Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 798/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 19 czerwca 2019r. sygn. II K 384/18

1.2  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

1.  Zarzut obrazy prawa materialnego tj. art. 300 § 2 k.k.,

2.  Zarzut obrazy prawa procesowego tj. art. 7 k.p.k. w odniesieniu do oceny zeznań J. R.,

3.  Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, zgodnie z którymi oskarżony nie dopuścił się zarzucanego mu przestępstwa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ 1, 2, 3 niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

1.  Zarzut obrazy prawa materialnego (zarzut postawiony przez oskarżycielkę posiłkową punkt 11 oraz jej pełnomocnika) mógłby zostać uznany za zasadny jedynie w sytuacji skutecznego podważenia dokonanych ustaleń faktycznych, co nie ma miejsca, a zgodnie z którymi oskarżony darując pojazd marki V. (...) synowi J. R. nie działał z zamiarem udaremnienia wykonania orzeczenia Sądu rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim I NS 479/14, albowiem miał świadomość tego, iż ma podstawy do dokonania cywilnego potrącenia kwoty wynikającej ze wspólnego kredytu zaciągniętego w trakcie trwania małżeństwa małżonków R.,

2.  Zarzut błędnej oceny zeznań świadka J. R. (apelacja oskarżycielki posiłkowej punkty 4, 5 i 6) jako naruszający przepis art. 7 k.p.k., nie ma charakteru obrazy przepisów, o jakiej mowa w art. 438 pkt 2 k.p.k., albowiem depozycje tej osoby pozostają bez wpływu na treść wydanego orzeczenia; niezależnie bowiem o tego, czy umowa darowizny ojca z synem była pozorna czy też nie, (kto faktycznie jeździł pojazdem, kto decydował o sposobie jego użytkowania etc.) oskarżony miał jednocześnie uzasadnione podstawy do uznania, iż nie ma i nie będzie w przyszłości takiej części nieuiszczonej kwoty wynikającej z w/w orzeczenia sądu cywilnego, co do którego mógłby stać się dłużnikiem swojej byłej żony – przy niezapłaceniu całości kwoty wymienionej w wyroku z powodu potracenia,

3.  Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, zgodnie z którymi połowa spłaconego przez oskarżonego kredytu w wysokości 11.210,41 zł. winna obciążyć oskarżycielkę posiłkową (zarzut postawiony przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej i nią samą punkty 8, 9 i 10) a ponadto zgodnie z którymi podarowanie synowi J. R. w dniu 7 marca 2016r. pojazdu marki V. (...) nie miało na celu udaremnienie wykonania orzeczenia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim sygn. I Ns 479/14 (zarzut postawiony przez wszystkich apelantów, przy czym w apelacji oskarżycielki posiłkowej w punktach 3, 7).

Przestępstwo, o jakim mowa w art. 300 § 2 k.k. można popełnić jedynie umyślnie, a sprawca odpowiada za działanie kierunkowe – dla przypisania mu winy musi działać w celu udaremnienia wykonania orzeczenia. Musi więc obejmować swoją świadomością dwa elementy: fakt istnienia takiego orzeczenia oraz fakt pokrzywdzenia wierzyciela. W przedmiotowej sprawie oskarżony miał świadomość istnienia orzeczenia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim sygn. I Ns 479/14, ale jednocześnie świadomość tego, iż uiszczając pierwszą transzę pieniędzy wynikającą z tego wyroku, ma w swoim przekonaniu podstawy faktycznie , by móc potrącić z niej kwotę odpowiadającą połowie uiszczonego kredytu. Miał bowiem faktyczne uzasadnienie dla możliwości jej potrącenia wobec byłej żony A. R. (1), o czym poniżej. Dokonał takiego potracenia zawiadamiając o powyższym oskarżycielkę posiłkową pismem z dnia 26 stycznia 2016r., po czym zgodnie z owym potraceniem w dniu 1 lutego 2016r. zapłacił pierwszą ratę spłaty byłej żony pomniejszoną o owe potrącenie. Oskarżycielka posiłkowa nie informowała wówczas oskarżonego w żaden sposób, iż kwestionuje dokonane potracenie. Termin zapłaty drugiej raty dla byłej żony sąd cywilny określił na datę: „do 30 czerwca 2016r.” Oskarżony terminu tego dotrzymał i drugą ratę zapłacił w całości. Tym samym darowanie pojazdu V. (...) synowi J. R. w dniu 7marca 2016r. - niezależnie od tego, jaki ostatecznie prawny skutek miała ta czynność cywilna - nie było działaniem w celu udaremnienia w/w orzeczenia. Oskarżony miał bowiem świadomość, iż wobec tego, iż kredyt zaciągnięty był w trakcie trwania małżeństwa, a spożytkowany na ich wspólne potrzeby, to zgodnie z przepisami obciąża oboje byłych małżonków - z tego powodu dokonał faktycznie w dniu 1 lutego 2016r. (data zapłaty pomniejszonej pierwszej raty) potrącenia jego części. Wewnętrzne przekonanie oskarżonego, przy dodatkowym braku sygnału ze strony byłej żony po dokonanym potraceniu, mające dodatkowo uzasadnienie faktyczne, wyklucza ustalenie, by oskarżony darując w dniu 7 marca 2016r. pojazd synowi działał z zamiarem pokrzywdzenia wierzyciela - byłej żony na przyszłość. Oskarżony wobec dokonanego w/w potrącenia i zamiaru spłaty całej drugiej raty ( co przecież faktycznie uczynił) miał podstawy do uznania, iż nie będzie już dłużnikiem swojej byłej żony. Sąd odwoławczy zważył, że wysokość kredytu, na który powołuje się oskarżony (kredyt bezpieczny z (...) SA) faktycznie nie mogła zostać uwzględniona w trakcie sprawy o podział majątku byłych małżonków (i rozdzielona pomiędzy nich, albo przyznania do spłaty tylko przez jednego z nich), albowiem kredyt ten nie był wówczas spłacony. Dopiero po jego spłacie – co oskarżony uczynił w całości już po rozwodzie, oskarżony skorzystał z możliwości potracenia połowy tak uiszczonej kwoty kredytu (oraz połowy spłaty zadłużenia w spółdzielni) wobec byłej małżonki. Nie działał więc z zamiarem udaremnienia wykonania wyroku sądu cywilnego, bo miał faktyczne podstawy do pozostawania z uzasadnionym przekonaniu uznania, iż wyrok ten w całości wykonał (poprzez zapłatę i potracenie). Ponadto należy podnieść, iż ocena taka - na gruncie prawa karnego - nie uległaby zmianie nawet w sytuacji, gdyby w procesie cywilnym okazało się, iż ostatecznie potracenie okaże się niewłaściwe (bo zostaną udowodnione nowe, dodatkowe okoliczności, czy zaistnieje spór, co do kwoty potracenia). Świadomość i zamiar sprawcy należy bowiem oceniać na chwilę dokonania czynności sprawczej, a na datę darowania pojazdu tj. 7 marca 2016r. oskarżony miał podstawy do uznawania, iż wyrok cywilny wykona w całości: częściowo poprzez zapłatę gotówkową, a częściowo poprzez potrącenie przewidziane przez prawo cywilne.

Wniosek

1.  wniosek o uznanie oskarżonego winnym i wymierzenie mu kary,

2.  wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ 1, 2 niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

1.  Wniosek o uchylenie wyroku mógłby zostać uznany za zasadny jedynie w sytuacji skutecznego podważenia dokonanych ustaleń faktycznych, co nie ma miejsca. Uwzględnieniu wniosku o uznanie oskarżonego winnym i wymierzenie mu kary sprzeciwia się treść art. 454 § 1 k.p.k.

2.  Wniosek o uchylenie wyroku jest niezasadny, albowiem zgodnie z dokonanymi ustaleniami faktycznymi oskarżony nie wyczerpał dyspozycji art. 300 § 2 k.k.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.3  1

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Ustalenie, zgodnie z którym oskarżony A. R. (2) dokonując w dniu 7 marca 2016r. darowania pojazdu V. (...) na rzecz syna J. R., nie działał z zamiarem udaremnienia wykonania wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim sygn. I Ns 479/14, albowiem miał świadomość, iż uiści kwoty wynikające z tegoż orzeczenie, ale z potrąceniem z I transzy kwoty, która dotyczy kredytu zaciągniętego w trakcie trwania związku małżeńskiego z A. R. (1) - czego wyrok I Ns 479/14 nie mógł uwzględniać - wobec braku spłaty tego kredytu na datę wydania orzeczenia, co w tej sytuacji nie wyczerpuje dyspozycji art. 300 § 2 k.k.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Przestępstwo, o jakim mowa w art. 300 § 2 k.k. można popełnić jedynie umyślnie, a sprawca odpowiada za działanie kierunkowe – dla przypisania mu winy musi działać w celu udaremnienia wykonania orzeczenia. Musi więc obejmować swoją świadomością dwa elementy: fakt istnienia takiego orzeczenia oraz fakt pokrzywdzenia wierzyciela. W przedmiotowej sprawie oskarżony miał świadomość istnienia orzeczenia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim sygn. I Ns 479/14, ale jednocześnie tego, iż uiszczając pierwszą transzę pieniędzy wynikającą z tego wyroku, ma podstawy by potrącić z niej kwotę odpowiadająca połowie uiszczonego kredytu. Miał bowiem faktyczne uzasadnienie dla możliwości jej potrącenia wobec byłej żony A. R. (1). Dokonał takiego potracenia zawiadamiając o powyższym oskarżycielkę posiłkową pismem z dnia 26 stycznia 2016r., na które oskarżycielka nie zareagowała negatywnie np. poprzez sprzeciwienie się powyższemu. Tym samym darowanie pojazdu V. (...) synowi J. R. w dniu 7 marca 2016r. - niezależnie od tego, jaki prawny skutek miała ta czynność cywilna, nie było działaniem w celu udaremnienia w/w orzeczenia. Oskarżony miał bowiem przekonanie, iż wobec tego, iż kredyt zaciągnięty był w trakcie trwania małżeństwa, a spożytkowany na ich wspólne potrzeby, to obciąża oboje byłych małżonków. Tym samym miał więc prawne podstawy do uznania, iż nie będzie już dłużnikiem swojej byłej żony - co do kwoty odpowiadającej potraceniu. Druga transze spłaty dokonał w całości i w terminie wynikającym z wyroku cywilnego tj. „do dnia 30 czerwca 2016r.) Był przekonany, iż część orzeczenia sądu cywilnego spełni poprzez gotówkową spłatę byłej żony, a część poprzez dokonanie potracenia w rozumieniu prawa cywilnego. Wysokość kredytu, na który powołuje się oskarżony (kredyt bezpieczny z (...) SA) faktycznie nie mogła zostać uwzględniona w trakcie sprawy o podział majątku byłych małżonków ( i rozdzielona pomiędzy nich, albo przyznania do spłaty tylko przez jednego z nich), albowiem kredyt ten nie był wówczas spłacony. Dopiero po jego spłacie już po wydaniu wyroku w sprawie o podział majątku wspólnego – co oskarżony uczynił w całości, oskarżony skorzystał z możliwości potracenia połowy tak uiszczonej kwoty kredytu (oraz połowy spłaty zadłużenia w spółdzielni) wobec byłej małżonki. Darując pojazd w dniu 7 marca 2016r., miał wiedzę, iż oskarżycielka posiłkowa nie zareagowała negatywnie na dokonane w dniu 1 lutego 2016r. potrącenie, nie działał więc z zamiarem udaremnienia wykonania wyroku sądu cywilnego, bo druga ratę zasadzoną od niego na rzecz byłej zony zamierzał zapłacić już w całości ( i ją zapłacił) . Miał więc podstawy do uznania, iż wyrok cywilny w całości wykonał/wykonuje (poprzez zapłatę i poprzez potracenie). Ponadto należy podnieść, iż ocena taka - na gruncie prawa karnego - nie uległaby zmianie nawet w sytuacji, gdyby w procesie cywilnym okazało się, iż ostatecznie potracenie okaże się niewłaściwe (bo zostanie udowodniona ostatecznie inne dodatkowe okoliczności, czy zaistniej spór co do kwoty potracenia). Świadomość i zamiar sprawcy należy bowiem oceniać na chwilę dokonania czynności sprawczej, a na datę darowania pojazdu tj. 7 marca 2016r. oskarżony miał prawne podstawy do uznania, iż wykonuje wyrok w całości, bo częściowo skorzystał z możliwości potrącenia przewidzianej przez prawo cywilne.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.3.1  1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

A. R. (2)

Rozstrzygnięcie zawarte w części 2 i 3 wyroku tj.

2.zasadzenie od oskarżycielki posiłkowej A. R. (1) na rzecz Skarbu państwa kwoty 60 zł. tytułem opłaty za druga instancję oraz kwoty 10 zł. tytułem zwrotu wydatków poniesionych w postepowaniu odwoławczym,

3. przejęcie wydatków za postepowanie odwoławcze związane z apelacją prokuratora na rachunek Skarbu Państwa

Podstawą prawną rozstrzygnięcia były przepisy art. 636 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k. oraz art. 13 ust. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych. Wobec utrzymania w mocy wyroku uniewinniającego A. R. i tożsamego zakresy zaskarżenia wyroku przez apelantów, koszty procesu za postepowanie odwoławcze ponoszą po połowie strony przeciwne tj. oskarżycielka posiłkowa i prokurator, przy czym wydatki za postepowanie odwoławcze związane z apelacją prokuratora należało przejąć na rachunek Skarbu Państwa. Wysokość opłaty za drugą instancje należną od oskarżycielki posiłkowej ustalono na poziomie minimalnym, uwzględniając brak informacji o szczegółowych dochodach w/w, ale jednocześnie fakt, iż jest to osoba wykształcona i posiadająca zawód.

7.  PODPIS