasu pracy (godzin urzędowania biura) oraz wysokości wynagrodzenia do kwoty „1.500 zł, co stanowi minimalne wynagrodzenie”. Zmiany wprowadzono od dnia 01 stycznia 2012 r.

Skarżoną decyzją z dnia 17 stycznia 2012 r. organ rentowy stwierdził, obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym przez A. S. (1) z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w okresach, w których jej faktyczny przychód ze stosunku pracy nie przekraczał minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. od dnia 01 lutego 2006 r. do dnia 30 czerwca 2006 r., od dnia 01 września 2006 r. do dnia 30 września 2006 r., od dnia 01 stycznia 2007 r. do dnia 31 stycznia 2007 r., od dnia 01 stycznia 2008 r. do dnia 30 kwietnia 2008 r., od dnia 01 czerwca 2008 r. do dnia 30 września 2008 r., od dnia 01 listopada 2008 r. do dnia 30 listopada 2008 r., od dnia 01 stycznia 2009 r. do dnia 30 listopada 2009 r., od dnia 01 stycznia 2010 r. do dnia 30 czerwca 2010 r., od dnia 01 sierpnia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r., od dnia 01 lutego 2011 r. do dnia 31 marca 2011 r. i od dnia 01 maja 2011 r. do dnia 30 września 2011 r.

Wobec przedłożenia przez pracodawcę (...) w P. po wydaniu powyższej decyzji deklaracji korygujących i uiszczenia dodatkowych składek ze stosunku pracy A. S. (1) organ rentowy w czerwcu 2012 r. przeprowadził postępowanie kontrolne u płatnika na okoliczność prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne pracownika A. S. (1). W jej efekcie organ rentowy wydał w dniu 30 października 2012 r. drugą ze skarżonych decyzji ustalając wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie A. S. (1) z tytułu stosunku pracy w wysokości pomijającej korektę dokonaną przez płatnika z tytułu nieodpłatnych świadczeń w postaci korzystania z lokalu pracodawcy i jego wyposażenia do celów prywatnych prowadzenia działalności gospodarczej.

Działając w imieniu Ministra Finansów Dyrektor Izby Skarbowej w B. w interpretacji indywidualnej (...) z dnia 12 listopada 2011 r., wydanej w sprawie A. S. (1) i (...) w P., zajął stanowisko, iż nieodpłatne korzystanie przez pracownika z biura pracodawcy wraz z wyposażeniem i materiałami eksploatacyjnymi tego biura na potrzeby własne (prywatnie prowadzonej działalności gospodarczej) nie można zaliczyć do przychodów ze stosunku pracy jako wartość innych nieodpłatnych świadczeń w świetle art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W ocenie wydającego interpretację tak uzyskane nieodpłatne świadczenia należy zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej (art. 14 ust. 2 pkt 8 cytowanej ustawy). Przychody te należy kwalifikować to tego źródła przychodów, z którego faktycznie przychód jest otrzymywany.

Od powyższej interpretacji została wniesiona skarga w trybie administracyjnego postępowania odwoławczego.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, a w pozostałym zakresie na podstawie dokumentacji przedłożonej przez strony i zawartej w załączonych aktach organu rentowego, a także w oparciu o przesłuchania A. S. (1) oraz w imieniu (...) P. W..

Sąd ten co do zasady nie kwestionował autentyczności, ani wiarygodności przedłożonej do sprawy dokumentacji, która nie była również podważana przez żadną ze stron postępowania. Powyższe nie przekładało się natomiast na przyznanie złożonej dokumentacji poprawności prawnej w kontekście dokonanych dokumentacją czynności faktycznych, co odnosiło się do złożonych przez płatnika dokumentów korygujących do ubezpieczeń społecznych i deklaracji podatkowych.

Dokumentację tą Sąd I instancji ocenił jedynie w kontekście art. 245 k.p.c., co nie przekładało się na pozytywną ocenę jej zawartości w kontekście normujących te kwestie przepisów prawnych, o czym wywodził w dalszej części rozważań.

Natomiast za szczególnie wartościowy materiał dowodowy sprawy Sąd ten uznał korespondencję prowadzoną między stronami od momentu wszczęcia postępowania administracyjnego w listopadzie 2011 r., która jego zdaniem ukazuje „starania” A. S. (1) w przedmiocie uniknięcia objęcia jej ubezpieczeniami społecznymi z tytułu prowadzonej działalności. Początkowo A. skrzeszewska wystąpiła z roszczeniem o wypłatę wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, a następnie o uwzględnienie „nieodpłatnych świadczeń” w postaci korzystania z lokalu pracodawcy po godzinach pracy.

Sąd Okręgowy wskazał, że z dokumentacji tej, i dalszych dowodów pośrednich, jasno wynika również, iż ostatecznie pracodawca postanowił w tym zakresie uznać żądania A. S. (1), jednak podjął działania w celu uniknięcia powtórzenia się analogicznej sytuacji, czego wyrazem z jednej strony jest zmiana umowy o pracę i zrównanie wysokości wynagrodzenia do minimalnego wynagrodzenia za pracę, z drugiej zaś – jak wynika z oświadczenia wnioskodawczyni napisanego zapewne nie z własnej inicjatywy po rozmowie z osobą przełożoną – iż w przyszłości korzystanie lokalu (...) jego wyposażenia w celu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej nie będzie mieć miejsca.

Sąd ten wywodził dalej, że organ rentowy trafnie zauważa, iż zobowiązanie się przez pracodawcę (płatnika) do uiszczenia dodatkowych składek i podatków z tytułu przychodów, które – co podkreślił – wnioskodawczyni pozyskała wbrew jego wiedzy (bez uzyskania zezwolenia w trybie regulaminu pracy), było ewidentnie dla niego niekorzystne i mogło wynikać tylko z chęci „pomocy” wnioskodawczyni w uniknięciu objęcia jej ubezpieczeniem społecznym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Stwierdził, że sztucznie wykreowana, nie znajdująca oparcia w przepisach prawa, podstawa tej pomocy nie mogła zyskać jego uznania.

Analogicznie Sąd I instancji ocenił przesłuchania w charakterze stron: A. S. (1) i P. W.. Uznał, że przesłuchaniom tym co do zasady należało przyznać walor wiarygodności, zarówno w zakresie kształtu łączącego strony stosunku pracy, wynikających z niego obowiązków wnioskodawczyni i czasu ich wykonywania, jak i prowadzenia przez wnioskodawczynię jednocześnie pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie usług ubezpieczeniowych z wykorzystaniem lokalu pracodawcy, jego wyposażenia i mediów. Strony nie kwestionowały przy tym, iż wnioskodawczyni na takie korzystanie z lokalu przeznaczonego na Biuro (...) nie miała zgody, aczkolwiek P. W. przyznał, iż posiadał nieoficjalną wiedzę w tym zakresie, co nie ma jednak przełożenia na niewywiązanie się przez wnioskodawczynię z regulaminu pracy, jak i nie zmieniało celu, w jakim przedmiotowe pomieszczenie było przez nią wykorzystywane. Przesłuchiwani zgodnie odnieśli się również do współpracy (...) z towarzystwem (...), przyznając, iż fakt współpracy wnioskodawczyni w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej z powyższym podmiotem był oficjalnie wiadomy, a nadto korzystny dla pracodawcy, co wynikało z łączącej (...) z (...) umowy. Niemniej, w przesłuchaniach zgodnym było, iż współpraca wnioskodawczyni z (...) była niezależna od jej obowiązków pracowniczych i wynagrodzenia i była to wyłącznie jej prywatna działalność, nie związana ze stosunkiem pracy.

Sąd Okręgowy negatywnie ocenił natomiast zapatrywania przesłuchiwanych na okoliczność zakwalifikowania uzyskiwanych przez wnioskodawczynię nieodpłatnych świadczeń w postaci korzystania z lokalu pracodawcy do prowadzenia działalności gospodarczej do przychodów ze stosunku pracy, co było jednakże kwestią prawną, którą omówił dalej w kontekście rozważań prawnych.

Sąd ten rozważania te w pierwszej kolejności skierował do przepisów art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.), zgodnie z którym obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami (pkt 1) oraz osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi (pkt 5).

Obie powyższe grupy podlegają nadto obowiązkowemu ubezpieczeniu wypadkowemu (art. 12 ust. 1 ustawy systemowej), zaś pracownicy dodatkowo obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu (art. 11 ust. 1 ustawy systemowej); osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek (art. 12 ust. 2 ustawy systemowej).

Tak określony obowiązek ubezpieczeniowy trwa w przypadku pracowników – od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku (art. 13 pkt 1 ustawy systemowej), zaś w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej (art. 13 pkt 4 ustawy systemowej).

Powyższej ukształtowane jasne zasady ulegają zmianom w sytuacji zbiegu podstawy do ubezpieczenia z obu przedmiotowych tytułów. W takiej sytuacji – zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1 lit. a ustawy systemowej – osoby, o których mowa m. in. w art. 6 ust. 1 pkt 1 spełniające jednocześnie warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1 lit. a, w myśl którego ubezpieczeni wymienieni w ust. 1, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5 lit. a, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1 lit. b i art. 16 ust. 10 lit. a.

W ocenie Sądu I instancji powyższa regulacja stanowi istotę rozstrzygnięcia w niniejszym postępowaniu, w którym to A. S. (1) pozostająca w stosunku pracy z (...) od dnia 01 listopada 2005 r. i jednocześnie prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zarejestrowaną od dnia 01 grudnia 2005 r. wywodziła, iż z uwagi na otrzymywane ze stosunku pracy przychodów przekraczających minimalne wynagrodzenie za prace, obowiązujące w poszczególnych okresach, była zwolniona w obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej jednocześnie działalności gospodarczej, poza okresami wrzesień 2006 r., styczeń 2007 r., styczeń 2008 r. i wrzesień 2008 r., do którego to stanowiska przychylił się pracodawca, wystawiając na rzecz wnioskodawczyni dokumenty korygujące, zwiększające podstawę wymiaru składek należnych od przychodów ze stosunku pracy, poprzez uwzględnienie do tych przychodów dodatkowego składnika w postaci nieodpłatnych świadczeń przekazywanych wnioskodawczyni w postaci udostępniania miejsca pracy i możliwości korzystania z jego wyposażenia i mediów, po godzinach pracy do celów prywatnych prowadzonej działalności gospodarczej.

Aby ocenić zasadność postępowania pracodawcy Sąd ten odniósł się z kolei do art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy systemowej, zgodnie z którymi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne (emerytalne i rentowe, chorobowe oraz wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jaki otrzymują pracownicy ze stosunku pracy. Powyższe ma odpowiednie zastosowanie do określania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników na mocy art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.).

Przychodem ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) są natomiast wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Powyższych katalog jest bardzo szeroki, obejmując zarówno świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak też wartość świadczeń nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych, spełnianych przez pracodawcę na rzecz pracowników. Większość wymieniowych w katalogu składników, z uwagi na ich uregulowanie w odpowiednich przepisach, w tym przede wszystkim przepisach Kodeksu pracy i wydanych z jego umocowania rozporządzeń, nie nastręcza problemów interpretacyjnych. Na potrzeby niniejszego postępowania Sąd Okręgowy dokonał natomiast analizy „świadczenia nieodpłatnego”, które takiej ustawowej definicji nie posiada.

Sąd ten powołał się na wyrok WSA w Łodzi z dnia 02 marca 2012 r. w sprawie I SA/Łd oraz wskazał, że w orzecznictwie trafnie przyjmuje się, iż dla celów podatkowych pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy. Świadczenia nieodpłatne to szczególnego rodzaju świadczenia, w przypadku których otrzymujący odnosi określoną korzyść pod tytułem darmym, co oznacza, że nie świadczy nic w zamian. Ustawodawca stanowi o nieodpłatnych świadczeniach innych niż świadczenia w naturze. Przedmiotem tych świadczeń nie są więc rzeczy, lecz usługi. Przychód może być wyrażony wyłącznie w pieniądzu. Stąd też przychodem są nie tyle same świadczenia, lecz ich wartość. W katalogu tym niewątpliwie mieści się również prawo do użytkowania lokalu, jego wyposażenia i mediów, bez ponoszenia należnych z tego tytułu kosztów, przy czym wartość tego świadczenia określa się – w odniesieniu do regulacji art. 11 ust. 2 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców (pkt 1), a jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku (pkt 3).

Ustalenie, iż bezsporne uzyskanie przez wnioskodawczynię świadczeń nieodpłatnych w powyższej postaci od pracodawcy nie oznacza jednak, iż równie bezsporną wartość tych świadczeń (wyliczeń przedstawionych przez wnioskodawców organ rentowy nie kwestionował) należy uwzględnić do przychodu ze strony pracy.

Sąd I instancji nie podzielił forsowanego w tym zakresie stanowiska wnioskodawców, stając na jednoznacznym stanowisku, zgodnym z prezentowanym przez organ rentowy, iż dany przychód należy kwalifikować do tego źródła przychodów, z którego faktycznie przychód jest otrzymywany. W niniejszej sprawie bezspornym natomiast było także, iż nieodpłatne świadczenia uzyskiwane od pracodawcy w powyższej postaci wnioskodawczyni wykorzystywała w celach prywatnie prowadzonej działalności gospodarczej, a tym samym do tego właśnie źródła przychodu należał je uwzględnić. Powyższe znajduje odzwierciedlenie w art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wymieniającym w katalogu przychodów z działalności gospodarczej właśnie wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2 lit. b. Okoliczność, iż zaliczyć do nich należy również nieodpłatne użytkowanie cudzych rzeczy i korzystanie z lokalu bez ponoszenia należnych z tego tytułu kosztów do prowadzenia działalności gospodarczej dla osiągnięcia z tej działalności przychodów (por. wyrok NSA z dnia 05 grudnia 2006 r. w sprawie II FSK 1520/05 i wyrok NSA w Katowicach z dnia 03 kwietnia 2003 r. w sprawie I SA/Ka 427/2) uznał za analogicznie oczywiste.

Za całkowicie nieuzasadnioną Sąd Okręgowy uznał natomiast argumentację wnioskodawców, iż o konieczności zakwalifikowania spornych świadczeń do przychodów ze stosunku pracy decyduje fakt, że były one uzyskane na gruncie stosunku pracownik-pracodawca i że w każde świadczenie przekazane w powyższych realiach podmiotowych jest przychodem ze stosunku pracy. W ocenie tego Sądu pogląd ten, niczym nie uzasadniony, wykracza poza istotę normujących ten katalog regulacji prawnej.

Przychodami ze stosunku pracy są wszystkie te świadczenia, które pracownik otrzymuje od pracodawcy w związku z pozostawaniem w stosunku pracy lub stosunku pokrewnym, a nie jakiekolwiek świadczenia uzyskane przy okazji tego stosunku, nie mające z nim nic wspólnego poza stroną podmiotową, która wbrew twierdzeniom wnioskodawców nie jest w tym kontekście decydującą. Jeżeli uczestnicząc w określonym stosunku pracy osoba fizyczna osiągnie przychód pozostający w jakimś związku faktycznym z wykonywaniem pracy, ale nie stanowiący przychodu ze stosunku prawnego w postaci stosunku pracy, nie jest to przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku od osób fizycznych (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 sierpnia 2011 r. w sprawie III SA/Wa 522/11 i wyrok WSA w Szczecinie z dnia 16 grudnia 2012 r. w sprawie I SA/Sz 1006/11).

W uzasadnieniu do drugiego z tych wyroków Sąd Administracyjny dokonał klarownej interpretacji spornego przepisu oceniając, iż „z przytoczonego przepisu wynika jednoznacznie, że stanowi on o przychodach z określonych (w nim) stosunków prawnych, w tym - istotnego dla sprawy niniejszej - stosunku pracy. W przywołanej regulacji prawnej prawodawca nie użył sformułowań w rodzaju: "przychody związane ze stosunkiem pracy, towarzyszące stosunkowi pracy, osiągnięte przy okazji stosunku pracy". Jeżeli więc uczestnicząc w określonym stosunku pracy osoba fizyczna osiągnie przychód pozostający w jakimś związku faktycznym z wykonywaniem pracy, ale nie stanowiący przychodu ze stosunku prawnego w postaci stosunku pracy, nie będzie to przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f.”.

Zdaniem Sądu I instancji uzyskane przez wnioskodawczynię w niniejszej sprawie nieodpłatne świadczenia w postaci korzystania z lokalu pracodawcy i jego wyposażenia, nie były jej przychodem ze stosunku pracy jako z tym stosunkiem przedmiotowo nie związane. Bezsprzecznie pozostawały natomiast w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą przynosząc tej działalności dodatkowy przychód w postaci zwolnienia z konieczności ponoszenia kosztów użytkowania przedmiotowego lokalu, jego wyposażenia i kosztów zaopatrzenia w media i ich kwalifikacja podatkowa, a co za tym idzie i podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, z tego właśnie tytułu jest jedyną prawidłową.

Sąd ten nie zgodził się również ze stanowiskiem wnioskodawców w zakresie wyższości przepisów art. 12 nad art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzając, że są to przepisy niezależne, regulujące tożsame wprawdzie źródła przychodów, ale pochodzące z odrębnych tytułów, niekonkurujących w stosunku do siebie. Groźba możliwości podwójnego opodatkowania, która również często pojawia się w pismach procesowych wnioskodawców, w rzeczywistości nie występuje, albowiem uniemożliwia ją właściwe określenie źródła przychodu, z którego przychód faktycznie jest osiągany. Na analogicznym stanowisku stanął również Minister Finansów w wydanej na gruncie niniejszej sprawy interpretacji indywidualnej.

Sąd Okręgowy wskazał przy tym, iż interpretacja ta nie jest dla sądu powszechnego wiążąca, analogicznie jak wyrok sądu administracyjnego zapadły w trybie postępowania odwoławczego, które sygnalizował pełnomocnik wnioskodawców. Niemniej zawarte w interpretacji rozważania Sąd ten w pełni podzielił, jako opinię prawną, nie dowód mający w sprawie znaczenie prawnokształtujące.

Zwrócił również uwagę, posiłkując się słusznym stanowiskiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, iż o otrzymaniu nieodpłatnego świadczenia można mówić tylko wtedy, gdy w wyniku świadomego i celowego działania świadczeniodawcy podatnik rzeczywiście uzyskuje bezpłatną korzyść majątkową, polegającą także na nieponoszeniu kosztów, które by ponosił, gdyby otrzymał świadczenie odpłatnie (por. wyrok z dnia 19 grudnia 2011 r. w sprawie I SA/Gl 369/11).

Tymczasem z ustalonego w sprawie stanu faktycznego wynika, że w przypadku pracodawcy o świadomości udzielania wnioskodawczyni przedmiotowych świadczeń nieodpłatnych, nie można mówić. Wnioskodawczyni, do czego zobowiązywał ją regulamin pracy, nie występowała do pracodawcy o zgodę na przebywanie w powierzonym jej lokalu po godzinach pracy. Pozyskane w ten sposób korzyści (w tym użytkowanie sprzętu, zużywanie mediów) nie były zatem – jak twierdzi pełnomocnik wnioskodawców – „otrzymane przez wnioskodawczynię w momencie, kiedy faktycznie z nich korzystała”, lecz „wzięte” przez wnioskodawczynię bez wiedzy pracodawcy, a tym samym bez jego celowego działania w tym zakresie. W świetle dalszych okoliczności faktycznych, chęć pracodawcy do udzielania wnioskodawczyni świadczeń w tym zakresie, również należało uznać za wątpliwą, co sugeruje omawiana już powyższej wymiana dokumentacji między stronami po wszczęciu postępowania administracyjnego.

Zobowiązanie wnioskodawczyni do złożenia oświadczenia, iż przyszłościowo nie będzie przebywać w pomieszczeniach biura Powiatowego (...) w C. poza godzinami pracy, ani korzystać z jego wyposażenia w celu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, z pewnością nie świadczy o woli udzielania wnioskodawczyni nieodpłatnych świadczeń z tego tytułu. Oficjalne stanowisko pracodawcy, o czym już była wyżej mowa, jako nie wynikające z samodzielnie podejmowanych przez jednostkę decyzji i niekorzystne dla niej finansowo (uiszczenie dodatkowych składek i podatków), Sąd I instancji ocenił jedynie w kontekście udzielenia pomocy wnioskodawczyni w celu uniknięcia przez nią konsekwencji prawnych wynikających z art. 9 ust. 1 i 1 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Pomoc ta, jako oparta na błędnej interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, została przez ten Sąd oceniona w pełni negatywnie.

Reasumując, w wyniku analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz obowiązujących przepisów prawa Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż wliczenie wartości uzyskanych przez A. S. (1) nieodpłatnych świadczeń w postaci korzystania z biura pracodawcy, jego wyposażenia i mediów, do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy z (...) w latach 2006-2011 nie było prawidłowe. Wydaną w dniu 30 października 2012 r. skarżoną decyzją organu rentowego, ustalającą wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie A. S. (1) z tytułu stosunku pracy w wysokości pomijającej korektę dokonaną przez płatnika z powyższego tytułu, Sąd ten uznał za słuszną i zgodną z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 ustawy systemowej oraz art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Sąd I instancji stwierdził, że wysokość przychodów osiągniętych przez A. S. (1) z tytułu realizacji umów cywilnoprawnych na rzecz pracodawcy pozostała bez znaczenia dla rozstrzygnięcia. Przychody te zostały wykazane przez pracodawcę jako przychody ze stosunku pracy (co jest prawidłowe w świetle art. 18 ust. 1 lit. a ustawy systemowej) jeszcze przed złożeniem spornych korekt dokumentów rozliczeniowych.

W konsekwencji za prawidłową Sąd ten uznał również drugą ze skarżonych decyzji organu rentowego z dnia 17 stycznia 2012 r. Wskazał, że wnioskodawczyni nie kwestionowała, iż prowadziła w spornym okresie działalność pozarolniczą, a także iż bez uwzględnienia dodatkowych przychodów ze stosunku pracy w postaci spornych nieodpłatnych świadczeń, w okresach ustalonych przez organ rentowy podstawa wymiaru składek ze stosunku pracy nie przekracza minimalnego wynagrodzenia za pracę - nie spełniając tym samym podstaw do zwolnienia jej z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne również z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w świetle art. 9 ust. 1 i 1 lit. a ustawy systemowej.

Mając na uwadze powyższe, uznając odwołania A. S. (1) i (...) w P. za bezzasadne, na mocy art. 477 (14) § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

Na marginesie Sąd ten odniósł się również do zarzutów naruszenia prawa administracyjnego, zawartych w obu odwołaniach, w co do zasady jednakowym kształcie. Wyjaśnił w tym kontekście, iż sąd ubezpieczeń społecznych - jako sąd powszechny - może i powinien uwzględniać jedynie takie wady formalne decyzji administracyjnej, które dyskwalifikują decyzję w stopniu odbierającym jej cechy aktu administracyjnego jako przedmiotu odwołania. Stwierdzenie takiej wady następuje jednak tylko dla celów postępowania cywilnego i ze skutkami dla tego tylko postępowania. W wypadkach innych wad, wymienionych w art. 156 § 1 k.p.a. i w przepisach, do których odsyła art. 156 § 1 pkt 7 k.p.a., konieczne jest wszczęcie odpowiedniego postępowania administracyjnego w celu stwierdzenia nieważności decyzji i wyeliminowania jej z obrotu prawnego. Rozstrzygnięcie kończące to postępowanie następuje w drodze decyzji (art. 158 § 1 k.p.a.) podejmowanej przez organ administracji publicznej (art. 156 § 1 k.p.a.), toteż orzekanie w tej kwestii przez sąd powszechny byłoby naruszeniem kompetencji właściwego organu administracji publicznej. W związku z tym wśród przewidzianych w art. 477 (9) § 3 k.p.c., art. 477 (10) § 2 k.p.c. i art. 477 (14) k.p.c. sposobów rozpoznania odwołania przez sąd nie przewidziano stwierdzania nieważności decyzji organu rentowego (por. wyrok S.N. z dnia 09 września 2010 r. w sprawie II UK 98/10).

Zdaniem Sądu I instancji zgłoszone przez wnioskodawców zarzuty, dotyczące w zasadniczej części naruszenia ogólnych zasad postępowania administracyjnego, takiego przełożenia na formalną poprawności wydanych decyzji nie wywierały. Co więcej, częściowo były to zarzuty zupełnie nieuzasadnione, jak zarzut braku poinformowania wnioskodawczyni o przysługującym jej prawie do zapoznania się z aktami i wypowiedzenia się co do zebranych dowodów, które to zostało zawarte już w pierwszym piśmie wszczynającym postępowania administracyjne (zawiadomienie z dnia 22 listopada 2011 r.). Stanowisko pełnomocnika wnioskodawczyni, iż „w żaden sposób nie można przyjąć, aby walor taki mogło mieć, wszczynające w istocie postępowanie zawiadomienie z dnia 22.11.2011 r.” jest zupełnie niezrozumiałe i nieznajdujące oparcia w przepisach. Nie wdając się jednak w dogłębną analizę poszczególnych zarzutów, mając na uwadze, iż żaden z nich nie dyskwalifikował poddanych ocenie decyzji cech aktu administracyjnego, Sąd ten wskazał, iż ewentualne dalsze postępowanie w tym zakresie, winno być skierowane na drogę postępowania administracyjnego. Ocena dokonana na gruncie wymogów dopuszczenia do postępowania przez sądem powszechnym jest dla przedmiotowych decyzji pozytywna.

Apelację od powyższego wyroku wywiedli: (...) w P. i A. S. (1) zaskarżając ten wyrok w całości i zarzucając temu orzeczeniu naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, ze zm.), § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106, ze zm.) w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 1 i 3, art. 11 ust. 1-2 lit. b, art. 12 ust. 1 i 3, oraz art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51 poz. 307 ze zm.), a także art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.), które to naruszenie polegało przede wszystkim na błędnym zastosowaniu (tzw. błąd w subsumcji) w toku orzekania niektórych ze wskazanych przepisów (w szczególności art. 10 ust. 1 pkt 3 i art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) i niezastosowaniu pozostałych unormowań, pomimo takiego obowiązku w stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy (w szczególności art. 10 ust. 1 pkt 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W uzasadnieniu apelacji skarżący dokonali streszczenia postępowań: administracyjnego i sądowego-pierwszoinstancyjnego w niniejszej sprawie oraz wskazali, że zaskarżone orzeczenie zapadło w zasadzie w niekwestionowanych przez żadną ze stron - ustalonych także przez Sąd Okręgowy w Toruniu - okolicznościach faktycznych, tyle że Sąd ten, oddalając odwołania skarżących podzielił stanowisko organu rentowego, wyrażone w wydanych przez niego decyzjach: z dnia 17 stycznia 2013 r. (nr (...)) i z dnia 31 października 2012 r. (nr (...)), co do przyporządkowania owego stanu faktycznego do hipotezy normy zawartej w art. 10 ust. 1 pkt 3 i art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie do - jak twierdzili to (i dalej twierdzą) - stanu objętego hipotezą art. 10 ust. 1 pkt 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem apelujących zapadłe w sprawie, zaskarżone orzeczenie pozostaje jednak w opozycji do prezentowanego w toku postępowania przez skarżących, miarodajnego w tej kwestii, stanowiska judykatury administracyjnoprawnej.

Wydający zaskarżony wyrok Sąd Okręgowy w Toruniu, w ślad za organem rentowym (i przywołaną w wyroku interpretacją Dyrektora Izby Skarbowej w B. - Biuro Krajowej (...) Podatkowej w T., która została zaskarżona w drodze wniesienia skargi do WSA w Bydgoszczy - sygn. akt toczącego się postępowania: I SA/Bd 180/13) uznał, iż charakter nieodpłatnych świadczeń uzyskanych przez skarżącą w przedmiotowej sprawie nie pozostawia wątpliwości, że należy go powiązać z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą, a więc że owe nieodpłatne świadczenia należy zaliczyć do przychodów wymienionych w art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tymczasem, wbrew wywodom Sądu I instancji, w orzecznictwie wydaje się być utrwalony odmienny sposób interpretacji art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym także i kwalifikacji nieodpłatnych świadczeń uzyskanych przez pracownika od jego pracodawcy w celach „prywatnych” (w więc także do celów prywatnie prowadzonej przez tegoż pracownika działalności gospodarczej).

Skarżący zakwestionowali przyjęty przez Sąd Okręgowy sposób rozumienia relacji pomiędzy art. 12 ust. 1 i art. 14 ust. 2 pkt 8 u.p.d.of., nakazujący – wedle tego Sądu - zaliczać uzyskane przez pracownika świadczenia do celów „prywatnych” związanych z działalnością gospodarczą właśnie do źródła wskazanego w art. 10 ust. 1 pkt 3 u.p.d.of. (czyli do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej) wskazując, że taki sposób wykładni przywołanych przepisów niemal wyklucza stosowanie art. 12 ust. 1 u.p.d.of. w sytuacji uzyskiwania przez pracownika nieodpłatnych świadczeń w jakichkolwiek celach „prywatnych”. Zgodnie z takim rozumowaniem, każdy taki przypadek nieodpłatnych świadczeń uzyskanych przez pracownika w celach „prywatnych”, nie związanych bezpośrednio ze stosunkiem pracy (oraz np. z prowadzoną przez pracownika działalnością gospodarczą, działalnością wykonywaną osobiście itd.) winien być zawsze kwalifikowany do „otwartego” wszak katalogu przychodów z „innych źródeł” (art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy i art. 20 u.p.d.o.f.), a tak się przecież nie dzieje, o czym świadczyć może cały szereg przytaczanych wcześniej przez skarżących wyroków sądów (por. np. wyroki NSA: z dnia 21 sierpnia 2012 r. w sprawie II FSK 86/11 i z dnia 19 stycznia 2012 r. w sprawie II FSK 2735/11, CBOSA).

W ocenie apelujących podzielona przez Sąd I instancji w zaskarżonym wyroku wykładnia przepisów, dokonana przez organ rentowy, wprowadza zupełną, prawnie niedopuszczalną dowolność wyboru normy, która w określonym przypadku może być zastosowana, co narusza m.in. konstytucyjną zasadę ochrony zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa.

Skarżący stwierdzili, że organ rentowy usilnie próbuje dokonać subsumpcji ustalonego stanu faktycznego do normy zawartej w art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomimo tego, że oczywistym zdaje się to, iż tenże stan faktyczny odpowiada w istocie hipotezie zawartej w szczególnej (w stosunku do owego art. 14 ust. 2 pkt 8 tejże ustawy) normie (lex specialis) wynikającej z jej art. 12 ust. 1. W niniejszej sprawie poza sporem pozostaje to, iż skarżących łączył stosunek pracy, a zatem w myśl owego art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych „wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze ... jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych” uważa się „za przychody ze .. stosunku pracy”. Innymi słowy, nie ma podstaw prawnych do kwalifikowania wartości nieodpłatnych świadczeń - tak jak czyni to ZUS, a za nim skarżony Sąd - do przychodów z działalności gospodarczej, jeśli owe świadczenia uzyskuje pracownik od swojego pracodawcy.

Wedle art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych „Przychodem z działalności gospodarczej są również: ... wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b Także w myśl art. 12 ust. 1 tejże ustawy „za przychody ze stosunku służbowego ... uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, ... a ponadto ... wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych”.

Niewątpliwie więc zakres przedmiotowy obu przepisów pokrywa się, rodząc swoistą, wymagającą rozstrzygnięcia „kolizję”, do którego ze źródeł przychodów (art. 10 ust. 1 pkt 1, czy też art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy) należy zaliczyć wartość otrzymanych przez pracownika od jego pracodawcy nieodpłatnych świadczeń, pozostających w związku z łączącym strony stosunkiem pracy (bo gdyby pracownik nie pozostawał w takowym stosunku to nie mógłby owych świadczeń w żaden sposób uzyskać), choćby służyć one częściowo miały do celów prywatnych, w tym prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Sprzeczności takowe (bo nie sposób przyjąć, że uzyskane świadczenia miałyby podlegać „podwójnemu” opodatkowaniu) winny być usunięte w drodze wnioskowania prawniczego, poprzez zastosowanie tzw. reguł kolizyjnych, a w tym konkretnym przypadku w drodze zastosowania merytorycznej reguły kolizyjnej lex specialis derogat legi generali.

Zdaniem skarżących w hipotezie art. 12 ust. 1 ustawy ustawodawca zawarł szczególne (lex specialis), określone kryterium podmiotowe, które przesądza to, że w przypadku ustalenia istnienia pomiędzy świadczeniodawcą i świadczeniobiorcą stosunku pracy, uzyskane przez pracownika od tegoż pracodawcy - w związku z tym stosunkiem - świadczenia (niezależnie od tego jakim celom w dalszej kolejności mają służyć, a więc np. do celów prywatnie prowadzonej działalności gospodarczej) winny być kwalifikowane jako przychody ze stosunku pracy, z wszelkimi z tego faktu wynikającymi konsekwencjami, w tym także w sferze ubezpieczeń społecznych, jako że - dla przypomnienia - w art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca w zakresie dotyczącym podstawy wymiaru składek dokonał odesłania właśnie do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (por. wyrok S.N. z dnia 05 marca 2007 r. w sprawie I UK 282/06).

Apelujący wskazali, że w świetle powołanych w apelacji wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 08 marca 2012 r. w sprawie II FSK 1551/10, publik. CBOSA, z dnia 04 kwietnia 2012 r. w sprawie II FSK 1747/10, publik. CBOSA, z dnia 18 lutego 2010 roku w sprawie II FSK 1535/08, z dnia 21 sierpnia 2012 r. w sprawie II FSK 86/11, publik. CBOS, z dnia 09 października 2009 r. w sprawie II FSK 751/2008, publik. LexPolonica nr 2230754, z dnia 16 marca 2006 r. w sprawie II FSK 494/2005 i z dnia 09 maja 2006 r. w sprawie II FSK 758/05, jak również wyroku WSA w Krakowie z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie I SA/Kr 471/12, publik. CBOSA, nie znajduje podstaw ograniczenie stosowania art. 12 ust. 1 ustawy tylko do tych nieodpłatnych świadczeń, które pozostają w związku „z czynnościami” wykonywanymi w ramach stosunku pracy, skoro - jak wynika to z ugruntowanych poglądów judykatury i doktryny - przepis ten nakazuje zaliczać do przychodów ze stosunku pracy wartość wszelkich nieodpłatnych świadczenia, które otrzymuje pracownik w związku ze stosunkiem pracy.

Także w świetle stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w jego wyroku z dnia 09 września 2010 r. w sprawie II UK 98/10, publik. Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2012, Nr 1-2, poz. 20, str. 55 oczywistym winno być to, iż uzyskane przez pracownika od jego pracodawcy wartość nieodpłatnych świadczeń jest przychodem ze stosunku pracy.

W ocenie skarżących przywołane przez Sąd I instancji orzeczenia WSA, tj. wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 sierpnia 2011 r. w sprawie III SA/Wa 522/11 oraz wyrok WSA w Szczecinie z dnia 16 grudnia 2012 r. w sprawie I SA/Sz 1006/11, bez ich konfrontacji z (zaprezentowaną także w apelacji) konsekwentną linią orzeczniczą NSA, zdaje się potwierdzać ich „wyjątkowy” charakter, wprowadzający dodatkowy element niepewności w stosowaniu prawa i prawnie niedopuszczalnej „dowolności” w określaniu stopnia związku uzyskanego przez pracownika od jego pracodawcy nieodpłatnego świadczenia ze stosunkiem pracy, skoro literalne brzmienie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych takiego warunku jego zastosowania nie określa (wykładnia językowa).

Podnieśli, że w świetle literalnego brzmienia art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zasługują na aprobatę sugestie Sądu Okręgowego (z powołaniem się m.in. na wyrok WSA w Gliwicach z dnia 19 grudnia 2011 r. w sprawie I SA/GI 369/11), jakoby „o otrzymaniu nieodpłatnego świadczenia można mówić tylko wtedy, gdy w wyniku świadomego i celowego działania świadczeniodawcy podatnik rzeczywiście uzyskuje bezpłatną korzyść majątkową, polegającą także na nieponoszeniu kosztów, które by ponosił, gdyby otrzymał świadczenie odpłatnie”. Wszak w hipotezie przepisu art. 12 ust. 1 przywoływanej ustawy nie sposób - dla jego zastosowania - doszukać się owego wymogu „świadomego i celowego działania świadczeniodawcy” (okoliczność ta jest zatem prawnie indyferentna).

Zdaniem apelujących z punktu widzenia przedmiotu sprawy (czy to hipotezy art. 12 ust. 1, czy to art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z odpowiednimi regulacjami ustawy systemowej) nie miały znaczenia motywy, którymi kierował się w swoich działaniach w sprawie, czy to ubezpieczony (płatnik), czy to zainteresowana. Oczywistym jest i w pełni usprawiedliwionym to, że w momencie, kiedy skarżąca dowiedziała (będąc do tego momentu tego nieświadoma), iż może być zobligowana do zapłaty horrendalnych dla niej, dodatkowych składek na ubezpieczenia społeczne, poszukiwała ona prawnej ochrony swoich, zagrożonych interesów majątkowych. Nie na miejscu wydaje się więc być podzielony przez Sąd I instancji, bezpodstawny (nieudowodniony) zarzut organu rentowego o rzekomym „sztucznym wykreowaniu, nie znajdującym oparcia w przepisach prawa, podstaw tej pomocy" (udzielonej jej przez jej pracodawcę).

Reasumując powyższe, skarżący stwierdzili, że nie znajduje jurydycznego usprawiedliwienia stanowisko organu rentowego jakoby uzyskane przez skarżącą od jej pracodawcy, w związku łączącym strony stosunkiem pracy, nieodpłatne świadczenia w postaci m.in. możliwości korzystania z wynajętego przez tegoż pracodawcę lokalu, z energii elektrycznej, wody itp. podobnych mediów, oraz należących do niego urządzeń technicznych nawet do celów prywatnych, nie związanych z wykonywaniem obowiązków pracowniczych (w tym i do prywatnie prowadzonej działalności gospodarczej) należałoby zaliczyć do przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konkluzji skarżący wnosili o:

1) zmianę zaskarżanego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy,

2) zasądzenie od organu rentowego na rzecz skarżących kosztów postępowania w obu instancjach według norm przepisanych,

3) w przypadku nieuwzględnienia składanego wniosku o zmianę wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy, uchylenie zaskarżanego wyroku i przekazanie w uchylonym zakresie sprawy Sądowi I instancji do ponownego jej rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach instancji odwoławczej lub bezpośrednio do organu rentowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja (...) w P. i A. S. (1) nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ nie zawiera zarzutów skutkujących uchyleniem lub zmianą wyroku Sądu I instancji.

Spór w przedmiotowej sprawie koncentruje się na kwestiach: czy A. S. (1) w okresach: od dnia 01 lutego 2006 r. do dnia 30 czerwca 2006 r., od dnia 01 września 2006 r. do dnia 30 września 2006 r., od dnia 01 stycznia 2007 r. do dnia 31 stycznia 2007 r., od dnia 01 stycznia 2008 r. do dnia 30 kwietnia 2008 r., od dnia 01 czerwca 2008 r. do dnia 30 września 2008 r., od dnia 01 listopada 2008 r. do dnia 30 listopada 2008 r., od dnia 01 stycznia 2009 r. do dnia 30 listopada 2009 r., od dni 01 stycznia 2010 r. do dnia 30 czerwca 2010 r., od dnia 01 sierpnia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r., od dnia 01 lutego 2011 r. do dnia 31 marca 2011 r. i od dnia 01 maja 2011 r. do dnia 30 września 2011 r. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, jak również, czy (...) w P. prawidłowo zadeklarowała podstawę wymiaru składki na pracownicze ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wnioskodawczyni w okresach objętych zaskarżoną decyzją z dnia 31 października 2012 r.

Dla rozstrzygnięcia tych kwestii kluczowe znaczenie ma odpowiedź na pytanie, czy wartość nieodpłatnych świadczeń w postaci korzystania przez A. S. (1) po godzinach pracy, bez wiedzy i zgody jej pracodawcy, z jego lokalu oraz wyposażenia i mediów, dla celów prowadzonej przez nią pozarolniczej działalności, podlega wliczeniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pozostawania w stosunku pracy.

W przypadku przyjęcia, że wartość tych nieodpłatnych świadczeń pracodawcy stanowi przychód A. S. (1) otrzymywany ze stosunku pracy, to wartość ta powiększałaby podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy. Niezasadna byłaby zatem zmiana zadeklarowanej przez (...) w P. podstawy wymiaru składek na pracownicze ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne wnioskodawczyni w spornych okresach, uwzględniającej w/w bezpłatne świadczenia. Osiągnięta wówczas podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca byłaby wyższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm., nazywanej dalej ustawą systemową), tj. od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Powyższe, stosownie do treści art. 9 ust. 1 i ust. 1 lit. a ustawy systemowej, dawałoby podstawę prawną do objęcia wnioskodawczyni obowiązkowo jedynie pracowniczymi ubezpieczeniami społecznymi: emerytalnym, rentowymi, wypadkowym i chorobowym. Bez względu na to, czy wartość nieodpłatnych świadczeń pracodawcy podlegałaby włączeniu do jej przychodu uzyskiwanego z tytułu stosunku pracy, podlega ona natomiast obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu: z tytułu pozostawania w stosunku pracy i z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Skarżący stoją na stanowisku, że nieodpłatne świadczenia uzyskiwane przez A. S. (2) w okresach objętych zaskarżoną decyzją z dnia 17 stycznia 2012 r. należy zakwalifikować jako przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w treści art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 roku, poz. 361 ze zm., nazywanej dalej ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych) – „inne nieodpłatne świadczenia”. Wskazują oni na fakt, że uzyskane świadczenia pozostają w podmiotowym związku ze stosunkiem pracy łączącym A. S. (2) z (...) w P.. Ta okoliczność w ocenie apelujących uzasadnia zastosowanie w niniejszej sprawie przepisu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, regulującego przychód uzyskiwany m.in. ze stosunku pracy, a nie art. 14 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który reguluje przychód uzyskiwany z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

W odniesieniu do spornych okresów, dla oceny, czy nieodpłatne świadczenia uzyskane w spornych okresach przez wnioskodawczynię, stanowią jej przychód ze stosunku pracy konieczne jest ustalenie, czy istnieje wymagany związek tych świadczeń z istniejącym stosunkiem pracy.

Dla kwalifikacji danego przychodu, jako przychodu pochodzącego ze stosunku pracy decydującego znaczenia nie ma nazwa świadczenia, czy też tytuł wypłaty, ale przede wszystkim fakt, w ramach jakiego stosunku jest ono otrzymywane, od kogo pochodzi i na czyją rzecz jest dokonywane. Świadczeniobiorcą (dokonującym) wypłaty jest pracodawca, natomiast beneficjentem jest pracownik, ewentualnie były pracownik (por. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 13 października 2009 r. w sprawie I SA/Wr 1254/09, publik. LEX nr 521994).

Tym samym kryterium podmiotowe – pracodawca jako świadczeniodawca, a pracownik jako świadczeniobiorca – nie jest jedynym kryterium do dokonania kwalifikacji, czy nieodpłatne świadczenie stanowi przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ jest jeszcze kryterium przedmiotowe w postaci otrzymania tego świadczenia w ramach stosunkiem pracy.

Wprawdzie nie ulega wątpliwości, że uzyskane przez wnioskodawczynię w spornych okresach nieodpłatne świadczenia pozostają w związku podmiotowym z wykonywaniem przez nią pracy w ramach stosunku pracy, ponieważ nieodpłatnie korzystała ona po godzinach pracy z lokalu swojego pracodawcy oraz z jego wyposażenia i mediów dla prowadzenia pozarolniczej działalności, lecz stwierdzić należy, iż świadczenia te nie były otrzymywane w ramach istniejącego stosunku pracy.

Podzielić należy stanowisko, zgodnie z którym o przychodzie pracownika można mówić wyłącznie w takiej sytuacji, gdy korzysta on z postawionych do dyspozycji świadczeń, a ponadto możliwe jest ustalenie wartości tego świadczenia według metod określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (por. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 16 maja 2012 r. w sprawie I SA/Gd 293/12, publik. LEX nr 1212276).

Zasadnie Sąd Okręgowy przyjął, że nie można mówić o otrzymaniu nieodpłatnego świadczenia, gdy pracownik bez wiedzy i zgody pracodawcy rzeczywiście uzyskuje od niego bezpłatną korzyść majątkową, polegającą na nieponoszeniu kosztów, które by ponosił, gdyby otrzymał świadczenie odpłatnie, a to z uwagi na niespełnienie kryterium przedmiotowego, tj. wymogu aby było ono otrzymywane w ramach stosunku pracy (por. WSA w Gliwicach z dnia 19 grudnia 2011 r. w sprawie I SA/Gl 369/11, publik. LEX nr 1134348).

W świetle poczynionych w niniejszej sprawie prawidłowych i bezspornych ustaleń pracodawca A. S. (2) nie wyraził zgody na jej przebywanie na terenie zakładu pracy poza godzinami pracy, zaś zawieranie przez nią umów ubezpieczeniowych z rolnikami, w ramach jej współpracy z Towarzystwem (...) ( (...)), nie należało do obowiązków pracowniczych wnioskodawczyni, lecz odbywało się w ramach prowadzonej przez nią pozarolniczej działalności.

W aktach osobowych wnioskodawczyni znajduje się jej pisemne oświadczenie z dnia 12 stycznia 2012 r. (k. B 31 akt osobowych k. 118 akt sprawy), w którym zobowiązała się ona cyt. „...do nie przebywania w pomieszczeniu Biura Powiatowego (...) w C. poza godzinami pracy, jak i nie korzystania z jego wyposażenia w celu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej”, co dodatkowo wskazuje, że jej pracodawca nie wiedział o takich działaniach i ich nie akceptował.

Tym samym brak jest podstaw do przyjęcia, że A. S. (2) uzyskała nieodpłatne świadczenia w postaci: korzystania po godzinach pracy z biura (...) w P. oraz z wyposażenia i mediów, dla celów prowadzonej pozarolniczej działalności, w wyniku celowego i świadomego działania jej pracodawcy.

Zasadne jest przyjęcie przez Sąd I instancji, że źródłem w/w nieodpłatnych świadczeń nie jest stosunek pracy (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), wobec czego brak jest podstaw do uznania ich za przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji trafnie Sąd ten uznał, że świadczenia te stanowią przychód z działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zasadnie zatem organ rentowy stwierdził, że (...) w P. nieprawidłowo zadeklarowała podstawę wymiaru składki na pracownicze ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne A. S. (1) w okresach objętych zaskarżoną decyzją z dnia 30 października 2012 r. (ponieważ uwzględniła wartość nieodpłatnych świadczeń uzyskanych przez wnioskodawczynię, które stanowiły przychód z pozarolniczej działalności) i prawidłowo decyzją tą określił podstawę wymiaru w/w składek w tych okresach bez uwzględnienia wartości tych świadczeń.

W przedmiotowej sprawie nie jest przedmiotem sporu i nie budzi wątpliwości, że bez uwzględnienia wartości nieodpłatnych świadczeń uzyskiwanych przez wnioskodawczynię w okresach objętych zaskarżoną decyzją z dnia 17 stycznia 2012 r. podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5 lit. a ustawy systemowej, tj. od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w tych okresach.

Powyższe nakazuje przyjęcie, że zachodzą podstawy z art. 9 ust. 1 lit. a ustawy systemowej do objęcia wnioskodawczyni obowiązkowo także ubezpieczeniami społecznymi z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności.

Prawidłowo zatem zaskarżoną decyzją z dnia 17 stycznia 2012 r. organ rentowy stwierdził, że podlega ona w okresach objętych tą decyzją obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnym, rentowym i wypadkowym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności.

Reasumując powyższe rozważania, w ocenie Sądu II instancji, zasadnie Sąd Okręgowy uznał, że wartość uzyskanych przez A. S. (1) w okresach: od dnia 01 lutego 2006 r. do dnia 30 czerwca 2006 r., od dnia 01 września 2006 r. do dnia 30 września 2006 r., od dnia 01 stycznia 2007 r. do dnia 31 stycznia 2007 r., od dnia 01 stycznia 2008 r. do dnia 30 kwietnia 2008 r., od dnia 01 czerwca 2008 r. do dnia 30 września 2008 r., od dnia 01 listopada 2008 r. do dnia 30 listopada 2008 r., od dnia 01 stycznia 2009 r. do dnia 30 listopada 2009 r., od dni 01 stycznia 2010 r. do dnia 30 czerwca 2010 r., od dnia 01 sierpnia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r., od dnia 01 lutego 2011 r. do dnia 31 marca 2011 r. i od dnia 01 maja 2011 r. do dnia 30 września 2011 r. nieodpłatnych świadczeń w postaci korzystania z biura pracodawcy, jego wyposażenia i mediów nie podlega wliczeniu do podstawy wymiaru składek na jej ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne z tytułu stosunku pracy, a zatem (...) w P. nieprawidłowo zadeklarowała podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia, zaś wnioskodawczyni podlega w tych okresach obowiązkowo również ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, gdyż nie spełnia ustawowych warunków zwolnienia jej z obowiązku opłacenia składek na te ubezpieczenia.

Stosownie do treści art. 385 k.p.c. sąd drugiej instancji oddala apelację, jeżeli jest ona bezzasadna.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.