Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 794/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Lubelskim z dnia 24 września 2019r., sygn. akt II K 971/17

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

obraza przepisów postępowania ( art 7 kpk w zw. z art 4 kpk w zw. z art 424 1 pkt 1 kpk w zw. z art 2 § 2 kpk ) oraz błąd w ustaleniach faktycznych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty apelacji są niezasadne. Ma rację odwołujący się prokurator co do tego, że wystawione przez oskarżonych dowodowe orzeczenia lekarskie stwierdzające brak istnienia przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami silnikowymi stanowiły efekt ( podsumowanie ) procedury uregulowanej przepisami ówczesnego rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2004r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i że w odniesieniu do osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy kategorii : C, C1, C+E, D, D1, D+E, D1+E skierowania osób badanych na specjalistyczne konsultacje okulistyczne oraz w celu przeprowadzenia badania oceniającego widzenie zmierzchowe i zjawisko olśnienia było obligatoryjne. Można nawet zgodzić się ze skarżącym co do tego, że wydanie orzeczenia stwierdzającego brak przeciwwskazań do kierowania pojazdami silnikowymi bez uzyskania od kandydatów na kierowców wyników specjalistycznych konsultacji okulistycznych z formalnego punktu widzenia może stanowić potwierdzenie nieprawdy co do tego, że orzeczenie zostało wydane z uwzględnieniem wyników obligatoryjnych konsultacji okulistycznych oraz z uwzględnieniem wyników badań pomocniczych w postaci oceny widzenia zmierzchowego oraz zjawiska olśnienia. W takim przypadku wystawiający orzeczenie, bez tego rodzaju konsultacji lekarz musiałby co najmniej godzić się z tym, że zaświadcza o zdolności do kierowania pojazdami silnikowymi co do osoby, w stosunku do której nie ma pewności co do tego, czy rzeczywiście nie występują w stosunku do niej żadne przeciwwskazania zdrowotne do kierowania przez nią określonymi pojazdami. Rzecz jednakże w tym, że obaj oskarżeni, jakkolwiek świadomie rezygnując z kierowania osób badanych na tego rodzaju konsultacje oraz badania pomocnicze, byli przekonani co do tego, że w wystawianych orzeczeniach, pomimo takiej rezygnacji, w rzeczywistości nie potwierdzają nieprawdy w zakresie braku przeciwwskazań zdrowotnych zgłaszających się do nich osób do kierowania pojazdami silnikowymi odnośnych kategorii ( C, C1, C+E, D, D1, D+E, D1+E ), bo przecież w ten sposób ( czy występują przeciwwskazania czy też nie występują ) rozumieli swój obowiązek orzeczniczy. Z niekwestionowanych w istocie przez oskarżyciela wyjaśnień oskarżonych wynika, że przed wydaniem orzeczenia każdy z nich przeprowadzał osobiste okulistyczne badanie przedmiotowe, które obejmowało ostrość widzenia wzroku bez korekcji, ostrość wzroku w korekcie, obuoczna ostrość wzroku po korekcji, pole widzenia, rozpoznawanie barw, widzenie obuoczne. Oskarżony A. D. stwierdził, że we własnym zakresie dokonywał również badania widzenia zmierzchowego oraz wrażliwości na olśnienie. Wyjaśnił, że jako specjalista medycyny rodzinnej przechodził półroczne szkolenie okulistyczne. Każdy z nich wyjaśnił, że na specjalistyczne badania okulistyczne kierował osoby badane tylko w sytuacji powzięcia wątpliwości co do stanu widzenia. W przypadku zakwestionowanych w sprawie przypadków tego rodzaju wątpliwości nie powzięli. Wydając zatem w inkryminowanych im przypadkach orzeczenia o braku przeciwskazań do kierowania pojazdami byli przekonani, co do tego, że nie potwierdzają nieprawdy. Ma zatem rację sąd pierwszej instancji, kiedy stwierdza, że nie dopatrzył się w inkryminowanych zachowanych oskarżonych umyślności co do potwierdzenia nieprawdy w zakresie okoliczności mających znaczenie prawne, tak w postaci zamiaru ewentualnego, a tym bardziej bezpośredniego. Należy bowiem pamiętać o tym, że każdemu człowiekowi w działaniu zawsze towarzyszy zamiar bezpośredni, zaś zamiar ewentualny jest niejako „produktem ubocznym”. Zamiar ewentualny, będący w istocie zamiarem wynikowym, nigdy nie występuje samodzielnie, lecz zawsze obok zamiaru bezpośredniego. Wszelka aktywność człowieka (działanie) lub jej brak (zaniechanie), jest zachowaniem w jakimś celu (dążenie do czegoś). Umyślność działania w formie zamiaru ewentualnego, nie może być bezpośrednim czynnikiem sprawczym określonego zachowania i nigdy nie kieruje działaniem sprawcy. Istota tego zamiaru polega na tym, że jest on zawsze związany z jakimś bezpośrednim zamiarem, czyli z dążeniem do osiągnięcia celu i z tego względu nie występuje samoistnie. Innymi słowy, konstrukcja zamiaru ewentualnego, przyjęta w art. 9 § 1 k.k., polega na tym, że sprawca realizując swój cel, który zamierza osiągnąć, przewiduje też realną możliwość popełnienia przestępstwa i godzi się na zaistnienie takiego skutku, jaki w rezultacie jego kierunkowego działania nastąpi. Jednocześnie „zamiar”, to określony proces zachodzący w psychice sprawcy, wyrażający się w świadomej woli zrealizowania przedmiotowych znamion czynu zabronionego, przy czym zamiar zarówno bezpośredni, jak i ewentualny oznacza zjawisko obiektywnej rzeczywistości, realny przebieg procesów psychicznych, nie jest zaś pojęciem z dziedziny ocen czy też z dziedziny wartości ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2019r., sygn. akt II K 143/18 Lex 2692099 ). Z zeznań wiarygodnego i co ważne kompetentnego świadka Z. H. (1) wynika, że zarówno obaj oskarżeni, jak też i inni tego rodzaju lekarze, wydający orzeczenia o braku przeciwwskazań do kierowania pojazdami silnikowymi, a których liczba wg. zeznań tego świadka w każdym powiecie była znaczna ( k. 1477 ) odmiennie interpretowali postanowienia rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2014r. w sprawie badań lekarskich kierowców [...] dotyczące obowiązku konsultacji okulistycznych oraz zjawiska olśnienia i widzenia zmierzchowego, uznając, że zakreślona w tymże rozporządzeniu obligatoryjność konsultacji okulistycznych wchodziła w grę dopiero wówczas, kiedy w trakcie własnego badania stwierdzą nieprawidłowości w zakresie widzenia. Owo przekonanie było wynikiem rozumianej przez nich pewnej niespójności rozporządzenia pomiędzy jego wykładnią formalną a merytoryczną, na którą to niespójność zwracał uwagę świadek H.. ( k. 1390 ). Owa wykładnia formalna sprowadzała się do obowiązkowego kierowania osoby badanej na konsultacje okulistyczne oraz na badania zjawiska olśnienia oraz widzenia zmierzchowego, zaś wykładnia merytoryczna sprowadzała się do zasobu kompetencji lekarza do samodzielnej oceny narządu wzroku ( k. 1477 ). Przeprowadzone w toku przewodu dowody w sposób niewątpliwy wskazują na to, że oskarżeni jako lekarze, nie posiadający wykształcenia prawniczego kierowali się ową wykładnią merytoryczną. Przy czym dla oceny ich świadomości bez znaczenia jest kwestia poprawności formalnej ich rozumowania. Kwestią podstawową z punktu oceny ich zamiaru jest to, że przeprowadzone dowody wykazują, że byli oni przekonani co do tego, że wydawane przez nich orzeczenia były zgodne z rzeczywistością, to jest z tym, że u osób, którym wystawili kwestionowane teraz orzeczenia brak było przeciwwskazań do kierowania pojazdami kategorii C, C1, C+E, D, D1, D+E, D1+E. Na trafność ich przekonania wskazują zeznania Z. H., w których stwierdził, że żaden z badanych przez oskarżonych kierowców po skierowaniu do poszczególnych właściwych wydziałów komunikacji pism sygnalizujących wykryte przez niego nieprawidłowości nie miał cofniętego prawa jazdy, co oznaczało, że w stosunku do tych osób merytorycznie diagnoza oskarżonych o barku przeciwwskazań była prawidłowa ( k. 1478 ). Powyższe oznacza, że oskarżeni nawet nie wyobrażali sobie tego, że ich orzeczenia są niezgodne z prawdą, a skoro sobie tego nie wyobrażali, to trudno przyjąć by się na taką niezgodność godzili ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 24 kwietnia 2019r., sygn. akt II AKa 93/19 – Lex nr 2691217 ). Okoliczność świadomości oskarżonych co do tego, że postępują wbrew kategorycznemu brzmieniu rozporządzenia w zakresie obligatoryjności konsultacji okulistycznych z badaniem zmierzchowym i zjawiskiem olśnienia włącznie nie może być faktem przesądzającym o ich odpowiedzialności z art 271 1 i 3 kk, ponieważ zamiar to określony art. 9 § 1 k.k., to proces zachodzący w psychice sprawcy, wyrażający się w świadomej woli zrealizowania przedmiotowych znamion czynu zabronionego, przy czym zamiar zarówno bezpośredni, jak i ewentualny oznacza zjawisko obiektywnej rzeczywistości, realny przebieg procesów psychicznych, nie jest zaś pojęciem z dziedziny ocen czy też z dziedziny wartości ( patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 28 września 2018r, sygn. akt II AKa 188/2018 – Lex nr 2583934 ). Ze stanu faktycznego sprawy wynika, że oskarżeni swoje orzeczenia o braku przeciwwskazań, stosownie do art 42 ust 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty oraz stosownie do treści § 10 ust 1 rozporządzenia z dnia 7 stycznia 2004r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami wydawali po przeprowadzeniu osobistych własnoręcznych badań lekarskich, a które to zgodnie z ich przekonującymi wyjaśnieniami upewniały ich, o barku przeciwwskazań do kierowania określonymi pojazdami, a które to przekonania - jak to wynika z zeznań świadka H., we wszystkich przypadkach okazały się merytorycznie trafne. Żaden z nich wobec tego, niezależnie od tego, czy słusznie, czy też niesłusznie, z punktu widzenia metodyki przeprowadzanych badań odstępował od uzyskania od osób badanych konsultacji okulistycznych oraz badań widzenia zmierzchowego i zjawiska olśnienia, w swojej świadomości nie chciał, ani też nie godził się na to, że wydaje orzeczenie o braku przeciwwskazań do kierowania pojazdami niezgodnie z istniejącym wg, nich rzeczywistym stanem rzeczy, ponieważ był przekonany co do tego, że tego rodzaju badania w tych konkretnych przypadkach nie są ( obligatoryjnie ) konieczne. I w tym kontekście zgodzić należy się z oceną sądu pierwszej instancji, że w świadomości oskarżonych brak owych obowiązkowych wg rozporządzenia konsultacji stanowił wyłącznie wadę formalnej a nie merytorycznej strony badania, a która to nieprawidłowość stanowiła wyłącznie wykroczenie orzecznicze, które w hierarchii owych wykroczeń nie zajmowały nawet poczesnego miejsca i były praktyką nagminną ( zob. zeznania Z. H. k. 1v, 1390V ).

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w sądzie pierwszej instancji jest niezasadny. Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się zarzuconej mu obrazy powołanych w zarzucie przepisów postępowania, jak też nie popełnił błędu w ustalonym przez siebie stanie faktycznym. Sąd przeprowadził konieczne i niezbędne do wydania prawidłowego rozstrzygnięcia dowody. Dowody te zostały poddane całościowej i wnikliwej ocenie. Podczas ich oceniania nie doszło do naruszenia wskazań wiedzy i logicznego rozumowania, zaś oceny te zgodne są z doświadczeniem życiowym. Przed wydaniem końcowego rozstrzygnięcia zbadane zostały wszystkie okoliczności sprawy, zarówno te korzystne jak i niekorzystne dla oskarżonych. Wnioski sądu meriti są logiczne i znajdują oparcie w przeprowadzony dowodach. Sporządzone na piśmie uzasadnienie wyroku spełnia ustawowe warunki przewidziane w art 424 kpk, a w szczególności wskazuje dowody wykorzystane do ustaleń faktycznych, omawia te dowody, podaje także powody uznania ich za wiarygodne. Nie omawia dowodów przeciwnych bo takich w istocie nie ma. Głównym dowodem obciążającym są bowiem zeznania świadka Z. H. (1), a który to dowód paradoksalnie okazał się zdecydowanie bardziej korzystny niż niekorzystny dla oskarżonych, zaś te jego zeznania okazały się znaczące dla uniewinnienia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok utrzymany w mocy w całości

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

zaskarżony wyrok został w całości utrzymany w mocy, ponieważ sąd ad quem nie dopatrzył się wystąpienia bezwzględnych przyczyn odwoławczych określonych w art 439 § 1 kpk, zaś podniesione w apelacji zarzuty okazały się bezzasadne.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwi ęź le o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

apelacja prokuratora ( wyłączna ) nie została uwzględniona - zgodnie treścią art 636 1 kpk koszty procesu ponosi Skarb Państwa

7.  PODPIS

/-/ Na oryginale właściwe podpisy.

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Rejonowy we Włodawie

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

co do winy

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana