Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 grudnia 2019 r. w O.

sprawy z powództwa A. T.

przeciwko Skarbowi Państwa - Okręgowemu Inspektoratowi Służby Więziennej
w W.

o uchylenie kary z tytułu odpowiedzialności porządkowej pracowników

orzeka:

1.  uchyla postanowienie Nr 14 Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej
w W. z dnia 31.07.2019 r.;

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala jako przedwczesne;

3.  koszty postępowania między stronami wzajemnie znosi.

Sygn. akt III P 9/19

UZASADNIENIE

Powód A. T. w pozwie skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa- Okręgowemu Inspektoratowi Służby Więziennej w W. wniósł o uchylenie kary dyscyplinarnej nagany, nałożonej na niego Orzeczeniem nr 2 Dyrektora Aresztu Śledczego w W.-B. z dnia 28.05.2019 r., o uchylenie postanowienia nr 14 Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w W. z dnia 31.07.2019 r., odmawiającego przyjęcia odwołania od orzeczenia Nr 2 Dyrektora Aresztu Śledczego w W.-B. z dnia 28.05.2019 r. oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu A. T. wskazał, że nie było podstaw do nałożenia na niego kary dyscyplinarnej. Podniósł, że nie jest prawdą, aby w dniu 10.04.2019 r. w trakcie porannej odprawy wypowiedział się w sposób naruszający godność i autorytet gen. J. K. - Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, por. P. K. - kierownika działu ochrony i C. P. Zarządu Głównego (...) Związku Zawodowego (...). Nadto podniósł, iż Dyrektor Okręgowego Służby Więziennej w W. postanowieniem z dnia 31.07.2019 r. niesłusznie odmówił przyjęcia jego odwołania od orzeczenia Nr 2 Dyrektora Aresztu Śledczego w W.-B. z dnia 28.05.2019 r. Zdaniem powoda w toku postępowania dyscyplinarnego mógł być reprezentowany przez dwóch pełnomocników, w tym adw. T. T. (1), który wniósł w jego imieniu odwołanie.

Ostatecznie powód wnosił o zmianę postanowienia nr 14 Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w W. z dnia 31.07.2019 r. przez uchylenie kary nagany, orzeczonej wobec niego Orzeczeniem nr 2 Dyrektora Aresztu Śledczego w W.-B. z dnia 28.05.2019 r., ewentualnie o uchylenie postanowienia nr 14 Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w W. z dnia 31.07.2019 r. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w W..

Prokuratoria Generalna oświadczyła, że nie będzie reprezentować Skarbu Państwa i przekazała wykonywanie zastępstwa procesowego Dyrektorowi Okręgowemu Służby Więziennej w W. (pismo k. 27a.s.).

Pozwany Skarb Państwa-Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w W. wniósł o oddalenie powództwa i o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego.

W uzasadnieniu wskazał, że O. nr 2 Dyrektor Aresztu Śledczego w W.-B. z dnia 28.05.2019 r. wymierzył A. T. karę dyscyplinarną nagany za przekroczenie dyscyplinarne polegające na naruszeniu godności i autorytetu gen. J. K. - Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, por. P. K. - kierownika działu ochrony i C. P. Zarządu Głównego (...) Związku Zawodowego (...) przez wypowiedzi w stosunku do nich, które padły na odprawie zmiany w AŚ w W. B. w dniu 10.04.2019 r. odpowiednio: „ tutaj nie ma z kim rozmawiać, bo Dyrektor Generalny to stary platformers i nic się nie zmieni, dopóki będzie rządził”, „jak kierownik nie ogarnia tematu to wypadałoby się zwolnić” i „jest to stary esbek, który ma poparcie w okręgu”.

Pozwany wskazał, że odwołanie od ww. orzeczenia w imieniu powoda złożył adw. T. T. (1). Ponieważ był on osobą nieuprawnioną do występowania w imieniu powoda, Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w W. postanowieniem z dnia 31.07.2019 r. odmówił przyjęcia tego odwołania. Pozwany podniósł, iż w dniu 19.04.2919 r. A. T. ustanowił swoim obrońcą innego funkcjonariusza – A. K. (1). Ponieważ z art. 248 ustawy o Służbie Więziennej wynika, iż obwiniony może ustanowić jednego obrońcę, to adw. T. T. (2) nie mógł reprezentować powoda.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. T. jest funkcjonariuszem Służby Więziennej, pełniącym służbę w Areszcie Śledczym W.-B.. W dniu 10.04.2019 r. w godzinach porannych odbywała się odprawa funkcjonariuszy, obejmujących daną zmianę w Areszcie. Pod koniec trwania odprawy zmiany, po omówieniu wszystkich spraw bieżących, funkcjonariusze, w tym A. T. i A. Z., zaczęli wypowiadać się na temat warunków pracy, zbyt dużej liczny nadgodzin, nie udzielania urlopów i złej atmosfery w pracy. Funkcjonariusze zgłosili również chęć spotkania się z kierownictwem jednostki. O zaistniałej sytuacji został poinformowany kierownik działu ochrony, por. P. K., który przybył na salę odpraw. Wtedy ponownie funkcjonariusze, w tym A. T. i A. Z., zgłaszali uwagi na temat braku podwyżek, warunków pracy, zbyt dużej liczny nadgodzin, nie udzielania urlopów i złej atmosfery w pracy.

Postanowieniem nr 3 z dnia 15.04.2019 r. Dyrektor Aresztu Śledczego w W.-B. wszczął postępowanie dyscyplinarne przeciwko A. T.. Powód został obwiniony o to, że w dniu 10.04.2019 r. w trakcie porannej odprawy wypowiedział się w sposób naruszający godność i autorytet gen. J. K. - Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, por. P. K. - kierownika działu ochrony i C. P. Zarządu Głównego (...) Związku Zawodowego (...), jak również naruszający dobre imię służby oraz zaufanie do niej, co stanowi postępowanie sprzeczne ze złożonym ślubowaniem, postępowanie wbrew obowiązkom określonym w § 3, § 5, § 8 i § 12 regulaminu Nr 1/2010 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 18 października 2010 r. w sprawie zasad etyki zawodowej funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej i narusza dyscyplinę służbową na podstawie art. 230 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 9.04.2010 r. o Służbie Więziennej. Powodowi zarzucono, iż w trakcie odprawy w stosunku do ww. osób wypowiedział się odpowiednio: „ tutaj nie ma z kim rozmawiać, bo Dyrektor Generalny to stary platformers i nic się nie zmieni, dopóki będzie rządził”, „jak kierownik nie ogarnia tematu to wypadałoby się zwolnić” i „jest to stary esbek, który ma poparcie w okręgu”.

Po przeprowadzeniu postępowania dyscyplinarnego, Dyrektor Aresztu Śledczego w W.-B. orzeczeniem nr 2 z dnia 28.05.2019 r. ukarał A. T. karą nagany za zarzucane mu przewinienie. W czasie tego postępowania powód był reprezentowany przez obrońcę – A. K. (2), - innego funkcjonariusza Służby Więziennej, któremu udzielił pełnomocnictwa w dniu 19.04.2019 r.

Pismem z dnia 10.05.2019 r. powód udzielił pełnomocnictwa adw. T. T. (1). Pismem z dnia 25.06.2019 r. A. T., reprezentowany przez pełnomocnika adw. T. T. (1), wniósł odwołanie od ww. orzeczenia Dyrektora Aresztu Śledczego w W.-B. z dnia 28.05.2019 r.

Po jego otrzymaniu Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w W. uznał, iż w toku postępowania dyscyplinarnego A. T. może być reprezentowany tylko przez jednego obrońcę, dlatego odwołanie zostało wniesione przez osobę nieuprawnioną. W konsekwencji postanowieniem nr 14 Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w W. z dnia 31.07.2019 r. odmówił przyjęcia odwołania powoda od orzeczenia Nr 2 Dyrektora Aresztu Śledczego w W.-B. z dnia 28.05.2019 r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: pozew z załącznikami (k. 3-21a.s.), odpowiedź na pozew (k. 31-33a.s.), wszystkie dokumenty znajdujące się w aktach postępowania dyscyplinarnego A. T. i A. K. (1).

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszym postępowaniu A. T. ostatecznie wnosił o zmianę postanowienia nr 14 Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w W. z dnia 31.07.2019 r. przez uchylenie kary nagany, orzeczonej wobec niego Orzeczeniem nr 2 Dyrektora Aresztu Śledczego w W.-B. z dnia 28.05.2019 r., ewentualnie wnosił o uchylenie postanowienia nr 14 Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w W. z dnia 31.07.2019 r. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w W..

Zgodnie z art. 263 ustawy z dnia ustawy z dnia 9.04.2010 r. o Służbie Więzienne od orzeczenia oraz postanowienia kończącego postępowanie dyscyplinarne funkcjonariuszowi przysługuje prawo wniesienia odwołania do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania obwinionego sądu pracy, w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia lub postanowienia wraz z uzasadnieniem.

Powód skorzystał z tego uprawnienia. Zauważyć trzeba, że do postępowania sądowego wszczynanego przez wniesienie do sądu pracy odwołania od orzeczenia kończącego postępowanie dyscyplinarne na podstawie art. 263 ustawy z dnia 9.04.2010 r. o Służbie Więziennej stosuje się przepisy ustawy Kodeks postępowania cywilnego (uchwała SN z dnia 21.04.2016r., III PZP 4/16).

Z akt postępowania dyscyplinarnego A. T. wynika bezspornie, iż postanowieniem nr 3 z dnia 15.04.2019 r. Dyrektor Aresztu Śledczego w W.-B. wszczął postępowanie dyscyplinarne przeciwko A. T.. Powód został obwiniony o to, że w dniu 10.04.2019 r. w trakcie porannej odprawy wypowiedział się w sposób naruszający godność i autorytet gen. J. K. - Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, por. P. K. - kierownika działu ochrony i C. P. Zarządu Głównego (...) Związku Zawodowego (...), jak również naruszający dobre imię służby oraz zaufanie do niej, co stanowi postepowanie sprzeczne ze złożonym ślubowaniem, postępowanie wbrew obowiązkom określonym w § 3, § 5, § 8 i § 12 regulaminu Nr 1/2010 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 18 października 2010 r. w sprawie zasad etyki zawodowej funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej i narusza dyscyplinę służbową na podstawie art. 230 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 9.04.2010 r. o Służbie Więziennej. Powodowi zarzucono, iż w trakcie odprawy w stosunku do ww. osób wypowiedział się odpowiednio: „ tutaj nie ma z kim rozmawiać, bo Dyrektor Generalny to stary platformers i nic się nie zmieni, dopóki będzie rządził”, „jak kierownik nie ogarnia tematu to wypadałoby się zwolnić” i „jest to stary esbek, który ma poparcie w okręgu”.

Po przeprowadzeniu postępowania dyscyplinarnego, Dyrektor Aresztu Śledczego w W.-B. orzeczeniem nr 2 z dnia 28.05.2019 r. ukarał A. T. karą nagany za zarzucane mu przewinienie.

Z akt postępowania dyscyplinarnego wynika, iż w czasie tego postępowania powód był reprezentowany przez obrońcę – A. K. (2) - innego funkcjonariusza Służby Więziennej, któremu udzielił pełnomocnictwa w dniu 19.04.2019 r.

Pismem z dnia 10.05.2019 r. powód udzielił pełnomocnictwa adw. T. T. (1). Pismem z dnia 25.06.2019 r. A. T., reprezentowany przez pełnomocnika adw. T. T. (1), wniósł odwołanie od ww. orzeczenia Dyrektora Aresztu Śledczego w W.-B. z dnia 28.05.2019 r.

Po jego otrzymaniu Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w W. uznał, iż w toku postępowania dyscyplinarnego A. T. może być reprezentowany tylko przez jednego obrońcę, dlatego odwołanie zostało wniesione przez osobę nieuprawnioną. W konsekwencji postanowieniem nr 14 z dnia 31.07.2019 r. Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w W. odmówił przyjęcia odwołania powoda od orzeczenia Nr 2 Dyrektora Aresztu Śledczego w W.-B. z dnia 28.05.2019 r.

Rozstrzygnięcie w sprawie było uzależnione przede wszystkim od stwierdzenia, czy odwołanie od orzeczenia Dyrektora Aresztu Śledczego w W.-B. z dnia 28.05.2019 r., wniesione pismem z dnia 25.06.2019 r., zostało wniesione przez osobę uprawnioną oraz czy A. T. wyczerpał procedurę postępowania dyscyplinarnego, przewidzianą w ustawie o Służbie Więziennej. Następnie należało stwierdzić, czy Sąd może oceniać merytorycznie prawidłowość zarzutu dyscyplinarnego i prawidłowość ukarania karą dyscyplinarną nagany.

W ocenie Sądu należało uznać, iż A. T. w toku postępowania dyscyplinarnego mógł ustanowić dwóch obrońców, tj. A. K. (2) i następnie adw. T. T. (1).

Zgodnie z art. 248 ust. 1 pkt 4 ustawy o Służbie Więziennej w toku postępowania dyscyplinarnego obwiniony ma prawo do ustanowienia obrońcy, którym może być adwokat, radca prawny lub wskazany przez obwinionego funkcjonariusz, który wyraził zgodę na reprezentowanie obwinionego w toku postępowania dyscyplinarnego i postępowania odwoławczego.

Sąd podziela stanowisko powoda, iż użycie w ww. przepisie sformułowania „lub” oznacza, iż obrońcą może być ustanowiona każda z wymienionych tam osób, co jednocześnie oznacza, że może być więcej niż jeden obrońca. Inna byłaby sytuacja, gdyby w ww. przepisie użyto sformułowania „albo”. Żaden z przepisów ustawy o Służbie Więziennej nie zawiera ograniczenia możliwości ustanowienia obrońcy do jednej osoby. Tym samym do reprezentowania A. T. w postępowaniu dyscyplinarnym upoważniony był zarówno A. K. (1), jak i adw. T. T. (2).

Potwierdzeniem powyższego wniosku jest też fakt, iż w 2017r. postępowanie dyscyplinarne toczyło się również w stosunku do A. K. (1). W toku tego postępowania udzielił on pełnomocnictwa zarówno innemu funkcjonariuszowi (D. B. k. 41 akt post. dyscyplinarnego dot. A. K.), jak i adw. P. T. (k. 97 akt post. dyscyplinarnego dot. A. K.).

Mając powyższe na uwadze należy uznać, iż odwołanie powoda od orzeczenia nr 2 z dnia 28.05.2019 r. Dyrektora Aresztu Śledczego w W.-B., datowane na 25.06.2019 r. zostało wniesione prawidłowo i przez osobę uprawnioną. Podlega więc rozpoznaniu merytorycznemu przez Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w W.. Tym samym należało uchylić postanowienie nr 14 Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w W. z dnia 31.07.2019 r., odmawiające przyjęcia odwołania od orzeczenia Nr 2 Dyrektora Aresztu Śledczego w W.-B. z dnia 28.05.2019 r.

Rozstrzygnięcie to skutkowało oddaleniem – jako przedwczesnego - powództwa o uchylenie kary nagany, orzeczonej wobec A. T.Orzeczeniem nr 2 Dyrektora Aresztu Śledczego w W.-B. z dnia 28.05.2019 r. Zdaniem Sądu, uchylenie ww. postanowienia nr 14 Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w W. powoduje, że sprawa powoda powinna być najpierw rozstrzygnięta merytorycznie na etapie postępowania dyscyplinarnego przez Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w W., a dopiero potem - w trybie art. 263 ustawy o Służbie Więziennej, może zostać zbadana przez Sąd.

Sąd miał tu na uwadze, że zgodnie z art. 253 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej postępowanie dyscyplinarne jest dwuinstancyjne, z zastrzeżeniem art. 242. Od orzeczenia wydanego w pierwszej instancji obwinionemu przysługuje odwołanie w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia; odwołanie może zostać wycofane.

2. Odwołanie składa się do wyższego przełożonego dyscyplinarnego za pośrednictwem przełożonego, który wydał orzeczenie w pierwszej instancji (art. 253 § 2).

W art. 253 § 3 wskazano zaś, że wyższy przełożony dyscyplinarny odmawia przyjęcia odwołania, w drodze postanowienia, jeżeli zostało wniesione po terminie lub przez osobę nieuprawnioną albo jest niedopuszczalne. Przepis art. 263 stosuje się odpowiednio.

Przepis art. 257 stanowi natomiast, że orzeczenie lub postanowienie staje się prawomocne:

1) z upływem terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia, jeżeli go nie wniesiono;

2) w dniu wydania orzeczenia lub postanowienia przez organ odwoławczy.

Jak już wskazano wyżej, przepis art. 263 stanowi, iż od orzeczenia oraz postanowienia kończącego postępowanie dyscyplinarne funkcjonariuszowi przysługuje prawo wniesienia odwołania do sądu pracy, w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia lub postanowienia wraz z uzasadnieniem.

Z redakcji ww. przepisów wynika, że odwołanie przysługuje jedynie od orzeczeń i postanowień kończących postępowanie dyscyplinarne. Zgodnie z art. 253 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej postępowanie dyscyplinarne jest dwuinstancyjne. Zdaniem Sądu, w sytuacji, gdy Sąd uchyla postanowienie nr 14 Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w W. z dnia 31.07.2019 r., odmawiające przyjęcia odwołania od orzeczenia Nr 2 Dyrektora Aresztu Śledczego w W.-B. z dnia 28.05.2019 r., to wyższy przełożony dyscyplinarny (Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w W.) powinien rozpoznać to odwołanie merytorycznie i wydać jedno z orzeczeń, o który mowa w art. 256 § 4 pkt 1-3 ustawy o Służbie Więziennej. Dopiero wówczas dojdzie do wyczerpania dwuinstancyjnego trybu postepowania dyscyplinarnego, o którym mowa w art. 253 § 1 ustawy o Służbie Więziennej i dopiero wówczas – w razie utrzymania w mocy orzeczenia o ukaraniu – to Sąd będzie uprawniony do badania zasadności ukarania funkcjonariusza karą dyscyplinarną.

Mając na uwadze całokształt ww. okoliczności Sąd uznał, że powództwo o uchylenie kary nagany jest przedwczesne, jako wniesione przed wyczerpaniem dwuinstancyjnego postępowania dyscyplinarnego. Podlegało więc oddaleniu, o czym orzeczono na podstawie art. 263 ustawy z dnia 9.04.2010r. o Służbie Więziennej.

Pisemne uzasadnienie wyroku Sąd sporządził w zakresie wynikającym z wniosku o doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem, tj. w części dotyczącej pkt 2 wyroku - stosownie do treści art. 329 § 1 k.p.c.