Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Renata Lech

Protokolant: sekretarz sądowy Daria Mazerant

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2019 roku w Piotrkowie Trybunalskim,

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko A. S.

o zapłatę kwoty 203.476,21 zł

1.  odrzuca pozew w zakresie kwoty 147.990,82 zł (sto czterdzieści siedem tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt złotych 82/100);

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od powoda (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz pozwanej A. S. kwotę 10.817,00 zł (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

SSO Renata Lech

Sygn. akt I C 676/19

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 12 marca 2019 roku przez powoda (...) Bank S.A. z siedzibą w W. przeciwko A. S. do Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie powód (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wnosił o zasądzenie od pozwanej A. S. kwoty 203.476,21 złotych ( dwieście trzy tysiące czterysta siedemdziesiąt sześć 21/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, zasądzenie zwrotu kosztów sądowych w tym kosztów zastępstwa procesowego.

( k. 4-10)

W dniu 21 marca 2019 roku referendarz w Sądzie Rejonowym Lublin - Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodny z żądaniem pozwu . (k.13)

Pozwana A. S. reprezentowana przez adwokata M. K. wniosła sprzeciw od w/w nakazu i wnosiła o oddalenie powództwa w całości, przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Piotrkowie Trybunalskim, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, podnosiła także zarzut przedawnienia roszczenia gdyż w pozwie powód nie wskazał z jaką datą roszczenie stało się wymagalne.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, że wobec niej zapadło orzeczenie przed sądem karnym skutkujące orzeczeniem wobec pozwanej obowiązku naprawienia szkody w kwocie 147.990,82 złotych na rzecz powoda i należy uznać, iż o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa została już prawomocnie osądzona wyrokiem karnym. (k.15-18)

Postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2019 roku Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Piotrkowie Trybunalskim. (k.20)

W piśmie procesowym z dnia 18 czerwca 2019 roku pełnomocnik powoda wskazał, że dochodzone roszczenie stało się wymagalne z dniem 21 lutego 2019 roku. (k.24)

W odpowiedzi na sprzeciw z dnia 28 sierpnia 2019 roku powód poparł żądanie pozwu w całości i wnosił o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazał, iż w przywołanym wyroku karnym obowiązek naprawienia szkody przez pozwaną dotyczy tylko i wyłącznie kwoty niespłaconego kapitału, tj.147.990,82 złotych nie zaś należności ubocznych. ( k.53-55)

Ostatecznie pełnomocnicy stron poparli swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie. Pełnomocnik pozwanego wskazywał na powagę rzeczy osądzonej i kwestionował skuteczność wypowiedzenia umowy kredytowej gdyż wypowiedzenie to jest warunkowe, a więc jest niedopuszczalne i zostało doręczone na niewłaściwy adres gdyż właściwy adres to ulica (...), G. T., pozwana jest tam zameldowana i tam przebywa. Adres podany przez bank jest znany stronie pozwanej gdyż pod tym adresem prowadziła działalność ale działalności tej nie prowadzi od 2015 roku. Bank więc nie dochował w ocenie pozwanej należytej staranności. Powództwo jest przedwczesne i winno być oddalone. ( k.100,115)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 4 marca 2015 roku pozwana zaciągnęła zobowiązanie względem powoda - pomiędzy stronami zawarta została umowa kredytu gotówkowego nr (...) przeznaczonego częściowo na spłatę innych kredytów.

Na podstawie wymienionej umowy pozwana zobowiązała się m.in. do terminowej spłaty kwoty 149.962,01 złotych (sto czterdzieści dziewięć tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt dwa 01/100) na okres od dnia 4 marca 2015 roku do dnia 7 marca 2025 roku .

Zgodnie z §12 umowy kredytu gotówkowego nr (...) bank może wypowiedzieć umowę kredytu z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bądź niedotrzymania warunków udzielenia kredytu. Bank zawiadamia o wypowiedzeniu kredytobiorcę w formie pisemnej, listem poleconym .

( dowód : umowa kredytowa nr (...) k.31-32)

W związku z nienależytym wykonywaniem przez pozwaną zaciągniętego zobowiązania umownego (brak terminowego regulowania wpłat), skutkującym naruszeniem warunków wyżej wymienionej umowy, zadłużenie powstałe na tle jej realizacji, z dniem 21 lutego 2019 roku zostało postawione w stan pełnej wymagalności.

W dniu 23 listopada 2018 roku powód skierował do pozwanej ostateczne wezwanie do zapłaty .

( dowód: ostateczne wezwanie do zapłaty k.63)

W dniu 27 grudnia 2018 roku powód skierował do pozwanej warunkowe wypowiedzenie umowy kredytowej w/w.

( dowód: warunkowe wypowiedzenie k.35 )

Pismem z dnia 22 lutego 2019 roku pozwana została wezwana do spłat wymagalnego zadłużenia pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Wezwanie do zapłaty nie odniosło wymaganego skutku.

( dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty k.33)

Każde z pism: przedsądowe wezwanie do zapłaty jak i warunkowe wypowiedzenie było kierowane do pozwanej na adres (...) 270, (...)-(...) Ł. i wróciło z adnotacją: zwrot adres niewystarczający.

( dowód: korespondencja kierowana do pozwanej k. 34, 36)

Powód w dniu 12 marca 2019 roku wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych banku nr (...) .

W treści dokumentu wskazana została wysokość oraz struktura zadłużenia ciążącego na pozwanej z tytułu zawarcia oznaczonej umowy, jak również sprecyzowane i podane zostały szczegółowe wyliczenia należności odsetkowych, stanowiących element tego zadłużenia.

Na kwotę objętą pozwem, tj. w wysokości 203.476,21 zł (dwieście trzy tysiące czterysta siedemdziesiąt sześć złotych 21/100) z tytułu umowy kredytu nr (...) z dnia 4 marca 2015 roku składają się:

- niespłacony kapitał w kwocie: 147.990,82 zł,

- odsetki umowne w kwocie: 47.642,03 zł,

- odsetki umowne za opóźnienie w kwocie: 7.302,96 zł,

- opłaty umowne w kwocie: 540,40 zł ,

( dowód: wyciąg z ksiąg rachunkowych banku nr (...) k.26)

Przed Sądem Rejonowym dla Łodzi –Śródmieścia w Łodzi IV Wydział Karny (sygn. akt IV K 978/16) oraz Sądem Okręgowym w Łodzi V Wydział Karny Odwoławczy (sygn. akt V Ka 614/17) orzeczono wobec pozwanej obowiązek naprawienia szkody w kwocie 147.990,82 złotych na rzecz powoda .

( dowód: akta sygn. akt IV K 978/16 Sądu Rejonowego dla Łodzi –Śródmieścia w Łodzi IV Wydział Karny i sygn. akt V Ka 614/17 Sądu Okręgowego w Łodzi V Wydział Karny Odwoławczy : wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi –Śródmieścia w Łodzi IV Wydział Karny z dnia 14 marca 2017 roku i wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi V Wydział Karny Odwoławczy z dnia 17 listopada 2017 roku w załączeniu)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Bezspornym w niniejszej sprawie jest okoliczność, iż w dniu 4 marca 2015 roku pozwana zaciągnęła zobowiązanie względem powoda - pomiędzy stronami zawarta została umowa kredytu gotówkowego nr (...) przeznaczonego częściowo na spłatę innych kredytów. Na podstawie wymienionej umowy pozwana zobowiązała się m.in. do terminowej spłaty kwoty 149.962,01 złotych (sto czterdzieści dziewięć tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt dwa 01/100) na okres od dnia 4 marca 2015 roku do dnia 7 marca 2025 roku .

Przed Sądem Rejonowym dla Łodzi –Śródmieścia w Łodzi IV Wydział Karny ( sygn. akt IV K 978/16) oraz Sądem Okręgowym w Łodzi V Wydział Karny Odwoławczy ( sygn. akt V Ka 614/17) orzeczono wobec pozwanej obowiązek naprawienia szkody w kwocie 147.990,82 złotych na rzecz powoda .

Wyrok wydany w postępowaniu karnym, zobowiązujący skazanego do naprawienia szkody (art.72§2 KK), wyłącza ponowne orzekanie w postępowaniu cywilnym o odszkodowaniu objętym tym wyrokiem (art. 199 § 1 pkt 2 lub art. 355 § 1 KPC). por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 20 grudnia 2018 r. II CSK 754/17

Istotne jest wreszcie to, że w oparciu o art. 72 § 2 KK sąd karny może z urzędu zobowiązać skazanego do naprawienia szkody w całości lub w części, jednak tylko w takim zakresie, w którym szkoda ta nie została już wcześniej zrekompensowana (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2007 r., III KK 47-/06, z dnia 9 lipca 2008 r., II KK 137/08, OSNwSK 2008, nr 1, z dnia 25 września 2015 r., II KK 224/14). Sąd karny ma pełną kognicję do ustalenia okoliczności istotnych dla stwierdzenia istnienia obowiązku naprawienia szkody oraz ustalenia jej wysokości, a zarazem musi dokonać ustalenia tych okoliczności, gdyż bez tego nie może orzec o obowiązku naprawienia szkody (por. także art. 410 KPK).

Stosownie do brzmienia art. 415 § 1 zd.2 KPK, przeszkodą do nałożenia obowiązku naprawienia szkody jest wyłącznie tożsamość roszczenia będącego przedmiotem orzeczenia cywilnego z roszczeniem wynikającym z przestępstwa. Stąd każdorazowo orzekający sąd ma obowiązek przeanalizować zakres i treść tych roszczeń, po to by potwierdzić ich tożsamość bądź też jej zaprzeczyć. Nie ulega wątpliwości, iż w wypadku gdy orzeczenie sądu cywilnego wydane zostało na rzecz pokrzywdzonego bezpośrednio przeciwko sprawcy przestępstwa, zaistnieje tożsamość osoby zobowiązanej do wykonania roszczenia cywilnoprawnego i roszczenia wynikającego z przestępstwa. Przedmiot obydwu tych roszczeń będzie taki sam. Kontrowersje mogą zaś powstać w przypadku, gdy pokrzywdzony dysponuje orzeczeniem sądu cywilnego o zapłacie na jego rzecz określonej kwoty pieniężnej od spółki z o.o. lub innej osoby prawnej, której zarząd sprawował sprawca przestępstwa, a który to podmiot – według prawa cywilnego – był stroną stosunku prawnego (zazwyczaj umowy sprzedaży), stanowiącego podstawę cywilnoprawną orzeczenia wydanego przez sąd cywilny. Należy jednak uznać, iż także w takim układzie procesowym występuje tożsamość obydwu roszczeń – w rozumieniu dyspozycji art. 415 § 1 zd. 2 KPK.( por. wyrok Sądu Najwyższego- Izba Karna z dnia 16 stycznia 2018 r. IV KK 234/17 )

Zgodnie z art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd odrzuca pozew, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona .

Biorąc pod uwagę powyższe, na mocy art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku i odrzucił pozew w zakresie kwoty 147.990,82 złotych gdyż przed Sądem Rejonowym dla Łodzi –Śródmieścia w Łodzi IV Wydział Karny ( sygn. akt IV K 978/16) oraz Sądem Okręgowym w Łodzi V Wydział Karny Odwoławczy ( sygn. akt V Ka 614/17 ) orzeczono wobec pozwanej obowiązek naprawienia szkody w kwocie 147.990,82 złotych na rzecz powoda. Dlatego też ponowne orzekanie co do tej kwoty stanowiłoby w świetle wyżej poczynionych ustaleń res iudicatę.

Co do pozostałej kwoty żądania powództwo podlega oddaleniu .

Odpowiedzialność pozwanej wynika więc z zawartej z bankiem umowy kredytowej.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (tekst jednolity Dz. U z 2016r. poz. 1988) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

W umowie muszą być też określone zasady spłaty sumy kredytu. Zwrot kwoty jest bowiem podstawowym obowiązkiem obciążającym kredytobiorcę. Aktualizuje się on z chwilą określoną w umowie. Jeżeli z umowy kredytu nie wynika nic innego, termin spłaty zastrzeżony jest na korzyść obu stron. Kredytobiorca może więc dokonać wcześniejszej niż zakładana spłaty kredytu. Jest też uprawniony do jego wypowiedzenia, jeśli umowa została zawarta na czas do jednego roku (termin wypowiedzenia wynosi wówczas trzy miesiące) – por. M. J. , Wypowiedzenie, s. 9. W praktyce jednak większość umów kredytu zawiera zastrzeżenie dotyczące dodatkowych obowiązków nakładanych na kredytobiorcę w sytuacji, w której zamierza on dokonać wcześniejszej spłaty. Oprócz konieczności zawiadomienia banku z określonym wyprzedzeniem często kredytobiorca musi również dokonać spłaty odsetek do czasu planowanego zakończenia stosunku kredytowego lub też zobowiązany jest do uiszczenia na rzecz banku dodatkowej prowizji z tytułu wcześniejszej spłaty (por. np. I. C. , Prawo, s. 70). Obowiązek spłaty kredytu przechodzi też na spadkobierców (por. np. Z. O. , Prawo bankowe, teza 3 do art. 69).

Art.75Prawa bankowego ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku stanowi, że w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu.

Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy – 7 dni. (ust.2 art.75)

Wypowiedzenie umowy kredytu z powodu utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej lub zagrożenia jego upadłością nie może nastąpić, jeżeli bank zgodził się na realizację przez kredytobiorcę programu naprawczego.( ust.3 art.75)

Przepis ust. 3 stosuje się przez cały okres realizacji programu naprawczego, chyba że bank stwierdzi, iż program naprawczy nie jest w sposób należyty realizowany.

Skorzystanie z prawa do wypowiedzenia kredytu przez bank powoduje, że po upływie terminu wypowiedzenia stosunek prawny kredytu ulega rozwiązaniu, a kredytobiorca ma obowiązek spłaty kredytu, wraz z odsetkami i innymi kosztami (w tym prowizją), w dniu rozwiązania umowy (upływu terminu wypowiedzenia), jeśli kredyt został mu już wypłacony (por. np. W. P. , Prawo bankowe, s. 251). Po tej dacie bank może też skorzystać z przyjętych zabezpieczeń i przez wykonanie wynikających z nich uprawnień doprowadzić do zaspokojenia swojej wierzytelności. Jeśli kredytobiorca nie spłaci długu po upływie terminu wypowiedzenia, bank jest też uprawniony do dochodzenia roszczenia, w tym na drodze egzekucyjnej. Jeśli środki kredytowe nie zostały przekazane kredytobiorcy, wówczas na skutek wypowiedzenia dokonanego przez bank wygasa uprawnienie kredytobiorcy do ich uzyskania. Wypowiedzenie kredytu należy uznać za uprawnienia kształtujące, zmierza bowiem do rozwiązania stosunku prawnego. Oświadczenie o wypowiedzeniu, aby odnieść zamierzony skutek, musi dojść do adresata (art. 61 KC). Możliwość skorzystania przez bank z uprawnienia do rozwiązania umowy za wypowiedzeniem może podlegać kontroli sądu (art. 189 KC). Poza możliwością domagania się przez bank spłaty kredytu i należnych zgodnie z umową odsetek i kosztów bank uprawniony jest także do żądania naprawienia szkody na podstawie przepisów ogólnych – art. 471 KC (por. I. Cybulska, Prawo, s. 70; W. Pyzioł, Prawo bankowe, s. 253).

Zgodnie z § 12 umowy z dnia 4 marca 2015 roku zawartej pomiędzy stronami niniejszego postepowania bank może wypowiedzieć umowę kredytu z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bądź niedotrzymania warunków udzielenia kredytu. Bank zawiadamia o wypowiedzeniu kredytobiorcę w formie pisemnej, listem poleconym .

W związku z nienależytym wykonywaniem przez pozwaną zaciągniętego zobowiązania umownego (brak terminowego regulowania wpłat), skutkującym naruszeniem warunków wyżej wymienionej umowy, zadłużenie powstałe na tle jej realizacji, z dniem 21 lutego 2019 roku zostało postawione w stan pełnej wymagalności.

Pismem z dnia 22 lutego 2019 roku pozwana została wezwana do spłat wymagalnego zadłużenia pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Wezwanie do zapłaty nie odniosło wymaganego skutku.

W dniu 23 listopada 2018 roku powód skierował do pozwanej ostateczne wezwanie do zapłaty .

W dniu 27 grudnia 2018 roku powód skierował do pozwanej warunkowe wypowiedzenie umowy kredytowej w/w. Każde z pism: przedsądowe wezwanie do zapłaty jaki i warunkowe wypowiedzenie było kierowane do pozwanej na adres (...) 270 , (...)-(...) Ł. i wróciło z adnotacją : zwrot adres niewystarczający.

Po pierwsze wskazać należy, że ustawa Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 roku nie zna warunkowego wypowiedzenia umowy także Sąd uznał takie wypowiedzenie za nieskuteczne i w tym zakresie podzielił zarzut pełnomocnika powoda o nieskuteczności wypowiedzenia. Nadto należy wskazać, że nie zostało ono podjęte przez pozwaną gdyż było kierowane na nieprawidłowy adres i chociażby z tego względu trudno uznać jego skuteczność.

Wobec powyższego należy uznać, iż powództwo jest przedwczesne co do pozostałej kwoty i winno być oddalone .

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu i art. 98 ¹ k.p.c. Skoro powód przegrał proces w całości winien zwrócić pozwanej poniesione przez nią koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, a więc kwotę 10.817,00 złotych (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

Na poniesione przez pozwaną koszty procesu składa się kwota 10.800,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika procesowego, ustalona na podstawie § 2 pkt 7 w zw. z § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 roku ( Dz.U. z 2015 roku, poz.1800), a także kwota 17,00 złotych tytułem poniesionej opłaty skarbowej .

Stosownie do art.98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

§ 1 ¹ powołanego wyżej przepisu prawnego stanowi, że od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Jeżeli orzeczenie to jest prawomocne z chwilą wydania, odsetki należą się za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty, a jeżeli orzeczenie takie podlega doręczeniu z urzędu - za czas po upływie tygodnia od dnia jego doręczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty.

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł jak w sentencji .

SSO Renata Lech

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować zwrot akt w kontrolce terminowości sporządzania uzasadnień;

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem przesłać pełnomocnikowi powoda ;

Dnia 30 grudnia 2019 roku

SSO Renata Lech