Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XIII GC 581/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Ł., dnia 14 czerwca 2018 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi‑Śródmieścia w Łodzi, XIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym

Przewodniczący: Sędzia SR Dariusz Rogala

Protokolant:sekr. sąd. Magdalena Adamkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2018 roku w Ł. na rozprawie

sprawy

z powództwa P. S.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

1)  oddala powództwo;

2)  zasądza na rzecz (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. od P. S. kwotę 3.617 (trzech tysięcy sześciuset siedemnastu) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt XIII GC 581/18

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym 5 II 2017 roku P. S. zażądał zasądzenia od pozwanej kwoty 12.243,61 złotych wraz ze szczegółowo określonymi odsetkami oraz zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych (pozew, k. 3 i n.).

W odpowiedzi na pozew (...) S.A. w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych (odpowiedź na pozew k. 157 i n.).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny

29 I 2016 roku powód zawarł z Miastem Ł.(...) z siedzibą w Ł. umowę, na podstawie której powód był zobowiązany do utrzymania drogowej infrastruktury technicznej na terenie Miasta Ł.. Zgodnie z treścią umowy do prac w zakresie utrzymania podstawowego zaliczono prace awaryjne w obrębie zabezpieczenia ruchu drogowego m.in. po skutkach zdarzeń drogowych w sposób umożliwiający normalne korzystanie z jezdni, chodników, poboczy tj. sprzątanie pasa drogowego po wypadkach i kolizjach drogowych (§ 1 ust. 2.1 umowy). Umowę zawarto na okres od 1 I 2016 roku do 31 XII 2018 roku. Realizacja przedmiotu umowy w zakresie prac awaryjnych miała następować na podstawie telefonicznych poleceń wydawanych przez upoważnione służby Zamawiającego, dyspozycji Inżyniera Miasta oraz Policji (§ 4 ust. 1 i 3 umowy). W § 10 ust. 1 umowy ustalono szacunkowe wynagrodzenie powoda, przy czym w ust. 2 tego przepisu wskazano, że wykonanie umowy miało być rozliczane wg ilości faktycznie wykonanych usług z uwzględnieniem umówionych cen ryczałtowych (umowa, k. 190 i n.).

5 V 2016 roku Miasto Ł. i powód zawarli umowę, w której oświadczono, że Miastu Ł.(...) przysługuje wierzytelność wobec sprawców kolizji i wypadków drogowych i ich ubezpieczycieli, zaistniałych na terenie Miasta Ł.. Nadto oświadczono, że Miasto Ł. przenosi na powoda te wierzytelności (wynikłe m.in. ze zniszczeń infrastruktury technicznej i przywracania stanu nawierzchni drogi do stanu używalności), a powód je przyjmuje. 6 II 2017 roku strony umowy podpisały aneks, mocą którego do umowy dodano m.in. § 2 ust. 2a, w którym zawarto oświadczenie powoda, że przeniesienie wierzytelności objętych umową cesji w całości wyczerpuje roszczenie powoda w stosunku do (...) w Ł. o zapłatę wynagrodzenia za przywrócenie drogi do stanu poprzedniego (umowa cesji wierzytelności k. 17-18; aneks do umowy k. 19-20).

Pozwana była podmiotem udzielającym, na podstawie umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych ochrony ubezpieczeniowej sprawcom szkód komunikacyjnych zarejestrowanych przez pozwaną pod numerami:

1)  (...) z 1 XI 2016 roku;

2)  (...) z 1 XI 2016 roku;

3)  (...) z 1 XI 2016 roku;

4)  (...) z 2 XI 2016 roku;

5)  (...) z 3 XI 2016 roku;

6)  (...) z 4 XI 2016 roku;

7)  (...) z 4 XI 2016 roku;

8)  (...) z 4 XI 2016 roku;

9)  (...) z 6 XI 2016 roku;

10)  (...) z 16 XI 2016 roku (okoliczności bezsporne).

W ramach tych zdarzeń doszło do zanieczyszczenia powierzchni dróg, będących w zarządzie Miasta Ł.. Powód wykonał prace przywracające stan poprzedni (protokoły interwencyjne, k. 26, 37, 48, 59, 70, 81, 92, 106, 120, 133).

Mimo wezwania pozwana odmówiła spełnienia dochodzonego w sprawie świadczenia (okoliczności bezsporne).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje

Powództwo, jako nieusprawiedliwione co do zasady, podlegało oddaleniu w całości.

Inaczej niż chciałaby tego pozwana, w niniejszej sprawie obie strony sąd legitymowane procesowo. Z jednej legitymacja procesowa bierna wynika z choćby z art. 822 § 1 KC. Zaś po stronie czynnej wynika ona z art. 509 § 1 i 2 KC. Czym innym jest natomiast druga z przesłanek materialnych uwzględnienia powództwa, a więc istnienie normy jednostkowej; antycypując poniższe rozważania – powództwo podlegało oddaleniu właśnie z uwagi na nieistnienie tej normy.

W tym zakresie wskazać należy, że zgodnie z art. 20 pkt 11 ustawy z 21 III 1985 o drogach publicznych do zarządcy drogi należy w szczególności wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających. Zgodnie zaś z przepisem art. 19 ust. 1 tejże ustawy zarządcą drogi jest organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg. Przy czym w granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta (art. 19 ust. 5 ww. ustawy). W kontekście powyższego nie ulega wątpliwości sądu, że wykonywanie robót interwencyjnych i utrzymaniowych na drogach znajdujących się w granicach miast na prawach powiatu (z wyłączeniem autostrad) stanowi zadanie prezydenta miasta. Obowiązkiem prezydenta miasta jest zatem podejmowanie działań mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa i wygody w ruchu (arg. z art. 4 pkt 20 ww. ustawy). Skoro więc zadaniem Prezydenta Miasta Ł. jest wykonanie prac interwencyjnych na drogach, znajdujących się na terenie Ł., to w przypadku, w którym zachodzi potrzeba podjęcia tych prac, nie można mówić o szkodzie miasta, a jedynie konkretyzacji ciążącego na nim obowiązku publicznoprawnego.

Dalej należy wskazać, że finansowanie tej działalności odbywa się ramach budżetu miasta na prawach powiatu (art. 3 ust. 3 ustawy z 16 XII 2005 roku o finansowaniu infrastruktury transportu drogowego); dodatkowo na źródła finansowania wskazują art. 20d i 40 ustawy o drogach publicznych. Żaden przepis nie stanowi, że finansowanie tej działalności może się odbywać z odszkodowań od sprawców kolizji drogowych. Także z tego względu nie sposób mówić, aby po stronie Miasta Ł. występowała wierzytelność mogąca podlegać przelaniu na powoda.

Powyższy wniosek petryfikują dodatkowo tezy wyrażono na gruncie kosztów leczenia pokrywanych ze środków publicznych. Jedną bowiem z racji przyjęcia, że brak jest podstaw do przyznania roszczenia regresowego wobec sprawcy szkody podmiotowi finansującemu świadczenia ze środków publicznych, był brak stosownej regulacji ustawowej przewidującej takie uprawnienie; brak tej regulacji został uznany za regulację negatywną, wyłączającą uprawnienie do wystąpienia z takim żądaniem. Założenie to znalazło wyraz w wielu judykatach, w tym jest kontynuowane w najnowszym orzecznictwie (vide przykładowo: uchwała SN {7} z 25 III 1994, III CZP 5/94; uchwała SN z 27 IV 2001, III CZP 5/01; vide uchwała SN z 8 X 2010, III CZP 35/10).

Analogiczną tezę można postawić w niniejszej sprawie – brak przepisu, który uprawniał by zarządcę drogi do występowania z żądaniem zwrotu kosztów jej sprzątania do sprawcy wypadku, nie może być uznany za lukę w prawie; bowiem kwestia będąca przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia, nie wiąże się li tylko ze stosunkami cywilnoprawnymi, ale wkracza w prawo publiczne (stąd przywołanie ustaw o drogach publicznych oraz o finansowaniu infrastruktury transportu drogowego) i w konsekwencji należy domniemać, że jeżeli ustawodawca nie uregulował prawa dochodzenia przez prezydenta miasta jako zarządcy drogi zwrotu kosztów utrzymania drogi od sprawcy kolizji, to była to jego świadoma i celowa decyzja (tzw. regulacja negatywna, wyłączająca określone uprawnienie) i brak jest podstaw do traktowania tego jako luki w prawie (przeciwko analogii przemawia także to, że podważa ona pewność prawa).

W konsekwencji prezydentowi miasta jako zarządcy drogi, który zlecił obciążające go – na mocy art. 20 pkt 11 ustawy z 21 III 1985 o drogach publicznych – roboty porządkowe po kolizji drogowej, nie przysługuje roszczenie o zwrot związanych z tym kosztów do sprawcy kolizji wynikłej z ruchu pojazdu mechanicznego. Tym samym nie istnieje podstawa, z której powód mógłby wywieźć normę jednostkową mającą być przedmiotem przelewu.

Skoro zaś pozwany zakład ubezpieczeń odpowiada w granicach odpowiedzialności ubezpieczonego (por. np. art. 822 § 1 KC), powyższe przesądzało, że niezasadne było skierowane doń żądnie pozwu.

Paralelne stanowisko prezentowane jest również w orzecznictwie sądów powszechnych (por. wyroki na k. 222-230 oraz wyrok SR w Kielcach z 28 XII 2016, I C 1523/16)

Skoro powyższe ustalenia i rozważania były wystarczające dla merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie, sąd oddalił wnioski dowodowe stron z osobowych źródeł jako zmierzające do zwłoki postępowania (art. 217 § 3 KPC). Zastrzeżenie z art. 162 KPC w tym zakresie zgłosiła jedynie strona pozwana (rozprawa z 14 VI 2018 – 00:03:57 i n.).

Już powyższe zważenie, z uwagi na materialną akcesoryjność wierzytelności o odsetki względem należności głównej (por. art. 481 § 1 KC), jest wystarczające również do oddalenia powództwa w zakresie żądania odsetek od roszczenia głównego ( accessorium sequitur principale).

Mając na uwadze powyższe – na podstawie przywołanych przepisów – sąd powództwo w całości oddalił mocą pkt. 1 sentencji.

O kosztach procesu należało – na podstawie art. 98 § 1 KPC – rozstrzygnąć z zastosowaniem zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Znajduje to uzasadnienie w fakcie, że powództwo-żądanie strony powodowej, zgodnie z wnioskiem strony pozwanej, zostało oddalone w całości. To więc strona powodowa uległa w zakresie całości swoich żądań i to ją winny ostatecznie obciążać koszty procesu, w tym koszty strony pozwanej.

Na koszty procesu pozwanej składały się tylko koszty zastępstwa procesowego w postaci wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 3.600 zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 X 2015 w sprawie opłat za czynności radców prawnych {Dz.U. 2015 r., poz. 1804, ze zm.}) i 17 zł tytułem opłaty skarbowej od kopii dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa w postępowaniu sądowym (k. 160 i 161).

Mając na uwadze powyższe – na podstawie art. 109 § 2 KPC w zw. z przywołanymi przepisami – sąd, w pkt. 2 sentencji wyroku, postanowił zasądzić na rzecz pozwanej od powoda sumę powyższych pozycji, tj. kwotę 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

ZARZĄDZENIE

(...)