Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 września 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Odział w Ł. na podstawie art. 61a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257 ze zm.) oraz art. 83b ust. 1 i art. 123 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1778 ze zm.), odmówił wszczęcia postępowania w przedmiocie rozpatrzenia wniosku R. B. z 3 września 2018 r. (wpływ do ZUS 6 września 2018 r.) o umorzenie składek „zgodnie z ustawą abolicyjną".

W uzasadnieniu decyzji podniesiono, że zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. z 2012r., poz. 1551) wniosek o umorzenie należności można było złożyć w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ww. ustawy, czyli do 15 stycznia 2015 r. Zatem w przypadku wnioskodawcy i jego w wniosku w tym przedmiocie z dnia 3 września 2018 r. (wpływ do ZUS 6 września 2018 r.) powyższy termin nie został zachowany.

Natomiast w myśl art. 1 ust. 5 ustawy abolicyjnej, jeżeli decyzję o podleganiu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym lub decyzję o wysokości zadłużenia z tytułu składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, o których mowa w ust. 1, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyda po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, wniosek o umorzenie można złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się tej decyzji.

W ocenie organu rentowego z powyższych przepisów wynika, że wniosek o umorzenie należności może zostać złożony najwcześniej w dniu uprawomocnienia się decyzji wydanych przez ZUS, stwierdzających podleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym wypadkowemu z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej lub określających wysokość zadłużenia z tytułu składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne obejmujących nieopłacone składki za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r.

W toku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego ustalono, że brak jest prawomocnego rozstrzygnięcia przez sąd w sprawie odwołania R. B. od decyzji z 21 sierpnia 2017 r. znak: (...) określającej wysokość zadłużenia wnioskodawcy z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz FP i FGŚP. Zatem ww. decyzja określająca wysokość zadłużenia, na dzień wpływu przedmiotowego wniosku do ZUS, tj. na 6 września 2018 r., nie była prawomocna. W świetle podniesionych wyżej okoliczności, nie jest możliwe procedowanie wniosku R. B. z 3 września 2018 r. (wpływ do ZUS 6 września 2018 r.) i merytoryczne rozpatrzenie sprawy.

/Decyzja k. 27-30 akt ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 7.11.2018 r. wniósł R. B.. Odwołujący zakwestionował wykazaną decyzję wnosząc o zastosowanie ustawy abolicyjnej podnosząc, iż spełniał wszystkie niezbędne warunki na to pozwalające. W jego ocenie ZUS działał w sposób niewłaściwy i nieprawidłowy, aby specjalnie doprowadzić do niemożliwości zastosowania Ustawy Abolicyjnej. Ubezpieczony wyjaśnił, iż wszystkie opłaty były robione przez niego prawidłowo zgodnie z zarządzeniami i w terminie, jedynie składki podlegające umorzeniu posiadały zaległość, dlatego też zgodnie z ustawą abolicyjną wnioskodawca trzykrotnie wnosił o ich umorzenie. W ocenie skarżącego pierwotny wniosek o umorzenie został złożony w terminie, a niedochowanie kolejnego jest następstwem matactw ZUS. Odwołujący wskazał , iż w latach 2008, 2009 i 2010 ZUS wysłał mu pisma wskazujące na nie zaleganie z zapłatą składek, a następnie go oszukał przeksięgowując sobie jego składki przedłużając termin abolicji.

/odwołanie k.3-4/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie k. 5-6/

Pismami procesowymi z dnia 7.11.2019 r. i z dnia 19.11.2019 r. złożonym na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku w sprawie, ustanowiony w toku procesu pełnomocnik z urzędu wnioskodawcy poparł wniesione odwołanie, wniósł o uchylenie zakażonej decyzji organu rentowego nr (...), na mocy której wnioskodawcy odmówiono prawa wszczęcia postępowania w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z dnia 3 września 2018 r. o umorzenie składek „zgodnie z ustawa abolicyjną”, nadto o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu oświadczając, iż koszty te nie zostały opłacone w całości ani w części w podwójnej wysokości z uwagi na nakład pracy związanej z rodzajem sprawy, liczbą załączonych do akt sprawy innych postępowań.

/ pismo k. 86, pismo k. 93 – 94 stanowisko procesowe strony protokół z rozprawy z dnia 19 listopada 2019 r. 00:01:10 -00:06:45/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca R. B. prowadził działalność gospodarczą, z tytułu której był zgłoszony do ubezpieczenia społecznego ubezpieczenia zdrowotnego oraz na Fundusz Pracy.

/bezsporne/

Wnioskiem z dnia 17 stycznia 2013 r. (wpływ do ZUS 8 lutego 2013 r.) wnioskodawca wystąpił na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. z 2012 r., poz. 1551) o umorzenie nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy za okres „12.2007 do 12.2009".

/ bezsporne/

W dniu 3 września 2014 r . ZUS wydał decyzję nr (...), w której określił należności podlegające umorzeniu i wskazał, że warunkiem ich umorzenia jest spłata należności niepodlegających umorzeniu. Decyzja jest prawomocna od 14 października 2014 r.

/ bezsporne/

Dnia 14 października 2015 r. upłynął 12-miesięczny termin na uregulowanie należności niepodlegających umorzeniu liczony od dnia uprawomocnienia się decyzji określającej warunki umorzenia z tytułu składek.

/ bezsporne/

Dnia 30 listopada 2015 r. ZUS wydał decyzję nr (...) odmawiającą umorzenia należności z tytułu składek z uwagi na nieuregulowanie należności niepodlegających umorzeniu w terminie do 14 października 2015 r.

/ decyzja z 30.11.2015 r. k. 1-3 w aktach ZUS w załączonych aktach VIII U 1959/17/

W dniu 22 grudnia 2015 r. wnioskodawca złożył drugi wniosek na podstawie ustawy abolicyjnej o umorzenie nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy za okres od 1.01.1999 r. do 28.02.2009 r.

/ bezsporne/

Pismem z 4 stycznia 2016 r., nadanym w placówce pocztowej 5 stycznia 2016 r. (wpływ do ZUS 13 stycznia 2016 r.) R. B. wniósł odwołanie od decyzji nr (...) z 30 listopada 2015 r.

/ odwołanie k. 2-3 załączonych akt VIII U 209/16/

Decyzją z dnia 8 stycznia 2015 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych umorzył postępowanie w zakresie umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy za okres od 1.01.1999 r. do 28.02.2009 r. ( będące konsekwencja wniosku z dnia 22 grudnia 2015 r.) wobec wydania w dniu 30 listopada 2015 r. decyzji merytorycznej orzekającej co do istoty sprawy.

/ bezsporne/

W dniu 27 lipca 2017 r. zapadł wyrok sądu oddalający odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 30 listopada 2015 r., a ponadto postanowieniem z 29 stycznia 2018 r. Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odrzucił apelację wnioskodawcy w tym przedmiocie.

/ wyrok k. 118 złączonych akt VIII U 209/16 postanowienie k. 148 złączonych akt VIII U 209/16/

Dnia 21 sierpnia 2017 r. ZUS wydał decyzję znak: (...) określającą wysokość zadłużenia wnioskodawcy z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz FP i FGŚP.

/Decyzja k. 8 – 12, 13 -17 akt ZUS nadto w aktach ZUS k. 17 -21 załączonych akt VIII U 1959/17/

Pismem z 21 września 2017 r. (wpływ do ZUS 25 września 2017 r.) R. B. wniósł odwołanie od decyzji z 21 sierpnia 2017 r. znak: (...).

/ pismo k. 18 -19 akt ZUS, odwołanie k. 2-3 złączonych akt VIII U 1959/17/

Pismem z 3 września 2018 r. (wpływ do ZUS 6 września 2018 r.) wnioskodawca wystąpił o umorzenie składek „zgodnie z ustawą abolicyjną".

/ wniosek k. 1 akt ZUS/

Pismo z 3 września 2018 r. (wpływ do ZUS 6 września 2018 r.), w części dotyczącej umorzenia składek „zgodnie z ustawą abolicyjną" zostało potraktowane jako nowy wniosek o umorzenie należności na podstawie ww. ustawy.

/ bezsporne/

Brak jest prawomocnego rozstrzygnięcia przez sąd w sprawie odwołania wnioskodawcy od decyzji z 21 sierpnia 2017 r. znak: (...).

/bezsporne/

W konsekwencji powyższego ZUS wydał zaskarżoną decyzję z dnia 18.09. 2018 r. .

/Decyzja k. 27-30 akt ZUS/

W latach 2008-2010 wnioskodawcy wydawano zaświadczenie o nie zaleganiu w opłaceniu składek.

/ zaświadczenia k. 24-26/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wpłaty uiszczone przez wnioskodawcę tytułem składek po 1.01.2018 r. zgodnie Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1831) podzielił proporcjonalnie na wszystkie rodzaje opłaconych składek na podstawie ich udziału w ostatniej deklaracji rozliczeniowej. Podzieloną wpłatę rozliczył na najstarsze zaległości, a następnie na składki bieżące, o czym na bieżąco informował wnioskodawcę.

/ bezsporne pisma k. 2, 3 akt ZUS, pismo k. 15-17, k. 18-22, pismo k. 23 , pismo k 23 v-25 v., k. 26-26v. dokumenty k. 46 potwierdzenia przelewu k. 46 v-50, dokumenty k. 5158 v./

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentacji zawartej zarówno w aktach organu rentowego, aktach niniejszej sprawy, jak i załączonych akt sprawy , których nie zakwestionowała skutecznie żadna ze stron postępowania, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika. Sąd nie znalazł natomiast podstaw by kwestionować je z urzędu. Na podstawie art. 227 kpc w zw. z (...) kpc Sąd oddalił wniosek odwołującego o dołączenie do akt sprawy pisma mu zwróconego i kierowanego do niego w sprawie VII U 1959/17, ponadto Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie wnioskodawcy w charakterze strony, na okoliczność spełnienia przez niego warunków umorzenia składek z ustawy abolicyjnej w szczególności uregulowania przez wnioskodawcę wszystkich składek niepodlegających umorzeniu, bowiem materiał zgromadzony w procesie był wystarczający dla poczynienia ustaleń niezbędnych dla rozstrzygnięcia. Ponadto okoliczności na jakie miały zostać przeprowadzone przedmiotowe dowody, nie miały w sprawie istotnego znaczenia.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 8 ust. 6 pkt 4, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2019 roku, poz.300) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.

Na podstawie art. 13 ust. 4 ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność pozarolniczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 roku (tj. Dz. U. z 2018 r., poz. 1510) osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. , poz. 646) lub przepisów o ubezpieczeniach społecznych lub ubezpieczeniu społecznym rolników, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

Płatnik składek na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż:

1) do 10 dnia następnego miesiąca – dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie;

2) do 5 dnia następnego miesiąca – dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

3) do 15 dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników.

Stosownie do art. 24 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należnościami z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne są: składki, odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia oraz dodatkowa opłata.

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1831) od 1 stycznia 2018r. zmieniły się zasady opłacania i rozliczania składek pobieranych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Każdą wpłatę dzieli się proporcjonalnie na wszystkie rodzaje opłaconych składek na podstawie ich udziału w ostatniej deklaracji rozliczeniowej. Podzieloną wpłatę rozlicza się na najstarsze zaległości, a następnie na składki bieżące.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych na mocy art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy systemowej wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek.

Z powyższego wynika, że wnioskodawczyni jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zobowiązany był do bieżącego opłacania składek na ubezpieczenie. W przypadku istnienia jakichkolwiek zaległości organ rentowy był natomiast uprawniony do ich stosownego rozliczenia.

W dniu 15 stycznia 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. 2012, poz. 1551). Ustawa ta – zwana dalej ustawą abolicyjną – przewiduje możliwość umorzenia składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy oraz odsetek za zwłokę i pozostałych powstałych kosztów (w tym kosztów egzekucyjnych), dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność, które w okresie od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu, z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności i nie opłaciły należnych z tego tytułu składek.

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 ustawy abolicyjnej, na wniosek osoby podlegającej w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 r. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.):

1) która przed dniem 1 września 2012 r. zakończyła prowadzenie pozarolniczej działalności i nie prowadzi jej w dniu wydania decyzji, o której mowa w ust. 8,

2) innej niż wymieniona w pkt 1

- umarza się nieopłacone składki na te ubezpieczenia za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne naliczone przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

W ustępie 2 art. 1 ustawy abolicyjnej przewidziano, że w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy wymienionej w ust. 1, wniosek o umorzenie składa płatnik składek. Natomiast w ustępie 3 art. 1 ustawy abolicyjnej postanowiono, że w przypadku, gdy płatnik, o którym mowa w ust. 2, zakończył prowadzenie pozarolniczej działalności, wniosek o umorzenie składa osoba,
o której mowa w ust. 1.

Zgodnie zaś z dyspozycją ust. 6 art. 1 ustawy abolicyjnej umorzenie należności, o których mowa w ust. 1, skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy za ten sam okres oraz należnych od nich, za ten sam okres, odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Zgodnie z uregulowaniem art. 1 ust. 8 powołanej ustawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję określającą warunki umorzenia, w której ustala także kwoty należności, o których mowa w ust. 1 i 6, z wyłączeniem kosztów egzekucyjnych.

Warunkiem umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6, jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji, o której mowa w ust. 13 pkt 1, niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od dnia 1 stycznia 1999 r., do opłacenia których zobowiązana jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub płatnik składek, o którym mowa w ust. 2, oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego (ust. 10 ustawy abolicyjnej).

Zgodnie zaś z treścią ust. 11 przywołanej ustawy należności, które nie podlegają umorzeniu, należy uregulować - opłacić w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji o umorzeniu należności.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję o odmowie umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6 - w przypadku niespełnienia warunku, o którym mowa w ust. 10, z uwzględnieniem ust. 7, 11 i 12 (ust. 13 ustawy abolicyjnej).

Zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. wniosek o umorzenie należności można było złożyć w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ww. ustawy, czyli do 15 stycznia 2015 r.

Natomiast w myśl art. 1 ust. 5 oraz art. 2 ustawy abolicyjnej, osoba ubiegająca się o umorzenie należności stosowny wniosek może złożyć po dniu 15.01.2015r., jeżeli Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał dłużnikowi:

- decyzję o wysokości zadłużenia z tytułu składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne,

- decyzję o podleganiu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym,

- decyzję o odpowiedzialności za zadłużenie z tytułu składek za osoby prowadzące pozarolniczą działalność, a od uprawomocnienia tej decyzji nie upłynęło 12 miesięcy.

Na podstawie złożonego wniosku w trybie art. 1 ust. 5 oraz art.2 powołanej wyżej ustawy umorzeniu mogą podlegać wyłącznie należności z tytułu składek objęte decyzją dotyczące okresu, o którym mowa w art. 1 ust. 1 ustawy abolicyjnej, tj. od dnia 01.01.1999r. do dnia 28.02.2009r.

W niniejszej sprawie R. B. w dniu 3 września 2018 r. (wpływ do ZUS 25 września 2017 r. ) wystąpił do organu rentowego z kolejnym – trzecim wnioskiem umorzenie składek zgodnie z ustawa abolicyjną.

W świetle wszystkich ustalonych powyżej okoliczności spór polegał na ustaleniu, czy z uwagi na termin wystąpienia z przedmiotowym wnioskiem możliwym i dopuszczalnym jest procesowanie w jego przedmiocie tj. merytoryczne rozpoznanie sprawy o umorzenie zaległych składek na podstawie „ustawy abolicyjnej”.

Sąd Okręgowy zgadza się z oceną organu rentowego , iż nie było ku temu podstaw.

Wniosek z dnia 3 września 2018 r. ( wpływ do ZUS 6 września 2018 r.) bezsprzecznie został złożony po 15 stycznia 2015 r. tj. po terminie 24 miesięcy od dnia wejście w życie ustawy abolicyjnej tym samym warunek z art. 1 ust. 4 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarcza nie został spełniony.

Brak było również podstaw do procedowania nad wskazanym wnioskiem na podstawie art. 1 ust. 5 oraz art. 2 ustawy abolicyjnej. Jeszcze raz podnieść należy, iż w myśl art. 1 ust. 5 ustawy abolicyjnej, jeżeli decyzję o podleganiu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym lub decyzję o wysokości zadłużenia z tytułu składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, o których mowa w ust. 1, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyda po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, wniosek o umorzenie można złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się tej decyzji.

Z powyższych przepisów wynika, że wniosek o umorzenie należności może zostać złożony najwcześniej w dniu uprawomocnienia się decyzji wydanych przez ZUS, stwierdzających podleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej lub określających wysokość zadłużenia z tytułu składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne obejmujących nie opłacone składki za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r.

W przedmiotowej sprawie, co jest bezsporne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 21 sierpnia 2017 r. znak: (...) (wydaną po 15 stycznia 2015) określił wysokość zadłużenia wnioskodawcy z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz FP i FGŚP. Bezspornym jest również, iż wnioskodawca odwołał się od przedmiotowej decyzji i zarówno na dzień złożenia spornego w wniosku, jak i w chwili obecnej brak jest prawomocnego rozstrzygnięcia przez sąd w tym przedmiocie. Tym samym wniosek z dnia 6 września 2018 r. nie spełnia warunku złożenia go w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji i nie może być procedowany – prowadzić do wydania decyzji merytorycznej.

Zgodnie z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - w sprawach uregulowanych ustawą stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Natomiast stosownie do postanowień art. 61 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego, postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu, natomiast art. 61a tejże ustawy stanowi, że w przypadku gdy żądanie zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Zgodnie z art. 83 b ust.l ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - jeżeli przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego przewidują wydanie postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, Zakład w tych przypadkach wydaje decyzję.

Zaskarżona decyzja odpowiada zatem prawu.

Na marginesie, dla porządku, mając na uwadze zarzuty podnoszone przez wnioskodawcę wskazać jedynie należy, iż bez wpływu na wynik sprawy pozostaje kwestia czy wcześniejsze dwa wnioski ubezpieczonego o umorzenie zaległych składek zgodnie z ustawą abolicyjną zostały rozpoznane prawidłowo. Sąd odwoławczy rozpoznając sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych bezwzględnie związany jest zakresem decyzji organu rentowego. Oznacza to, że treść decyzji wyznacza zakres i przedmiot rozpoznania sądowego, w którym sąd rozstrzyga o zasadności wniosku w granicach przedmiotu zaskarżonej decyzji. Oznacza to więc, że spór sądowy w konsekwencji odwołania od decyzji ogranicza się do okoliczności w niej uwzględnionych. Tym samym bezwzględnie postępowanie sprowadza się do oceny zasadności rozstrzygnięcia dokonanego przez organ rentowy w zakresie wyznaczonym przez treść zaskarżonej decyzji. (tak m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 roku, II UZ 51/99 OSNP 2000/15/601; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2011 roku, w sprawie o sygn. akt II UZ 1/11, LEX; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2012 roku, w sprawie o sygn. akt II UK 275/1111 LEX oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 stycznia 2013 roku, w sprawie o sygn. akt III AUa 940/12, LEX). Wobec powyższego na skutek odwołania wniesionego od decyzji z dnia 18 września 2018 r. Sąd nie był uprawniony do badania legalności innych, w dodatku prawomocnych już decyzji. Nie było zatem żadnych uzasadnionych podstaw do kwestionowania ich prawidłowości.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia pozostaje też podnoszona przez wnioskodawcę kwestia czy wszystkie składki niepodlegające umorzeniu zostały przez wnioskodawcę uiszczone prawidłowo, wydawanie przez ZUS informacji o niezaleganiu z zapłatą składek w latach 2008-2010 w istocie wprowadzało wnioskodawcę w błąd co do spełnienia przez niego warunków ustawy abolicyjnej, nadto prawidłowości rozliczenia przez organ rentowy wpłat wnoszonych przez wnioskodawcę. Powyższe pozostaje poza przedmiotem sporu. Rozważenie wskazanych kwestii stanowiłoby bowiem merytoryczne rozpoznanie wniosku z dnia 3 września 2018 r. (data wpływu 6 września 2018 r.), leżącego u podstaw wydania zaskarżonej decyzji. Tymczasem z uwagi na niespełnienie istotnych warunków formalnych – złożenie wniosku w terminie niedopuszczalnym ustawą, nie było możliwym jego procedowanie. Jakakolwiek analiza tych kwestii jest zatem niedopuszczalna.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art.477 ¹§1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

O zwrocie kosztów pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu orzeczono na podstawie § 15 ust. 2 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U z 2019 r. poz. 68) uwzględniając zwrot stawki podatku VAT.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy

J.L.