Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt XI GC 1323/19

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka akcyjna z siedzibą z W. wniosła w dniu 15 stycznia 2018 roku przeciwko pozwanemu P. K. o zapłatę należności głównej w kwocie 1210,67 zł, z odsetkami umownymi liczonymi do dnia 10 grudnia 2017 roku w kwocie 258,06 zł z tytułu zawartej umowy rachunku bankowego. Podniosła, że pozwany doprowadził do ujemnego salda w ramach prowadzonego rachunku bankowego, którego nie spłacił.

Z uwagi na brak wiedzy odnośnie miejsca zamieszkania pozwanego, zarządzeniem z dnia 13.09.2019r. ustanowiono dla niego kuratora, który w odpowiedzi na pozew wnosił o oddalenie powództwa w całości, podnosząc zarzut przedawnienia i wskazując na zawyżoną kwotę odsetek.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 6 października 2015 roku pozwany P. K., działający jako przedsiębiorca, zawarł z powódką (...) Spółką akcyjną z siedzibą z W. umowę rachunku bieżącego nr (...).

W § 1 ust. 15 postanowiono, że środki pieniężne zgromadzone na rachunku bieżącym są oprocentowane według zmiennej stopy procentowej. Nadto ustalono, że stopa odpowiada wysokości odsetek maksymalnych, a na dzień zawarcia umowy jest równa czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP i wynosi 10% w stosunku rocznym.

Zgodnie z § 49 ust. 5 Regulaminu rachunków bankowych dla małych i średnich przedsiębiorstw, potwierdzenie przyznania limitu dopuszczalnego salda debetowego miało być integralną częścią umowy. Ustęp 6 regulaminy wskazywał, że posiadacz rachunku zobowiązany jest do spłaty dopuszczalnego salda debetowego w terminie 30 dni kalendarzowych od dnia jego powstania, niezależnie od wykorzystanej kwoty salda debetowego.

Zgodnie z § 49 ust. 9 (...) wstrzymuje możliwość dalszego wykorzystywania kwoty dopuszczalnego salda debetowego, z chwilą powstania niedopuszczalnego salda debetowego, do dnia jego spłaty.

Umowa rachunku bieżącego zawarta między powodem, a pozwanym nie przyznawała pozwanemu dopuszczalnego sald w ramach rachunku bieżącego.

Bezsporne, a nadto dowód:

- umowa rachunku bieżącego, k.7, 114,

- Regulamin rachunków bankowych dla małych i średnich przedsiębiorstw k. 125-130;

W tym samym dniu, w którym nastąpiło otwarcie bieżącego rachunku bankowego, pozwany P. K. dokonał wypłaty gotówkowej w kwocie 990zł, co spowodowało powstanie niedopuszczalnego salda debetowego, które rosło ze względu na systematycznie pobierane opłaty za prowadzenie rachunku i czynności windykacyjne.

Od dnia 6 października 2015 roku nie wystąpiła żadna aktywność pozwanego w operacjach na rachunku bankowym.

Bezsporne, a nadto dowód:

- zestawienie operacji, k. 110,

- umowa, k. 114.

Zgodnie z § 62 ust. 5 pkt 2 regulaminu w przypadku rażącego naruszenia przez pozwanego postanowień umowy lub regulaminu powód mógł wypowiedzieć umowę w trybie natychmiastowym, w przypadku powstania niedopuszczalnego salda debetowego i niespłacenia go wraz z odsetkami w terminie 14 dni od jego powstania.

Bezsporne, a nadto dowód:

- regulamin, k. 130

Z uwagi na niedozwolone saldo debetowe, powódka pismem z dnia 28 stycznia 2016 roku, nadanym dnia 4.02.2016r., wypowiedziała pozwanemu umowę rachunku z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia wskazując iż kwoty do spłaty wynoszą 1139,67 zł tytułem należności głównej i kwotą 33,83 zł tytułem odsetek od niedopuszczalnego salda debetowego. Przesyłka nie została odebrana przez pozwanego, po jednokrotnej próbie doręczenia zwrócono ją do powoda.

Bezsporne, a nadto dowód:

- wypowiedzenie, k.107, 115.

Powódka pismem z dnia 5 października 2017 roku wezwała pozwanego do spłaty zaległości. Wezwanie zostało nadane na adres ul. (...) w S. i wróciło niepodjęte po jednokrotnej próbie doręczenia.

W dniu 11 grudnia 2017 roku powódka sporządziła wyciąg nr (...) z ksiąg banku gdzie wskazała, że zadłużenie pozwanego z tytułu ww. umowy wyniosło 1468,73zł.

Bezsporne, a nadto dowód:

- wezwanie do zapłaty, k. 5.

- wyciąg z ksiąg banku, k. 4.

Sąd zważył, co następuje:

Umowa wiążąca pozwanego z powodem została częściowo uregulowania w art. 49 i następnych ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (Dz.U.2018.2187 t.j.), a częściowo stanowiła umowę nienazwaną.

W sprawie nie była sporna legitymacja czynna powoda, jak również sąd analizując złoże dowodu z dokumentów i odpisu KRS, uznał, że powód był uprawniony do występowania w sprawie w charakterze powoda.

Sporna była data wymagalności roszczenia, wypowiedzenie umowy, a także upływ terminu przedawnienia.

Zgodnie z treścią art. 731 kc roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem lat dwóch. Nie dotyczy to roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych. Przepis nie wskazuje szczególnej daty początkowej biegu przedawnienia, tym samym nie może ulegać wątpliwości, że termin ten należy liczyć od dnia wymagalności – tj. dnia kiedy możliwe jest zażądanie zapłaty roszczenia.

Debet uczyniony przez pozwanego na rachunku bankowym, od początku nie był dozwolonym zadłużeniem pozwanego. Żadne bowiem postanowienia umowy, ani dodatkowe dokumenty złożone przez powoda, nie wskazywały na przyznanie takiego debetu pozwanemu. Okoliczność ta była zresztą bezsporna, bo przyznawał ją sam powód w treści wypowiedzenia umowy. Mając to na uwadze, nie ulegało wątpliwości, że powód mógł domagać się spłaty zadłużenia od początku jego powstania. Tym samym już w dniu 7.10.2015r. powód mógł i powinien wezwać pozwanego do zapłaty, z tytułu niedozwolonego salda. Co więcej nawet z regulaminu rachunków bankowych - § 62 ust. 5 pkt 2 - wynikało, że powód mógł nawet w trybie natychmiastowym wypowiedzieć umowę pozwanemu, już po upływie 14 dni od spowodowania niedozwolonego salda. Tym samym bierność powoda w tym zakresie przez kolejne miesiące, w żaden sposób nie może uzasadniać i być podstawą do uznania, że przedawnienie w stosunku do pozwanego spoczywało. Zdaniem sądu dla rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia nie miało znaczenia późniejsze wypowiedzenie umowy pismem z dnia 28.01.2016r., nadanym 4.02.2016r., zgodnie bowiem z treścią art. 120 § 1 kc bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Niewątpliwie przepis ten ma zapobiegać sytuacji gdy to jedynie od woli wierzyciela zależałby termin przedawnienia, co z kolei powodowałoby niepewność obrotu gospodarczego i sytuacji prawnej stron kontraktu. Dobrowolne „kredytowanie” dłużnika, kumulowania kolejnych wierzytelności i w chwili jedynie wygodnej dla wierzyciela (nawet po wielu latach) domaganie się znacznej kwoty zwrotu, nie jest sytuacją pożądaną prawnie, społecznie, ani gospodarczo. O ile bez wątpienia postawa pozwanego, pobierającego środki powoda, a następnie unikającego spłaty jest naganna, o tyle nie może ona usprawiedliwiać bierności powoda, będącego dodatkowo doświadczony i profesjonalnym podmiotem gospodarczy, w dochodzeniu swojej należności przez kolejne miesiące. W kontekście wskazanej daty wymagalności – 7.10.2015r. – jedynie więc na marginesie należało zauważyć, że jeśli powód wiązał wymagalność roszczenia z wypowiedzeniem umowy, to należałoby uznać, że roszczenie nie jest wymagalne do tej pory. Jak wynika bowiem z dowodów doręczenia (k. 108-109), wypowiedzenie takie nie zostało pozwanemu prawidłowo doręczone, gdyż przesyłka polecona było awizowane wyłącznie jeden raz, a brak jest jakiegokolwiek inne dowodu skutecznego doręczenia przesyłki pozwanemu. Co więcej również w niniejszym postępowaniu pozwany był reprezentowany przez kuratora, tym samym nie sposób uznać, że oświadczenie o wypowiedzeniu zostało mu skutecznie doręczone.

Skoro więc roszczenie stało się wymagane już 7.10.2015r. i wówczas powód mógł wezwać pozwanego do zapłaty, to 2-letni termin przedawnienia zakończył się z dniem 7.10.2017r. Dlatego pozew złożony 15.01.2018r. nie mógł przerwać biegu przedawnienia.

Wynagrodzenie kuratora Sąd ustalił na kwotę 395,30 zł za cały udział w niniejszym postępowaniu na podstawie § 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018r w sprawie określenie wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych w sprawie cywilnej (Dz. U. 2018r.536). Ustalając wynagrodzenie Sąd uwzględnił nakład pracy i zaangażowanie kuratora oraz charakter sprawy, jak również podatek Vat.

Na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie nakazano ściągnąć od powoda należności w części w jakiej zaliczka nie pokryła wydatków na wynagrodzenie kuratora.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)