Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII Ka 735/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

VIII K 280/18 - wyrok łączny Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim Zamiejscowy VIII Wydział Karny w Siemiatyczach

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

⚫

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, że istnieją podstawy do połączenia skazanemu D. S. kar grzywny orzeczonych wyrokami Sądu Rejonowego dla Widzewa Łodzi w Łodzi w sprawach o sygn. akt IV K 349/16, IV K 384/16, VII K 28/18, podczas gdy istniał podstawy do połączenia kar grzywny orzeczonych jedynie w sprawach sygn. akt IV K 349/16 i IV K 384/16 Sądu Rejonowego dla Łodzi Widzewa w Łodzi.

⚫

obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 85 § 3 k.k. poprzez przyjęcie, że istnieją podstawy do połączenia skazanemu D. S. kar grzywny orzeczonych wyrokami Sądu Rejonowego dla Widzewa Łodzi w sprawach o sygn. akt IV K 349/16, IV K 384/16, VII K 28/18, podczas gdy istniały podstawy do połączenia kar grzywny orzeczonych jedynie w sprawach sygn. akt IV K 349/16 i IV K 384/16 Sądu Rejonowego dla Łodzi Widzewa w Łodzi.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelujący trafnie podniósł, że w sprawie VII K 28/18 D. S. popełnił czyn 28 sierpnia 2016 r., czyli już po uprawomocnieniu się wyroków w sprawach IV K 349/16 i IV K 384/16. W tej sytuacji zachodzi przeszkoda do połączenia tych kar. Zgodnie z art. 85 § 3 k.k., jeżeli po rozpoczęciu, a przed zakończeniem kary lub kary łącznej sprawca popełnił przestępstwo, za które orzeczono karę tego samego rodzaju lub inną podlegającą łączeniu, orzeczona kara nie podlega łączeniu z karą odbywaną w czasie popełnienia czynu. W tej sytuacji nie można było objąć jedną karą łączną trzech oddzielenie orzeczonych kar grzywny. Do połączenia nadawały się jedynie te orzeczone w sprawach IV K 349/16 i IV K 384/16. W tym też zakresie należało zmienić zaskarżone rozstrzygnięcie.

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie zaistniały przyczyny uzasadniające uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Stan sprawy uzasadniał zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wyeliminowanie z wyroku łącznego kary niepodlegającej łączeniu, określeniu na nowo liczby stawek dziennych grzywny i ich wysokości oraz umorzeniu postępowania w przedmiocie wydania wyroku co do tej kary (tj. orzeczonej w sprawie VII K 28/18). Kwestia wymiaru nowej kary łącznej została poruszona w sekcji 5.2.

1OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

⚫

Sprawa została rozpoznana w granicach jej zaskarżenia i wskazanych w apelacji zarzutów. Sąd Okręgowy przeanalizował również sprawę pod kątem zaistnienia okoliczności uzasadniających zmianę wyroku z urzędu. Na konieczność oceny czy nie zaistniały m.in. przesłanki do orzeczenia w oparciu o art. 440 k.p.k. wskazywał na rozprawie apelacyjnej Prokurator. Wskazywał przy tym na możliwość zaistnienia okoliczności uzasadniających wydanie wyroku łącznego co do kar pozbawienia wolności orzeczonych w wyrokach Sądu Rejonowego dla Łodzi Widzewa w Łodzi VII K 421/14, VII K 691/14, IV K 45/18. Te bowiem mogłyby być orzeczone na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów, tj. przed wejściem w życie ustawy z 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 396 - dalej powoływana jako nowela lutowa).

⚫

Zgodnie z art. 19 ust. 1 noweli lutowej przepisów rozdziału IX ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy. Zatem możliwość orzeczenia kary łącznej na podstawie przepisów rozdziału IX kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2015 r., powstaje wtedy, gdy zaistnieje potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem mającym miejsce od dnia wejścia w życie noweli lutowej. Z tą chwilą otwiera się również droga do prowadzenia rozważań, przez pryzmat art. 4 § 1 k.k. Otwiera to zatem możliwość oceny którą z ustaw należy w danej sprawie stosować. Nie ulega przy tym wątpliwości, że chodzi w tym wypadku o stosowanie ustawy która in concreto jest korzystniejsza dla skazanego.

⚫

Dla oczyszczenia przedpola dalszych rozważań zauważyć należy, że Sąd Najwyższy w uchwale z 28 czerwca 2018 r. I KZP 3/18, Lex 2509691 podkreślił, że w sprawie o wydanie wyroku łącznego sąd odwoławczy może orzec po raz pierwszy karę łączną, gdy w pierwszej instancji został wydany zaskarżony apelacją wyrok łączny orzekający karę na bazie określonych skazań oraz umarzający postepowania na podstawie art. 572 k.p.k. w pozostałym zakresie. Pamiętać w tym wypadku należy, że orzekanie przez Sąd odwoławczy może być (w zależności od sytuacji procesowej) ograniczone zakazem reformationis in peius.

⚫

Wobec skazanego D. S. wydano w sumie 9 wyroków. W trzech sprawach w których orzeczono grzywnę samoistną została już rozstrzygnięta kwestia kary łącznej (IV K 349/16, IV K 384/16 i VII K 28/18).

⚫

Odnosząc się natomiast do pozostałych wyroków obejmujących kary pozbawienia wolności znamienne jest to, że w przypadku pięciu wyroków tj, VII K 421/14, VII K 691/14, III K 438/16, IV K 45/18, VIII K 108/18 orzeczono wobec skazanego warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia kary pozbawienia wolności z okresem próby do 10 stycznia 2021 r. (postanowienie Sądu Okręgowego w Łodzi z 10 stycznia 2019 r. VI Kow 3627/18 k. 112). Przejrzystość wywodu wymaga przypomnienia, że wśród tych kar są również te orzeczone przed 1 lipca 2015 r., a więc podlegające ewentualnemu łączeniu na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów.

⚫

W ocenie Sądu Odwoławczego z punktu widzenia skazanego za korzystniejszą należy uznać sytuację, w której warunkowe zwolnienie z odbycia kary biegnie nieprzerwanie. Jakakolwiek ingerencja, tj. wydanie wyroku łącznego co do kar orzeczonych w sprawach VII K 421/14, VII K 691/14 i IV K 45/18 wymagałoby ponownego orzekania co do warunkowego przedterminowego zwolnienia od odbywania kary pozbawienia wolności. To zaś stwarza ryzyko (choć w przypadku skazanego można je ocenić jako niewielkie), że nowe rozstrzygnięcie nie będzie dla niego pozytywne. Z tej też przyczyny należy uznać, że skorzystanie poprzez art. 4 § 1 k.k. z poprzedniego modelu łączenia kar nie jest dla skazanego korzystne. Stwarza bowiem ryzyko, że orzeczona kara łączna zostanie wprowadzona do wykonania. Do podobnego wniosku musiał dojść również Sąd Rejonowy. Wprawdzie w uzasadnieniu brak jest rozważań w tym zakresie, jednakże zastosowanie wobec wszystkich rozstrzygnięć mechanizmu wprowadzonego nowelą lutową należy ocenić pozytywnie.

⚫

Sąd Rejonowy prawidłowo uznał, że brak było podstaw do połączenia skazanemu kar w sprawach o sygnaturze akt VII K 421/14, VII K 691/14, III K 438/16, IV K 45/18, VIII K 108/18 i VI K 349/16. W pięciu sprawach zastosowano wobec skazanego warunkowe przedterminowe zwolnienie. Zdaniem Sądu Odwoławczego istnieje zatem negatywna przesłanka do wydania wyroku łącznego o jakiej mowa w art. 85 § 2 k.k. Połączone mogą być bowiem kary "podlegające wykonaniu". Za takie natomiast nie mogą być uznane kary z których skazany został warunkowo przedterminowo zwolniony. O powodach dla których takich kar nie można uznać za podlegające wykonaniu pisał w swoim uzasadnieniu Sąd Rejonowy. Sąd Odwoławczy podziela te rozważania oraz poglądy wyrażone w przytoczonym tam piśmiennictwie nie widząc potrzeby ich ponownego przytaczania. Aktualna sytuacja jest dla skazanego korzystna.

⚫

Ostatecznie nie jest możliwe objęcie wyrokiem łącznym pozostałych kar. Sytuacja skazanego może oczywiście ulec zmianie. Wpłynąć na to może chociażby ponowne skazanie, ewentualnie odwołanie warunkowego przedterminowego zwolnienia. Rozważania w tym zakresie mają póki co charakter hipotetyczny i w razie pozytywnej postawy skazanego nie muszą się zmaterializować. W razie ich zaistnienia pojawi się możliwość czynienia ustaleń pod kątem wydania kolejnego wyroku łącznego wobec pojawienia się wykonywanych kar pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Jak już była o tym mowa wcześniej, orzeczenie Sądu I instancji podlega korekcie. Wyeliminowanie z wyroku łącznego kary orzeczonej w sprawie VII K 28/18 obligowało Sąd Odwoławczy do ukształtowania na nowo kary łącznej przy uwzględnieniu treści art. 86 k.k. oraz art. 85a k.k. Wprawdzie apelacja została wniesiona na niekorzyść skazanego, lecz jej zarzuty nie obejmują zastosowanej przez Sąd I instancji zasady wymiaru kary łącznej. Zatem w tym zakresie obowiązuje nadal zasada zakazu reformationis in peius. Biorąc to pod uwagę Sąd Okręgowy uznał, że orzeczona dotychczas grzywna powinna zostać obniżona ze 120 do 70 stawek dziennych przy przyjęciu, że jedna stawka wynosi 20 zł. To zaś w zasadzie odzwierciedla przyjętą przez Sąd I instancji zasadę asperacji.

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Konsekwencją wyeliminowania z podstawy wyroku łącznego sprawy VII K 28/18 było umorzenie postępowania w przedmiocie kary orzeczonej w wydanym w tej sprawie wyroku (art. 572 k.p.k.).

III

utrzymanie w pozostałym zakresie wyroku w mocy jest konsekwencją rozważań zawartych w sekcji 3 i 4. Po pierwsze brak było podstaw do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Sąd Okręgowy nie widział również podstaw do połączenia wyrokiem łącznym pozostałych kar.

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

O zwolnieniu skazanego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowania odwoławcze w oparciu o art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. zadecydowała jego trudna sytuacja materialna.

1PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie w przedmiocie kary łącznej

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana