Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 14 stycznia 2020 roku

Sąd Okręgowy w Koninie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia (...)

Sędziowie: sędzia(...)

sędzia (...)

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

w dniu 14 stycznia 2020 roku

sprawy z wniosku A. R.

o uznanie za zmarłego

na skutek skargi wnioskodawczyni A. R. na przewlekłość postępowania Sądu Rejonowego w Koninie w sprawie sygn. akt (...)

postanawia:

1.  stwierdzić, że w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w Koninie w sprawie z wniosku A. R. o uznanie jej zaginionego brata S. C. zd. B. za zmarłego, sygn. akt (...) nastąpiła przewlekłość postępowania

2.  przyznać od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Koninie na rzecz skarżącej A. R. kwotę 2.000 zł (dwa tysiące złotych

3.  oddalić skargę w pozostałej części

4.  zasądzić od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Koninie na rzecz skarżącej A. R. kwotę 257 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania

5.  nakazać zwrócić na rzecz skarżącej A. R.
z kasy Sądu Rejonowego w Koninie kwotę 200,00 zł (dwieście złotych) tytułem opłaty uiszczonej od skargi.

I. Z. E. A. B.

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni A. R. wniosła o stwierdzenie, że w sprawie z wniosku A. R. o uznanie jej zaginionego brata S. C. zd. B. za zmarłego, toczącej się przed Sądem Rejonowym w Koninie I Wydział Cywilny pod sygnaturą akt: I Ns 826/18, nastąpiło naruszenie prawa strony do przeprowadzenia i zakończenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki; przyznanie od Skarbu Państwa na rzecz skarżącej sumy pieniężnej w kwocie 3.000,00 zł; przyznanie od Skarbu Państwa na rzecz skarżącej zwrotu kosztów niniejszego postępowania, w tym z tytułu zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych, z uwzględnieniem poniesionej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz przeprowadzenie dowodu z dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy (...)– celem stwierdzenia faktów: podjętych w sprawie czynności, przebiegu postępowania, ewidentnej przewlekłości postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Skarga wnioskodawczyni okazała się uzasadniona.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 roku, Nr 179, poz. 1843 ze zm.) strona może domagać się stwierdzenia, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w tej sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego (przewlekłość postępowania).

Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, sąd rozpoznający skargę na przewlekłość toczącego się postępowania powinien w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty lub czynności podjętych przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

W niniejszej sprawie w dniu 04 lipca 2018 roku wpłynął do Sądu Rejonowego w Koninie wniosek skarżącej o uznanie za zmarłego zaginionego S. C. zd. B., syna J. B. oraz H. B. zd. C., urodzonego dnia (...) w K., lat 60, ostatnio zamieszkałego w K., posiadającego ostatnie miejsce pobytu na terenie Stanów Zjednoczonych Ameryki w miejscowości S. w stanie Illinois. Zarządzeniem z dnia 06 listopada 2018 roku Sąd Rejonowy wyznaczył termin rozprawy na dzień 17.12.2018r., wezwał świadków wskazanych we wniosku, zwrócił się do Urzędu Stanu Cywilnego w K. o nadesłanie odpisu zupełnego aktu urodzenia S. B. oraz nakazał sporządzić wydruk z systemu PESEL. W dniu 11 stycznia 2019 roku – po uprzednim odwołaniu wokandy z dnia 17 grudnia 2018 roku – Sąd wyznaczył kolejny termin rozprawy na dzień 11 lutego 2019 roku, ponownie wzywając świadków na wyznaczony termin. W konsekwencji, pierwszy termin rozprawy, na którym została przesłuchana wnioskodawczyni oraz świadkowie, odbył się dopiero po upływie ośmiu miesięcy od wpływu niniejszej sprawy do Sądu. Na rozprawie w dniu 11 lutego 2019 roku, przewodniczący zarządził ogłoszenie o wszczęciu postępowania oraz celem upływu terminu ogłoszenia o wszczęciu postępowania o uznanie za zmarłego, postanowił odroczyć rozprawę, a nowy termin wyznaczyć z urzędu. Jak wynika z akt niniejszego postępowania, na podstawie zarządzenia Przewodniczącego I Wydziału Cywilnego Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 25 września 2019 roku, skierowano sprawę do ponownego przydziału i wygenerowania referenta przy użyciu systemu (...). W dniu 29 listopada 2019 roku, wydano zarządzenie o wykonaniu ogłoszenia o wszczęciu postępowania zgodnie z postanowieniem z dnia 11 lutego 2019 roku, a zatem po upływie niemal 10 miesięcy od wydania postanowienia o zarządzeniu ogłoszenia o wszczęciu postępowania o uznanie za zmarłego.

Mając na uwadze przebieg postępowania przed Sądem Rejonowym w Koninie, w ocenie Sądu Okręgowego uzasadnione jest stwierdzenie, że w postępowaniu tym nastąpiła, zarzucana przez wnioskodawczynię, przewlekłość postępowania. Od momentu wpływu wniosku (od 04 lipca 2018 roku) minęły cztery miesiące do wydania zarządzenia o wyznaczeniu terminu rozprawy (zarządzenie z dnia 06 listopada 2018 roku), który to termin następnie został zniesiony oraz został wyznaczony nowy termin (zarządzenie z dnia 11 stycznia 2019 roku). Na terminie tym (11 lutego 2019 roku) wprawdzie Sąd wydał postanowienie o zarządzeniu ogłoszenia o wszczęciu postępowania, jednakże jego wykonanie zostało zrealizowane dopiero po wydaniu w dniu 29 listopada 2019 roku stosownego zarządzenia, a zatem po upływie niemal dziesięciu miesięcy od wydania postanowienia.

O przewlekłości postępowania można mówić wówczas, gdy podejmowane ze zwłoką czynności wydłużają czas rozstrzygnięcia sprawy co do istoty. Ocena czy nastąpiła przewlekłość postępowania jest dokonywana na podstawie obiektywnych i ustalonych kryteriów w odniesieniu do realiów faktycznych i prawnych sprawy. Na marginesie należy wskazać, iż o naruszeniu jednej z podstawowych zasad postępowania (rozpatrzenie sprawy w rozsądnym terminie), określonej w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP decyduje nie sam upływ czasu, ale nieuzasadnione przewlekanie procesu.

W tym stanie rzeczy należy wskazać, iż niepodejmowanie przez Sąd Rejonowy w Koninie przez okres czterech miesięcy od wpływu sprawy, a później przez okres kolejnych 10 miesięcy od daty ostatniej czynności Sądu Rejonowego w Koninie, powoduje przewlekłość postępowania w sprawie. Wyżej opisany stan nieuzasadnionej bezczynności w sprawie naruszył bez wątpienia prawa wnioskodawczyni do rozpoznania jej sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, co skutkowało uwzględnieniem wniesionej skargi – pkt 1 postanowienia.

Ponieważ w takiej sytuacji obligatoryjne jest zasądzenie określonej sumy pieniężnej w wysokości od 2.000 zł do 20.000 zł (art. 12 ust. 4 cytowanej ustawy) Sąd Okręgowy po rozważaniu wszystkich okoliczności sprawy zasądził od Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Koninie na rzecz skarżącej kwotę 2.000 zł, oddalając żądanie skargi ponad tą kwotę – pkt 2 i 3 sentencji.

Określając wysokość sumy pieniężnej z tytułu przewlekłości postępowania, Sąd miał na uwadze czas trwania postępowania, rodzaj sprawy, w której nastąpiła przewlekłość oraz jej znaczenie dla skarżącej.

Na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z § 14 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie Sąd zasądził od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Koninie kwotę 257 zł tytułem zwrotu wynagrodzenia pełnomocnika skarżącej – pkt 4 postanowienia.

Zgodnie z art. 17 ust. 3 ustawy o skardze na przewlekłość postępowania uwzględniając lub odrzucając skargę, sąd z urzędu zwraca uiszczoną od niej opłatę. Mając na uwadze tę regulację, Sąd z urzędu orzekł o zwrocie na rzecz skarżącej uiszczonej przez nią opłaty sądowej w kwocie 200 zł – pkt 5 postanowienia.

I. Z. E. A. B.

S..akt I1S 15/19

ZARZĄDZENIE

1.Zakreślić w rep.S

2.Odpis postanowienia doręczyć pełn.wnioskodawczyni, Prezesowi Sądu Rejonowego w Koninie oraz Prezesowi Sądu Okręgowego w Koninie

3.Zwrócić akta INs 826/18 Sądu Rejonowego w Koninie

4.Odłożyć

K., dnia 14.01.2020r.