Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VII U 219/19

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20.08.2019 r.

Sąd Okręgowy / Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Świdnicy

Wydział VII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

  Przewodniczący-Sędzia : SSO Iwona Iwanek

  Protokolant : st. sekretarz sądowy Monika Klęczar

przy udziale - - -

po rozpoznaniu w dniu 20.08.2019 r. w Świdnicy

sprawy M. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

o ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla

na skutek odwołania M. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

z dnia 21.01.2019 r. Nr (...)

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od wnioskodawczyni na rzecz strony pozwanej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. VII U 219/19

UZASADNIENIE

M. P. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. z dnia 21.01.2019 r. znak: (...) o podjęciu wypłaty emerytury od dnia 01.12.2018 r. i odmowie prawa do ekwiwalentu z tytułu prawa do bezpłatnego węgla. W uzasadnieniu odwołania wnioskodawczyni podniosła, że przez cały okres aktywności zawodowej była zatrudniona u jednego pracodawcy, z czasem zmieniały się jedynie formy organizacyjne i nazwy. Wnioskodawczyni wskazała, że przedsiębiorstwo w dalszym ciągu zajmuje się produkcją podkładów kolejowych, a praca w przedsiębiorstwie była równoważna z pracą na kolei.

Strona pozwana Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. wniosła o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wskazując, że pracodawcaT.S.A. został wyłączony ze struktur PKP z dniem 31.12.1991 r., zatem wnioskodawczyni nie spełnia przesłanek do otrzymania deputatu węglowego kolejowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. P. (ur. (...)) w okresie 13.11.1975r. do 27.12.2018r. była zatrudniona w W. S.A. w G. (od dnia 10.06.2011r. T. S.A.). W okresie od 09.05.1980r. do 03.05.1981 r. korzystała z urlopu wychowawczego. Ostatni deputat węglowy został wypłacony wnioskodawczyni za grudzień 1991r. Po dniu 31.12.1991r. pracodawca nie zawierał z pracownikami porozumień w sprawie deputatu węglowego.

Z dniem 01.01.1982r. pracodawca wnioskodawczyni stanowiący dotychczas jednostkę resortu komunikacji niebędącą kolejową jednostką organizacyjną połączył się z przedsiębiorstwem Polskie Koleje Państwowe, stając się jednostką organizacyjną PKP. Na podstawie Zarządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej nr 312 z dnia 24.12.1991r. pracodawca został wyłączony ze struktur PKP i od dnia 01.01.1992 r. nie był kolejową jednostką organizacyjną.

W dniu 14.04.2015r. wnioskodawczyni złożyła u strony pozwanej wniosek o emeryturę kolejową. Wnioskodawczyni przedłożyła świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych wystawione przez T. S.A., w którym pracodawca wskazał, że okres od 13.11.1975r. do 31.12.1981r. był okresem równorzędnym z okresem zatrudnienia na kolei, natomiast okres od 01.01.1982r. do 31.12.1991r. był zatrudnieniem w kolejowej jednostce organizacyjnej tj.P. (...) S.A.

Decyzją z dnia 26.05.2015r. strona pozwana odmówiła wnioskodawczyni prawa do wcześniejszej emerytury uwzględniając 14 lat i 6 dni zatrudnienia na kolei łącznie z okresami równorzędnymi (01.01.1977-08.05.1980 r., 04.05.1981-31.12.1991 r. – po wyłączeniu urlopu wychowawczego). Wnioskodawczyni złożyła odwołanie od tej decyzji, które prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 29.09.2015 r. VII U 1359/15 zostało oddalone. W uzasadnieniu wyroku Sąd podkreślił, że pracodawca wnioskodawczyni był kolejową jednostką organizacyjną od dnia 01.01.1982r., zatem zatrudnienie w tym zakładzie przed dniem 01.01.1977r. jako równorzędne pracy na kolei nie mogło zostać uwzględnione.

dowód: akta ZUS

akta tut. Sądu VII U 1359/15

W dniu 14.01.2016r. wnioskodawczyni złożyła u strony pozwanej wniosek o emeryturę powszechną. Decyzją z dnia 19.02.2016r. strona pozwana przyznała wnioskodawczyni prawo do emerytury od dnia 08.02.2016r. tj. osiągnięcia wieku powszechnego, zawieszając jej wypłatę z uwagi na kontynuację zatrudnienia.

W dniu 02.03.2016 r. wnioskodawczyni zwróciła się o potraktowanie jej wniosku jako wniosku o emeryturę z warunków szczególnych i emeryturę powszechną z rekompensatą. Decyzją z dnia 31.03.2016r. strona pozwana odmówiła przyznania rekompensaty jako dodatku do kapitału początkowego, z uwagi na brak 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto poinformowano, że decyzja w przedmiocie prawa do emerytury z warunków szczególnych została wydana w dniu 26.05.2015r. Wnioskodawczyni uwzględniono 14 lat i 6 dni zatrudnienia na kolei łącznie z okresami równorzędnymi (01.01.1977-08.05.1980 r., 04.05.1981-31.12.1991 r. – po wyłączeniu urlopu wychowawczego).

Wnioskodawczyni złożyła odwołanie od decyzji z dnia 31.03.2016 r., które wyrokiem Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 12.12.2016 r. VII U 1127/16 zostało oddalone. Apelacja wnioskodawczyni od ww. wyroku została odrzucona w przedmiocie deputatu węglowego i oddalona w pozostałym zakresie wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 16.10.2017 r. III AUa 408/17. W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny podkreślił, że zatrudnienie przed dniem 01.01.1977 r. nie może zostać uznane za równorzędne pracy na kolei, ponieważ zakład ten stał się kolejową jednostką organizacyjną od dnia 01.01.1982 r., natomiast od dnia 01.01.1992 r. już kolejową jednostką organizacyjną nie był. W tej sytuacji do stażu pracy kolejowej i równorzędnej z kolejową może zostać zaliczone tylko zatrudnienie w okresie 01.01.1977-31.12.1991 r. po wyłączeniu urlopu wychowawczego 09.05.1980-03.05.1981 r., co stanowi łącznie 14 lat i 6 dni.

Ekwiwalent z tytułu prawa do bezpłatnego węgla był wypłacany wnioskodawczyni przez ZUS wraz ze świadczeniem z tytułu renty rodzinnej po zmarłym mężu. Wraz z podjęciem wypłaty emerytury, wypłata renty rodzinnej i związanego z nią ekwiwalentu została wstrzymana.

Dowód: akta ZUS;

akta osobowe i płacowe wnioskodawczyni;

pismo pracodawcy k.30 akt sprawy ;

akta tut. Sądu VII U 1359/15 ;

akta tut . Sądu VII U 1127/16

W dniu 28.12.2018r. wnioskodawczyni złożyła u strony pozwanej wniosek o wznowienie wypłaty zawieszonej emerytury i przyznanie deputatu węglowego w związku z zatrudnieniem wP. (...)w G..

Zaskarżoną decyzją z dnia 21.01.2019 r. strona pozwana podjęła wypłatę świadczeń od dnia 01.12.2018 r. oraz odmówiła wnioskodawczyni prawa do deputatu węglowego, wskazując że bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury nie pozostawała w zatrudnieniu na kolei.

dowód: akta ZUS wnioskodawczyni

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 08.09.2000 r. o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe (Dz.U.2018.1311 j.t.) byłemu pracownikowi kolejowemu pobierającemu emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, przyznaną na podstawie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin lub przepisów ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 1983 r. poz. 144, z późn. zm.) albo przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383, z późn. zm.), a także członkom rodziny tego pracownika pobierającym po nim rentę rodzinną przyznaną na podstawie wymienionych przepisów, przysługuje prawo do deputatu węglowego w ilości 1800 kg węgla kamiennego rocznie, w formie ekwiwalentu pieniężnego. Ustęp 3 tego przepisu stanowi, że świadczenie określone w ust. 1 przysługuje również emerytowi lub renciście, który pobiera emeryturę lub rentę z tytułu zatrudnienia w okresach równorzędnych z okresami zatrudnienia na kolei, oraz osobie, której przyznano kolejową emeryturę lub rentę w drodze wyjątku. Ustęp 4 tego przepisu stanowi natomiast, że prawo do deputatu węglowego nie przysługuje jednak emerytowi lub renciście, jeżeli nie przysługiwało mu w okresie zatrudnienia, z tytułu którego powstało prawo do emerytury lub renty.

W niniejszej sprawie wnioskodawczyni wywodziła prawo do deputatu węglowego z faktu zatrudnienia w W.S.A. twierdząc, że spełniła przesłankę ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych, na kolei.

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w kontekście cytowanych wyżej przepisów wskazuje na brak uprawnień wnioskodawczyni do ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla.

Wskazany przepis ustawy o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe stawia wymóg przejścia na emeryturę lub rentę w związku z pracą na kolei, wnioskodawczyni tej przesłanki nie spełnia.

Zatrudnienie wnioskodawczyni do dnia 31.12.1991 r. (nie w całości) faktycznie było zatrudnieniem na kolei, podczas którego do grudnia 1991 r. otrzymywała deputat węglowy. Aktualnie jednak prawo do emerytury nie powstało z tytułu zatrudnienia na kolei, a tylko z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego i zakończenia zatrudnienia w jednostce, która po 1991 roku nie jest kolejową jednostką organizacyjną.

Podkreślenia wymaga, że wnioskodawczyni nigdy nie spełniała warunków do przyznania prawa do emerytury kolejowej, czy do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych, ani też nie nabyła uprawnień do rekompensaty w związku z udokumentowaniem 15 lat pracy na kolei.

Powyższe okoliczności były przedmiotem rozpoznania sądów w postępowaniach o sygn. VII U 1359/15 oraz o sygn. VII U 1127/16. Sądy dokonały wówczas szczegółowej analizy wykładni art. 184 ustawy emerytalnej oraz z art. 40 i 44 pkt 6 ustawy emerytalnej dochodząc do przekonania, że okres pracy równorzędnej z pracą na kolei może zostać uwzględniony wnioskodawczyni w wymiarze maksymalnym 5 lat przed dniem 01.01.1982r., tj. wejściem pracodawcy w skład struktur PKP. Okres równorzędny obejmuje u wnioskodawczyni zatem okres od 01.01.1977r. do 31.12.1981r., natomiast zatrudnienie na kolei obejmuje okres 01.01.1982r. do 31.12.1991r., przy czym wyłączyć z niego należało okres 09.05.1980-03.05.1981r. urlopu wychowawczego.

W tej sytuacji staż pracy na kolei i równorzędnej z pracą na kolei wynosi u wnioskodawczyni 14 lat i 6 dni, wskutek czego nie spełniała ona przesłanek ani do otrzymania emerytury kolejowej, ani emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Uwzględniając powyższe przepisy i sytuację wnioskodawczyni, której emerytura nie pozostaje w związku z zatrudnieniem na kolei wskazać należy, że nie zostały zrealizowane przesłanki z art. 74 ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji PKP, uprawniające wnioskodawczynię do otrzymania prawa do ekwiwalentu z tytułu prawa do bezpłatnego węgla.

Okoliczność, że ekwiwalent taki wnioskodawczyni pobierała, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie ponieważ uprawnienie to, okresowe, było związane z prawem do renty rodzinnej po mężu, której wypłata ustała z dniem podjęcia wypłaty emerytury.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wnioskodawczyni jako niezasadne, orzekając o kosztach postępowania na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265 j.t.).