Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 104/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 września 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku w II Wydziale Karnym w składzie

Przewodniczący

SSA Leszek Kulik (spr.)

Sędziowie

SSA Alina Kamińska

SSA Halina Czaban

Protokolant

Agnieszka Wądołkowska

przy udziale prokuratora Ewy Romanik

po rozpoznaniu w dniu 4 września 2019 r.

sprawy:

1.  M. D. s. L. oskarżonego z art. 158 § 3 k.k. i art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 1997 r. 179, poz. 1485);

2.  A. T. s. K. oskarżonego z art. 158 § 3 k.k.;

3.  Ł. K. s. K. oskarżonego z art. 158 § 3 k.k.;

4.  G. S. s. R. oskarżonego z art. 158 § 3 k.k.;

z powodu apelacji prokuratora, obrońców oskarżonych M. D., A. T. i Ł. K. oraz pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce

z dnia 31 stycznia 2019 r., sygn. akt II K 34/17

I.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

II.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. D. P. kwotę 738 zł, w tym kwotę 138 zł podatku VAT, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z urzędu oskarżyciela posiłkowego G. B. za postępowanie przed sądem drugiej instancji;

III.  zasądza na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonego M. D. kwotę 400 zł., od oskarżonych A. T., Ł. K. i G. S. kwoty po 300 zł. tytułem opłaty za drugą instancję i obciąża ich pozostałymi kosztami procesu za postępowanie odwoławcze w częściach ich dotyczących.

UZASADNIENIE

M. D., A. T., Ł. K. i G. S. zostali oskarżeni o to, że:

I. w nocy z 15/16 maja 2016 r. w miejscowości K. rejon O., działając wspólnie i w porozumieniu oraz innymi nieustalonymi osobami, dokonali pobicia A. S. (1), R. J. oraz P. B., w ten sposób, że kopali ich, bili ich rękoma, kijami oraz innymi nieustalonymi przedmiotami po głowach oraz całym ciele, narażając ich w ten sposób na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 kk lub art. 157 § 1 kk, w następstwie czego P. B. doznał obrażeń ciała w postaci masywnego stłuczenia tkanek miękkich twarzoczaszki po stronie lewej oraz czepca ścięgnistego po stronie lewej i lewego mięśnia skroniowego, stłuczenia tkanek miękkich twarzoczaszki po stronie prawej oraz prawego mięśnia skroniowego, podśluzówkowych wylewów krwi w przedsionku jamy ustnej, masywnego krwawienia podtwardówkowego w zakresie tylnego dołu czaszki oraz kanału kręgowego wskutek uszkodzenia lewej tętnicy kręgowej, krwiaka podtwardówkowego z przeciwuderzenia w okolicy prawego płata skroniowego, krwiaka powiek oka lewego, rany tłuczonej prawej małżowiny usznej, podskórnych wylewów krwawych na grzbietowej powierzchni prawej dłoni, co skutkowało ostrą niewydolnością mózgu w następstwie masywnego krwawienia podtwardówkowego w przebiegu urazowego pęknięcia lewej tętnicy kręgowej powodującą zgon wymienionego, tj. o czyn z art. 158 § 3 kk.

a nadto M. D. o to że:

II. w dniu 16 maja 2016 r. w O., wbrew przepisom ustawy posiadał znaczne ilości środków odurzających o łącznej masie netto 188,595 gramów w postaci suszu roślinnego koloru zielono-brązowego zawierającego związek o nazwie AB-FUBICANA znajdujący się w wykazie środków odurzających grupy I-N oraz środki odurzające o łącznej masie netto 0,507 grama w postaci substancji proszkowej koloru białego zawierającego związek o nazwie A. znajdujący się w wykazie środków odurzających grupy I-N, t.j. o czyn z art. 62 ust. 2 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz.U. z 1997 r. 179, poz. l485).

Sąd Okręgowy w Ostrołęce wyrokiem z dnia 31 stycznia 2019 r.:

1. oskarżonych M. D., A. T., Ł. K. i G. S. w ramach zarzucanego im przestępstwa opisanego w pkt I uznał za winnych tego, że w nocy z 15/16 maja 2016 r. w miejscowości K. powiat O. wraz z trzema innymi ustalonymi osobami oraz jedną nieustaloną osobą brali udział w bójce, w ten sposób, że bili się pięściami i kopali po głowie i całym ciele, a trzy ustalone osoby i jedna nieustalona osoba używały kijów, narażając się w ten sposób na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 kk lub art. 157 § 1 kk tj. przestępstwa z art. 158 § 1 kk i za to na podstawie art. 158 § 1 kk skazał ich i wymierzył: oskarżonemu M. D. karę 1 (jeden) rok i 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności, zaś oskarżonym A. T., Ł. K. i G. S. kary po karę 1 (jeden) rok i 3 (trzy) miesiące pozbawienia wolności;

2. oskarżonego M. D. uznał za winnego dokonania zarzucanego mu przestępstwa opisanego w pkt II i za to na podstawie art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii skazał go i wymierzył mu karę 1 (jeden) rok i 3 (trzy) miesiące pozbawienia wolności;

3. na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł od oskarżonego M. D. na rzecz Stowarzyszenia MONAR nawiązkę w wysokości 2.000 (dwa tysiące) złotych;

4. na podstawie art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych wymienionych w wykazie dowodów rzeczowych nr II/25/17N na karcie 1909 niniejszych akt;

5. na podstawie art. 85 § 1 kk, art. 86 § 1 kk wymierzył oskarżonemu M. D. karę łączna 2 (dwa) lata i 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności;

6. na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej wobec oskarżonego M. D. kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył okresy rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 16 maja 2016 r. do dnia 4 lipca 2017 r., od dnia 27 lipca 2017 r. do dnia 10 sierpnia 2017 r. i od dnia 6 października 2017 r. do dnia 17 października 2017 r.,

zaś na poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności zaliczył okresy rzeczywistego pozbawienia wolności:

- oskarżonemu A. T. od dnia 16 maja 2016 r. do dnia 4 lipca 2017 r. i od dnia 26 lipca 2017 r. do dnia 10 sierpnia 2017 r.;

- oskarżonemu Ł. K. od dnia 7 września 2016 r. do dnia 4 lipca 2017 r.;

oskarżonemu G. S. od dnia 17 października 2016 r. do dnia 4 lipca 2017 r.;

7. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokat N. K. kwotę 1239,84 zł. (tysiąc dwieście trzydzieści dziewięć złotych osiemdziesiąt cztery grosze) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego pokrzywdzonego G. B.;

8. zasądził od oskarżonego M. D. kwotę 400 (czterysta) złotych, zaś od oskarżonych A. T., Ł. K. i G. S. kwoty po 300 (trzysta) złotych tytułem opłaty na rzecz Skarbu Państwa i obciążył ich wydatkami: oskarżonych A. T., Ł. K. i G. S. w kwotach po 5.000 (pięć tysięcy) zł. zaś oskarżonego M. D. w kwocie 6.000 (sześć tysięcy) złotych, w pozostałym zakresie przejął je na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od przedmiotowego wyroku wywiedli obrońcy oskarżonych M. D., A. T., Ł. K., pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego oraz prokurator.

Obrońca oskarżonego M. D. na zasadzie art. 427 § 2 i 438 pkt 1, 3 i 4 kpk wyrokowi zarzucił:

1) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku w zakresie orzeczenia kary łącznej, mający wpływ na jego treść, a polegający na przyjęciu, iż w stosunku do oskarżonego M. D. nie można dokonać połączenia przedmiotowych kar orzeczonych w pkt. 1 i 2 wyroku z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji, tj. w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, a zastosowanie zasady asperacji i mierzenie kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Na zasadzie art 427 § 1 i 437 § 2 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zastosowanie zasady pełnej absorpcji przy wymierzaniu kary łącznej w pkt. 5 wyroku bądź zastosowanie zasady asperacji w stopniu wyższym od dokonanego przez Sąd Okręgowy, ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Obrońca Ł. K. zaskarżył wyrok w całości wobec oskarżonego na zasadzie art. 427 par. 1 i 2 kpk, art. 438 pkt. 2, 3 i 4 kpk wyrokowi zarzucił:

a)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że oskarżony Ł. K. swoim zachowaniem wypełnił znamiona czynu określonego w art. 158 § l kk, podczas gdy nigdy nie miał on zamiaru pobicia lub uczestniczenia w bójce, a jego działanie miało na celu jedynie obronę przed napaścią go przez innych ustalonych mężczyzn

b)  błąd w ustaleniach faktycznych polegające na nieuzasadnionym przyjęciu, że oskarżony Ł. K. brał czynny udział w biciu P. B. - podczas gdy przeczy temu materiał dowodowy.

Z ostrożności procesowej zarzucił rażącą niewspółmierność - surowość orzeczonej w stosunku do oskarżonego kary, wyrażającą się orzeczeniem kary pozbawienia wolności zbyt wysokiej i bez warunkowego jej zawieszenia. Uwzględniając powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zmianę wyroku i złagodzenie orzeczonej w stosunku do oskarżonego kary pozbawienia wolności do 8 miesięcy z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 3.

Obrońca A. T. zaskarżył wyrok w całości wobec oskarżonego na zasadzie art. 427 § 1 i 2 kpk, art. 438 pkt 2, 3 i 4 kpk, wyrokowi zarzucił:

1)  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść poprzez nieuprawnione przyjęcie, że oskarżony A. T., przyłączył - włączył się do zdarzenia zakwalifikowanego przez Sąd jako bójka i czynnie w nim uczestniczył, w sytuacji braku ku takiemu wnioskowaniu wystarczających podstaw, 

2)  błąd jw. polegający na nieuprawnionym i bezzasadnym przyjęciu, że oskarżony A. T. „bił również" P. B., w sytuacji braku w tym zakresie wiarogodnych i przekonywujących dowodów,

3)  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść rozstrzygnięcia, a mianowicie art. 4 kpk, art. 7 kpk, w zw. z art. 424 § 1 kpk, poprzez dokonanie dowolnej, wybiórczej oceny materiału dowodnego, naruszającej zasady prawidłowego wnioskowania, ale i wiedzy i doświadczenia życiowego, pomijającej istotne okoliczności i dowody występujące w sprawie, a dotyczące genezy uwidocznionej na spodniach oskarżonego plamy - śladów DNA pokrzywdzonego, a co skutkowało przyjęciem nieuzasadnionej tezy, że A. T.- włączył się do bójki i bił również P. B..

Z ostrożności procesowej, zarzucił również rażącą niewspółmierność - surowość orzeczonej wobec oskarżonego A. T. kary, wyrażającą się orzeczeniem kary pozbawienia wolności w nadmiernej wysokości i bez warunkowego jej zawieszenia.

Na zasadzie art. 427 § 1 i 2 kpk, art. 437 §1 i 2 kpk, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego A. T. od przypisanego mu czynu, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku i złagodzenie orzeczonej kary pozbawienia wolności do 10 miesięcy i warunkowe zawieszenie jej wykonywania na okres 3 lat próby.

Prokurator na podstawie art. 425 § 1 i 2 kpk, art. 444 kpk zaskarżył powyższy wyrok na niekorzyść oskarżonych A. T., Ł. K. i G. S. w całości, zaś wobec oskarżonego M. D. w części dotyczącej czynu z art. 158 § 3 kk (w zakresie orzeczenia o winie).

Na podstawie art. 427 § 1 i 2 kpk, art. 438 pkt 2, 3 kpk wyrokowi zarzucił:

1.  obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 4 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk polegającą na nie przeprowadzeniu wszechstronnej analizy ujawnionych w sprawie dowodów oraz uwzględnieniu okoliczności przemawiających wyłącznie na korzyść oskarżonych M. D., A. T., Ł. K. i G. S., a także dowolną ocenę dowodów, w tym wyjaśnień oskarżonych, opinii sądowo - lekarskich oraz zeznań świadków W. L., S. S. i Z. W., a także pokrzywdzonych, z pominięciem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, co skutkowało przyjęciem przez Sąd, że oskarżeni dopuścili się przestępstwa z art. 158 § 1 kk w postaci udziału w bójce,

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść wyroku, a polegający na uznaniu przez Sąd, że zachowanie oskarżonych M. D., A. T., Ł. K. i G. S. wyczerpało znamiona przestępstwa z art. 158 § 1 kk w postaci udziału w bójce, podczas gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że ww. oskarżeni dopuścili się pobicia ze skutkiem śmiertelnym, tj. przestępstwa z art. 158 §3 kk.

Na podstawie art. 427 § 1 kpk, art. 437 § 1 i 2 kpk wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez :

- uchylenie orzeczenia o karze łącznej wobec M. D.;

- uznanie, że M. D., A. T., Ł. K. i G. S. w ramach czynu opisanego w punkcie I zaskarżonego wyroku dopuścili się tego, że w nocy z 15/16 maja 2016 r. w miejscowości K., rejon O., działając wspólnie i w porozumieniu oraz innymi nieustalonymi osobami, dokonali pobicia A. S. (2), R. J. oraz P. B. w ten sposób, że kopali ich, bili ich rękoma, kijami oraz innymi nieustalonymi przedmiotami po głowach oraz całym ciele, narażając ich w ten sposób na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 kk lub 157 § 1 kk, w następstwie czego P. B. doznał obrażeń ciała w postaci masywnego stłuczenia tkanek miękkich twarzoczaszki po stronie lewej oraz czepca ścięgnistego po stronie lewej i lewego mięśnia skroniowego, stłuczenia tkanek miękkich twarzoczaszki po stronie prawej oraz prawego mięśnia skroniowego, podśluzówkowych wylewów krwi w przedsionku jamy ustnej, masywnego krwawienia podtwardówkowego w zakresie tylnego dołu czaszki oraz kanału kręgowego wskutek uszkodzenia lewej tętnicy kręgowej, krwiaka podtwardówkowego z przeciwuderzenia w okolicy prawego płata skroniowego, krwiaka powiek oka lewego, rany szarpanej prawej małżowiny usznej, podskórnych wylewów krwawych na grzbietowej powierzchni prawej dłoni, co skutkowało ostrą niewydolnością mózgu w następstwie masywnego krwawienia podtwardówkowego w przebiegu urazowego pęknięcia lewej tętnicy kręgowej powodującą zgon wymienionego, tj. przestępstwa z art. 158 § 3 kk i za tak opisany czyn wymierzenie wobec A. T., Ł. K. i G. S. kary w wymiarze po 4 lata pozbawienia wolności, zaś wobec M. D. kary w wymiarze 5 lat pozbawienia wolności;

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego G. B. na podstawie art. 444 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok w całości co do czynu opisanego w pkt I aktu oskarżenia, na niekorzyść oskarżonych. Na podstawie art. 438 pkt. 2 i 3 k.p.k. orzeczeniu temu zarzucił obrazę przepisów postępowania karnego i wynikające z niej błędne ustalenia faktyczne. W szczególności naruszenie art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. polegające na dowolnej, a nie swobodnej ocenie dowodów przeprowadzonych w sprawie niniejszej, w szczególności dowodów z wyjaśnień oskarżonych, zeznań pokrzywdzonych, zeznań świadków W. L., S. S., Z. W. oraz opinii sądowo lekarskiej, przy jednoczesnym naruszeniu zasady obiektywizmu i pominięciu okoliczności niekorzystnych dla oskarżonych, co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegającym na uznaniu przez Sąd, że oskarżeni dopuścili się popełnienia przestępstwa z art. 158 § 1 k.k., podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że zachowanie oskarżonych w nocy z 15/16 maja 2016 r. wyczerpywało znamiona przestępstwa z art. 158 § 3 k.k.

Na podstawie art. 438 pkt. 1 k.p.k, orzeczeniu zarzucił obrazę prawa materialnego w postaci art. 46 k.k. poprzez zaniechanie nałożenia na oskarżonych obowiązku zapłaty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę ewentualnie nawiązki maksymalnej przewidzianej przez ustawę wysokości w sytuacji złożenia stosownego wniosku przez oskarżyciela posiłkowego co skutkowało tym, iż skazując oskarżonych w tym zakresie Sąd był zobligowany do orzeczenia wzmiankowanego środka kompensacyjnego.

Na podstawie art. 438 pkt. 2 k.p.k. orzeczeniu zarzucił obrazę przepisów postępowania, tj. art. 424 § 2 k.k., które miało wpływ na treść orzeczenia, poprzez zaniechanie wskazania w treści uzasadnienia wyroku motywów którymi kierował się Sąd odstępując od zasądzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę ewentualnie nawiązki maksymalnej przewidzianej przez ustawę wysokości od oskarżonych na rzecz G. B..

Podnosząc powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości przez przyjęcie, że czyn zarzucany oskarżonym stanowi przestępstwo z art. 158 § 3 k.k. i wymierzenie im stosownej kary, zasądzenie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę ewentualnie nawiązki maksymalnej przewidzianej przez ustawę wysokości na rzecz oskarżyciela posiłkowego G. B. od oskarżonych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Wszystkie wniesione apelacje jako bezzasadne nie zostały uwzględnione.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do apelacji obrońców oskarżonych A. T. i Ł. K., nie sposób zgodzić się z zarzutami, jakoby zaskarżone orzeczenie naruszało którykolwiek ze wskazanych w apelacji obrońcy A. T. przepisów postępowania karnego oraz było obarczone błędem co do faktów.

Z części motywacyjnej zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd I instancji z należytą starannością przeprowadził postepowanie dowodowe i w sposób wyczerpujący odniósł się do wszystkich kwestii wymagających rozstrzygnięcia. W szczególności w sposób wnikliwy przeanalizował i właściwie ocenił dowody, które legły u podstaw skazania oskarżonych za przypisany im czyn z art. 158 § 1 k.k.

W realiach niniejszej sprawy nie można stwierdzić, iż sąd naruszył zasadę wyrażoną w art. 7 k.p.k. Sąd Apelacyjny w pełni aprobuje przyjęte w judykaturze stanowisko, iż kontrola instancyjna oceny dowodów nie obejmuje sfery przekonania sędziowskiego, jaka wiąże się z bezpośredniością przesłuchania, sprowadza się natomiast do sprawdzenia, czy ocena ta nie wykazuje błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodu, pominięcia pewnych dowodów) lub logicznej (błędności rozumowania i wnioskowania) albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy. Tak więc dokonanie przez sąd odwoławczy nowej, odmiennej oceny dowodów jest uzasadnione tylko wówczas, gdy w wyniku kontroli odwoławczej stwierdzona zostanie dowolność oceny poczynionej przez Sąd I instancji (pomijając kwestię nowych dowodów). Jeżeli natomiast ocena dokonana przez sąd pierwszej instancji pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k., nie ma podstaw do zmieniania jej w postępowaniu odwoławczym.

W istocie apelacja obrońców stanowi jedynie polemikę z dokonaną przez Sąd Okręgowy oceną dowodów. Mianowicie skarżący domagają się ich odmiennej oceny korzystnej dla oskarżonych, jednak nie wskazują żadnych rzeczowych argumentów, które podważałyby ocenę przedstawioną w tym zakresie w części motywacyjnej wyroku. Jednak dokonanie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób odmienny od oczekiwań stron procesowych nie stanowi naruszenia przepisów art. 7 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 k.p.k. zarzucanej przez obrońcę oskarżonego A. T.. (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2014 r., II KK 17/14). Dlatego też zawartej w apelacji argumentacji w tym zakresie nie sposób podzielić.

Przedmiotem zainteresowania i rozważań Sądu Okręgowego był całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej i istotnych dla sprawy, jak nakazuje art. 410 k.p.k. Podstawę ustaleń zaś stanowiły dowody uznane przez sąd za wartościowe i wiarygodne.

Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się też podstaw do stwierdzenia naruszenia sformułowanej w art. 4 k.p.k. zasady obiektywizmu, bowiem Sąd Okręgowy zgodnie z jej wymogami zbadał i uwzględnił okoliczności przemawiające zarówno na korzyść jak i niekorzyść oskarżonego. Na marginesie wskazać też należy, że podstawy stawianych zarzutów nie mogą stanowić przepisy postępowania o charakterze ogólnym, które wyznaczają ogólne zasady i cele prowadzonego postępowania. Taki zaś charakter ma powołany w apelacji obrońcy A. T. przepis art. 4 k.p.k. W uzasadnieniu takiego stanowiska wystarczy odwołać się chociażby do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2006 r., V KK 131/06 (OSNKW 2007, nr 1, poz. 9).

Wyniki przeprowadzonego przewodu sądowego i treść motywacyjna zaskarżonego orzeczenia przeczą też tezie skarżącego o naruszeniu przepisu art. 424 k.p.k. Sąd Okręgowy w pisemnych motywach wyroku w sposób wyczerpujący przedstawił przesłanki, które stanowiły podstawę do skazania oskarżonego za przypisany mu czyn. Zawarta tam argumentacja jest logiczna, przekonująca i nie zawiera błędu. Jako taka zasługuje na pełną aprobatę.

Z tych samych względów na uwzględnienie nie zasługiwała również apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w części podnoszącej zarzut obrazy art. 4, 7, 410 i 424 § 2 k.p.k.

W apelacjach obrońców A. T. i Ł. K. kwestionowany był aktywny udział tychże oskarżonych w bójce oraz zamiar uczestniczenia w takim zdarzeniu. Mianowicie obrońcy zarzucali, że działanie Ł. K. miało jedynie na celu obronę przed napaścią ze strony mężczyzn, która go zaatakowała, zaś A. T. wziął udział jedynie w drugiej fazie zdarzenia i jedynie „próbował uspokoić sytuację i zażegnać konflikt”.

Z takim stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Sąd I instancji prawidłowo ustalił, że istotnie stroną atakującą, która zainicjowała zajście była grupa czterech mężczyzn w której znajdowali się R. J., A. S. (2), P. B. i czwarty nieustalony mężczyzna, która była uzbrojona w kije. Grupa ta zaatakowała oskarżonych, których rola nie ograniczyła się jedynie do obrony przed tym atakiem, ale w dalszej fazie tego zdarzenia byli oni również napastnikami. Zasadnie zatem przyjął Sąd Okręgowy, że zdarzenie w dalszej fazie przerodziło się we wzajemna bójkę, podczas której wszyscy zadawali sobie i otrzymywali ciosy. Do tej bójki w pewnym momencie włączył się również aktywnie A. T., który po opuszczeniu mieszkania starł się z R. J.. Na aktywny udział A. T. w bójce wskazują zeznania R. J. i A. S. (2) złożone w postępowaniu przygotowawczym (k. 93, 137, 166, 768). Szczególnie istotne w tym zakresie okazały się wyniki okazania jego osoby A. S. (2), który podczas tej czynności nie tylko rozpoznał A. T., ale wskazał również, że to on jako pierwszy uderzył P. B., zaś pewność swego rozpoznania określił na 100 % (k. 168). W tym kontekście nie można przyjąć, że ujawnione na spodniach A. T. ślady DNA P. B. zostały naniesione przypadkowo (k. 583-589). Dodać należy, że R. J. również przed sądem wskazywał na aktywny udział A. T. w zajściu. W relacjach powołanych świadków wraz z upływem czasu można dostrzec też tendencję do umniejszania roli A. T.. W tym kontekście szczególnie istotne dla odtworzenia rzeczywistego przebiegu zdarzenia są ich pierwsze zeznania złożone bezpośrednio po zdarzeniu, kiedy podany przez nich opis był najbardziej szczegółowy. Rangę tych zeznań dostrzegł również Sąd I instancji i właściwie te dowody ocenił.

Wszyscy oskarżeni umyślnie zatem wzięli udział w zdarzeniu w którym jego uczestnicy narażeni byli na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. i art. 157 § 1 k.k. Ich działania były ukierunkowane nie tylko na obronę własnej osoby lub zażegnanie konfliktu, ale również na spowodowanie określonych obrażeń napastnikom, czego dowodem są obrażenia ciała jakich doznali w zdarzeniu R. J., A. S. (2) i najpoważniejszych skutkujących zgonem P. B.. Oskarżeni mogli bowiem podjąć próbę uniknięcia starcia do którego ostatecznie doszło poprzez schronie się w mieszkaniu A. T. i powiadomienie Policji. Sam A. T. mógł również zawiadomić Policje, gdy przebywając jeszcze w swoim mieszkaniu dowiedział się o zajściu. Jednak nie skorzystał z tej możliwości i włączył się do bójki. W zaistniałych okolicznościach nie sposób przyjąć, że oskarżeni działali w obronie koniecznej.

Strona podmiotowa przestępstw udziału w bójce w typie kwalifikowanym (art. 158 § 2 i 3) ma charakter mieszany (kombinowany) w rozumieniu art. 9 § 3. Sprawca bierze bowiem umyślnie udział w bójce lub pobiciu, nie obejmując jednak swoim zamiarem kwalifikujących następstw, czyli śmierci lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Następstwa te muszą być natomiast przewidywane lub możliwe do przewidzenia. Odpowiedzialność z art. 158 § 3 k.k. występuje niezależnie od tego, który z uczestników pobicia zadał cios skutkujący śmiercią pokrzywdzonego, o ile wszyscy uczestnicy pobicia ów skutek przewidywali lub mogli przewidzieć. Przypisanie występku z art. 158 § 3 k.k. jest więc wynikiem przyjęcia, że oskarżeni ponoszą odpowiedzialność za śmierć jako nieumyślne następstwo bójki. Następstwo jest objęte powinnością i możliwością przewidywania tego skutku, co pochodzi z siły oraz umiejscowienia zadawanych ciosów i uderzeń, na ile uzasadniają one przewidywanie śmierci jako ich prawdopodobny i realny skutek (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 11.02.2016 r., II Ka 313/15, KZS 2016/4/20).