Sygn. akt II Ka 324/19
Dnia 13 grudnia 2019r.
Sąd Okręgowy w Koninie II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SO Agata Wilczewska
Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Sobieraj
przy udziale Urszuli Piaseckiej- Telesińskiej Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Koninie oraz st. rewidenta P. O. z (...) Skarbowego w P.
po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2019r.
sprawy A. R. (1)
oskarżonego z art.107§1k.k.s. w zw. z art.9§3k.k.s.
na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora
od wyroku Sądu Rejonowego w Koninie
z dnia 17 kwietnia 2018r., sygn. akt II K657/17,
uchyla zaskarżony wyrok w całości i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu
w K. do ponownego rozpoznania.
Agata Wilczewska
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II Ka 324/19 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 17 kwietnia 2018r., sygn. akt II K 657/17. |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
1. |
art. 438 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 427 § 1 i 2 k.p.k., tj. błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść wyroku poprzez przyjęcie przez Sąd I instancji, że wobec oskarżonego A. R. (2), przepis art. 107 § 1 k.k.s. nie mógł być stosowany z uwagi na wątpliwości interpretacyjne co do charakteru przepisów art. 6 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, zważywszy na datę czynu wskazaną w zarzucie, tj. okres od 18 do 27 stycznia 2014 roku i w konsekwencji przyjęcie, że oskarżony pozostawał w błędzie co do okoliczności stanowiącej znamiona czynu zabronionego stypizowanego w art. 107 § 1 k.k.s. podczas, gdy wnikliwa analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz obowiązujących w tej materii przepisów prowadzi do przeciwnego wniosku. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzut apelacyjny okazał się zasadny i doprowadził do wydania orzeczenia o charakterze kasatoryjnym. Zgodnie z art. 10 § 4 k.k.s. nie popełnia przestępstwa skarbowego osoba dopuszczająca się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego karalności. Wobec powyższego błąd ten musi być usprawiedliwiony. Sąd I instancji winien zatem dokonać ponownej oceny zachowania oskarżonego w kontekście możliwości przyjęcia jego działania w warunkach usprawiedliwionego błędu co do karalności, mając na uwadze fakt, że prowadzenie przez wiele lat działalności, dotyczącej gier na automatach, przy świadomości występujących rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych, administracyjnych oraz Sądu Najwyższego ocenić należy jako podejmowanie ryzyka gospodarczego. Sąd winien wziąć pod uwagę, że oskarżony A. R. (3) prowadził działalność związaną z urządzaniem gier hazardowych zarówno przed jak i po dniu 3 września 2015r., a w dacie popełnienia zarzucanego czynu pełnił funkcję prezesa zarządu i był właścicielem spółki (...), zatem miał świadomość karalności zarzucanego mu czynu zabronionego, z uwagi na posiadane doświadczenie zawodowe. Oskarżony jako prowadzący działalność w przedmiotowym zakresie znał przepisy ustawy z dnia 19.11.2009r., w tym treść art. 6 ust. 1 oraz art. 14 ust.1, jak również przepisy ustawy nowelizującej z dnia 12.06.2015r., lecz interpretował je w sposób selektywny, dokonując użytecznego wyboru dla prowadzonej przez siebie działalności, z pominięciem rozstrzygnięć, które wykluczają usprawiedliwione błędne przekonanie lub nieświadomość, o jakich mowa w art. 10 § 1 i 4 k.k.s. Ponadto z akt sprawy nie wynika, by oskarżony starał się wyjaśnić wątpliwości interpretacyjne, związane ze stosowaniem art. 107 1 k.k.s. np. poprzez zwrócenie się o interpretację do odpowiednich organów celno-skarbowych, poprzestając na stanowisku wyrażonym w prywatnej opinii. Jednocześnie oskarżony pomimo toczących się wobec niego licznych postępowań organizował w sposób zakrojony na szeroką skalę grę na automatach. Ponadto w kontekście odpowiedzialności za zarzucone oskarżonemu przestępstwo wskazać należy, że odpowiedzialność karna za przestępstwo z art. 107 § 1 k.k.s. może mieć miejsce wówczas, gdy zostanie wykazane, że sprawca tego czynu swoim zachowaniem naruszył równocześnie obowiązujące normy innych ustaw, dopełniające ten przepis prawa. W licznych orzeczeniach sądów powszechnych, jak i Sądu Najwyższego, były prezentowane sporne poglądy, co do tego, czy przepisy art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201, poz. 1540 ze zm.) mogą stanowić wypełnienie normy sankcjonowanej z art. 107 § 1 k.k.s. Miało to związek z brakiem jednoznacznego ustalenia charakteru tych przepisów w kontekście obowiązku notyfikacji Komisji Europejskiej przepisów krajowych o charakterze technicznym. Obecnie jednak Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 19 stycznia 2017 r., sygn. I KZP 17/16 dokonał kompleksowej oceny prawnej tych przepisów zarówno w kontekście przepisu art. 91 ust. 3 Konstytucji RP jak i prawa unijnego, szczególnie wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 13 października 2016 r., sygn. C-303/15. W orzeczeniu tym Sąd Najwyższy potwierdził techniczny charakter przepisu art. 14 ust. 1 ww. ustawy w aspekcie dyrektywy 98/34/WE. Oznacza to, że przepis art. 14 ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym przed 3 września 2015 r. z uwagi na to, że nie przeszedł procesu notyfikacji Komisji Europejskiej nie może mieć zastosowania w sprawie o przestępstwo z art. 107 § 1 k.k.s. Sąd Najwyższy w wyżej wskazanej uchwale, w ślad za stanowiskiem (...), zaprezentowanym w wyroku z dnia 13 października 2016 r, odnośnie art. 6 ust. 1 ww. ustawy wyraźnie stwierdził, że przepis ten uzależniający prowadzenie działalności w zakresie rodzaju gier w nim wskazanych, od uzyskania koncesji na prowadzenie kasyna gry, nie stanowi przepisów technicznych w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE. Przepis art. 6 ust. 1 ustawy, w odróżnieniu od przepisu art. 14 ust. 1 ustawy w pierwotnym brzmieniu, może więc stanowić, samodzielnie, uzupełnienie normy blankietowej zawartej w art. 107 § 1 k.k.s. Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, Sąd I instancji zobligowany będzie w pierwszej kolejności przy jej ponownym rozpoznaniu do oceny, czy oskarżony działał w zakresie błędu, co do prawa, a następnie do ustalenia czy zachowanie oskarżonego wyczerpuje znamiona tak zakwalifikowanego czynu, tj. czy urządzając gry o charakterze losowym, poza kasynem gry, bez koncesji, dopuścił się przestępstwa skarbowego w kontekście art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych. Podstawową kwestią przy ponownym rozpoznaniu sprawy będzie zatem dokonanie subsumpcji ustalonych prawidłowo faktów do znamion zarzucanego oskarżonemu przestępstwa z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy, z czym wiąże się ustalenie zamiaru towarzyszącego działaniom oskarżonego. |
||
Wniosek |
||
uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Sąd odwoławczy podzielił zarzut zawarty w apelacji, co spowodowało konieczność uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
Sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji, co ma miejsce w przedmiotowej sprawie. |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
Sąd I instancji zobligowany będzie w pierwszej kolejności przy jej ponownym rozpoznaniu do oceny, czy oskarżony działał w zakresie błędu, co do prawa oraz do ustalenia czy zachowanie oskarżonego wyczerpuje znamiona art. 107 § 1 k.k.s, tj. czy urządzając gry o charakterze losowym, poza kasynem gry, bez koncesji, dopuścił się przestępstwa skarbowego w kontekście art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych. Sąd I instancji przy ponownym rozpoznaniu sprawy dokona subsumpcji ustalonych prawidłowo faktów do znamion zarzucanego oskarżonemu przestępstwa z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy, z czym wiąże się ustalenie zamiaru, towarzyszącego działaniom oskarżonego. |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
7. PODPIS |
SSO Agata Wilczewska |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
prokurator |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
uniewinnienie oskarżonego |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |