Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

Protokolant: sekr. sąd. Joanna Wołczyńska – Kalus

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2019 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa J. S.

przeciwko K. S. i M. S. (1)

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

1.  oddala powództwo,

2.  nie obciąża powódki kosztami postępowania w sprawie,

3.  zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu na rzecz adwokata P. N. kwotę 3.600,00 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanym z urzędu wraz z należnym podatkiem VAT w kwocie 828,00 (osiemset dwadzieścia osiem) złotych.

Sygn. akt I C 393/18

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 13 grudnia 2018 r. powódka J. S. wniosła o zobowiązanie pozwanych K. S. i M. S. (1) do złożenia oświadczeń woli tej treści, że w związku ze skutecznym odwołaniem darowizny przenoszą nieodpłatnie na powódkę własność nieruchomości – działki nr (...) o powierzchni 23 arów zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej we wsi P. przy ul. (...), gmina S., dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą KW (...) oraz o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu, oświadczając, że nie zostały uiszczone w całości ani w części.

(pozew- k.3-5)

W odpowiedziach na pozew pozwani M. S. (1) i K. S. wnosili o oddalenie powództwa.

(odpowiedzi na pozew- k.64-65, k.102, uzupełnienie odpowiedzi na pozew- k.117-118)

Na rozprawie w dniu 20 września 2019 r. pełnomocnik powódki popierał powództwo a pełnomocnik pozwanych wnosił o jego oddalenie.

(protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:05:06 – 00:05:31- koperta k.157)

Na rozprawie w dniu 13 grudnia 2019 r. pełnomocnik powódki popierał powództwo a pełnomocnik pozwanych wnosił o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanym z urzędu oświadczając, że koszty te nie zostały uiszczone ani w całości ani w części.

(protokół rozprawy- k.153v-156)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka J. S. na podstawie umowy darowizny zawartej ze swoimi rodzicami Z. K. i K. K. w dniu 18 stycznia 1996 r. stała się właścicielką niezabudowanej wówczas nieruchomości położonej w P., gmina S., oznaczonej nr (...) o powierzchni 0,23 ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Łasku prowadzona jest księga wieczysta KW nr (...).

(bezsporne, zeznania świadka K. K. - protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:58:59 – 01:22:25- koperta k.157, zeznania powódki J. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:05:39 - 00:35:27- koperta k.157, kserokopia wpisu aktu notarialnego- k.8-9)

Po zawarciu umowy darowizny na darowanej powódce przez rodziców nieruchomości powódka rozpoczęła budowę domu. W tym czasie mieszkała ona z mężem i dziećmi – pozwanymi K. S. i M. S. (1) w domu swojej matki.

(bezsporne, zeznania świadka K. K. - protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:58:59 – 01:22:25- koperta k.157, zeznania powódki J. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:05:39 - 00:35:27- koperta k.157, kserokopia dziennika budowy- k.12-15, wydruk ogłoszenia- k.16-17)

Powódka rozstała się z mężem zanim zdążyła wykończyć dom budowany na darowanej jej przez rodziców nieruchomości. Już po rozstaniu się z mężem, zawarła ona ze swoją matką K. K. w dniu 20 września 2002 r. umowę darowizny, na mocy której darowała jej nieruchomość z niewykończonym domem, którą wcześniej dostała od obojga rodziców. W czasie, gdy powódka i jej matka zawierały tę umowę, nadal mieszkały w jednym domu i pozostawały w dobrych stosunkach.

(zeznania świadków: K. K. - protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:58:59 – 01:22:25- koperta k.157, F. S.- protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 01:37:45 – 01:50:04- koperta k.157, zeznania powódki J. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:05:39 - 00:35:27- koperta k.157, zeznania pozwanej K. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:35:27 - 00:55:51- koperta k.157, M. S. (2)-k.156, kserokopia wypisu aktu notarialnego- k.10-11)

Po zawarciu umowy darowizny powódka i jej matka, choć obie miały silne i dominujące charaktery, nadal pozostawały w dobrych relacjach. Powódka nadal mieszkała w domu matki wraz z dziećmi, w którym mieszkała też jej siostra z rodziną. Od października 2002 r. powódka nie pracowała na stałe i zasadniczo utrzymywała się z renty matki i z alimentów, które płacił na dzieci jej były mąż. Sporadycznie wyjeżdżała ona do pracy za granicę, gdzie pracowała przez 2 miesiące przy pracach sezonowych. Ponieważ powódka w niewielkim stopniu dokładała się do wydatków związanych z utrzymaniem domu, które w znacznej mierze ponosiła utrzymująca się z renty w wysokości 760,00 zł miesięcznie jej matka, z czasem pomiędzy powódką i jej matką zaczęło dochodzić do kłótni na tle finansowym. Matka powódki miała do niej pretensje, że nie partycypuje w kosztach utrzymania domu i że musi ją utrzymywać oraz, że rozwiodła się z mężem a powódka miała do matki pretensje, że nie oddaje jej do dyspozycji swojej renty.

(zeznania świadków: K. K. - protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:58:59 – 01:22:25- koperta k.157, F. S.- protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 01:37:45 – 01:50:04- koperta k.157, F. S.- protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 01:37:45 – 01:50:04- koperta k.157, częściowo zeznania powódki J. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:05:39 - 00:35:27- koperta k.157, zeznania pozwanych: K. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:35:27 - 00:55:51- koperta k.157, M. S. (2)-k.156)

Syn powódki – pozwany M. S. (1) wyprowadził się z domu babci, gdy skończył 18 lat z powodu konfliktu z powódką. Po wyprowadzce w ogóle on do domu nie przyjeżdżał.

(zeznania powódki J. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:05:39 - 00:35:27- koperta k.157, zeznania pozwanych: K. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:35:27 - 00:55:51- koperta k.157, M. S. (2)-k.156)

Konflikty pomiędzy powódką a jej matką pogłębił się gdy powódka w 2010 r. związała się R. Ł., którego poznała podczas pobytu za granicą. Mężczyzna ten pracował przez 2 – 3 miesiące za granicą a gdy przyjeżdżał do Polski mieszkał u powódki. Ponieważ powódka nadal nie dokładała się matce do utrzymania domu, jej matka miała do niej pretensje, że na jej utrzymaniu znalazła się kolejna osoba. Powódka natomiast chciała żeby jej matka zrezygnowała z pobierania od niej opłat związanych z korzystaniem z domu. Pomiędzy powódką a jej matką w dalszym ciągu dochodziło do kłótni, podczas których obie wyzywały się nawzajem.

(częściowo zeznania świadka R. Ł.- k.154-155, zeznania pozwanych: K. S.- k.155v-156 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:35:27 - 00:55:51- koperta k.157, M. S. (2)-k.156)

Stosunki powódki z jej matką zaostrzyły się jeszcze bardziej w 2016 r. Od tego czasu nasiliły się między nimi kłótnie dotyczące korzystania z domu i ponoszenia kosztów jego utrzymania. K. K. chcąc wymusić na powódce partycypowanie w opłatach za dom wyłączała jej prąd przez co generowało kolejne kłótnie między nimi. W dniu 8 lutego 2017 r., gdy powódka wróciła z zagranicy, zamknęła matce kotłownię i wówczas w domu stron na zgłoszenie K. K. po raz pierwszy z powodu nieporozumień między stronami interweniowała policja. Po tej sytuacji policję na interwencje zaczęła wzywać powódka. W dniu 27 lutego 2017 r. wezwała ona policję na interwencję z powodu konfliktu z matką. W dniu 8 marca 2017 r. wezwała ona policję na interwencję w związku z konfliktem z matką, która nie pozwoliła jej założyć zamka w drzwiach. W dniu 19 marca 2017 r. natomiast zgłosiła na policji, że jej matka zabiła jej psa. W tym czasie powódka popadła też w konflikt z córką – pozwaną K. S., gdyż miała do niej pretensje, że w jej kłótniach z K. K., nie opowiada się ona po jej stronie.

(zeznania świadków: częściowo K. K. - protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:58:59 – 01:22:25- koperta k.157, częściowo S. N.- protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 01:22:25 – 01:31:33- koperta k.157, częściowo D. N.- protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 01:31:41 – 01:37:38- koperta k.157, F. S.- protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 01:37:45 – 01:50:04- koperta k.157, częściowo R. Ł.- k.154-155, częściowo zeznania powódki J. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:05:39 - 00:35:27- koperta k.157, zeznania pozwanych: K. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:35:27 - 00:55:51- koperta k.157, M. S. (2)-k.155v-156)

W końcu marca 2017 r. powódka wyprowadziła się z domu swojej matki i zamieszkała w wynajętym mieszkaniu w K.. Po wyprowadzce nie utrzymywała ona żadnych kontaktów z matką. Widziała się z nią dwa razy w dniu 31 marca 2017 r., gdy przyjechała do jej domu po odbiór rzeczy. W tym dniu dwukrotnie wzywała ona na interwencję policję informując ją najpierw, iż matka nie chce wydać jej rzeczy a w godzinach nocnych o tym, że matka nie che wpuścić jej na posesję. Pierwszą z tych interwencji powódka, która pokłóciła się wówczas z matką odnośnie tego czy powinna czy nie powinna uprzedzać wcześniej kiedy przyjdzie po odbiór rzeczy, odwołała i zawiadomił policję, że odebrała swoje rzeczy. Druga interwencja zakończyła się wpuszczeniem powódki na posesję przez K. K., która twierdziła, że jej nie wpuszczała, gdyż była w łazience. Powódka i jej matka zostały wówczas pouczone przez policję.

(zeznania świadków: częściowo K. K. - protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:58:59 – 01:22:25- koperta k.157, S. N.- protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 01:22:25 – 01:31:33- koperta k.157, D. N.- protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 01:31:41 – 01:37:38- koperta k.157, F. S.- protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 01:37:45 – 01:50:04- koperta k.157, częściowo R. Ł.- k.154-155, częściowo zeznania powódki J. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:05:39 - 00:35:27- koperta k.157, zeznania pozwanej K. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:35:27 - 00:55:51- koperta k.157)

Po wyprowadzce powódka widziała się też z matką w sądzie, gdzie toczyło się z ich udziałem postępowanie spadkowe i sprawa, jaką powódka wniosła przeciwko pozwanej K. S., o wydanie rzeczy. W toku postępowania o wydanie rzeczy przeprowadzone zostały przez sąd w dniu 21 września 2018 r. oględziny w domu K. K.. Dom do oględzin udostępniła sądowi K. K., która przy tych oględzinach cały czas była obecna. Podczas oględzin dochodziło do pyskówek pomiędzy powódką a jej matką, w czasie których obie używały w stosunku do siebie wulgarnych słów. Obie były wówczas przywoływane do porządku przez sędziego prowadzącego oględziny.

(zeznania świadków: częściowo K. K. - protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:58:59 – 01:22:25- koperta k.157, F. S.- protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 01:37:45 – 01:50:04- koperta k.157, M. K.- k.153v-154, częściowo R. Ł.- k.154-155, częściowo zeznania powódki J. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:05:39 - 00:35:27- koperta k.157, zeznania pozwanej K. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:35:27 - 00:55:51- koperta k.157, protokół z oględzin- k.50 załączonych akt sprawy Sądu Rejonowego w Łasku sygn. akt I C 445/18)

W wystosowanym do K. K. piśmie z dnia 28 września 2018 r. powódka złożyła jej oświadczenie, w którym odwołała darowiznę nieruchomości oznaczonej numerem działki (...) o powierzchni 23 arów położonej w P., dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) wskazując, że przyczyną odwołania darowizny jest jej rażącą niewdzięczność względem niej polegająca na wieloletnim znęcaniu się nad nią psychicznie przez wyzywanie jej, obrażanie i poniżanie w tym również w obecności osób trzecich. Jednocześnie wezwała ją aby w terminie miesiąca od doręczenia oświadczenia o odwołaniu darowizny przeniosła na jej rzecz własność przedmiotu darowizny. Oświadczenie o odwołaniu umowy darowizny K. K. odebrała w dniu 1 października 2018 r.

(bezsporne, zeznania powódki J. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:05:39 - 00:35:27- koperta k.157, kserokopia oświadczenia o odwołaniu darowizny- k.6, kserokopia zwrotnego potwierdzenie odbioru oświadczenia- k.7)

W dniu 27 kwietnia 2017 r. K. K. zawarła z pozwaną K. S. umowę darowizny, na mocy której darowała jej nieruchomość położoną w P., gmina S. oznaczoną numerem działki (...), dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą KW nr (...). Kolejną umową darowizny z dnia 4 kwietnia 2018 r. pozwana K. S. darowała swojemu bratu pozwanemu M. S. (1) udział wynoszący 1/2 części w tej nieruchomości.

(zeznania świadka K. K. - protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:58:59 – 01:22:25- koperta k.157, zeznania powódki J. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:05:39 - 00:35:27- koperta k.157, zeznania pozwanych: K. S.- k.155v w zw. z protokołem rozprawy z dnia 20 września 2019 r. na płycie CD 00:35:27 - 00:55:51- koperta k.157, M. S. (2)-k.156, wypis aktu notarialnego- k.16-17 załączonych akt księgi wieczystej KW nr (...), wypis aktu notarialnego- k.30-31 załączonych akt księgi wieczystej KW nr (...))

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd, biorąc pod uwagę istnienie konfliktu pomiędzy stronami, zarówno do ich zeznań jak i do zeznań świadków podchodził z dużą ostrożnością, poddając je gruntownej analizie we wzajemnym powiązaniu oraz w kontekście nieosobowych źródeł dowodowych.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki w tej części, w której twierdziła ona, iż jej matka znęcała się nad nią. Jej zeznania w tym zakresie były bowiem całkowicie gołosłowne i nie poparte żadnymi innymi dowodami. Z korespondujących natomiast ze sobą i spójnych zeznań pozwanych i świadków S. N. i D. N., którzy mieszkali w jednym domu z K. K. i powódką wynika, iż popadły one w konflikt i od czasu jego powstania kłóciły się ze sobą nawzajem używając podczas kłótni wulgarnych słów. Z korespondujących ze sobą zeznań pozwanych i świadków K. K. i F. S. wynikało, iż powódka, która sama pracowała jedynie dorywczo i sporadycznie, chciała wymusić na matce utrzymywanie jej a z czasem i jej partnera, na co jej matka nie chciała się zgodzić co doprowadzało między nimi do awantur, w których atakowały się słownie nawzajem. Sąd nie dał przy tym wiary zeznaniom powódki i świadka R. Ł., który jako partner powódki jest zainteresowany korzystnym dla niej rozstrzygnięciem sprawy, iż powódka partycypowała w kosztach utrzymania domu. Powódka bowiem, jak sama przyznała, pracowała co najwyżej dwa miesiące w roku przy pracach sezonowych i stąd oczywistym jest, iż nie miała na bieżąco środków na pokrywanie opłat związanych z utrzymaniem domu. W tym zakresie okazały się zatem niewiarygodne zeznania świadka R. Ł., który odmiennie nawet niż sama powódka, chcąc przedstawić ją w lepszym świetle, podawał, że przez 9 miesięcy pracowała ona za granicą a po powrocie także w Polsce.

Faktu znęcania się K. K. nad powódką nie potwierdzają też notatki z interwencji policji przeprowadzane w miejscu zamieszkania stron. Nie wynika z nich bowiem, by powódka kiedykolwiek zgłaszała podczas interwencji, że matka znęca się nad nią. Treść notatek potwierdza natomiast istnienie silnego konfliktu między stronami, w który powódka i jej matka chciały włączyć organy ścigania. W tej sytuacji Sąd uznał za niewiarygodne twierdzenia powódki i zainteresowanego wynikiem postępowania będącego partnerem powódki świadka R. Ł., że powódka była ofiarą agresji ze strony swojej matki, wobec której ona sama zachowywała się nienagannie. Sąd nie dał przy tym także wiary zeznaniom świadka K. K. w tej części, w której twierdziła ona, że to ona była stroną atakowaną przez powódkę, wobec której sama nie kierowała żadnych nagannych działań. Z korespondujących ze sobą zeznań pozwanych i świadków S. N., D. N., F. S. i M. K. wynika, iż zarówno powódka jak i K. K. kierowały wobec siebie agresję słowną i obie zwracały się do siebie wulgarnie.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki w tej części, w której twierdziła ona, iż K. K. obrażała ją, gdy widywały się w sądzie. Jej zeznania w tym zakresie były bowiem zupełnie gołosłowne a zaprzeczały im korespondujące ze sobą zeznania pozwanej i świadka K. K..

Podobnie Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki w tym zakresie, w którym twierdziła ona, że K. K. obmawiała ją przed ludźmi. Choć zeznania powódki potwierdził świadek R. Ł., to jednak wiedzę na ten temat czerpał on tylko od niej i stąd nie można jego zeznań uznać za wiarygodne zwłaszcza, że ich wersja wydarzeń nie znalazła odzwierciedlenia w żadnym innym z przeprowadzonych dowodów.

Sąd nie dał też wiary zeznaniom powódki w tej części, w której twierdziła ona, iż K. K. oblała ją herbatą i uderzyła ją szczotką. Powódka nie przedstawiła bowiem żadnych bezpośrednich świadków tego zdarzenia. Świadek R. Ł. o wskazanym zdarzeniu miał się bowiem dowiedzieć od samej powódki. Tymczasem K. K. zaprzeczyła, by kiedykolwiek miała użyć siły fizycznej wobec powódki.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Art. 898 § 1 kc stanowi, iż darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuści się względem niego rażącej niewdzięczności. W myśl art. 899 § 2 kc zwrot przedmiotu odwołanej darowizny powinien nastąpić stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie obdarowany ponosi odpowiedzialność na równi z bezpodstawnie wzbogaconym, który powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Wynikająca z art. 898 kc możliwość odwołania darowizny jest wyjątkiem od obowiązującej zasady trwałości i dotrzymywania umów. Jako wyjątek od tej zasady odwołanie darowizny obwarowane jest spełnieniem kwalifikowanej przesłanki w postaci rażącej niewdzięczności obdarowanego względem darczyńcy, która musi przy tym wystąpić po zawarciu umowy darowizny. Przesłanka ta musi być oceniana przy zastosowaniu zobiektywizowanych kryteriów. O tym więc czy została ona spełniona decydują w każdym wypadku konkretne okoliczności. Ich ocena co do tego, czy stanowią przejaw rażącej niewdzięczności, wymaga rozważenia w świetle ogólnie przyjętych reguł zachowania, przy uwzględnieniu zwyczajów panujących w określonym środowisku społecznym. W tym sensie kategoria „rażącej niewdzięczności” ma znaczenie obiektywne, nie zależy bowiem od odczuć darczyńcy.

W kodeksie cywilnym brak jest bliższego wyjaśnienia zakresu pojęcia „rażąca niewdzięczność”. Doktryna i orzecznictwo sądowe zgodnie przyjmują, że pod pojęcie rażącej niewdzięczności podpada każde zachowanie obdarowanego, niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę, nacechowane znacznym nasileniem złej woli skierowanej na wyrządzenie darczyńcy krzywdy bądź szkody majątkowej. Chodzi tu przede wszystkim o popełnienie przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub czci albo mieniu darczyńcy oraz o naruszenie przez obdarowanego spoczywających na nim obowiązków wynikających ze stosunków osobistych lub rodzinnych łączących go z darczyńcą. O rażącej niewdzięczności nie może być zatem mowy, gdy obdarowany dopuszcza się wobec darczyńcy działań godzących w jego dobra, ale czyni to nieumyślnie, a nawet umyślnie lecz działania te nie wykraczając poza ramy zwykłych konfliktów rodzinnych w określonym środowisku.

Należy zwrócić przy tym uwagę, że uprawnienia darczyńcy do odwołania darowizny z powodu niewdzięczności obdarowanego mogą być realizowane jedynie w zamkniętym przedziale czasu. Na realizację tego uprawnienia przewidziano termin jednoroczny, po upływie którego uprawnienie to wygasa. Bieg rocznego terminu do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie odwołania darowizny rozpoczyna się od daty kiedy darczyńca dowiedział się o rażącej niewdzięczności ze strony obdarowanego, co wynika wprost z brzmienia art. 899 § 3 kc.

W przedmiotowej sprawie bezspornym jest, iż pomiędzy powódką a jej matką panuje obecnie ostry konflikt. Zarzewiem tego konfliktu, jak ustalił Sąd, był spór o ponoszenia opłat za utrzymanie domu, w którym do marca 2017 r. obie mieszkały. Zaistnienie tego konfliktu spowodowało, że relacje, w jakich pozostawały strony w momencie zawierania umowy darowizny i w jakich pozostają teraz diametralnie się różnią. Należało jednak ustalić czy K. K. dopuściła się względem powódki rażącej niewdzięczności.

Zważywszy na wynikający z art. 899 § 3 kc roczny termin do odwołania darowizny biegnący od dowiedzenia się darczyńcy o niewdzięczności obdarowanego stwierdzić należy, iż nie mogą być rozpatrywane w tej sprawie jako przyczyny odwołania darowizny zachowania K. K., jakie opisywała powódka, jakie miały nieć miejsce przed wyprowadzeniem się powódki z jej domu. Skoro powódka wyprowadziła się z domu matki w marcu 2017 r. mogłaby powołując się na te zachowania złożyć oświadczenie o odwołaniu darowizny jedynie do marca 2018 r. Tymczasem powódka złożyła K. K. oświadczenie o odwołaniu darowizny w piśmie z dnia 28 września 2018 r., które doręczono K. K. w dniu 1 października 2018 r. a więc po upływie rocznego terminu do odwołania darowizny.

Podobnie nie mogą być z tej samej przyczyny rozpatrywane jako przyczyny odwołania darowizny opisane przez powódkę zachowania K. K. podczas przyjazdu powódki po odbiór jej rzeczy po wyprowadzce. Skoro po rzeczy powódka dwukrotnie przyjechała w dniu 31 marca 2017 r., z powodu tych zachowań mogła złożyć oświadczenie o odwołaniu darowizny jedynie do 31 marca 2018 r. a w tym czasie tego nie uczyniła.

Powódce nie udało się jednocześnie wykazać, by K. K. dopuściła się względem niej rżącej niewdzięczności polegającej na znęcaniu się nad nią w czasie oględzin prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Łasku. Jak bowiem wykazało przeprowadzone postępowanie dowodowe podczas oględzin skonfliktowane ze sobą powódka i jej matka wzajemnie wyzywały się i pałały do siebie wrogością.

Ponieważ zatem ustalone zachowania K. K. względem powódki podczas oględzin prowadzonych przez sąd, które nie odbiegały w żaden sposób od zachowań powódki względem niej, nie wykraczały poza ramy zwykłych konfliktów rodzinnych, nie mogą być one potraktowane jako przejaw rażącej niewdzięczności K. K. wobec powódki i wobec tego nie mogą być podstawą do odwołania darowizny. Z uwagi natomiast na to, że inne zachowania K. K. mające uzasadniać kierowany wobec niej zarzut jej rażącej niewdzięczności wobec powódki nie zostały udowodnione, powództwo jako niezasadne Sąd oddalił.

Pomimo tego, iż powódka przegrała sprawę i w myśl zasady odpowiedzialności finansowej za wynik sporu, wynikającej z art. 98 kpc, powinna ponieść koszty procesu, Sąd nie obciążył jej tymi kosztami, na co pozwala mu przepis art. 102 kpc. Sąd uznał bowiem, iż obciążeniu kosztami postępowania powódki, która nie pracuje i utrzymuje się jedynie ze spłaty ze sprawy spadkowej, sprzeciwiają się względy słuszności.

Z uwagi na to, iż pozwani korzystali w przedmiotowej sprawie z pomocy adwokata świadczącego im pomoc prawną z urzędu, którego wynagrodzenia nie pokryli w żadnej części a powódka nie została obciążona kosztami procesu, Sąd zasądził od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu na rzecz adwokata P. N. wynagrodzenie w kwocie 3.600,00 zł ustalone stosownie do treści § 4 ust. 1 w zw. z § 8 pkt 6 rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tekst. jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 19) podwyższone na mocy § 4 ust. 3 wskazanego rozporządzenia o należny od niego podatek VAT w kwocie 828,00 zł.