Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2019 r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie VII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Radojewska (spr.)

Sędziowie: SSO Aneta Łatanik

SSO Danuta Józefowska

Protokolant: st.sekr.sądowy Małgorzata Idzikowska-Oleszczyk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Częstochowie Bożeny Odulińskiej

po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2019r.

sprawy A. P. , s. J. i A., ur. (...) w L.

oskarżonego z art. 270 § 1 kk i art. 18 § 3 kk w zw. z art. 271 § 1 i 3 kk i art. 273 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lublińcu

z dnia 16 maja 2019 r. , sygn. akt II K 619/17

orzeka:

1. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2. zwalnia oskarżonego A. P. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VII Ka 897/19

UZASADNIENIE

A. P. został oskarżony o to, że w okresie od 1 stycznia 2012 roku do 31 marca 2013 roku w L., województwa (...), prowadząc działalność gospodarczą pod firmą PPHU (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, nakłonił K. J., będącego osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu, prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą pod firmą (...), do poświadczenia nieprawdy poprzez wystawienie faktur, które nie dokumentują rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, które następnie użył jako autentyczne, doprowadzając w ten sposób Skarb Państwa do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez zaniżenie podstawy opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2012 rok w kwocie netto 147.640,00 złotych oraz zawyżenia naliczonego VAT o kwotę 81.891,68 złotych, co skutkowało uszczupleniem budżetu państwa w podatku dochodowym w wysokości 28.052,00 złotych oraz w podatku od towarów i usług w wysokości 81.892,00 złotych, tj. o czyn z art. 270 § 1 k.k. i art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. i art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

K. J. został oskarżony o to, że w okresie od 1 stycznia 2012 roku do 31 marca 2013 roku w L. i w B., województwa (...), prowadząc działalność gospodarczą pod firmą (...), będąc osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu, nakłoniony przez A. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą PPHU (...), poświadczył nieprawdę poprzez wystawienie faktur, które nie dokumentują rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, które następnie A. P. użył jako autentyczne, doprowadzając w ten sposób Skarb Państwa do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez zaniżenie podstawy opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2012 rok w kwocie netto 147.640,00 złotych oraz zawyżenia naliczonego VAT o kwotę 81.891,68 złotych, co skutkowało uszczupleniem budżetu państwa w podatku dochodowym w wysokości 28.052,00 złotych oraz w podatku od towarów i usług w wysokości 81.892,00 złotych, tj. o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. i art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. i art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Sąd Rejonowy w Lublińcu wyrokiem z dnia 16 maja 2019 r. w sprawie o sygn. akt II K 619/17 orzekł w sposób następujący:

1.  oskarżonych A. P. i K. J. uznał za winnych tego, że w okresie od września 2012r. do marca 2013r. w L. i B. w woj. (...), działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu doprowadzili do tego, że K. J. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Firma (...), na podstawie danych przekazanych mu przez A. P., wystawił poświadczające nieprawdę - nie dokumentujące rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, faktury VAT: nr (...) z dnia 5.09.2012r., (...) z dnia 17.09.2012r., nr(...) z 28.09.2012r., nr(...) z dnia 4.10.2012r., nr (...)z dnia 23 października 2012r., nr (...) z dnia 6.03.2013r., nr (...) z dnia 15.03.2013r., nr (...)z dnia 18.03.2013r., nr (...) z dnia 18.03.2013r., nr (...)z dnia 22.03.2013r., nr (...)z dnia 28.03.2013r., nr (...) z dnia 29.03.2013r., nr (...)z dnia 4.03.2013r., nr (...)z dnia 11.03.2013r., nr (...)z dnia 13.03.2013r., nr (...) z dnia 15.03.2013r., nr(...) z dnia 20.03.2013r., których to faktur używał A. P. poprzez zaewidencjonowanie ich w dokumentacji księgowej prowadzonej przez siebie firmy pod nazwą PPHU (...) tj. za winnych popełnienia przestępstwa wyczerpującego znamiona z art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w brzmieniu Kodeksu karnego obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 271 § 3 k.k. przy zast. art. 11 § 3 k.k., przy zast. art. 33 § 2 k.k. w brzmieniu Kodeksu karnego obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu A. P. karę 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności i karę 200 (dwustu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 100 (sto) złotych a na podstawie art. 271 § 3 k.k. przy zast. art. 11 § 3 k.k., w brzmieniu Kodeksu karnego obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu K. J. karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 k.k. w brzmieniu Kodeksu karnego obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wykonanie wymierzonych oskarżonym A. P. i K. J. kar pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 5 (pięć) lat;

3.  na podstawie art. 45 § 1 k.k. w brzmieniu Kodeksu karnego obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzekł od oskarżonego K. J. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 30.000 zł (trzydzieści tysięcy złotych) tytułem przepadku równowartości korzyści majątkowej osiągniętej z popełnienia przestępstwa;

4.  na podstawie art. 627 k.p.k. w z w. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego A. P. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 4.300 zł (czterech tysięcy trzystu złotych) tytułem opłaty i kwotę 50 (pięćdziesiąt) złotych tytułem wydatków, a na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych zwalnia oskarżonego K. J. z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych wydatkami obciążając Skarb Państwa.

Wyrok co do oskarżonego K. J. uprawomocnił się.

Apelację od przedmiotowego wyroku wywiódł obrońca oskarżonego A. P., zaskarżając wyrok w całości, zarzucając:

1. obrazę art. 271 § 3 k.k. poprzez jego przyjęcie za podstawę skazania oskarżonego, podczas gdy przestępstwo to penalizuje czynność poświadczenia nieprawdy w dokumencie mającym znaczenie prawne, ustalony zaś stan faktyczny niespornie pokazuje, że A. P. nie wystawiał faktur, nie poświadczał zatem jakiejkolwiek okoliczności w jakimkolwiek dokumencie, zarazem zaś wskazane przestępstwo nie penalizuje inkryminowanej oskarżonemu czynności doprowadzenia do wystawienia faktury;

2. obrazę art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. poprzez uznanie, że przepisy te obejmują czynności – odpowiednio – wystawienia oraz użycia nierzetelnej faktury, podczas gdy penalizacja tych zachowań ma miejsce wyłącznie na gruncie art. 62 § 2 k.k.s.;;

3. obrazę art. 7 k.p.k., mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku, poprzez dowolną, nie zaś swobodną ocenę dowodów, a to przyjęcie, że oskarżony przyjął w ramach swojej działalności do zaewidencjonowania fikcyjne faktury wystawiane przez K. J., podczas gdy zebrany materiał dowodowy przemawia za uznaniem, że faktury te są rzetelne.

W oparciu o powyższy zarzut obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego A. P. od zarzucanego mu czynu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja wniesiona przez obrońcę oskarżonego A. P. nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie należy stwierdzić, że Sąd Rejonowy przeprowadził w niniejszej sprawie rzetelne postępowanie dowodowe, a następnie w oparciu o zebrany materiał dowodowy, prawidłowo oceniony pod kątem wiarygodności i zgodnie z obowiązującymi dyrektywami proceduralnymi, ustalił stan faktyczny niniejszej sprawy, w konsekwencji, dochodząc do słusznego rozstrzygnięcia o skazaniu oskarżonego A. P..

Apelujący zarzucił obrazę art. 7 k.p.k., mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku, poprzez dowolną, nie zaś swobodną ocenę dowodów, a to przyjęcie, że oskarżony przyjął w ramach swojej działalności do zaewidencjonowania fikcyjne faktury wystawiane przez K. J., podczas gdy zebrany materiał dowodowy przemawia za uznaniem, że faktury te są rzetelne.

Zdaniem Sądu Okręgowego, ocena materiału dowodowego została dokonana z uwzględnieniem zasady obiektywizmu i swobodnej oceny dowodów, ma charakter wszechstronny, zgodny z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nie zawiera błędów faktycznych lub logicznych.

A. P. nie przyznał się do stawianego mu zarzutu i wyjaśnił, że K. J. wykonywał dla niego wszystkie prace objęte wystawionymi fakturami. W tym zakresie wyjaśnienia pozostawały sprzeczne z wyjaśnieniami złożonymi w sprawie przez K. J., który przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Współoskarżony zaprzeczył by wykonywał prace na budowach (...) w B. i SUW M. w S.. Podał, że faktury wystawione na te prace były fikcyjne i ujawnił cały proceder.

Sąd Rejonowy wnikliwie przeanalizował wszystkie dowody przeprowadzone w niniejszej sprawie, a stan faktyczny ustalił na podstawie wyjaśnień oskarżonego K. J., częściowo wyjaśnień oskarżonego A. P., zeznań świadków: B. N., P. S. , M. K. , J. T., P. D. , T. W. , P. G., P. O., A. G. oraz dokumentów. Sąd Rejonowy uznał, że wyjaśnienia złożone w sprawie przez K. J. układały się w logiczną całość, korespondowały z zeznaniami pracujących z nim osób tj. A. G. i P. O..

Relacja świadka A. G. korespondowała z depozycjami oskarżonego K. J. i zeznaniami P. O., zarówno co do okoliczności nie wypłacenia wszystkich należności K. J. przez A. P., przerwania robót w hotelu (...) jak i miejsc wykonywania przez K. J. robót jako firma podwykonawcza A. P..

P. O. w sposób zgodny z wyjaśnieniami oskarżonego K. J. oraz zeznaniami A. G. zeznał, że razem z K. J. wykonywał dla A. P. roboty w markecie (...) w Z. i hotelu (...) w W. i wiedział, że K. J. zamierzał wytoczyć sprawę przeciwko A. P., który nie wypłacił im wszystkich pieniędzy..

Świadek T. W. nie miał początkowo pewności czy K. J. nie pracował na budowie (...) M.., jednak po okazaniu dokumentów stanowiących protokoły rzeczowo-finansowe stwierdził, że tego rodzaju roboty winny być wykonywane przez dłuższy czas i wątpliwym jest by nie zauważył, że wykonywała je firma (...) i w tym zakresie zeznania świadka były zgodne z wyjaśnieniami oskarżonego K. J..

Sąd Rejonowy częściowo dał wiarę zeznaniom świadka P. D.. w których wskazał, że firma (...) wykonywała zabudowę poddasza w hotelu (...) w W. – zeznania świadka w tym zakresie korespondowały z wyjaśnieniami K. J. oraz zeznaniami P. O. jak i A. G.. Nie dał zaś wiary tym twierdzeniom świadka w których wskazywał, na wykonywanie przez K. J. robót na terenie galerii (...), uznając słusznie, że zeznania te miały na celu potwierdzenie wersji przedstawianej przez A. P., u którego świadek pracował przez długi czas, a świadek składając spontanicznie zeznania w postępowaniu przygotowawczym i na rozprawie, nie wymieniał galerii (...) jako tej, gdzie pracować miał K. J..

P. S. opisał, że K. J. poprosił go by skontaktował się z A. P. celem polubownego załatwienia sprawy, by świadek wpłynął na A. P. aby ten zwrócił pieniądze K. J..

Sąd Rejonowy oceniając zeznania P. G., który sugerował, że K. J. mógł pracować w galerii (...) miał na uwadze, fakt, iż było to sprzeczne z wyjaśnieniami oskarżonego K. J. i przedstawioną przez P. G. dokumentacją księgową firmy, nadto zeznania te stały w opozycji nawet do wyjaśnień A. P., który twierdził, że jego podwykonawcą na budowie w B. był K. J. a nie firma (...) , dodatkowo zaś nie korespondowały z zeznaniami T. W. ani P. D..

Jako nieprzekonujące Sąd R. uznał zeznania J. S. i K. S. co do pomocy udzielonej im przez K. J. czy też „ludzi od J.” przy wnoszeniu płyt GK na budowie galerii (...) w B.. Zeznania te nie korespondowały z sobą, twierdzenia świadków, którzy pamiętali nazwisko J. po prawie 7 latach są niewiarygodne, w kontekście depozycji oskarżonego K. J., który stanowczo negował by wykonywał jakiekolwiek roboty na terenie budowy galerii (...).

Sąd Okręgowy ma na względnie, że zasada swobodnej oceny dowodów nie wyklucza przyznania wiarygodności jedynie części depozycji danego źródła dowodowego, pod warunkiem jednak, że wyprowadzone wnioskowanie będzie logiczne, prawidłowo skonfrontowane z innymi dowodami, a taka sytuacja zachodzi w niniejszej sprawie. Zdaniem sądu odwoławczego oceniając dowody sąd meriti nie naruszył zasady logicznego rozumowania, jego ocena dowodu z wyjaśnień oskarżonego jest oparta na wiedzy i wskazaniach doświadczenia życiowego . Sąd odwoławczy dokonując instancyjnej kontroli wyroku w aspekcie naruszenia zasady określonej w art. 7 k.p.k. ocenia czy dokonana przez Sąd meriti ocena poszczególnych dowodów nie zawiera błędów natury faktycznej, logicznej, respektuje zasady wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego. Analizując postawione w petitum apelacji zarzuty należy zauważyć, że wymienione zostały przepisy postępowania karnego, które rzekomo zostały naruszone przez Sąd meriti, tj. 7 kpk, zaś treść zarzutów odnosi się w istocie jedynie do kwestii oceny dowodów niekorzystanych dla oskarżonego. Zdaniem Sądu Odwoławczego treść omawianych zarzutów oraz wywody skarżącego zawarte w uzasadnieniu apelacji odnoszą się tylko do rzekomego naruszenia zasady swobodnej ceny dowodów określonej w art. 7 k.p.k., zaś nie wskazują w jaki konkretnie sposób zostały naruszone pozostałe przepisy wymienione przez obrońcę oskarżonego. Tymczasem dla skutecznego podniesienia zarzutu obrazy art. 7 k.p.k. nie wystarczy ogólne stwierdzenie o braku obiektywizmu Sądu, opierające się wyłącznie na subiektywnym odczuciu strony postępowania karnego, w szczególności wynikającym z odmiennej od dokonanej przez Sąd oceny materiału dowodowego. ( przykładowo wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 24 września 2018 r. II AKa 140/18 LEX nr 2574669).

Zarzut naruszenia art. 7 k.p.k. może okazać się skuteczny tylko wówczas jeżeli skarżący wykaże w sposób przekonujący, że w procesie oceny poszczególnych dowodów dopuścił się określonych uchybień, które mogą być zweryfikowane na podstawie akt danej sprawy, czego apelujący nie uczynił. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika że Sąd oparł swoje ustalenia na dowodach, które w sposób prawidłowy, zgodny z przepisami k.p.k. wprowadził do materiału dowodowego, wszystkie dowody poddał analizie i ocenie i podstawą ustaleń faktycznych uczynił te z nich, które wcześniej uznał za wiarygodne.

W ocenie Sądu Okręgowego, to obrońca oskarżonego wybiórczo wskazuje na jednowymiarowość oceny dowodów, jaką miał zdaniem obrony dokonać Sąd Rejonowy. W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy odnośnie każdego dowodu wypowiedział się o szeregu okoliczności, które stanowiły podstawę jego ustaleń faktycznych oraz o wielu aspektach jakie stanęły u podłoża uznania poszczególnych części materiału dowodowego za wiarygodne bądź niewiarygodne. Sąd Rejonowy nie poprzestał na wydzieleniu grup dowodów według jednego kryterium, a poszeregował dowody, zestawiając każdy dowód z innymi dowodami, wskazując każdorazowo po kilka okoliczności znamiennych dla oceny waloru dowodowego. Ocena ta była prawidłowa i oparta na zasadach logiki i doświadczenia życiowego.

Sąd I instancji przyjął, że współpraca pomiędzy oskarżonymi została nawiązana za pośrednictwem osoby, która poleciła A. P. firmę (...) zarejestrowaną na nazwisko K. J.. A. P. zaproponował K. J. wystawianie faktur, które mógłby zaksięgować w dokumentacji księgowej swojej firmy celem obniżenia zobowiązań podatkowych, a które w istocie nie dokumentowały rzeczywistych zdarzeń gospodarczych. K. J. w zamian za wystawienie faktur otrzymał korzyść majątkową i ystawiał faktury VAT na rzecz A. P., które stanowiły dla tego oskarżonego podstawę do dokonania odliczeń i wpływały na wysokość jego zobowiązań podatkowych.

Sąd Rejonowy uznał oskarżonych A. P. i K. J. za winnych tego, że w okresie od września 2012r. do marca 2013r. w L. i B. w woj. (...), działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu doprowadzili do tego, że K. J. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Firma (...), na podstawie danych przekazanych mu przez A. P., wystawił poświadczające nieprawdę - nie dokumentujące rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, faktury VAT: nr (...) z dnia 5.09.2012r., (...) z dnia 17.09.2012r., nr(...) z 28.09.2012r., nr (...)z dnia 4.10.2012r., nr (...) z dnia 23 października 2012r., nr (...)z dnia 6.03.2013r., nr (...)z dnia 15.03.2013r., nr (...)z dnia 18.03.2013r., nr (...) z dnia 18.03.2013r., nr (...) z dnia 22.03.2013r., nr (...) z dnia 28.03.2013r., nr (...) z dnia 29.03.2013r., nr (...) z dnia 4.03.2013r., nr(...) z dnia 11.03.2013r., nr (...)z dnia 13.03.2013r., nr(...)z dnia 15.03.2013r., nr (...)z dnia 20.03.2013r., których to faktur używał A. P. poprzez zaewidencjonowanie ich w dokumentacji księgowej prowadzonej przez siebie firmy pod nazwą PPHU (...)tj. za winnych popełnienia przestępstwa wyczerpującego znamiona z art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w brzmieniu Kodeksu karnego obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015r. w zw. z art. 4 § 1 k.k.

Odnosząc się do stanowiska obrońcy oskarżonego opisanego w zarzutach apelacyjnych oraz w uzasadnieniu wniesionej apelacji należy stwierdzić, że Sąd Rejonowy nie dopuścił się obrazy prawa materialnego. Sąd Rejonowy nie naruszył prawa materialnego w postaci art. 271 § 3 k.k., przypisując oskarżonemu A. P. współsprawstwo przestępstwa art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Dla przyjęcia działania w formie współsprawstwa, nie jest wymagane, aby oskarżony wypełnił wszystkie znamiona czynu zabronionego, a wystarczy, że w ramach porozumienia ze współsprawcami czynu zabronionego, zrealizuje choćby jedno znamię lub wykona jedną czynność, które składać się będzie na element przestępstwa popełnionego wspólnie i w porozumieniu ( por. analogiczny pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w postanowieniu z 2 kwietnia 2012 r., sygn. III KK 82/12, LEX nr 1162705, a także w wyroku z 2 grudnia 2002 r., sygn. IV KKN 172/01, LEX nr 75490; wyroku z 12 grudnia 2002 r., sygn. III KKN 371/00, LEX nr 74395). Opis czynu przypisanego obu oskarżonym przez Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku wyraźnie wskazuje na to, że obaj oskarżeni razem dopuścili się przestępstwa, co do którego istniał pomiędzy nimi plan podziału czynności sprawczych. Sąd Rejonowy ustalił w wyroku, że przedsiębiorca K. J. na podstawie danych przekazanych mu przez przedsiębiorcę A. P., wystawił wskazane w wyroku tzw. fikcyjne faktury, których to faktur A. P. używał w dokumentacji księgowej własnej działalności gospodarczej. Istotnie sam A. P. nie wystawiał fikcyjnych faktur, nie zmienia to jednak tego, że sam proceder objęty był planem i zgodną wolą obu oskarżonych, a ponadto A. P. instruował K. J. co do treści tzw. fikcyjnych faktur oraz, używał ich tak jakby dokumentowały wykonane usługi budowlane, które w rzeczywistości nie zostały wykonane.

A. P. wiedział o poświadczeniu nieprawdy w opisanych w wyroku fakturach, skoro sam instruował K. J. o ich treści, sam zainicjował proceder, a ponadto wykorzystywał fikcyjne faktury w swej działalności gospodarczej.

Sąd Okręgowy podziela pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2019 r., sygn. IV KK 460/17, że niewątpliwie przepis art. 271 § 1 k.k. odnosi się do wypadków, w których czyn jest wykonywany przez podmiot mający wymagane przez ustawę cechy, natomiast cech tych nie mają osoby współdziałające. Do odpowiedzialności karnej za przestępstwo indywidualne wystarczy, gdy osoby te wiedzą, że osoba wykonująca czyn ma cechę wymaganą przez ustawę. Wypada zauważyć, że nie tylko możliwe jest, ale i obligatoryjne, przypisanie osobie współdziałającej odpowiedzialności karnej na równi ze sprawcą głównym wypełniającym znamię przestępstwa indywidualnego. Odpowiedzialność w takiej sytuacji można ponieść - w zależności od okoliczności faktycznych sprawy - zarówno w formie współsprawstwa, pomocnictwa, czy też podżegania.

W orzecznictwie sądowym podkreśla się, że przepis art. 21 § 2 k.k. przesądza, iż współdziałający (podżegacz, pomocnik, współsprawca, sprawca kierowniczy lub wydający polecenie) ponosi odpowiedzialność za wchodzące w grę przestępstwo indywidualne, jeżeli o danej okoliczności wiedział (tzn. uświadamiał sobie, iż współdziała z podmiotem przestępstwa indywidualnego). W ten sposób ustawodawca "zrównał" sytuację wszystkich współdziałających w przestępstwie indywidualnym. ( wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 30 października 2013 r., II KK 81/13, OSNKW 2014, z. 3, poz. 25; z dnia 25 czerwca 2008 r., IV KK 39/08, OSNKW 2008, z. 9, poz. 73, z glosą aprobującą A. Zolla, OSP 2009, Nr 3, s. 170 - 173; wyroki Sądów Apelacyjnych: w Krakowie, z dnia 3 lutego 2015 r., II AKa 190/14, KZS 2015, Nr 3, poz. 56; w Katowicach, z dnia 13 stycznia 2014 r., II AKa 45/13, KZS 2014, Nr 4, poz. 83; w Warszawie, z dnia 24 stycznia 2014 r., II AKa 264/13, LEX nr 1419143).

Tym samym Sąd Rejonowy, prawidłowo przypisał obu oskarżonym współsprawstwo za przestępstwo, na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów, które stanowiły jeden czyn zabroniony popełniony w ramach planu podziału czynności sprawczych. Uzasadnienie zarzutu obrońcy oskarżonego o indywidualnej ocenie zachowań oskarżonych, upada wobec tego, że oskarżonym przypisano współsprawstwo, a współsprawca odpowiada za cały czyn zabroniony, choćby go w całości nie zrealizował. Wyrażony przez Sąd I instancji pogląd prawny co do współsprawstwa znajduje potwierdzenie w analogicznych wyrokach, przykładowo Sądu Apelacyjnego w Katowicach w wyroku z dnia 21 grudnia 2017 r. w sprawie o sygn. II AKa 490/17, w którym Sąd Apelacyjny wskazał , że jeżeli oskarżeni osobiście nie sporządzali faktur a np. podawali dane niezbędne do ich wystawienia to takie zachowanie wypełniałoby znamiona współsprawstwa gdyż stanowiłoby czynność mającą istotny wkład w realizację czynu zabronionego, a więc taką, która hipotetycznie pozwala przyjąć, że przez odstąpienie współdziałającego, czyn w ogóle nie zostałby popełniony (zob. Biul.SAKa 2018/1/9-10, KZS 2018/10/72, Prok.i Pr.-wkł. 2018/11/18).

Jednocześnie przy uzasadnieniu wspomnianego zarzutu obrońca oskarżonego formułuje zarzut, iż Sąd Rejonowy literalnie nie wyraził w opisie czynu, że przypisał oskarżonym popełnienie przestępstwa „wspólnie i w porozumieniu”. Wskazać należy, że w orzecznictwie sądowym ugruntowany jest pogląd wyrażony m.in. wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2019 r., sygn. II KK 198/18, że do spełnienia określonego w art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. obowiązku dokładnego określenia czynu przypisanego oskarżonemu wystarczającym jest posłużenie się takimi sformułowaniami, które w sposób niebudzący wątpliwości odpowiadają treści poszczególnych znamion przypisanego sprawcy czynu zabronionego. Przenosząc te uwagi na kanwę niniejszej sprawy opis czynu w postaci uznania, że obaj oskarżeni „działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu doprowadzili”, do opisanej następnie sekwencji poszczególnych zachowań tj. 1) przedstawiania przez A. P. danych do fikcyjnych faktur (...)) na tej podstawie wystawienia fikcyjnych faktur przez K. J.; 3) zaewidencjonowania tychże faktur przez A. P. oddaje w sposób jednoznaczny realizację współsprawstwa do przestępstwa z art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Sąd Rejonowy jasno wyraził zatem, że obaj oskarżeni działali wspólne i w porozumieniu, bowiem doprowadzili do tego, że K. J. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Firma (...), na podstawie danych przekazanych mu przez A. P., wystawił poświadczające nieprawdę - nie dokumentujące rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, faktury VAT: nr (...) z dnia 5.09.2012r., nr (...)z dnia 17.09.2012r., nr (...) z 28.09.2012r., nr (...)z dnia 4.10.2012r., nr (...) z dnia 23 października 2012r., (...) z dnia 6.03.2013r., nr(...) z dnia 15.03.2013r., nr (...)z dnia 18.03.2013r., nr(...)z dnia 18.03.2013r., nr (...)z dnia 22.03.2013r., nr (...)z dnia 28.03.2013r., nr (...)z dnia 29.03.2013r., nr (...) z dnia 4.03.2013r., nr (...) z dnia 11.03.2013r., nr(...) z dnia 13.03.2013r., nr (...) z dnia 15.03.2013r., nr (...) z dnia 20.03.2013r., których to faktur używał A. P. poprzez zaewidencjonowanie ich w dokumentacji księgowej prowadzonej przez siebie firmy pod nazwą PPHU (...).

Także Sąd Najwyższy w wielu judykatach wskazywał, taki pogląd prawny wskazując, że współczesny proces karny nie jest procesem formułkowym i przy konstruowaniu opisu czynu zabronionego dopuszczalne jest użycie wyrażenia synonimicznego ( tak w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2019 r., sygn. V KK 109/18). W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2015 r.,( sygn. akt V KK 53/15, (OSNKW z 2015 r., z. 10, poz. 84) wskazano, że zastępowanie w przypisanym czynie słów ustawy określających znamiona przestępstw stosownym opisem zachowania sprawcy występuje w orzecznictwie sądowym powszechnie. W wielu wypadkach jest to wręcz nieodzowne, gdyż słowa ustawy ujmują znamiona w formule ogólnej, czy też syntetycznej, a opis czynu, który powinien być, dokładny, musi konkretyzować i uściślać w czym wyrażało się wypełnienie przez oskarżonego znamion przestępstwa. Stanowisko to znajduje aprobatę w nauce prawa. Tak np. S. T. w glosie do przytoczonego powyżej wyroku Sądu Najwyższego OSP 2017/4/33, wskazuje, że wówczas gdy z samego opisu czynu przedstawionego w sentencji orzeczenia można z łatwością stwierdzić, że sprawca spełnił cechy określonego wzorca ustawowego, to – w przypadku skazania za takie zachowanie - o naruszeniu zasady nullum crimen sine lege nie może być mowy ( analogicznie o braku naruszenia art. 2 Konstytucji RP, art. 2 § 2 k.p.k., art. 2 § 1 pkt 1 - 3 k.p.k. - glosy: K. D. do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2013 r., II KK 212/13, OSP 2014/9, poz. 80, i D. W. do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2015 r., V KK 138/15, System Informacji Prawnej LEX; zob. też uzasadnienie do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2018 r., sygn. IV KK 308/17; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2015 r., sygn. V KK 351/15)

Niesłuszny był również kolejny zarzut apelacyjny polegający na przyjęciu, że zachowanie oskarżonych może być wyłącznie sankcjonowane przez art. 62 § 2 k.k.s. a nie przez art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. W tym zakresie ugruntowała się linia orzecznicza wyrażona m.in. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 2014 r. sygn. V KK 124/14, iż w sytuacji, gdy w rzeczywistości nie doszło do sprzedaży towarów bądź świadczenia deklarowanych usług, a zdarzenia te zostały potwierdzone fikcyjnymi fakturami, to nie sposób uznać, że wystawienie pustych faktur VAT bądź nawet posłużenie się nimi, godzi w jakiekolwiek obowiązki podatkowe. W rezultacie tego rodzaju działanie sprawców powoduje odpowiedzialność z odpowiedniego przepisu kodeksu karnego, a nie kodeksu karnego skarbowego.

Sąd Najwyższy stwierdził, że sprawcy, którzy wystawiają tzw. pustą (fikcyjną) fakturę, nie godzą w żadne obowiązki podatkowe, których naruszenie penalizuje Kodeks karny skarbowy, gdyż te obowiązki w ogóle nie powstały, lecz w zależności od realiów procesowych danej sprawy, będą odpowiadać na gruncie przepisów kodeksu karnego. Akceptując w pełni powyższy pogląd prawny, Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 25 lutego 2014 r., w sprawie IV KK 426/13, (Lex Nr 1441283), stwierdził jednoznacznie - " Wystawienie nierzetelnej faktury realizuje znamiona art. 62 § 2 k.k.s., gdy chodzi o uniknięcie lub zmniejszenie podatku, a więc gdy czyn godzi w obowiązek podatkowy. Jeśli natomiast działanie finguje (pozoruje) powstanie takiego obowiązku, to nie może być mowy o wystawieniu nierzetelnej faktury w rozumieniu art. 62 § 2 k.k.s., lecz jest to zachowanie wyczerpujące znamiona art. 271 § 1 k.k." Dla porządku należy odnotować, że powyższe judykaty utrwalają wyrażane już wcześniej w orzecznictwie Sądu Najwyższego podobne stanowiska co do sposobu kwalifikacji prawnej działań sprawców, którzy wystawiali fikcyjne faktury VAT fingujące istnienie obowiązku podatkowego ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2007 r., IV KK 171/07, Lex Nr 310235; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 2004 r., V KK 248/03, OSNKW 2004, Nr 5, poz. 51). Sąd Okręgowy w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę w pełni podziela powyższe poglądy prawne ( analogiczne stanowisko w wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 27 grudnia 2017 r., sygn. II AKa 324/17).

Mając na uwadze wszystkie wskazane okoliczności i przedstawioną argumentację Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., zwalniając oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa, na zasadach słuszności.