Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2018 r. w Gliwicach

sprawy B. M. (1) (M.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o ustalenie kapitału początkowego i wysokość emerytury

na skutek odwołania B. M. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 19 maja 2017 roku nr (...)-2005

z dnia 21 czerwca 2017 roku nr (...)-2005

z dnia 22 czerwca 2017 roku nr (...)

1.  zmienia częściowo zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej prawo do ponownego przeliczenia wartości kapitału początkowego z uwzględnieniem:

a)  dochodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w kwocie:

- 1.231.754 zł (jeden milion dwieście trzydzieści jeden tysięcy siedemset pięćdziesiąt cztery złote) za 1988 rok,

- 5.850.080 zł (pięć milionów osiemset pięćdziesiąt tysięcy osiemdziesiąt złotych) za 1989 rok,

- 21.321.213 zł (dwadzieścia jeden milionów trzysta dwadzieścia jeden tysięcy dwieście trzynaście złotych) za 1990 rok,

- 41.276.000 zł (czterdzieści jeden milionów dwieście siedemdziesiąt sześć tysięcy) za 1991 rok;

b)  okresu od 15 listopada 1991 roku do 30 września 1992 roku jako okresu nieskładkowego;

2.  oddala odwołania w pozostałej części.

(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sygn. VIII U 1120/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 maja 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. ponownie ustalił wartość kapitału początkowego B. M. (1). W decyzji ZUS przyjął dochody ubezpieczonej:

- za 1988 rok – 981.754 zł,

- za 1989 rok – 287.100 zł,

- za 1990 rok – 12.505.460 zł,

- za 1991 rok – 37.772.000 zł.

Ponadto do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresu od 15 listopada 1991 roku do 30 września 1992 roku.

Decyzją z dnia 21 czerwca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. ponownie ustalił wartość kapitału początkowego B. M. (1). W decyzji ZUS przyjął dochody ubezpieczonej:

- za 1988 rok – 981.754 zł,

- za 1989 rok – 287.100 zł,

- za 1990 rok – 13.825.460 zł,

- za 1991 rok – 37.772.000 zł.

Ponadto do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresu od 15 listopada 1991 roku do 30 września 1992 roku.

Decyzją z dnia 22 czerwca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury. Jej wysokość została ustalona z uwzględnieniem wartości kapitału początkowego ustalonego decyzją z 21 czerwca 2017 roku.

W zaskarżonych decyzjach ZUS wskazywał, że dochody zostały przyjęte z zaświadczeń ZUS Rp 7, brak danych co do okresu pobierania zasiłku chorobowego przez ubezpieczoną.

Ubezpieczona B. M. (1) wniosła odwołania od powyższych decyzji domagając się ich zmiany. Ostatecznie wskazała, że domaga się:

- uwzględnienia dochodów wynikających z legitymacji ubezpieczeniowej za okres od marca 1988 roku do grudnia 1988 roku oraz za lata 1989, 1990, 1991;

- uwzględnienia do okresów nieskładkowych okresu od 15 listopada 1991 roku do 30 września 1992 roku, kiedy to pobierała zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne;

- uwzględnienia do okresów składkowych miesiąca czerwca 1993 roku, kiedy to była uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, a który nie został wypłacony z uwagi na zbyt wysoki dochód męża.

W odpowiedzi na odwołania ZUS wniósł o ich oddalenie i podtrzymał stanowisko zajęte w zaskarżonych decyzjach.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

B. M. (1) urodziła się (...).

W okresie od 1 marca 1988 roku do 30 września 1992 roku była zatrudniona w (...) Ltd. sp. z o.o. Oddział w Z. w pełnym wymiarze czasu pracy. Do 30 czerwca 1988 roku zajmowała stanowisko (...), a od 1 lipca 1989 roku stanowisko asystenta dyrektora. Przechowawcą dokumentacji pracowniczej jest Fabryka (...) S.A. w O. (...) Oddział w H.. Z informacji tego podmiotu wynika, że brak kartotek zarobkowych ubezpieczonej za lata 1988 i 1990. Wynagrodzenie zostało wystawione na podstawie list płac. Brak kartotek zarobkowych oraz list płac za 1989 rok.

Z informacji ZUS I Oddział w W. wynika, że (...) Ltd. sp. z o.o. nie figuruje przed 1991 rokiem i od 1 stycznia 1991 roku rozliczała się na deklaracjach bezimiennych.

Fabryka (...) S.A. wystawiła w dniu 23 lipca 2009 roku zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu na druku ZUS Rp 7 za okres od 1 marca 1988 roku do 30 września 1992 roku – przy czym brak danych za rok 1989, a za rok 1990 uwzględniono dane za okres I-IX. W legitymacji ubezpieczeniowej ( karta 40 akt ZUS) figurują zapisy o dochodzie ubezpieczonej:

- za okres od 1 marca 1988 roku do 31 grudnia 1988 roku – 1.125.800 zł,

- za okres od I do XII 1989 roku – 5.850..080 zł,

- za okres od I do XII 1990 roku – 21.321.213 zł,

- za okres od I do XII 1991 roku – 41.276.000 zł.

Wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej zostały dokonane przez główną księgową na podstawie dokumentacji, kiedy ubezpieczona przyszła po odbiór świadectwa pracy, będąc na świadczeniu rehabilitacyjnym.

W aktach ZUS (karty nienumerowane) dotyczących świadczenia rehabilitacyjnego znajduje się karta zasiłkowa. Wynika z niej, że ubezpieczona otrzymała zasiłek chorobowy od 1 października 1991 roku do 30 kwietnia 1992 roku. Dzienny zasiłek wynosił 104.500 zł. Karta zasiłkowa została wystawiona 12 maja 1992 roku. Pracodawca poinformował ZUS, że okres zasiłkowy zostanie wyczerpany z dniem 12 czerwca 1992 roku.

Decyzją z 22 czerwca 1992 roku ZUS przyznał ubezpieczonej prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 6 miesięcy od czy czerpania okresu zasiłkowego tj. od 13 czerwca 1992 roku do 9 grudnia 1992 roku. Decyzją z dnia 5 stycznia 1993 roku ZUS przyznał ubezpieczonej prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres od 10 grudnia 1992 roku do 31 grudnia 1992 roku.

Do okresów składkowych i nieskładkowych organ rentowy nie zaliczył miesiąca czerwca 1993 roku na podstawie zaświadczenia PUP w Z. z dnia 14 kwietnia 2017 roku. Zaświadczenie to zostało wystawione w sposób prawidłowy. Ubezpieczona zarejestrowała się jako osoba bezrobotna 15 stycznia 1993 roku i nabyła prawo do zasiłku dla bezrobotnych od 16 stycznia 1993 roku. W związku z podjęciem pracy została wykreślona z ewidencji z dniem 1 sierpnia 1993 roku. W piśmie z dnia 1 grudnia 2017 roku PUP w Z. wyjaśnił, że w aktach ubezpieczonej znajdują się zaświadczenia o zarobkach jej męża za okres od stycznia 1993 roku do maja 1993 roku i za lipiec 1993 roku. Brak takiego zaświadczenia za czerwiec 1993 roku. Zatem nie z powodu przekroczenia wysokości dochodu przez męża ubezpieczonej miesiąc czerwiec 1993 roku nie został wykazany jako okres składkowy.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie: akt organu rentowego i znajdującej się w nich legitymacji ubezpieczeniowej, akt osobowych, informacji PUP w Z. ( karta 57 a.s.), zeznań świadków W. K. ( karta 71-72), B. M. (2) ( karta 72-73), J. S. ( karta 73), przesłuchania stron (karta 46-47).

Sąd w całości oparł się na dowodach w postaci dokumentów ponieważ nie budziły one wątpliwości. Uwzględnił sąd zeznania świadków i przesłuchanie stron.

Sąd uznał, że w spornych latach 1988-1991 ubezpieczona osiągnęła dochód wykazany w legitymacji ubezpieczeniowej. Wpis w niej został dokonany przez główną księgową pracodawcy ubezpieczonej, kiedy wystawiano jej świadectwo pracy. Osoba wpisująca wysokość dochodu dysponowała dokumentami. Z kolei zaświadczenie ZUS Rp 7, które uwzględnił ZUS było wystawiane przez następcę prawnego pracodawcy na podstawie niekompletnej dokumentacji. Zaświadczenie to zostało wystawione kilkanaście lat po zakończeniu stosunku pracy. Ponadto w aktach ZUS dotyczących przyznania świadczenia rehabilitacyjnego znajduje się karta zasiłkowa ubezpieczonej. Wynika z niej, że dzienny zasiłek chorobowy wypłacany ubezpieczonej wynosił 104.500 zł. Zatem wynika z tego, że dochód za lata 1988-1991 był taki jak wpisano w legitymacji ubezpieczeniowej, a nie taki jak w zaświadczeniu na druku ZUS (...).

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu wynagrodzeń uznając, że wysokość dochodu ubezpieczonej za sporny okres wynika z legitymacji ubezpieczeniowej i została udowodniona.

Sąd zważył, co następuje:

Zasady ustalania kapitału początkowego zostały uregulowane w ustawie z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity Dz. U. Z 2004 r, nr 39, poz.353 ze zm.).

Przepis art. 174 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowi, że podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych jest wybierany z okresu od dnia 1 stycznia 1980 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. Odesłanie do wymienionych przepisów oznacza, że zasady ustalania podstawy wymiaru kapitału początkowego są takie same, jak zasady ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent. Ogólne zasady ustalania tej podstawy uregulowane są w art. 15 ust. 1, zgodnie z którym podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę. Prawo wyboru okresu kolejnych 10 lat kalendarzowych ograniczone jest w przypadku ustalania podstawy wymiaru kapitału początkowego do lat 1980-1998.

W niniejszej sprawie podstawa wymiaru kapitału początkowego została ustalona z lat 1988-1997. Przedmiotem sporu była wysokość wynagrodzenia uzyskanego w latach 1988-1991 roku. Postępowanie dowodowe wykazało, że dochód ubezpieczonej został wykazany w legitymacji ubezpieczeniowej. W związku z powyższym sąd uwzględnił te dochody.

Zgodnie z przepisem art. 174 ust. 2 ustawy emerytalno-rentowej przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed wejściem w życie przepisów ustawy okresy składkowe wymienione w art. 6, nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5 i nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 , 6-12 w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2. Przy ustaleniu wartości kapitału początkowego uwzględniono ubezpieczonej 6 miesięcy i 6 dni okresów nieskładkowych i 21 lat, 6 miesięcy i 19 dni okresów składkowych. W związku z powyższym zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy emerytalno-rentowej nie było przeszkód do uwzględnienia okresu od 15 listopada 1991 roku do 30 września 1992 roku jako okresu nieskładkowego. Z akt ZUS dotyczących świadczenia rehabilitacyjnego wynikało, że B. M. (1) otrzymała zasiłek chorobowy począwszy od 1 października 1991 roku. Okres zasiłkowy wyczerpał się z dniem 12 czerwca 1992 roku. Decyzją z 22 czerwca 1992 roku ZUS przyznał ubezpieczonej prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 6 miesięcy od wyczerpania okresu zasiłkowego tj. od 13 czerwca 1992 roku do 9 grudnia 1992 roku. Decyzją z dnia 5 stycznia 1993 roku ZUS przyznał ubezpieczonej prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres od 10 grudnia 1992 roku do 31 grudnia 1992 roku.

Wyrok w pkt 1 wydano na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

Brak było podstaw do uwzględnienia odwołania w części dotyczącej zaliczenia do okresów składkowych czerwca 1993 roku. W tej części odwołanie zostało oddalone na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. - w pkt 2 wyroku. Jak wynika z pisma PUP w Z. ubezpieczona nie otrzymała zasiłku dla bezrobotnych za luty, kwiecień i maj 1993 roku na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 12 ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu (Dz.U. z 1991r., nr 106, poz. 457 ze. zm.). Jednak okresy te zostały zaliczone jako składkowe na podstawie art. 24 ust. 3 wyżej wymienionej ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu. Brak przyznania prawa do zasiłku dla bezrobotnych w miesiącu czerwcu 1993 roku nie był spowodowany wysokością dochodów małżonka – art. 22 ust. 1 pkt 12 ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu. W tej sytuacji okres ten nie może zostać zaliczony jako składkowy na podstawie art. 6 ust. 2 pkt 6 ustawy emerytalno-rentowej.

(-) Patrycja Bogacińska Piątek