Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2019 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2019 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w Ł.

przeciwko (...) sp. z o.o. w O.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego (...) sp. z o.o. w O. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. w Ł. kwotę 5.272,11 zł (pięć tysięcy dwieście siedemdziesiąt dwa złote jedenaście groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 6 lipca 2017r. do dnia zapłaty;

II oddala powództwo w pozostałej części;

III znosi wzajemnie między stronami koszty procesu.

Sygn. akt VGC 818/18upr

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 23 stycznia 2018r., złożonym pierwotnie w elektronicznym postępowaniu upominawczym, powód (...) Sp. z o.o. w Ł. żądał zasądzenia od pozwanego (...) sp. z o.o. w O. kwoty 10.544,22zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie i kosztami procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powód twierdził m. in., że strony pozostawały w stosunkach gospodarczych, w ramach których pozwany zakupił od powoda różne towary, a transakcje zostały udokumentowane fakturami VAT. Powód twierdził też, że z uwagi na nie uregulowanie wymagalnych należności strona powodowa wezwała pozwanego pismem z dnia 10 stycznia 2018r.do dobrowolnej spłaty należności, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

W dniu 27 czerwca 2018r.Sąd Rejonowy w Toruniu wydał w niniejszej sprawie nakaz zapłaty w postepowaniu upominawczym, którym uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W przepisanym prawem terminie pozwany wniósł sprzeciw od w/w nakazu zapłaty i zaskarżając go w całości żądał oddalenia powództwa i zasadzenia na jego rzecz od powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany twierdził m. in., że strony niniejszego procesu zawarły umowę o najem i serwis standardowej odzieży roboczej. Pozwany twierdził też, że w/w umowa została w dniu 31 maja 2017r. wypowiedziana. Do umowy nie dołączono żadnych cenników, które wskazywałyby na ceny jednostkowe odzieży, a w szczególności podstawę obliczenia cen i amortyzacji odzieży przy wykupie po zakończeniu umowy. Pozwany twierdził też, że wystawiając fakturę VAT numer (...) na kwotę 9.482,48zł powód nie wykazał podstawy wyliczenia wartości faktury, jak również wysokości zastosowanej przez siebie amortyzacji ubrań. Zdaniem pozwanego, powód nie wykazał jaka była wartość przygotowania nowej odzieży i w oparciu o jaką podstawę dokonał wyliczenia „zużycia odzieży używanej”, choć obowiązek taki wynikał wprost z punktu IV §6.2 umowy. Pozwany twierdził też, że powód obciążył pozwanego jeszcze dwiema kolejnymi fakturami, uczynił to już po zakończeniu umowy, jednakże przesłany do pozwanego towar wraz z fakturami został powodowi zwrócony. Pozwany twierdził ponadto, że nie uchylał się od obowiązku wypełnienia warunków umowy, jedynie oczekiwał rzetelnej wyceny, skoro wskazane przez powoda stawki zostały znacząco zawyżone w stosunku do przeciętnych cen rynkowych. Zdaniem pozwanego, warunki umowy nie wskazują podstawy wyliczenia końcowego wykupu odzieży, a jedynie jej sposób.

Sąd ustalił co następuje.

W dniu 9 października 1997r. firma Z (...) i SKA w T. zawarła z pozwanym umowę o najem i serwis odzieży roboczej oznaczoną numerem (...). W powyższej umowie strony określiły ilość, rodzaj i wartość towaru, przeliczając tę wartość na wartości tygodniowe i określając ryczałt miesięczny netto (dowód: umowa k.48).
Do wyżej wymienionej umowy załączono ogólne warunki, z których wynikał m.in. przedmiot umowy, sposób ustalenia wynagrodzenia ( powołano się na ogólne cenniki), zasady składania reklamacji, a także zasady obciążania kontrahenta karami umownymi. W § 6 pkt. 1 ogólnych warunków umowy, stronu ustaliły ponadto, że najemca z chwilą rozwiązania umowy zobowiązany był w terminie nie dłuższym niż 30 dni do nabycia używanej przez niego odzieży roboczej za jej aktualną wartość. Z § 6 pkt. 2 umowy wynikało zaś, że aktualną wartość rzeczy ustalić należało w oparciu o cenę przygotowania nowej odzieży do użytku pomniejszoną o zużycie odzieży używanej. Cena wykupu nie mogła być niższa niż 50 % wartości przygotowanej odzieży ( dowód: umowa k.49 i 50v akt).

W dniu 19 października 2019 r. strony zawarły porozumienie do umowy o najem i serwis odzieży roboczej. Celem porozumienia było dokonanie zmiany danych po stronie najemcy, tj. firmy Z (...) S. K. A. w T. na (...) sp. z.o.o. w L., która to spółka weszła w prawa i obowiązki dotychczasowego najemcy odzieży roboczej. W trakcie trwania niniejszego procesu, firma (...) s. z.o.o w L. została przejęta przez (...) sp. z.o.o. w O. ( dowód: porozumienie k.51, okoliczności bezsporne).

W dniu 24 listopada 2016 r. (...) sp. z.o.o. w L. wypowiedział umowę o najem i serwis odzieży roboczej i poprosił o informację dotyczącą procedury wykupu odzieży pozostającej w obrocie. W odpowiedzi na powyższe wypowiedzenie, powód pismem z dnia 15 grudnia 2016 r. poinformował (...) sp. z.o.o. o tym, że na koniec 6 miesięcznego okresu wypowiedzenia umowy wystawi faktury za wykup odzieży, co stanowić będzie obciążenie pozwanego na dzień zakończenia umowy. W dniu 14 czerwca 2017 r. powodowa spółka wystawiła fakturę VAT za sprzedaż odzieży używanej na kwotę 9.482.48 zł, a w piśmie z dnia 5 czerwca 2017 r. twierdziła, że faktura będzie dotyczyć stanu rozliczenia między stronami na dzień 31 maja 2017 r. ( dowód: wypowiedzenie umowy k.29, pismo powoda z 15 grudnia 2017 r. k.28, faktura VAT k.30, pismo powoda k.27).

W dniu 21 czerwca 2017 r. powód wystawił dwie faktury VAT na kwotę 530.87 zł każda i obciążył nimi (...) sp. z.o.o. Strona pozwana nie wyraziła zgody na takie załatwienie sprawy i za pośrednictwem poczty elektronicznej twierdziła m.in., że należność z faktury VAT z 14 czerwca 2017 r. nie zostanie uiszczona, gdyż brak było podstaw do jej wystawienia. Pozwana twierdziła ponadto, że cena wykupu odzieży została arbitralnie narzucona pozwanemu przez powoda. Łącznie ilość ubrań, jaka znajdowała się na stanie pozwanego wynosiła 57 sztuk. Część z nich była regularnie prana przez firmę (...), a część (około 1/3) pozostawała w firmie pozwanego jako odzież nieużywana.
Po wypowiedzeniu umowy pozwany starał się rozliczyć z zwartej przez strony umowy i w tym celu dokonano wspólnej inwentaryzacji odzieży. Ostatecznie w dniu 8 czerwca 2017 r. doszło do sporządzenia protokołu ‘’końca umowy’’, w którym opisano ilość i rodzaj zinwentaryzowanej odzieży – 17 sztuk ogrodniczek ‘’F. (...)’’ i 16 bluz ‘’F. (...)’’. Protokół został podpisany przez obie strony. Tego samego dnia pracownik powoda przyjął od pozwanego kilka sztuk najmniej zużytej odzieży w celu jej dalszej odsprzedaży lub wynajmu. W protokole nie ustalono ceny za odzież, a faktura opiewała na kwotę arbitralnie ustaloną przez powoda na podstawie uśrednionych wartości dla ‘’ułatwienia sobie życia’’ ( dowód: zeznania świadka J. K. k.131v).

Przekazana przez powoda do pozwanego odzież była odzieżą standardową, jaką używają mechanicy samochodowi w warsztatach. Po spisaniu protokołu pozwany uznał sprawę za zakończoną. Już po wypowiedzeniu umowy, o czym był wyżej mowa, powód przesłał pozwanemu jeszcze dwa komplety nowej odzieży. Były to komplety dedykowane dla firmy (...), a zatem były innej kolorystyki, z innym logo. Oba komplety zostały odesłane do powoda, gdyż pozwana firma zaprzestała sprzedaży samochodów marki F., a zatem odzież tej firmy była jej zbędna ( dowód: zeznania świadka J. L. k.82 do 83, K. F. k.108 do 109 i J. K. k.131v do 132).

Sąd zważył co następuje.

Przedstawiony wyżej stan faktyczny ustalony został na podstawie dowodów z dokumentów i zeznań świadków J. L., K. F. i J. K..

Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów w całości, gdyż nie budziły one wątpliwości co do swojej prawdziwości, a żadna ze stron nie zakwestionowała ich skutecznie. Podkreślenia wymaga jednak to, że czym innym jest przyznanie dowodom z dokumentów waloru prawdziwości, tj. uznanie, że nie zostały one podrobione czy przerobione, a czym innym są wnioski, jakie na ich podstawie się wysnuwa.

Sąd dał ponadto w całości wiarę dowodom z zeznań świadków J. L. i K. F., gdyż zeznania te były logiczne i spójne oraz potwierdzały i uzupełniały się wzajemnie tworząc z dowodami z dokumentów harmonijną całość. Co się zaś tyczy zeznań świadka J. K., to tym zeznaniom Sąd dał wiarę, lecz jedynie w tej części, w której były one spójne z zeznaniami świadków J. L. i K. F., a zatem w zasadzie jedynie w części, w której świadek zeznała, że doszło do zawarcia umowy najmu i serwisu odzieży roboczej i na czym ta umowa polegała. W pozostałej części Sąd odmówił waloru wiarygodności tym zeznaniom, a to przede wszystkim dlatego, że pytana o szczegóły rozliczenia finansowego stron świadek zasłaniała się niepamięcią bądź niewiedzą. I choć zeznała, że wartość wykupu odzieży można wyliczyć zgodnie z jej amortyzacją w sposób zawarty w umowie, to nie potrafiła podać żadnej, choćby przybliżonej kwoty takiego wyliczenia. Świadek w wręcz przyznała, że aby ‘’ułatwić sobie życie’’ powód dokonywał wyliczenia wartości uśrednionych. Pomimo takiego stanowiska świadek nie uznała jednak, że stosownym byłoby ‘’ułatwienie życia’’ także kontrahentowi umownemu aby w sposób jasny i nie budzący wiedział, jaki będzie koszt wykupu odzieży z uwzględnieniem odzieży zwróconej i jej amortyzacji.

Strona powodowa nie potrafiła wyjaśnić w jakim stopniu dokonała wyliczenia amortyzacji odzieży, ograniczając się do zapisów umownych, z których wynika, że aktualną wartość ustala się w oparciu o cenę przygotowanej nowej odzieży do użytku, pomniejszoną o zużycie odzieży używanej. Cena wykupu nie mogła być przy tym niższa niż 50 % wartości przygotowania nowej odzieży.

Powyższe zapisy nie przystawały do okoliczności niniejszej sprawy, a to z uwagi na fakt, że powód ze względu na wypowiedzenie umowy nie przygotował nowej odzieży dla pozwanego, a dwie sztuki nowej odzieży przygotowanej przez powoda zostały odesłane z uwagi na przebranżowienie firmy ( dotąd salon samochodów marki F., w chwili odesłania odzieży salon (...)).

Pomimo tego pozwany zeznaniami swojego prokurenta K. F. oznajmił, że nie kwestionuje konieczności wykupu odzieży przez powoda, lecz nie zgadza się na wysokość zaproponowanej przez powoda ceny, uznając, że została ona znacząco zawyżona.
Jak wynika z protokołu inwentaryzacyjnego z dnia 8 czerwca 2017 r. strony nie doszły do porozumienia co do ceny wykupu odzieży, a wręcz w ogóle nie wskazano tam żadenej wartości odzieży, czy też nie określono sposobu dokonania wyliczenia jej wartości.
Zdaniem Sądu, rację ma pozwany, że powód w sposób arbitralny przy zastosowaniu bliżej nie znanych mierników wartości, dokonał wyliczenia należności na kwotę wskazaną w pozwie, pomimo tego, że część odzieży odebrał po sporządzeniu protokołu z dnia 8 czerwca 2017 r. oraz tego, że w większości odzież była używana, a zatem zachowując postanowienia umowne brak było podstaw do przyjęcia, że wyliczenie dokonane na użytek niniejszego procesu stanowiło faktyczną wartość odzieży roboczej (umowa najmu k.49 akt).
Na względzie należy mieć i to, że fakturę VAT z dnia 14 czerwca 2017 r. na kwotę (...).48 zł powód wystawił po sporządzeniu protokołu inwentaryzacyjnego z 8 czerwca 2017 r., czym jednak powód kierował się przy wyliczeniu tej kwoty trudno było ocenić Sądowi, skoro protokół nie zawierał żadnych wartości dotyczących wskazanej tam odzieży. Należy nadmienić, że wartość niemal identycznej ilości odzieży, jak te wskazane w fakturze VAT z 14 czerwca 2017 r., a wymienione w dokumencie datowanym na dzień 2 maja 2001 r. ( k.50 akt) była wielokrotnie zawyżona. Odwołując się w tym względzie do zasad doświadczenia życiowego, należy wskazać, że odzież używana , nawet po wszechstronnej konserwacji z biegiem lat traci, a nie zyskuje na wartości. Powód nie wykazał przy tym aby dokonał dostaw nowej odzieży bądź, że całą przekazaną odzież wymienił na nową, co mając na względzie niemal 20 okres jej eksploatacji, byłoby rzeczą pożądaną.

Jak wynika z treści art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. To na powodzie zatem ciążył obowiązek wykazania dochodzonego pozwem roszczenia, tak co do zasady, jak co do wysokości. Zasada była między stronami właściwie bezsporna, co wynikało nie tylko z zeznań prokurenta pozwanego, ale treści samego sprzeciwu od nakazu zapłaty. Pozwany kwestionował jedynie wysokość dochodzonego pozwem roszczenia, twierdzą nie bez racji, że brak było podstaw do obciążenia go kwotą dochodzoną niniejszym pozwem. W ocenie Sądu powód nie wykazał się w tym względzie żadną inicjatywą dowodową, a mając na względzie, że sprawa niniejsza była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym, Sąd zastosował szczególną normę prawa, jaką jest przepis art. 505 ⁶§ 3 kpc. Z powyższego przepisu wynika, że jeżeli Sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swojej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy. Przepis powyższy stanowi zatem, że zasądzenie odpowiedniej sumy według oceny Sądu jest dozwolone dopiero wtedy, gdy ścisłe udowodnienie wysokości żądanie jest niemożliwe lub nader utrudnione. Aby dojść do takiego wniosku musi zostać podjęta próba udowodnienia wysokości świadczenia. Skorzystanie z możliwości określonej w art. 505 ⁶ § 3 kpc dopuszczalne jest wtedy, gdy po wyczerpaniu wszystkich dowodów dostępnych w postępowaniu uproszczonym i zaprezentowanych przez strony, okaże się, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania nie jest możliwe lub bardzo utrudnione ( vide M. Manoska, Komentarz do art. 505 ⁶ §3 kpc, lex online wraz z powołanym tam orzecznictwem).
Jak już wyżej zaznaczono, strona powodowa nie zdołała wykazać wysokości dochodzonego pozwem roszczenia. Z uwagi jednak na to, że pozwany nie zaprzeczał konieczności wyasygnowania pewnej kwoty na wykup odzieży, gdyż taki wykup powinien się odbyć stosownie do postanowień umowy, jaka łączyła strony, należało przyjąć, że stosownie do zeznań świadka J. L. i K. F., wartość tej odzieży mogła zamykać się w kwocie mniej więcej o 50 % niższej niż wskazana przez powoda w pozwie. Taką zatem kwotę Sąd przyjął jako miarodajną przy rozstrzygnięciu niniejszej sprawy.
Na marginesie jedynie należy zauważyć, że powód chcąc wykazać wartość dochodzonego pozwem roszczenia, winien był zaoferować wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ( biegłych), a Sąd wówczas mógłby pominąć przepisy o postępowaniu uproszczonym i rozpoznać sprawę przy udziale biegłych.
Mając na uwadze powyższe okoliczności, na podstawie art. 659 kc w zw. z art. 750 kc i art. 734 kc należało orzec jak w sentencji. W pozostałym zakresie na podstawie na podstawie cytowanych wyżej przepisów prawa, powództwo podlegało oddaleniu jako pozbawione uzasadnionych podstaw.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc w związku z art. 100 kpc, z którego wynika, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań, koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Mając jednocześnie na uwadze to, że obie strony wygrały niniejszy proces w 50 % i w takim samym zakresie uległy wzajemnie do siebie, koszty, które należałyby się każdej ze stron, pozostawały w takim stosunku, że ich różnica w zasadzie uległa wyzerowaniu, dlatego też Sąd zniósł te koszty wzajemnie między stronami.