Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XI GC 2152/18

UZASADNIENIE

W dniu 22 października 2018 r. M. R. wniósł pozew przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W., żądając zasądzenia kwoty 3732 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 marca 2017 r. oraz wniósł o zasądzenie kosztów procesu. Kwota, której powód domaga się pozwem, stanowi różnicę pomiędzy kosztem najmu pojazdu w wysokości 5412 zł brutto a wypłaconym odszkodowaniem w wysokości 1680 zł, a uprawnienie do żądania zapłaty tej kwoty na jego rzecz wynika z umowy cesji wierzytelności zawartej z poszkodowanym zdarzeniem drogowym, którego sprawca posiadał ubezpieczenie OC u pozwanej.

W dniu 25 października 2018 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, orzekając zgodnie z żądaniem.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu. Zarzucił brak legitymacji czynnej na podstawie umowy cesji (brak kauzy) oraz wskazał na przekazaną przez siebie w toku zgłaszania szkody propozycję najmu pojazdu zastępczego. Podniósł, że powód może rozliczyć podatek VAT w związku z przedmiotowym najmem. Zakwestionował także okres najmu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. R. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie konserwacji i napraw pojazdów samochodowych.

Bezsporne, a nadto dowód:

- wydruk z (...) powoda k.10,

W wyniku kolizji z dnia 22 grudnia 2016 r. uszkodzeniu uległ należący do A. M. (1) pojazd marki O. (...), o numerze rejestracyjnym (...). Sprawczyni kolizji posiadała ubezpieczenie OC w (...) Spółce Akcyjnej w W..

Szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi telefonicznie przez poszkodowanego i zarejestrowana pod nr (...). W toku rozmowy telefonicznej A. M. (1) opisał uszkodzenia pojazdu. Konsultant infolinii ubezpieczyciela pouczył poszkodowanego o obowiązku współdziałania z ubezpieczycielem i zasadzie niepowiększania szkody i poinformował go, że po oględzinach, a przed rozpoczęciem naprawy pojazdu powinien uzgodnić koszty naprawy z (...). Zwrócił się z prośbą, aby poszkodowany skontaktował się z (...), jeżeli będzie korzystać z pojazdu zastępczego i że ma możliwość wynająć go od (...), a w przypadku wynajęcia pojazdu w (...) pokrywa jedynie zasadne koszty najmu, a (...) przysługuje prawo obniżenia odszkodowania do takich kosztów, jakie wyniosłyby przy wynajmie z (...) oraz na okres uzasadnionej naprawy.

W dniu 29 grudnia 2017 r. ubezpieczyciel dokonał oględzin uszkodzonego pojazdu i w tym samym dniu pozwana przesłała poszkodowanemu kosztorys naprawy zawierający zakres uszkodzeń oraz wysokość odszkodowania. Poszkodowany poinformował ubezpieczyciela, iż decyduje się na bezgotówkowy wariant naprawy oraz zlecił naprawę uszkodzonego pojazdu warsztatowi M. R. i upoważnił go do odbioru należnego odszkodowania.

W dniu 10 stycznia 2017 r. powód przyjął pojazd poszkodowanego do naprawy.

Dowód:

- odpis z KRS pozwanej k.63-68,

- upoważnienie do odbioru odszkodowania z dnia 10. (...). k.12,

- oświadczenie VAT oraz oświadczenie o potrzebie najmu k.13,

- zlecenie z dnia 10.01.2017 r. 11,

- decyzja (...) z dnia 30.12.2016 r. wraz z kosztorysem k.14-22,

- zeznania świadka A. G. k.89-91,

- zeznania świadka A. M. (1) k.113-115,

- przesłuchanie powoda k.103-104,

A. M. (2) dnia 10 stycznia 2017 r. zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego N. (...) nr rej. (...) na okres naprawy.

Dowód:

- umowa najmu k. 23,

- zeznania świadka A. G. k.89-91,

- zeznania świadka A. M. (1) k.113-115,

- przesłuchanie powoda k.103-104.

W dniu przyjęcia pojazdu na warsztat, powód dokonał jego oględzin, a po rozebraniu pojazdu okazało się, że wystąpiły dodatkowe uszkodzenia, które nie zostały stwierdzone przez pozwaną w tkacie pierwszych oględzin tj. fartuch błotnika, amortyzator, wzmocnienie czołowe, ślizg zderzaka, mocowanie błotnika. Powód sporządził również własny kosztorys naprawy. Następnego dnia, tj. 11 stycznia 2017 r. powód mailem przesłał pozwanej informację o wykryciu dodatkowych uszkodzeń wraz ze zdjęciami poglądowymi oraz kalkulację naprawy z już uwzględnionymi dodatkami, wraz z prośbą o akceptacje kosztorysu i zatwierdzenie dodatkowego zakresu napraw.

Dowód:

- email powoda z dnia 11 stycznia 2017 r. wraz z kosztorysem naprawy k.24-30,

- zeznania świadka A. G. k.89-91,

- przesłuchanie powoda k.103-104.

W dniu 16 stycznia 2017 r. powód wysłał monit na adres mailowy pozwanej. W odpowiedzi dnia 17 stycznia 2017 r. pozwana przesłała wiadomość, iż kosztorys zawiera błędną (zaniżoną) stawkę za (...) i poinformowała o częściowej akceptacji kosztorysu, nie przesyłając zweryfikowanego kosztorysu.

Dowód:

- wiadomość email z dnia 16.01.2017 r. k.31,

- wiadomość pozwanej z dnia 17.01.2017 r. k.32,

- zeznania świadka A. G. k.89-91,

- przesłuchanie powoda k.103-104.

W dniu 18 stycznia 2017 r. powód dokonał korekty stawek (...) w kosztorysie i przesłał go do akceptacji pozwanej.

Dowód:

- wiadomość email powoda z dnia 18.01.2017 r. wraz z poprawionym kosztorysem k.33-38,

- zeznania świadka A. G. k.89-91,

- przesłuchanie powoda k.103-104.

Dnia 19 stycznia 2017 r. powód skierował kolejny monit na adres mailowy pozwanej. W odpowiedzi, 24 stycznia 2017 r. pozwana przesłała zweryfikowany kosztorys nie uwzględniający zgłoszonych dodatków.

Dowód:

-email pozwanej z dnia 24 stycznia 2017 r. wraz ze zweryfikowanym kosztorysem k.39-44,

- zeznania świadka A. G. k.89-91,

- przesłuchanie powoda k.103-104.

Powód wielokrotnie zwracał się do pozwanej o przysłanie technika w celu wykonania dodatkowych oględzin lub zaakceptowanie kosztorysu zawierającego dodatki na podstawie przesłanych zdjęć poglądowych. Monitował pozwaną również za pośrednictwem przełożonego opiekuna szkody.

Dowód:

- korespondencja email powoda z okresu 27.01.2017- 09.02.2017 k.45-49,

- zeznania świadka A. G. k.89-91,

- przesłuchanie powoda k.103-104.

Dodatkowe oględziny pojazdu odbyły się w dniu 15 lutego 2017 r. przez likwidatora pozwanej.

Dowód:

- harmonogram napraw i wynajmu pojazdu k.50

- zeznania świadka A. G. k.89-91,

- przesłuchanie powoda k.103-104.

Po wykonaniu dodatkowych oględzin, tego samego dnia (...) przesłało zweryfikowany kosztorys uwzględniający dodatkowe elementy. W dniu 16 lutego 2017 r. powód odebrał dodatkowe części oraz rozpoczęto naprawę blacharsko – lakierniczą, która zakończyła się 21 lutego 2017 r.

W dniu 21 lutego 2017 r. warsztat wydał naprawiony pojazd poszkodowanemu i zakończył się najem auta zastępczego.

W dniu 22 lutego 2017 r. powód wystawił fakturę VAT nr (...) obejmującą najem pojazdu na 44 dni po stawce 100 zł netto + VAT, co łącznie dało kwotę 5.412 zł brutto. Na fakturze wskazano termin jej płatności na dzień 8 marca 2017 r. Stawka dobowa najmu wynosiła 100 zł netto + podatek VAT, tj. 123 zł brutto. Poszkodowany, ani powód nie mieli możliwości odliczenia podatku VAT .

Dowód:

- faktura VAT nr (...) k.51,

- zeznania świadka A. G. k.89-91,

- zeznania świadka A. M. (1) k.113-115,

- przesłuchanie powoda k.103-104.

W dniu 9 maja 2017 r. pozwana wydała decyzję o wypłacie kwoty 1680 zł tytułem odszkodowania w związku z najmem pojazdu zastępczego. Pozwana w decyzji uznała za uzasadniony najem pojazdu na okres 21 dni po stawce 98,40 zł brutto za dobę najmu. Pozwana wypłaciła powodowi odszkodowanie w kwocie 1680 zł.

Dowód:

- decyzja (...) z dnia 9.05.2017 r. k.52

Powód pismem z dnia 1 września 2017 r. wezwał pozwaną do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem.

Dowód:

- przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 1 września 2017 r. k.53,

Na mocy umowy z dnia 30 lipca 2018 r. poszkodowany przelał na rzecz powoda swoje prawa do odszkodowania z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy w związku z przedmiotową szkodą.

Dowód:

- umowa przekazania praw z tytułu polisy ubezpieczeniowej k.54,

- zeznania świadka A. M. (1) k.113-115,

- przesłuchanie powoda k.103-104.

Technologiczny czas naprawy omawianego samochodu wynosił 3 dni robocze, a po jego urealnieniu- 5 dni roboczych. Zasadny był wskazany przez powoda wynajem przez poszkodowanego samochodu zastępczego od dnia początku wynajmu, czyli od dnia 10 stycznia 2017 r. do dnia zakończenia naprawy uszkodzonego pojazdu i wynajmu w dniu 21 lutego 2017 r. - łącznie przez 44 dni kalendarzowe. Stawki za wynajem samochodu zastępczego na rynku (...) w klasie samochodów odpowiadających marce uszkodzonego samochodu O. (...), czyli pojazdu z segmentu C przy założeniu wynajmu na okres ponad 14 dni, a także przy uwzględnieniu zniesienia udziału własnego w szkodach i przy pełnym ubezpieczeniu AC/OC/NW w I kwartale 2017 roku zawierały się w opcji bez limitu kilometrów w przedziale 135-214 zł netto za dobę; przeciętnie 171 zł netto za dobę.

Stawka 100 zł netto za dobę zastosowana przez powoda w umowie najmu była wyraźnie niższa od stawek stosowanych ówcześnie na rynku lokalnym przy wynajmach pojazdów z segmentu C na podobnych warunkach, zatem nie można jej uznać za zawyżoną.

Dowód

- pisemna opinia biegłego sądowego W. S. k.124-133,

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów, nagrania rozmowy rejestracyjnej i akt szkody zapisanych na płycie CD wraz z dokumentacją zdjęciową oraz zeznań świadków A. M. (1), A. G. i przesłuchania powoda. Sąd w całości dał wiarę tym dowodom, w szczególności brak było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania prawdziwości zeznań ww. świadków i powoda, które korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Sąd bazował także na pisemnej opinii biegłego sądowego, a przyjęta przez biegłego metodologia wyceny nie budziła zastrzeżeń. Biegły wykonując opinię, oparł się na dostępnym w sprawie materiale dowodowym, w sposób precyzyjny uzasadnił jej treść. Biegły potwierdził, że na wydłużenie czasu naprawy, a tym samym zasadnego czasu najmu, miały wpływ błędy i opóźnienia leżące po stronie pozwanej, a nie powoda. Strony nie kwestionowały wniosków biegłego i wartości dowodowej przedmiotowej opinii.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne w całości.

Jego podstawę prawną stanowi przepis art. 822 § 1 i 4 k.c.

Zarzut pozwanej braku legitymacji czynnej okazał się chybiony. Legitymacja powoda do dochodzenia roszczeń na własną rzecz wynika z przedłożonej przez niego umowy z dnia 30 lipca 2018 r. przekazania praw z tytułu polisy ubezpieczeniowej, którą należy zakwalifikować jako umowę przelewu, o której mowa w art. 509 k.c. Na mocy § 2 tej umowy poszkodowany bowiem przelał na rzecz powoda swoje prawa do odszkodowania z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy w związku z przedmiotową szkodą. Przelana wierzytelność poszkodowanego, z uwagi na treść § 1 tej umowy, w którym opisano szkodę, jest w sposób dostateczny oznaczona. Zgodnie z normą zawartą w art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Z kolei norma zawarta w art. 510 § 1 k.c. stanowi, iż umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Strona pozwana kwestionowała legitymację powoda z uwagi na to, iż strony umowy cesji nie określiły w jej treści wysokości wynagrodzenia oraz brak jest kauzy. Interpretacja tego przepisu zaprezentowana przez pozwaną w sprzeciwie oznaczałaby w istocie wprowadzenie zakazu umów cesji, a takowego ustawodawca nie wprowadził i godziłaby w zasadę swobody umów. Sąd podziela argumentację prawną wyrażoną w wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy z dnia 23 maja 2019 r., sygnatura akt VIII Ga 94/19. Zgodnie z nim „oczywistym jest, że umowy przelewu zawierane z podmiotami świadczącymi jednocześnie usługi w zakresie najmu pojazdów zastępczych, mają na celu umożliwienie dochodzenia przez wynajmującego roszczeń wobec ubezpieczycieli z pominięciem poszkodowanego”. W niniejszej sprawie nie zachodzą również podstawy do uznania umowy przelewu za nieważną, w szczególności brak jest naruszenia normy wynikającej z art. 510 § 2 k.c. Powód był więc czynnie legitymowany do dochodzenia niniejszym pozwem roszczenia z tytułu szkody z dnia 22 grudnia 2016 r. w pojeździe należącym do A. M. (1).

Pozwana zakwestionowała również okres i wysokość stawki pojazdu zastępczego, zarzucając, że mogła zorganizować poszkodowanemu auto zastępczego po niższej stawce. Kwestia zastosowanych stawek najmu jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17 - wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. W świetle poczynionych ustaleń faktycznych poszkodowany nie dysponując innym pojazdem, w dniu oddania pojazdu do naprawy rozpoczął najem pojazdu zastępczego od powoda. Sąd ustalił, że poszkodowany w rozmowie zgłoszeniowej poinstruowany został, że ma możliwość wynająć pojazd zastępczy od (...), a w przypadku wynajęcia pojazdu w (...) pokrywa jedynie zasadne koszty najmu, a (...) przysługuje prawo obniżenia odszkodowania do takich kosztów, jakie wyniosłyby przy wynajmie z (...) oraz na okres uzasadnionej naprawy. Ubezpieczyciel nie poinformował w szczególności poszkodowanego o akceptowalnych stawkach auta zastępczego przez ubezpieczyciela, ani do jakiego segmentu zalicza się uszkodzony pojazd, a jednocześnie pouczył, że zwróci zasadne koszty najmu. W tym zakresie sąd w całości podziela argumentację wyrażoną przez pełnomocnika powoda w piśmie procesowym z dnia 5 lutego 2019 r. (k. 81 i nast. akt sprawy) i przyjmuje ją za własną bez potrzeby powielania. Wobec powyższego poszkodowany miał prawo wynajmować pojazd zastępczy od powoda, zgodny klasowo z autem uszkodzonym, uznając, że poniesione z tego tytułu koszty są zasadne.

Powód zastosował stawkę dobową najmu w wysokości 100 zł netto (123 zł brutto). Stawka ta jest wyraźnie niższa od stawek najmu pojazdów klasy C na rynku lokalnym, które zawierały się w przedziale od 135-214 zł netto, a nieznacznie, bo o niecałe 25 złotych przekracza dobową stawkę zredukowaną przez pozwaną do kwoty 98,40 zł netto.

Sąd nie podzielił także zarzutu pozwanej w przedmiocie uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego i przyjął, iż poszkodowany miał prawo korzystać w tym konkretnym przypadku z auta zastępczego przez cały okres najmu wynoszący 44 dni. Trwający tyle najem przy założeniu, że na wydłużenie czasu naprawy, a tym samym zasadnego czasu najmu, miały wpływ błędy i opóźnienia leżące po stronie pozwanej, a nie powoda, który wielokrotnie monitował pozwaną o akceptację kosztów i zakresu naprawy, nie jest okresem rażąco zawyżonym, zważywszy że poszkodowany zakończył najem pojazdu zastępczego po naprawie uszkodzonego pojazdu. Nie można zatem stracić z pola widzenia, że mimo iż technologiczny czas naprawy omawianego samochodu wynosił 3 dni robocze, a po jego urealnieniu - 5 dni roboczych, to powód mógł przystąpić do właściwych czynności naprawczych w dniu 16 lutego 2016 r., po ostatecznym zaakceptowaniu przez pozwaną w dniu poprzednim rozszerzenia zakresu naprawy. Co istotne, ubezpieczyciel pouczył poszkodowanego w toku rozmowy rejestracyjnej o obowiązku współdziałania z ubezpieczycielem i zasadzie niepowiększania szkody i poinformował go, że po oględzinach, a przed rozpoczęciem naprawy pojazdu powinien uzgodnić koszty naprawy z (...). W tych okolicznościach redukcja przez ubezpieczyciela zasadnego czasu najmu do 21 dni, zanim zaakceptowano zakres i koszty naprawy, jawi się jako nielogiczna i sprzeczna z pouczeniami udzielonymi poszkodowanemu.

Mając to na uwadze, uzasadniony koszt najmu pojazdu zastępczego wynosił 5412 zł brutto stanowiący iloczyn 44 dni najmu oraz dobowej stawki najmu w kwocie 100 zł netto. W związku z powyższym zasądzono kwotę 3732 zł, stanowiącą różnicę pomiędzy ww. kosztami najmu a dotychczas wypłaconym odszkodowaniem przez pozwaną z tego tytułu (1680 zł).

Odsetki od zasądzonej w punkcie I sentencji kwoty liczone od 9 marca 2017 r. należą się za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego (art. 481 k.c.), a termin spełnienia świadczenia przez zakład ubezpieczeń wynika z art. 817 § 1 i 2 k.c.

Stąd orzeczono jak w punkcie I wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 98 k.p.c., mając na uwadze, że powód wygrał proces. Powód poniósł opłatę od pozwu w kwocie 187 zł, opłatę skarbową 17 zł, 900 zł tytułem wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. oraz wydatek w kwocie 492 zł na wynagrodzenie biegłego pokryty częściowo z jego zaliczki w kwocie 800, razem 1596 zł. Koszty te zasądzono na rzecz powoda od strony pozwanej, jako przegrywającej sprawę.

W punkcie III sąd na podstawie art. 81 ust. 1 i 84 ust. 1 i 2 u.k.s.c. zwrócił stronom nadpłacone koszty sądowe (zaliczki) – powodowi kwotę 308 zł, a pozwanej 1008 zł, zważywszy że wynagrodzenie biegłego wyniosło 984 zł i pokryte zostało ono po połowie z uiszczonych przez strony zaliczek.

Zarządzenia:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)