Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2019 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

Protokolant: sekr. sąd. Joanna Wołczyńska – Kalus

po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2019 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa K. W. i J. W.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki K. W. kwotę 45.000,00 (czterdzieści pięć tysięcy) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 listopada 2017 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda J. W. kwotę 40.000,00 (czterdzieści tysięcy) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 listopada 2017 r. do dnia zapłaty,

3.  w pozostałym zakresie powództwa oddala,

4.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki K. W. kwotę 500,00 (pięćset) złotych tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu,

5.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda J. W. kwotę 27,32 (dwadzieścia siedem złotych trzydzieści dwa grosze) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu,

6.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 2.162,93 (dwa tysiące sto sześćdziesiąt dwa złote dziewięćdziesiąt trzy grosze) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu z powództwa K. W. wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa,

7.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 1.552,50 (jeden tysiąc pięćset pięćdziesiąt dwa złote pięćdziesiąt groszy) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu z powództwa J. W. wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

8.  nie obciąża powodów K. W. i J. W. pozostałymi kosztami postępowania w sprawie.

Sygn. akt I C 257/18

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 16 sierpnia 2018 r. skierowanym przeciwko pozwanemu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.:

- powódka K. W. wniosła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 90.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę jakiej doznała na skutek śmierci męża S. W. (1) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 listopada 2017 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 10.800,00 zł i opłat skarbowych od pełnomocnictw w kwocie 34,00 zł,

- powód J. W. wnosił o zasądzenie na jego rzecz kwoty 87.500,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę jakiej doznał na skutek śmierci ojca S. W. (1) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 listopada 2017 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 10.800,00 zł i opłat skarbowych od pełnomocnictw w kwocie 34,00 zł.

(pozew- k.3-15)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództw i zasądzenie od powodów na jego rzecz kosztów procesu oraz kosztów zastępstwa procesowego analogicznych jak wnioskowane przez powodów.

(odpowiedź na pozew- k.46-47)

Na rozprawie w dniu 26 czerwca 2019 r. pełnomocnik powodów popierał powództwa a pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództw.

(protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:02:13 – 00:03:14- koperta k.86)

Na rozprawie w dniu 15 listopada 2019 r. pełnomocnik powodów popierał powództwa i wnosił o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów zwrotu kosztów zastępstwa procesowego a pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództw.

(protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:04:02 – 00:13:15- koperta k.86)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Mąż powódki K. W. i ojciec powoda J. S. W. pracował jako pracownik obsługi technicznej drogi (...). W dniu 8 sierpnia 2017 r. w godzinach porannych, gdy patrolował on tę drogę, zauważył stojący na poboczu i częściowo ma prawym pasie ruchu samochód marki I. nr rej. (...). S. W. (1) zatrzymał swój samochód na pasie awaryjnym za unieruchomionym samochodem i włączył pomarańczowe sygnały ostrzegawcze oraz strzałkę świetlną wskazującą sposób omijania przeszkody. Ponieważ stojący samochód był unieruchomiony, gdyż zabrakło w nim benzyny, S. W. (1) postanowił użyczyć kierowcy tego pojazdu J. K. paliwa służbowego. Gdy razem z tym kierowcą stali przy tym pojeździe i tankowali go, prawym pasem ruchu nadjechał (...) nr rej. (...) z naczepą marki K. nr rej. (...) kierowany przez T. B., który nie zachował należytej ostrożności i nienależycie obserwował drogę, przez co uderzył w lewy bok stojącego pojazdu a następnie w stojących przy nim S. W. (1) i J. K.. W następstwie tego uderzenia S. W. (1) doznał rozległych obrażeń ciała skutkujących jego zgonem.

(bezsporne, zeznania powódki K. W.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:05:45 – 00:06:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:03:14 – 00:23:51- koperta k.86)

Przeciwko sprawcy wypadku T. B. skierowany został akt oskarżenia do sądu.

(bezsporne, zeznania powódki K. W.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:05:45 – 00:06:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:03:14 – 00:23:51- koperta k.86, akt oskarżenia- płyta CD- koperta k.24)

Samochód, którym jechał T. B., był ubezpieczony w zakresie OC w (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W..

(bezsporne)

W chwili śmierci S. W. (1) miał 30 lat. Mieszał on razem z żoną i 2 – letnim synem u swoich rodziców. Zarówno on jak i jego żona pracowali i mieli plany rozpoczęcia budowy własnego domu.

(zeznania świadków: M. Z. - protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:25:14 – 00:35:00- koperta k.86, P. Z.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:35:00 – 00:46:33- koperta k.86, T. W.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:46:33 – 01:00:37- koperta k.86, zeznania powódki K. W.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:05:45 – 00:06:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:03:14 – 00:23:51- koperta k.86)

Powódka dowiedziała się o śmierci męża, gdy była w pracy. Powiadomił ją o tym jej szwagier, który do niej przyjechał. Nie mogła ona uwierzyć w przekazaną jej wiadomość i myślała, że to jakiś tragiczny żart. Wpadła ona w rozpacz, była w szoku i mocno płakała. Do dzisiaj zresztą nie potrafi ona uwierzyć, że jej męża już nie ma.

( zeznania świadków: M. Z. - protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:25:14 – 00:35:00- koperta k.86, P. Z.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:35:00 – 00:46:33- koperta k.86, T. W.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:46:33 – 01:00:37- koperta k.86, zeznania powódki K. W.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:05:45 – 00:06:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:03:14 – 00:23:51- koperta k.86)

Powódka brała udział w ceremonii pogrzebowej męża a powód z racji wieku nie brał w niej udziału. Powódce towarzyszyły wtedy tak silne emocje, że nie pamiętała przebiegu połowy tej ceremonii.

( zeznania świadków: M. Z. - protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:25:14 – 00:35:00- koperta k.86, P. Z.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:35:00 – 00:46:33- koperta k.86, T. W.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:46:33 – 01:00:37- koperta k.86, zeznania powódki K. W.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:05:45 – 00:06:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:03:14 – 00:23:51- koperta k.86)

Ponieważ powód w chwili śmierci ojca był małym dzieckiem, powódka nie tłumaczyła mu, że jego ojciec nie żyje. Gdy syn pytał ją o ojca, mówiła mu, że jest on w pracy. Obecnie dziecko wie, że domek taty jest na cmentarzu a tata jest u Bozi w niebie. Jest on zaprowadzany na cmentarz do ojca.

( zeznania świadków: M. Z. - protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:25:14 – 00:35:00- koperta k.86, P. Z.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:35:00 – 00:46:33- koperta k.86, zeznania powódki K. W.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:05:45 – 00:06:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:03:14 – 00:23:51- koperta k.86)

Powódka miała dobre relacje z mężem. Razem z nim i dzieckiem jeździła na wycieczki, chodziła na spacery. Po jego śmierci bardzo go jej brakowało. Zamknęła się ona w sobie i nie umiała się przed nikim otworzyć. Gdy położyła dziecko spać, wypłakiwała się w domu. Ponieważ nie potrafiła ona poradzić sobie z emocjami po śmierci męża, zaczęła chodzić do psychiatry, który przepisywał jej leki uspokajające. Po śmierci męża przez 3 miesiące była ona na zwolnieniu lekarskim wystawiony przez psychiatrę. Obecnie, gdy ma gorsze dni, także korzysta z jego porad.

( zeznania świadków: M. Z. - protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:25:14 – 00:35:00- koperta k.86, P. Z.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:35:00 – 00:46:33- koperta k.86, T. W.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:46:33 – 01:00:37- koperta k.86, zeznania powódki K. W.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:05:45 – 00:06:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:03:14 – 00:23:51- koperta k.86, kserokopia historii choroby- k.56-58)

Po śmierci męża powódka codziennie chodziła na cmentarz i spędzała tam bardzo dużo czasu. Dopiero rodzina uświadomiła jej, że nie może pogrążać się w rozpaczy, gdyż musi opiekować się dzieckiem. Sprawowanie samodzielnej opieki nad dzieckiem w tym czasie było dla powódki trudne.

( zeznania świadków: M. Z. - protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:25:14 – 00:35:00- koperta k.86, P. Z.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:35:00 – 00:46:33- koperta k.86, zeznania powódki K. W.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:05:45 – 00:06:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:03:14 – 00:23:51- koperta k.86)

S. W. (1) był bardzo dobrym ojcem i nie widział świata poza powodem. Od jego urodzenia pomagał powódce w opiece nad nim, karmił go, kąpał i bawił się z nim. Powód był z nim bardzo związany i wieszał mu się na szyi, gdy wracał on z pracy.

( zeznania świadków: M. Z. - protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:25:14 – 00:35:00- koperta k.86, P. Z.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:35:00 – 00:46:33- koperta k.86, T. W.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:46:33 – 01:00:37- koperta k.86, zeznania powódki K. W.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:05:45 – 00:06:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:03:14 – 00:23:51- koperta k.86)

Po śmierci męża powódka zmieniła się, wyciszyła, zamknęła w sobie. Wspierali ją wówczas rodzice, teściowie, szwagier i rodzeństwo. Tata powódki specjalnie zjechał z zagranicy żeby jej pomagać.

( zeznania świadków: M. Z. - protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:25:14 – 00:35:00- koperta k.86, P. Z.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:35:00 – 00:46:33- koperta k.86, T. W.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:46:33 – 01:00:37- koperta k.86, zeznania powódki K. W.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:05:45 – 00:06:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:03:14 – 00:23:51- koperta k.86)

Ponieważ po śmierci męża powódka nie mogła mieszkać w tych pomieszczeniach, w których mieszkała razem z mężem, gdyż miała za dużo wspomnień z nim związanych a jej relacje z teściami pogorszyły się po jego śmierci, przeprowadziła się ona z dzieckiem do swoich rodziców, choć przed śmiercią męża nie mieli takich planów. Powódka ma 6 rodzeństwa. Czwórka jej rodzeństwa także mieszka w jej rodzinnym domu. Powódka ma dobre relacje z rodzeństwem.

( zeznania świadków: M. Z. - protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:25:14 – 00:35:00- koperta k.86, P. Z.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:35:00 – 00:46:33- koperta k.86, T. W.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:46:33 – 01:00:37- koperta k.86, zeznania powódki K. W.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:05:45 – 00:06:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:03:14 – 00:23:51- koperta k.86)

Powódka ma pamiątki po mężu i często go wspomina. Ma wiele jego zdjęć i obrączkę ślubną. Często opowiada o nim powodowi. W dalszym ciągu codziennie chodzi do męża na cmentarz.

( zeznania świadków: M. Z. - protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:25:14 – 00:35:00- koperta k.86, P. Z.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:35:00 – 00:46:33- koperta k.86, T. W.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:46:33 – 01:00:37- koperta k.86, zeznania powódki K. W.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:05:45 – 00:06:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:03:14 – 00:23:51- koperta k.86)

Powódce brakuje teraz pomocy męża, który zawsze był dla niej wsparciem, brakuje jej jego dobrego słowa, tego, że zawsze był obok niej. Teraz sama musi zajmować się dzieckiem i nie może już liczyć na jego pomoc. Czuje się ona odpowiedzialna za dziecko i wie, że musi wychować je sama za oboje rodziców. Nie związała się ona z innym mężczyzną.

( zeznania świadków: M. Z. - protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:25:14 – 00:35:00- koperta k.86, P. Z.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:35:00 – 00:46:33- koperta k.86, T. W.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:46:33 – 01:00:37- koperta k.86, zeznania powódki K. W.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:05:45 – 00:06:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:03:14 – 00:23:51- koperta k.86)

Powódka po zwolnieniu lekarskim wróciła do pracy. Gdy jednak dano jej to samo stanowisko, na którym dowiedziała się o śmierci męża, zwolniła się z pracy. Obecnie pracuje ona w sklepie spożywczym i utrzymuje siebie i dziecko z jednej pensji.

( zeznania świadków: M. Z. - protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:25:14 – 00:35:00- koperta k.86, P. Z.- protokół rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:35:00 – 00:46:33- koperta k.86, zeznania powódki K. W.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:05:45 – 00:06:55 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. na płycie CD 00:03:14 – 00:23:51- koperta k.86)

Na skutek nagłej i tragicznej śmierci męża, z którym powódkę łączyły prawidłowe relacje, wystąpiła u niej reakcja żałoby, która przebiegała prawidłowo. Obecnie okres żałoby u powódki został zakończony, występuje prawidłowe na tym etapie zainteresowanie codziennymi sprawami, koncentracja na sprawach bieżących, właściwe wypełnianie ról i zadań społeczno – rodzinnych. Powódka w związku z przeżyciami po śmierci męża nie wymaga obecnie pomocy specjalistycznej.

(opinia biegłego psychologa A. B.- k.70-73)

Powodowie w piśmie z dnia 13 października 2017 r. zgłosili szkodę pozwanemu i zażądali zadośćuczynień za śmierć męża i ojca w kwotach po 200.000,00 zł dla każdego z nich.

(bezsporne, kserokopia pisma- płyta CD- koperta k.24)

Decyzją z dnia 7 grudnia 2017 r. pozwany przyznał powódce zadośćuczynienie za śmierć męża w kwocie 30.000,00 zł oraz przyznał powodowi zadośćuczynienie za śmierć ojca w kwocie 35.000,00 zł przy przyjęciu, iż S. W. (1) w 50% przyczynił się do powstania szkody.

(bezsporne, decyzja z dnia 7 grudnia 2017 r. - płyta CD- koperta k.24)

Powyższych ustaleń stanu faktycznego Sąd dokonał w oparciu o zeznania powódki i przesłuchiwanych w sprawie świadków, opinię biegłego psychologa a także w oparciu o zgromadzone w aktach sprawy dokumenty, których treści strony nie kwestionowały.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Właściciel samochodu, który potrącił S. W. (1), zawarł z pozwanym zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem tego pojazdu. Zakres ochrony ubezpieczeniowej i odpowiedzialności ubezpieczyciela uregulowany został przez ustawę z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 473 ze zm.)

Zgodnie z art. 34 ust. 1 powołanego aktu prawnego z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Art. 36 ust. 1 ustawy w brzmieniu obowiązującym w czasie gdy doszło do wypadku stanowi, iż odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Suma gwarancyjna nie może być niższa niż równowartość w złotych – w przypadku szkód na osobie 5.000.000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych – ustalana przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu wyrządzenia szkody.

Podstawę odpowiedzialności kierującego ubezpieczonym pojazdem T. B., który potrącił S. W. (1), na skutek czego ten zmarł, jest art. 436 § 1 kc stanowiący, iż samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu wyrządzoną komukolwiek przez ruch tego mechanicznego środka komunikacji. Odpowiedzialność ta nie ma charakteru absolutnego i z powodów wymienionych wyczerpująco w art. 436 § 1 kc w zw. z art. 435 § 1 kc może być wyłączona. Powodami tymi są natomiast siła wyższa, okoliczność, że szkoda nastąpiła wyłącznie z winy poszkodowanego albo okoliczność, że szkoda nastąpiła wyłącznie z winy osoby trzeciej, za której czyny samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji nie ponosi odpowiedzialności.

Prowadzone w sprawie wypadku, w którym zginął S. W. (1), postępowanie przygotowawcze wykazało, iż jego przyczyną było nieprawidłowe zachowanie kierującego (...) nr rej. (...) z naczepą marki K. nr rej. (...) T. B., który nie zachował należytej ostrożności i nienależycie obserwował drogę, przez co uderzył w lewy bok stojącego częściowo na poboczu a częściowo na prawnym pasie ruchu pojazdu a następnie w stojących przy nim na prawym pasie jezdni S. W. (1) i J. K.. Pozwany zresztą nie kwestionował, by T. B. ponosił winę za spowodowanie tego wypadku i już w toku likwidacji szkody przyjął swoją odpowiedzialność za szkodę wynikłą z tego zdarzenia drogowego wypłacając powodom zadośćuczynienia za śmieć S. W. (1). Stwierdzenie odpowiedzialności za szkodę kierującego ubezpieczonym u pozwanego samochodem jest w związku z tym równoznaczne z odpowiedzialnością za nią pozwanego na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia OC pojazdu.

Wyjątkiem od zasady, iż roszczenia odszkodowawcze przysługują jedynie osobom bezpośrednio poszkodowanym, w szczególności przeciwko którym skierowanym był czyn niedozwolony, są unormowania wynikające z art. 446 kc. Uruchomienie roszczeń z tych przepisów warunkuje bowiem śmierć poszkodowanego na skutek doznanego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.

Powodowie swoje roszczenia wywodzili z art. 446 § 4 kc. Uznając swoją odpowiedzialność za szkodę doznaną przez powodów, pozwany wypłacił przed wszczęciem przedmiotowego procesu tytułem zadośćuczynienia K. W. kwotę 30.000 zł i J. W. kwotę 35.000,00 zł uznając, iż S. W. (1) w 50 % przyczynił się do powstania szkody. W przedmiotowym procesie powódka dochodziła od pozwanego dalszego zadośćuczynienia w kwocie 90.000,00 zł a powód dalszego zadośćuczynienia w kwocie 87.500,00 zł przy uznaniu, że S. W. (1) przyczynił się do powstania szkody w 30 %.

Zgodnie z art. 446 § 4 kc sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Ponieważ do świadczenia tego mają prawo wyłącznie członkowie najbliższej rodziny zmarłego tym samym zadośćuczynienie ma kompensować nie tyle doznany ból spowodowany śmiercią osoby bliskiej lecz przedwczesną utratę członka rodziny. Dobrem osobistym, którego naruszenie wymaga rekompensaty, jest zatem prawo do życia w rodzinie. Naruszenie tego dobra stanowi dalece większą dolegliwość psychiczną dla członka rodziny zmarłego, niż w przypadku innych dóbr a jej skutki rozciągają się na całe życie osób bliskich. (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 14 kwietnia 2010 r., I ACa 178/10, LEX nr 715515)

Ponieważ kodeks cywilny nie definiuje kogo należy uważać za członka najbliższej rodziny zmarłego, decyduje o tym układ faktycznych stosunków rodzinnych pomiędzy nim a członkami jego rodziny. (porównaj wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1970 r., II CR 313/70, OSNCP 1971, z.3, poz.56) Konkretyzacja zatem tego, kto jest najbliższym członkiem rodziny zmarłego, należy do sądu orzekającego, który przeanalizować musi jego stosunki rodzinne. W przedmiotowej sprawie poza sporem pozostawało, iż powodowie byli najbliższymi członkami rodziny S. W. (1) i że jako takim przysługuje im roszczenie o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wynikłą z jego śmierci.

Roszczenie z art. 446 § 1 kc ma na celu kompensatę doznanej krzywdy, to jest złagodzenie cierpienia wywołanego śmiercią osoby bliskiej oraz pomoc osobie pokrzywdzonej w dostosowaniu się do zmienionej w związku z tym rzeczywistości. Na rozmiar krzywdy mają przede wszystkim wpływ: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia (np. nerwicy, depresji), roli w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolność jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy oraz wiek pokrzywdzonego. Takie też stanowisko wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2012 r. wydanego w sprawie sygn. IV CSK 416/11, który wskazał, że czynnikami wpływającymi na wysokość zadośćuczynienia w sprawach z art. 446 § 4 kc są: faktyczna bliskość relacji, intensywność kontaktów, długotrwałość i stopień cierpień powoda, udzielane sobie wsparcie, wspólne zamieszkiwanie. Ustalając zatem wysokość należnego powodom zadośćuczynienia Sąd uwzględnił więc przede wszystkim intensywność więzi łączącej powodów ze zmarłym oraz rolę zmarłego w ich życiu.

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd doszedł do przekonania, iż pomiędzy powódką a jej mężem istniała silna więź emocjonalna jaka występuje w prawidłowo funkcjonującej rodzinie. Dla powódki, która była młodą mężatką, mąż był bardzo ważnym członkiem rodziny. Z nim bowiem powódka zamieszkiwała i z nim spędzała wolny czas. Przy jego dużej pomocy wychowywała też ich wspólne dziecko. To z nim powódka mogła o wszystkim rozmawiać i to jego wsparcie było dla niej najważniejsze. Miała ona przy nim poczucie bezpieczeństwa i wiedziała, że zawsze może na niego liczyć. Nie ulega zatem wątpliwości, iż zdarzenie drogowe z dnia 8 sierpnia 2017 r. było źródłem cierpienia psychicznego powódki, które w znacznym stopniu zaburzyło jej funkcjonowanie emocjonalne.

Jak wynika z przeprowadzonych dowodów śmierć męża wywołała u powódki znaczne cierpienia psychiczne. Po jego śmierci była ona zrozpaczona i stała się zamknięta w sobie a jej poczucie bezpieczeństwa zostało zachwiane. Powódka straciła oparcie, jakie miała w mężu i musiała przystosować się do tego, że musi sobie radzić sama w tym także w wychowaniu dziecka. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że powódka przeżywała głęboką żałobę, która początkowo uniemożliwiała jej prawidłowe funkcjonowanie. Nie miała ona siły chodzić do pracy ani opiekować się dzieckiem i wymagała pomocy psychiatrycznej. Obecnie, choć proces żałoby, który przebiegał prawidłowo, już się u niej zakończył, powódka nadal odczuwa stratę męża i nadal codziennie chodzi na cmentarz. Nie związała się ona nadal z innym mężczyzną.

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd doszedł do przekonania, iż pomiędzy powodem a jego ojcem istniała silna więź emocjonalna, charakterystyczna dla relacji pomiędzy rodzicem i dzieckiem w prawidłowo funkcjonującej rodzinie. Dla powoda, który w chwili gdy doszło do wypadku był 2 – letnim chłopcem, tata był bardzo ważnym członkiem rodziny i męskim wzorcem do naśladowania. Z nim bowiem powód zamieszkiwał i z nim spędzał czas i bawił się. Nie ulega zatem wątpliwości, iż zdarzenie drogowe z dnia 8 sierpnia 2017 r. było źródłem cierpienia psychicznego małoletniego powoda, który choć z racji wieku nie został poinformowany o śmierci ojca, jednak z pewnością odczuł jego brak, gdyż dopytywał o niego.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał zatem, iż zadośćuczynieniami, które zrekompensowałoby krzywdę powodów wynikającą ze śmierci S. W. (1) byłyby zadośćuczynienia w kwotach po 150.000,00 zł dla każdego z nich. Orzekając o tych zadośćuczynieniach Sąd nie mógł jednak nie wziąć pod uwagę faktu, iż S. W. (2), który mając informację o braku paliwa w unieruchomionym samochodzie nie wezwał pomocy drogowej lecz wyszedł na drogę szybkiego ruchu i sam zaczął nalewać paliwa do baku tego samochodu czym przyczynił się do powstania szkody. Przyczynienie się S. W. (1) do powstania szkody powoduje natomiast zmniejszenie zadośćuczynień na podstawie art. 362 kc, który stanowi, że jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

W ocenie Sądu stopień przyczynienia się S. W. (1) do powstania szkody ocenić należy na 50 %, na jaki ocenił go pozwany. Zachowanie S. W. (1) nie było racjonalne, gdy się zważy na to, iż na drodze (...) jest duży ruch a samochody po niej się poruszające jadą z dużą szybkością i mogą mieć problem z zatrzymaniem się przed ewentualną przeszkodą bądź zmianą toru ruchu. Decyzja S. W. (1) o samodzielnym tankowaniu unieruchomionego samochodu i przebywaniu na jezdni była błędna, gdyż mógł on przewidzieć, że niesie ona ze sobą zagrożenie dla jego życia, jeśli kierowca poruszającego się drogą (...) pojazdu, w porę nie zauważy go na tej jezdni. Zadośćuczynienie należne powodom musi być zatem pomniejszone o stopień przyczynienia się S. W. (1) do szkody. Przy uwzględnieniu zatem stopnia przyczynienia się S. W. (1) do powstania szkody powodom należą się zadośćuczynienia w kwotach po 75.000,00 zł. Ponieważ powódka otrzymała już od pozwanego zadośćuczynienie w kwocie 30.000,00 zł, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia różnicę pomiędzy zadośćuczynieniem należnym a jego wypłaconą częścią w kwocie 45.000,00 zł a w pozostałym zakresie jej żądanie w zakresie zasądzenia zadośćuczynienia jako niezasadne oddalił. Ponieważ powód otrzymał już od pozwanego zadośćuczynienie w kwocie 35.000,00 zł, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda tytułem zadośćuczynienia różnicę pomiędzy zadośćuczynieniem należnym a jego wypłaconą częścią w kwocie 40.000,00 zł a w pozostałym zakresie jego żądanie w zakresie zasądzenia zadośćuczynienia jako niezasadne oddalił.

Przyznane powodom zadośćuczynienia, zdaniem Sądu, są adekwatne do rozmiaru ich cierpień i czasu ich trwania i uwzględniają nadal odczuwane przez nich negatywne emocje. Ponadto są one właściwe dla zatarcia negatywnych emocji lub co najmniej złagodzenia odczucia krzywdy i odpowiada aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa a także rekompensują skutki zdarzenia, jakie powodowie będą odczuwać jeszcze w przyszłości.

Świadczenie z tytułu zadośćuczynienia, jak każde odszkodowawcze świadczenie pieniężne, podlega co do odsetek zasadom art. 481 § 1 kc. Zgodnie z tym przepisem, odsetki należą się wierzycielowi od chwili, gdy świadczenie pieniężne stało się wymagalne a dłużnik go nie spełnił. Dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie pieniężne dopiero od chwili, gdy wskazana została jego wysokość. Dopiero bowiem od tej chwili można mówić o "świadczeniu pieniężnym" w rozumieniu art. 481 § 1 kc.

Z charakteru świadczenia w postaci zadośćuczynienia, którego wysokość zależna jest od oceny rozmiaru doznanej krzywdy, ze swej istoty trudno wymiernej i zależnej od szeregu okoliczności związanych z następstwami naruszenia dobra osobistego, wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika. (porównaj wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 września 1970 r. II PR 257/70, OSNC 1971/6/103).

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych pozwany obowiązany był do zaspokojenia roszczenia powódki w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez nią zawiadomienia o szkodzie. Roszczenia o zadośćuczynienia zostały zgłoszone pozwanemu przez powodów pismem z dnia 19 października 2017 r. Pismo to pozwany odebrał w tym samym dniu, co wynika z jego pisma z dnia 19 października 2017 r. Pozwany w toku likwidacji szkody zażądał brakujących dokumentów od powódki i przeprowadził wywiad środowiskowy. Od dnia 19 listopada 2017 r. pozostawał on zatem w opóźnieniu z zapłatą zadośćuczynienia. Wobec tego Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów zadośćuczynienia za śmierć S. W. (1) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 listopada 2017 do dnia zapłaty a w pozostałym zakresie żądanie zasądzenia odsetek oddalił.

Powódka dochodziła pozwem zasądzenia kwoty po 90.000,00 zł. Sąd uwzględnił jej żądanie w zakresie kwoty 45.000,00 zł. Jej żądanie uwzględnione więc zostało w 50 %. Powód dochodził pozwem zasądzenia kwoty 87.500,00 zł. Sąd uwzględnił jego żądanie w zakresie kwoty 40.000,00 zł. Jego żądanie uwzględnione więc zostało w 46 %.

Na poniesione przez powódkę koszty procesu złożyły się część opłaty od pozwu w kwocie 1.000,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powódki w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści w § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 ze zm.) i połowa opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 8,50 zł. Łącznie więc poniosła ona koszty w kwocie 6.408,50 zł.

Na poniesione przez pozwanego w sprawie z powództwa K. W. koszty postępowania złożyły się wynagrodzenie jego pełnomocnika w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści w § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 265) i połowa opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 8,50 zł.

Łącznie zatem więc koszty postępowania wyniosły 11.817,00 zł. Powódka powinna ponieść 50 % tych kosztów a więc kwotę 5.908,50 zł. Ponieważ poniosła ona wyższe koszty Sąd zasądził od pozwanego na jej rzecz kwotę 500,00 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu.

Na poniesione przez powoda koszty procesu złożyły się część opłaty od pozwu w kwocie 1.000,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści w § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 ze zm.) i połowa opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 8,50 zł. Łącznie więc poniósł on koszty w kwocie 6.408,50 zł.

Na poniesione przez pozwanego w sprawie z powództwa J. W. koszty postępowania złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści w § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 265) i połowa opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 8,50 zł.

Łącznie zatem więc koszty postępowania wyniosły 11.817,00 zł. Powód powinien ponieść 54 % tych kosztów a więc kwotę 6.381,18 zł. Ponieważ poniósł on wyższe koszty Sąd zasądził od pozwanego na jego rzecz kwotę 27,32 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu.

W sprawie z powództwa K. W. pozostała nie pokryta część opłaty od pozwu w kwocie 3.500,00 zł, gdyż powódka od jej uiszczenia została zwolniona oraz koszty opinii biegłej w kwocie 825,86 zł. Nie pokryte koszty procesu wyniosły 4.325,86 zł.

Co do nie pokrytych kosztów procesu to Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 785 ze zm.) zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 2.162,93 zł, która stanowi 50 % tych kosztów i odpowiada stosunkowi, w jakim pozwany przegrał sprawę.

Na podstawie art. 102 kpc Sąd nie obciążył pozostałymi kosztami postępowania w sprawie powódki uznając, iż ze względu na jej sytuację osobistą byłoby to sprzeczne z zasadami słuszności.

W sprawie z powództwa J. W. pozostała nie pokryta część opłaty od pozwu w kwocie 3.375,00 zł, gdyż powód od jej uiszczenia został zwolniony.

Co do nie pokrytych kosztów procesu to Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 785 ze zm.) zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 1.552,50 zł, która stanowi 46 % tych kosztów i odpowiada stosunkowi, w jakim pozwany przegrał sprawę.

Na podstawie art. 102 kpc Sąd nie obciążył pozostałymi kosztami postępowania w sprawie powoda uznając, iż ze względu na jego wiek i brak dochodów byłoby to sprzeczne z zasadami słuszności.