Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 54/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2019 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia: Maciej Ejsmont (spr.)

Sędziowie: Małgorzata Mróz

Maria Kołcz

Protokolant: Filip Łytko

po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2019 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa K. P.

przeciwko Kołu (...) w S. i P. (...)w W.

o uchylenie uchwały

I.  uchyla uchwałę Z. (...)
w W. z dnia 14 sierpnia 2018r. nr (...) oraz uchwałę W. (...) Koła (...) w S. z dnia
22 kwietnia 2018r. nr (...);

II.  zasądza na rzecz powoda od każdego z pozwanych kwoty po 388,50 zł kosztów postępowania odwoławczego.

(...)

Sygn. akt II Ca 54/19

UZASADNIENIE

K. P. wniósł o uchylenie uchwały Z. (...)w W. z dnia 14 sierpnia 2018 r. oraz poprzedzającej ją uchwały W. (...) Koła (...) w S. z dnia 22 kwietnia 2018 r. o wykluczeniu K. P. z listy członków Koła (...) w S..

W uzasadnieniu podniósł, że był członkiem Koła (...) w S. przez (...)lata, to jest od (...) r. W tym czasie przez 9 lat pełnił funkcję (...). Wypełniał swe obowiązki w sposób wzorowy. W 2014 r. doszło do zmiany zarządu, którego nowi członkowie skonfliktowani byli z K. P. i J. Ż.. W 2016 r. w Kole (...) podjęto inicjatywę, której celem było przypisanie dwóm przywołanym wyżej osobom działań na szkodę K. z okresu pełnienia przez nich funkcji w zarządzie.

W dniu 22 kwietnia 2018 r. W. (...) Koła (...) w S. podjęło uchwałę o wykluczeniu K. P. z K.. Od uchwały tej K. P. złożył odwołanie do Z. (...)w W.. Uchwałą z dnia 14 sierpnia 2018 r. Z. (...) w W. nie uwzględnił tegoż odwołania.

Jako podstawę prawną swego żądania K. P. wskazał art. 33 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1995 r. P. (...)(Dz. U. z 2014 r., poz. 228), zwanej dalej P. (...).

Przesłanki wykluczenia myśliwego z listy członków (...) określał wyczerpująco § 44 Statutu (...). W stosunku do K. P. nie ziściła się żadna z przesłanek jego zastosowania, którym są:

- nieprzestrzeganie prawa łowieckiego, statutu, uporczywe uchylanie się od wykonywania obowiązków nałożonych przez uprawnione organy koła;

- naruszanie w sposób rażący zasad współżycia koleżeńskiego, dobrych obyczajów oraz etyki i tradycji łowieckiej.

W piśmie procesowym z dnia 18 października 2018 r., Koło (...) w S. wniosło o oddalenie żądania K. P..

W pierwszej kolejności K. zarzuciło, iż K. P. nie odwołał się skutecznie od uchwały W. (...) K. z dnia 22 kwietnia 2018 r. albowiem nie zachował procedury odwoławczej. Wbrew przepisowi § 172 ust. 1 Statutu (...), nie złożył odwołania od uchwały walnego zgromadzenia za pośrednictwem zarządu koła, a bezpośrednio do Z. (...) (...) w W..

Z ostrożności procesowej, K. zarzuciło, że K. P. dopuścił się zachowań, które w świetle § 44 ust. 1 pkt 1 i 2 statutu (...) uzasadniają wykluczenie członka koła. Postępowanie członków zarządu koła łowieckiego musi cechować się szczególną starannością w związku z dysponowanie środków pochodzących ze składek członków k.. Winna się ona przejawiać m.in. w ostrożności i wieloetapowej weryfikacji podmiotów kooperujących z kołem łowieckim. Sam fakt, że K. było zmuszone do zwrotu na rzecz U. S. w Ś. kwoty 1.219 zł tytułem bezpodstawnie odliczonego (...)świadczy o nieprawidłowym podejściu K. P. do wydatkowania środków wspólnych członków koła.

Koło podniosło także, że jego członkowie nie mogą być pozbawieni swych uprawnień wynikających z demokracji wewnątrzorganizacyjnej. Podjętą decyzją nie pozbawili powoda prawa do polowania. Nie można odebrać im natomiast prawa do decydowania z kim chcą polować.

(...)

P. (...)wniósł o odrzucenie pozwu. Zarzucił, że w odwołaniu K. P. nie przedstawił zarzutów, które odnosiłyby się do obu uchwał. Wbrew zarzutom odwołania, K. P. nie cechował się niegnaną opinią w okresie pracy w K.. Nadto, nie zaprzeczył on w istocie zarzutom stanowiącym podstawę wydania zaskarżonych uchwał. Nie budziła wątpliwości kwestia zaniedbań i nienależytego prowadzenia przez niego spraw majątkowych koła.

(...)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Uchwałą W. (...) Koła (...) w S. z dnia 22 maja 2016 r., w pkt 33, zobowiązano K. P. i J. Ż. do zwrotu do kasy K. kwoty 6.510 zł jako równowartości zaksięgowanej faktury wystawionej w związku ze sprzedażą na rzecz K. silosa zbożowego.

Dowód: uchwała W. (...) Koła (...) w S. z dnia 22 maja 2016 r.(...)

K. P. odwołał się od powyższej uchwały – w zakresie jej pkt 33- do P. (...) w W..

Dowód: odwołanie k. (...)

Na posiedzeniu w dniu 28 marca 2017 r. Z. (...) w W. nie uwzględnił powyższego odwołania.

Dowód: pismo z dnia 4 kwietnia 2017 r. (...)

Uchwałą Z. (...) z dnia 30 maja 2017 r. uchylono:

- uchwałę W. (...) Koła (...) w S. z dnia 22 maja 2016 r., w zakresie jej pkt 33 oraz

- uchwałę Z. (...) w W. z dnia 28 marca 2017 r., jako niezgodne ze statutem (...) oraz z prawem.

Dowód: uchwała Z. z dnia 30 maja 2017 r.(...)

Pismem z dnia 24 czerwca 2016 r. zarząd K. (...) (...) w S. wezwał K. P. do zapłaty 3.255 zł, powołując się przy tym na - przywołany wyżej - pkt 33 uchwały z dnia 22 maja 2016 r.

Dowód: wezwanie do zapłaty(...)

Uchwałą z dnia 20 sierpnia 2016 r. Z. (...) (...) w S. skreślił K. P. z listy członków K., uzasadniając to brakiem zapłaty przez niego kwoty 3.255 zł.

Dowód: uchwała z dnia 20 sierpnia 2016 r. (...)

K. P. odwołał się od powyższej uchwały do W. (...) Koła (...) w S..

Dowód: odwołanie (...)

U. (...) Koła (...) w S. z dnia 28 maja 2017 r. utrzymano w mocy uchwałę z dnia 20 sierpnia 2016 r.

Dowód: uchwała z dnia 28 maja 2017 r. (...)

Postanowieniem z dnia 20 września 2016 r. O. (...), w sprawie(...), wszczął dochodzenie dyscyplinarne przeciwko K. P. i J. Ż., o to, że wspólnie i w porozumieniu dokonali w imieniu i na rzecz Koła (...) w S. fikcyjnego zakupu silosa zbożowego za kwotę 6.519 zł , a nadto K. P., jako (...)koła, dokonał rozliczenia 2.500 zł z tytułu wpływu za polowanie komercyjne oraz 2.000 zł z tytułu odszkodowań łowieckich od E. Z., to jest o przewinienia z art. 35 b ust. 1 pkt 2 P. (...).

Dowód: postanowienie z dnia 20 września 2016 r.(...)

Postanowieniem z dnia 15 lutego 2017 r. O. (...) zawiesił postępowanie dyscyplinarne we wskazanej wyżej sprawie z uwagi na wszczęcie postępowania przygotowawczego, nadzorowanego przez P. (...)w Ś. w sprawie (...)

Dowód: postanowienie z dnia 15 lutego 2017 r.(...)

Postanowieniem z dnia 27 czerwca 2017 r., wydanym w sprawie (...), S. R. w Ś., utrzymał w mocy postanowienie P. (...)w Ś. o umorzeniu postępowania przygotowawczego w sprawie (...). (...).(...)

Dowód: pismo P. (...) w Ś. z dnia 30 sierpnia 2017 (...)

Postanowieniem z dnia 20 listopada 2017 r. O. (...) umorzył postępowanie dyscyplinarne w sprawie (...)wobec braku znamion przewinienia łowieckiego w czynach zarzucanych obwinionym.

Dowód: postanowienie z dnia 20 listopada 2017 r.(...)

Uchwałą W. (...) Koła (...) w S. z dnia 22 kwietnia 2018 r. wykluczono K. P. z K..

W uzasadnieniu uchwały wskazano, że z raportu kasowego (...), zatwierdzonego przez ówczesnego (...) K. P., wynika, iż w dniu 23 marca 2015 r. z kasy K. wypłacono gotówkę w kwocie 6.519 zł celem pokrycia ceny sprzedaży silosu zbożowego, która to kwota nigdy nie została przekazana sprzedającemu, a silos nigdy nie został nabyty. Elementy silosu pojawiły się na nieruchomości koła na rok przed datą sporządzenia faktury, która dokumentowała zbycie silosu, co podważa umowę sprzedaży.

Faktura VAT nr (...) z dnia 20 marca 2015 r., dokumentująca transakcję jest dokumentem nierzetelnym. Jego treść jest niezgodna z rzeczywistością, o czym świadczy oświadczenie jego wystawcy W. R.. Stwierdził on, że sporządził i wystawił fakturę (...) z dnia 20 marca 2015 r., lecz uczynił to „pod wpływem sugestii innych osób”, a pieczątka została użyta wbrew jego świadomości.

K. było zmuszone zwrócić na rzecz U. S. w Ś. kwotę 1.219 zł tytułem bezpodstawnie odliczonego podatku (...).

Nadto, z raportów kasowych zatwierdzonych przez K. P. wynika, że z kasy K. wypłacono gotówkę w kwocie 1061,64 zł, 2.214 zł oraz 1.289,36 zł celem sfinansowania zakupu drewna na opał do domku w K.. Drewno to zostało wydane, lecz nigdy nie dotarło do miejsca przeznaczenia, zaś w ocenie K., mogło dojść do pozornej transakcji , która miała na celu wyprowadzenie gotówki z kasy K..

Powyższe działania doprowadziły do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (pieniędzmi) K., co stanowi naruszenie przez K. P. statutowego obowiązku ochrony mienia K.i podstawę wykluczenia z tegoż K. na podstawie § 41 pkt 4 Statutu (...).

Dowód: uchwała z dnia 22 kwietnia 2018 r. (...)

K. P. złożył odwołanie od powyższej uchwały. Skierował je do P. (...) w W.. Zarzucił, że nie dopuścił się czynów wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonej uchwały i jest szykanowany przez obecny zarząd K. .

Dowód: odwołanie k.(...)

Uchwałą z dnia 14 sierpnia 2018 r. Z. (...) w W. nie uwzględnił odwołania K. P. od uchwały W. (...) Koła (...) w S. z dnia 22 kwietnia 2018 r.

W uzasadnieniu wskazano, że zgodnie z przepisem § 172 ust. 1 statutu (...) odwołanie od uchwałk. (...)składa się na piśmie w terminie 14 dni od dnia doręczenia, za pośrednictwem organu, który podjął zaskarżoną uchwałę. W przypadku uchwał podejmowanych przez walne zgromadzenia koła łowieckiego odwołanie składa się za pośrednictwem zarządu koła.

Zaskarżona uchwała doręczona została K. P. listem poleconym wraz z pouczeniem o sposobie wniesienia odwołania. W następstwie tzw. podwójnej awizacji została uznana za doręczoną. Zaniechanie faktycznego odbioru korespondencji zawierającej odpis zaskarżonej uchwały stanowi wyraz braku dbałości K. P. o swoje sprawy. Wnosząc odwołanie bezpośrednio do Z. (...) w W., K. P. uchybił obowiązującym przepisom, a co za tym idzie nie wniósł tegoż odwołania skutecznie.

Nadto wskazano, że K. P. dopuścił się zachowań, które w świetle § 44 ust. 1 pkt 1 i 2 statutu (...) uzasadniają wykluczenie członka koła. Postępowanie członków zarządu koła łowieckiego winno cechować się szczególną staranności w związku z dysponowaniem środków pochodzących ze składek członków koła łowieckiego. Winna się ona przejawiać m.in. w ostrożności i wieloetapowej weryfikacji podmiotów kooperujących z kołem łowieckim. Sam fakt, że K. było zmuszone do zwrotu na rzecz U. S. w Ś. kwoty 1.219 zł tytułem bezpodstawnie odliczonego (...) świadczy o nieprawidłowym podejściu do wydatkowania środków wspólnych członków koła.

Członkowie K. nie mogą być pozbawieni swych uprawnień wynikających z demokracji wewnątrzorganizacyjnej. Podjętą decyzją nie pozbawili powoda prawa do polowania. Nie można odebrać im prawa do decydowania z kim chcą polować. K. P. może nadal brać udział w polowaniach jako myśliwy niezrzeszony, bądź jako członek innego koła łowieckiego.

Dowód: uchwała z dnia 14 sierpnia 2018 r. (...)

Odpis tejże uchwały doręczono K. P. w dniu 22 sierpnia 2018 r.

Dowód: potwierdzenie odbioru (...)

Pozew w niniejszej sprawie wniesiono w dniu 5 września 2018 r.

Dowód: koperta (...)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

odwołanie jest zasadne.

Powyższy stan faktyczny ustalił Sąd Okręgowy w oparciu o dokumenty przywołane w treści uzasadnienia. Nie nasunęły się wątpliwości co do ich zgodności z rzeczywistością.

Zgodnie z art. 33 ust. 6 P. (...), w sprawach utraty członkostwa w kole łowieckim, po wyczerpaniu postępowania wewnątrzorganizacyjnego albo od orzeczeń i postanowień kończących postępowanie dyscyplinarne stronom postępowania przysługuje, w terminie 14 dni od otrzymania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie, odwołanie do sądu okręgowego. Od orzeczenia sądu okręgowego kasacja nie przysługuje.

Odwołanie, o jakim mowa wyżej, sąd okręgowy rozpoznaje jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o apelacji (tak: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2016 r. III CZP 46/16).

W pierwszej kolejności rozważeniu podlegał zgłoszony przez strony pozwane zarzut niezachowania przez K. P. trybu i terminu do wniesienia odwołania od uchwały W. (...) Koła (...) w S. z dnia 22 kwietnia 2018 r.

Sąd Okręgowy wskazuje, że zgodnie z przepisem § 172 ust. 1 statutu (...) (według wersji na czas podejmowania spornych uchwał) odwołanie od uchwał koła łowieckiego składa się na piśmie w terminie 14 dni od dnia doręczenia, za pośrednictwem organu, który podjął zaskarżoną uchwałę. W przypadku uchwał podejmowanych przez walne zgromadzenia koła łowieckiego odwołanie składa się za pośrednictwem zarządu koła. Niewątpliwie rację ma pozwane K. zarzucając, że K. P. wniósł odwołanie od uchwały z dnia 22 kwietnia 2018 r. do niewłaściwego organu. Miast uczynić to za pośrednictwem zarządu pozwanego K. wniósł je bezpośrednio do Z. (...) w W.. Jednocześnie jednak, Sąd Okręgowy wskazuje, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na przyjęcie, by odwołującemu się doręczono odpis analizowanej tu uchwały K.. Strony nie zaoferowały dowodu, z którego wynikałoby, czy i kiedy wysłano K. P. odpis tejże uchwały, czy skierowano ją na właściwy adres i czy w istocie dokonano tzw. podwójnej awizacji. W aktach postępowania odwoławczego brak takiej dokumentacji, a pełnomocnik strony pozwanej oświadczył na rozprawie, że nią nie dysponuje. W konsekwencji, wobec braku możliwości ustalenia początkowego biegu terminu do wniesienia odwołania od uchwały W. (...) Koła (...) w S. z dnia 22 kwietnia 2018 r., nie można stwierdzić, że odwołanie to wniesione zostało po upływie owego 14 – dniowego terminu, wynikającego z § 172 ust. 1 statutu (...). Podkreślić przy tym należy, że K. P. wniósł odwołanie do niewłaściwego organu, którego z kolei obowiązkiem było niezwłoczne przekazanie go organowi właściwemu, to jest zarządowi K. (...) (...) w S., które winno mu nadać dalszy bieg. Jeśli owo „niezwłoczne przekazanie” nastąpiłoby w terminie z § 172 ust. 1 statutu (...), licząc od daty doręczenia odpisu uchwały, to odwołanie uznać należałoby za wniesione w terminie.

Jednocześnie nie sposób uznać, by K. P. nie był uprawniony do wniesienia odwołania od uchwały K., której mu skutecznie nie doręczono, a o której istnieniu dowiedział się z innych źródeł.

Przechodząc do analizy merytorycznej odwołania K. P. od obu wskazanych w pozwie uchwał stwierdzić należy, co następuje.

Zgodnie z § 44 ust. 1 Statutu (...), wykluczenie członka koła może nastąpić w następujących przypadkach:

- nieprzestrzegania prawa łowieckiego, statutu, uporczywego uchylania się od wykonywania obowiązków nałożonych przez uprawnione organy koła (pkt 1) oraz

- naruszania w sposób rażący zasad współżycia koleżeńskiego , dobrych obyczajów oraz etyki i tradycji łowieckiej (pkt 2).

Wyliczenie powyższe jest wyczerpujące i przepis ten nie może być interpretowany rozszerzająco.

W uzasadnieniu uchwały K. wskazano następujące przyczyny wykluczenia K. P.:

- nieprawidłowości związane z zakupem silosa

- nieprawidłowości związane z zakupem drewna opałowego do domku w K..

Stosownie do ogólnej reguły rozkładu ciężaru dowodu z art. 6 k.c., obowiązek udowodnienia powyższych okoliczności spoczywał na pozwanych, jako wywodzących z nich skutki prawne.

Co do pierwszego z tychże czynów prowadzone było postępowanie karne przez P. (...) w Ś.. Zostało ono umorzone z powodu braku znamion czynu zabronionego w zachowaniu K. P.. Postanowienie to zostało utrzymane w mocy przez S. (...), w następstwie rozpoznania złożonego na nie zażalenia. S. O. dostrzega oczywiście, że w świetle art. 11 k.p.c., orzeczenia te nie wiążą Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, tym niemniej winny one stanowić element ustaleń faktycznych poczynionych w ramach postępowania dowodowego.

Także umorzone zostało postępowanie dyscyplinarne prowadzone w tym samym przedmiocie przez O. (...)

Analiza materiału dowodowego nie pozwala na przyjęcie, by okoliczności przywołane w uzasadnieniu uchwały W. (...) Koła (...) w S. z dnia 22 kwietnia 2018 r. zostały przez stronę pozwaną wykazane.

Gołosłowne są twierdzenia dotyczące rzekomej pozorności umowy sprzedaży silosa. Sprzedający wystawił fakturę (...), potwierdził fakt jej sporządzenia i podpisania. Co więcej silos ten, jak przyznaje samo pozwane K., znalazł się na jego działce. Okoliczność, że nastąpiło to rzekomo przed sporządzeniem faktury nie ma znaczenia prawnego. Zdarzeniem występującym w praktyce obrotu gospodarczego jest nabywanie samoistnego posiadania rzeczy - zwłaszcza ruchomych - przed nabyciem własności. Pozwane nie wykazały w żaden sposób, by sprzedający W. R. nigdy nie otrzymał zapłaty za silos, bądź by uchylił się od skutków prawnych oświadczenia o zawarciu umowy sprzedaży.

Co do rzetelności faktury VAT (...) z dnia 20 marca 2015 r., to zupełnie niezrozumiałe i nieudowodnione są twierdzenia W. R., że co prawda sporządził i wystawił fakturę (...)z dnia 20 marca 2015 r., lecz uczynił to „pod wpływem sugestii innych osób”, a pieczątka została użyta wbrew jego świadomości.

Sam fakt, iż w następstwie postępowania U. S. w Ś. pozwane K. zmuszone było zwrócić kwotę 1.219 zł tytułem bezpodstawnie odliczonego podatku (...) nie ma istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Konieczne jest przy tym udowodnienie bezprawnego i zawinionego zachowania K. P., które do tego doprowadziło, co nie nastąpiło.

Co do kwestii związanej z zakupem drewna opałowego do domku w K., to pozwane same przyznały, iż środki pobrane z kasy koła zostały wpłacone na rzecz sprzedającego drewno, które z kolei zostało wydane. Za nieudowodnione w żaden sposób uznać należy twierdzenia pozwanego K., że drewno to nigdy nie dotarło do miejsca przeznaczenia. W uzasadnieniu zaskarżonej uchwały nie przywołano żadnych dowodów na tę okoliczność , nie stwierdzono nawet, by przeprowadzono jakiekolwiek postępowanie wyjaśniające w tym zakresie.

W tym miejscu wskazać należy, że Sąd Okręgowy pominął dowód z zeznań świadków zgłoszonych przez strony pozwane w piśmie z dnia 20 marca 2019 r. oraz 8 sierpnia 2019 r. Okoliczności, które miały być nimi wykazane nie nawiązywały do podstaw wykluczenia K. P. wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonych uchwał.

Podstawą oddalenia odwołania nie mogły być powoływane przez pozwane K. względy demokracji wewnątrzorganizacyjnej. Ustawa P. (...) reguluje ściśle przesłanki wykluczenia z k. (...), wyznaczając granicę swobody decyzyjnej kół łowieckich w tym zakresie.

Całokształt powyższych okoliczności wskazuje, ze odwołanie jest uzasadnione, a zaskarżone uchwały podlegają uchyleniu.

O kosztach postępowanie odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Zasądzeniu podlegała kwota opłaty od odwołania po 200 zł od każdego z pozwanych. Wyliczona została w oparciu o art. 27 pkt 8 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2018, poz. 300 ze zm.). Nadto, zasądzeniu podlegała od każdego z pozwanych kwota 180 zł kosztów zastępstwa prawnego wyliczona na podstawie § 8 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w spawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 ze zm.). Każdy z pozwanych zobowiązany był także do zwrotu połowy opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego dla pełnomocnika powoda (po 8,50 zł) . Łącznie dawało to kwotę 388,50 zł od każdego z pozwanych.

(...)