Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, dnia 21 listopada 2019 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:sędzia Małgorzata Małecka

Protokolant:protokolant sądowy Tomasz Wojciechowski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 października 2019 r. w Poznaniu

sprawy z powództwa M. N. (1)

przeciwko L. L. (1)

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

I.  Powództwo oddala.

II.  Kosztami procesu obciąża powoda i w związku z tym zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 10.817 zł tytułem zwrotu zastępstwa procesowego.

/-/ Sędzia M. Małecka

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 21 listopada 2019 r.

Powód M. N. (1) pozwem z dnia 23 czerwca 2017 r. wniósł o stwierdzenie na podstawie art. 64 k.c. obowiązku pozwanego do złożenia oświadczenia woli o następującej treści: „Ja, L. L. (1), oświadczam, że sprzedaję Panu M. N. (1) zabudowaną nieruchomość gruntową, znajdującą się w S. przy ul. (...), gmina S., powiat (...), województwo (...), stanowiącą działkę numer (...), o obszarze 0, (...), oznaczoną jako(...) – tereny mieszkaniowe, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy P. (...)w P., VI Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą pod numerem (...), na warunkach określonych w umowie przedwstępnej sprzedaży zawartej dnia 29.11.2016 r. przed notariuszem D. W., rep. (...) i wskazuję jednocześnie, że kwota 100.000 zł z ceny sprzedaży została przez kupującego wpłacona tytułem zadatku w dniu zawarcia umowy przedwstępnej (zgodnie z §3 ust. 1 umowy przedwstępnej sprzedaży zawartej dnia 29.11.2016 r. przed notariuszem D. W., rep. (...)) oraz kwota 100.000 zł została uiszczona przez kupującego w dniu 29.11.2016 r. na konto bankowe wskazane w z §3 ust. 1 umowy przedwstępnej sprzedaży zawartej dnia 29.11.2016 r. przed notariuszem D. W., rep. (...)”. Ponadto powód wniósł o obciążenie pozwanej kosztami postępowania zabezpieczającego pod sygn.(...)tut. Wydziału, w tym kosztami zastępstwa procesowego według właściwych norm oraz kwoty 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz o zasądzenie od pozwanej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów opłaty sądowej oraz kosztów zastępstwa radcowskiego, zgodnie z właściwymi normami 10.800 zł ( §2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz kwoty 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Nadto powód wniósł o przeprowadzenie dowodu z dokumentów załączonych do pozwu oraz wniósł o zwrócenie się przez Sąd do notariusza D. W., (...) (...), P. o wydanie do niniejszej sprawy odpisu aktu notarialnego z dnia 04.11.2016r., rep. (...), sporządzonego w jego kancelarii, to jest pełnomocnictwa udzielonego przez pozwaną P. S. i przeprowadzenie dowodu z ww. dokumentu urzędowego, na okoliczność prawidłowego umocowania P. S. do zawarcia przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości, położonej w S. przy ul. (...), dla której to nieruchomości, Sąd Rejonowy P. (...)w P., VI Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą pod numerem (...).

Uzasadniając zgłoszone roszczenie powód podał, że w dniu 29 listopada 2016r. zawarł z pozwaną jako sprzedającym przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości gruntowej, położonej w S. przy ul. (...), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy P. (...)w P., VI Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą pod numerem (...). Powód wskazał, iż umowa z powódką zawarta została w formie aktu notarialnego, a powódka przy zawieraniu umowy była reprezentowana przez pełnomocnika – P. S., działającego na podstawie notarialnego pełnomocnictwa. Powód wskazał, iż z umowy wynikało, że pozwana zobowiązuje się sprzedać powodowi w/w nieruchomość za ceną 426.000,00 zł, przy czym powód zgodnie z zawartą umową wpłacił powódce gotówką 100.000,00 zł oraz w tym samym dniu wykonał przelew w tej samej kwocie. Powód zaznaczył, iż w dniu zawarcia umowy nie był w posiadaniu całej ceny zakupu nieruchomości, a niezapłacona część miała być pokryta z kredytu hipotecznego. Dalej powód wskazał, iż strony zaznaczyły, że do dnia 29 kwietnia 2017 r. zawarta zostanie umowa ostateczna. Powód podkreślił, że w związku z brakiem kontaktu w miesiącu marcu z pozwaną zgłosił do ksiąg wieczystych roszczenie o przeniesieniu własności, które do dnia złożenia pozwu nie zostało prawomocnie rozstrzygnięte. Wobec bierności pozwanej, powód wyznaczył jej termin i miejsce zawarcia umowy przyrzeczonej na dzień 28 kwietnia 2017 r., godzina 14:00, na którym to terminie pozwana nie stawiła się. Powód wskazał także, że pozwana wystosowała do niego pismo, w którym podała, iż jej pełnomocnik – P. S., zawierając umowę przedwstępną sprzedaży nieruchomości, której właścicielem jest pozwana działał bez jej wiedzy i zgody, w związku z czym pozwana złożyła zawiadomienie na Policję. Powód zaznaczył, iż powyższe pismo odebrał jako odmowę zawarcia przez pozwaną umowy przyrzeczonej i w związku z tym wezwał ją ponownie do wykonania swojego zobowiązania.

(k. 1-27 akt).

P. L.w odpowiedzi na pozew z dnia 25 maja 2018 r. wniosła o zawieszenie niniejszego postępowania z uwagi na toczące się postępowanie przygotowawcze prowadzone przez Prokuraturę Rejonową P. w P., o sygn.(...) w sprawie art. 286 k.k. w zw. z at. 294 § 1 k.k., mogące mieć istotne znaczenie dowodowe dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, albowiem badane są przez Prokuraturę okoliczności popełnienia czynu z art. 286 k.k. na szkodę pozwanej przez P. S. oraz innych osób z nim współdziałających. Pozwana wskazała, iż w razie oddalenia w/w wniosku, wnosi o oddalenie powództwa w całości, oddalenie wniosku o zabezpieczenie powództwa poprzez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania nieruchomości objętej kw (...), przeprowadzenie dowodu z dokumentów dołączonych do odpowiedzi na pozew, o zwrócenie się do Prokuratury Rejonowej P. w P. o udostępnienie sądowi dokumentacji zgromadzonej w aktach postępowania przygotowawczego prowadzonego pod sygn. (...), ewentualnie jeśli został już skierowany do sądu akt oskarżenia o podanie sygnatury akt sprawy karnej – na okoliczność popełnienia przestępstwa poprzez doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem na szkodę pozwanej. Pozwana wniosła także o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków: notariusza D. W. (na okoliczność dokonania czynności notarialnej pełnomocnictwa, okoliczności towarzyszących podpisaniu przez pozwaną pełnomocnictwa w tym kto uczestniczył w czynności, kto pojawił się z pozwaną w kancelarii, rozmów dotyczących ewentualnych rozporządzeń nieruchomością pozwanej, zawarcia aktu notarialnego umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości pozwanej i okoliczności jej towarzyszących, osób towarzyszących powodowi i pełnomocnikowi pozwanej, kwestii przekazania środków pieniężnych przy podpisaniu umowy przedwstępnej pomiędzy powodem a pełnomocnikiem pozwanej i ich wysokości), P. S. (na okoliczność ustaleń pomiędzy nim a pozwaną treści umowy pożyczki, jej zabezpieczenia, inwestora – powoda, chcącego pożyczki udzielić w zamian za zabezpieczenie na nieruchomości pozwanej i formę tego zabezpieczenia) i W. L. (na okoliczność odmiennych ustaleń stron co do zakresu działania pełnomocnika pozwanej P. S., pożyczki udzielonej pozwanej przez powoda za pośrednictwem A. S.). Nadto pozwana wniosła o zwrócenie się do Prokuratury Rejonowej P. w P. o dane pozostałych pokrzywdzonych w toczącej się sprawie o sygn. (...) i dopuszczenie ich zeznań na okoliczność współdziałania powoda z P. S. w celu świadomego wprowadzania w błąd innych osób i doprowadzania ich do niekorzystnych rozporządzeń mieniem. Ponadto pozwana wniosła o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron – na okoliczność zawartej umowy, wzajemnych rozmów i kontaktu, udziału pełnomocnika w przedsięwzięciu, faktycznych przepływów pieniężnych pomiędzy stronami i ich formy oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa prawnego (k. 61-82 akt).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana jest właścicielką domu jednorodzinnego położonego w S. przy ul. (...), na terenie którego prowadziła sklep spożywczy. W 2016r. pojawiły się u niej problemy finansowe związane z nierentownością prowadzonego przedsięwzięcia. Pozwana potrzebowała pieniędzy na zatowarowanie sklepu oraz spłacenie zaległych zobowiązań, wynikających z zaciągniętego kredytu hipotecznego. Pozwana nie posiadała zdolności kredytowej, umożliwiającej jej zaciągniecie kredytu w banku. W lutym 2016 r. odpowiedziała na zamieszczone przez P. S. w gazecie (...) ogłoszenie dotyczące udzielenia pożyczki. Pozwana wskazała, że potrzebuje pożyczki w kwocie 40.000 zł, której nie może uzyskać z banku. P. S. zapoznał pozwaną ze swoim znajomym P. K., który jako reprezentujący (...) spółkę z o. o. w Ł. zobowiązał się do pozyskania środków dla pozwanej, pod warunkiem, że aportem wniesienie do spółki nieruchomość położoną przy ul. (...) w S., co pozwana uczyniła.

Dowód: odpowiedź na pozew (k. 61-82 akt); a nadto zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 24 września 2018 r. (k. 171-199 akt) oraz zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2019 r. (k. 241-243 akt) i uzupełniające zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 31 października 2019 r. (k. 272-274 akt); zeznania świadka W. L. na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2019 r. (k. 256-259 akt); zeznania P. S. na rozprawie w dniu 5 września 2019 r. (k. 269-271 akt).

W czasie współpracy z P. K., nie udało się uzyskać potrzebnych dla pozwanej środków pieniężnych. Z uwagi na to, P. S. zobowiązał się do znalezienia dla pozwanej osoby, która udzieli jej pożyczki, tzw. „inwestora”.

Dowód: zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 24 września 2018 r. (k. 171-199 akt) i zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2019 r. (k. 241-243 akt) oraz uzupełniające zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 31 października 2019 r. (k. 272-274 akt); zeznania świadka W. L. na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2019 r. (k. 256-259 akt); zeznania P. S. na rozprawie w dniu 5 września 2019 r. (k. 269-271 akt); warunki i uzgodnienia współpracy przez strony z dnia 29 października 2016 r. (k. 70-73 akt).

Zabezpieczeniem spłaty udzielonej pozwanej pożyczki miała być stanowiąca jej własność nieruchomość położona w S. przy ul. (...), gmina S., powiat (...), województwo (...), stanowiąca działkę numer (...), o obszarze 0, (...), oznaczoną jako (...) – tereny mieszkaniowe, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy P. (...)w P., VI Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą pod numerem (...).

Dowód: : zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 24 września 2018 r. (k. 171-199 akt) i zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2019 r. (k. 241-243 akt) oraz uzupełniające zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 31 października 2019 r. (k. 272-274 akt); zeznania P. S. na rozprawie w dniu 5 września 2019 r. (k. 269-271 akt).

W celu uzyskania pożyczki dla pozwanej i zabezpieczenia „inwestora”, P. S. podpisał oświadczenie, w którym zobowiązał się do pośredniczenia w zawarciu przedwstępnej umowy sprzedaży, mającej na celu zabezpieczenie umowy pożyczki w kwocie 40.000 zł na okres nie mniejszy niż 4 lata.

Dowód: : zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 24 września 2018 r. (k. 171-199 akt) i zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2019 r. (k. 241-243 akt) oraz uzupełniające zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 31 października 2019 r. (k. 272-274 akt); zeznania świadka W. L. na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2019 r. (k. 256-259 akt); zeznania P. S. na rozprawie w dniu 5 września 2019 r. (k. 269-271 akt); oświadczenie P. S. z dnia 8 listopada 2016 r. podpisane przez P. S. i pozwaną (k. 68-69 akt).

Wobec zapewnień udzielonych pozwanej przez P. S. dotyczących braku ingerencji w prawo własności nieruchomości pozwanej, w dniu 4 listopada 2016 r. pozwana udzieliła mu pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego do sprzedaży nieruchomości.

Dowód: : zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 24 września 2018 r. (k. 171-199 akt) i zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2019 r. (k. 241-243 akt) oraz uzupełniające zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 31 października 2019 r. (k. 272-274 akt); zeznania świadka W. L. na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2019 r. (k. 256-259 akt); akt notarialny z dnia 4 listopada 2016 r., rep.(...)– pełnomocnictwo (k. 122-123v akt).

W dniu 29 listopada 2016r. P. S. zawarł w imieniu pozwanej umowę przedwstępną sprzedaży należącej do niej nieruchomości, znajdującej się w S. przy ul. (...), gmina S., powiat (...), województwo (...), stanowiącej działkę numer (...), o obszarze 0, (...), oznaczoną jako (...) – tereny mieszkaniowe, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy P. (...)w P., VI Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą pod numerem (...). W rzeczywistości, zawarta przedwstępna umowa sprzedaży, stanowiła zabezpieczenie dla powoda, który miał pożyczyć powódce, reprezentowanej przez P. S., środki pieniężne. Z umowy wynika, że powód przekazał P. S. łącznie kwotę 200.000 zł Środki pieniężne uzyskane przez P. S. od powoda nie zostały przekazane pozwanej.

Dowód: akt notarialny z dnia 29 listopada 2016 r., rep. (...)(k. 10-16 akt); a nadto : zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 24 września 2018 r. (k. 171-199 akt) i zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2019 r. (k. 241-243 akt) oraz uzupełniające zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 31 października 2019 r. (k. 272-274 akt); zeznania świadka W. L. na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2019 r. (k. 256-259 akt); zeznania świadka M. T. na rozprawie w dniu 5 września 2019 r. (k. 269-271 akt).

Z zawartej między powodem a P. S. – pełnomocnikiem pozwanej - umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości należącej do pozwanej, wynikało, iż powód zapłacił P. S. 100.000,00 zł w gotówce w momencie podpisania umowy oraz dokona przelewu na konto (...) sp. z o.o. kwoty 100.000,00 zł. Reszta ceny (226.000 zł) miała zostać przekazana przez powoda na rachunek bankowy wierzyciela hipotecznego sprzedającej.

Dowód: akt notarialny z dnia 29 listopada 2016 r., rep.(...)(k. 10-16 akt); potwierdzenie przelewu (k. 17 akt); a nadto: zeznania powoda na rozprawie w dniu 24 września 2018 r. (k. 155-171 akt) oraz zeznania powoda na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2019 r. (k. 241-243 akt); zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 24 września 2018 r. (k. 171-199 akt) i zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2019 r. (k. 241-243 akt) oraz uzupełniające zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 31 października 2019 r. (k. 272-274 akt); zeznania świadka W. L. na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2019 r. (k. 256-259 akt); zeznania świadka M. T. na rozprawie w dniu 5 września 2019 r. (k. 269-271 akt).

Wobec powzięcia informacji o faktycznej (a nie fikcyjnej, jedynie dla zabezpieczenia pożyczki dla pozwanej) sprzedaży powodowi przez P. S. nieruchomości należącej do pozwanej, co miało miejsce po wizycie złożonej przez brata powoda i M. T. u pozwanej, pozwana pismem z dnia 2 grudnia 2016 r. odwołała w całości pełnomocnictwo, którego aktem notarialnym z dnia 4 listopada 2016 r., rep. A (...)udzieliła P. S., wzywając go do natychmiastowego zwrotu wypisu pełnomocnictwa. Pozwana złożyła także w dniu 3 marca 2017 r. zawiadomienie o popełnieniu przez P. S. przestępstwa. W związku z postanowieniem Prokuratora Rejonowego P. w P. z dnia 26 czerwca 2017 r. wszczęto śledztwo pod sygnaturą (...)

Dowód: pismo pozwanej z dnia 2 grudnia 2016 r. (k. 74 akt); zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez P. S. złożone przez pozwaną w dniu 3 marca 2017 r. (k. 76-77v akt); zawiadomienie o wszczęciu śledztwa z dnia 27 czerwca 2017 r. (k. 78 akt).

Powód nigdy nie był w domu powódki, nieruchomość znał jedynie z operatu szacunkowego. Nie interesował się również tym, kto jest właścicielem nieruchomości. Nigdy nie spotkał się z pozwaną. Jego celem było zainwestowanie posiadanych środków pieniężnych. Z uwagi na liczne zagraniczne wyjazdy służbowe, powoda reprezentował jego brat, który prowadził rozmowy z P. S..

Dowód: zeznania powoda na rozprawie w dniu 24 września 2018 r. (k. 155-171 akt) oraz zeznania powoda na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2019 r. (k. 241-243); zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 24 września 2018 r. (k. 171-199 akt) i zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2019 r. (k. 241-243 akt) oraz uzupełniające zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 31 października 2019 r. (k. 272-274 akt); zeznania świadka W. L. na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2019 r. (k. 256-259 akt); zeznania świadka M. T. na rozprawie w dniu 5 września 2019 r. (k. 269-271 akt).

W umowie przedwstępnej ustalono, iż ostateczna umowa zostanie zawarta w terminie do dnia 29 kwietnia 2017 r. W/w umowie strony wskazały także, iż każdej z nich będzie przysługiwało prawo odstąpienia od umowy w terminie do dnia 20 kwietnia 2017 r.

Dowód: akt notarialny z dnia 29 listopada 2016 r., rep. (...)(k. 10-16 akt).

Żadna ze stron umowy nie skorzystała z przysługującego jej prawa odstąpienia od umowy. Powód zgłosił do ksiąg wieczystych roszczenie o przeniesienie własności, który to wniosek został oddalony. Pismem z dnia 31 marca 2017 r. powód wyznaczył pozwanej termin zawarcia umowy przyrzeczonej na dzień 28 kwietnia 2017 r., wskazując jako miejsce zawarcia umowy kancelarię notarialną, w której zawarta była umowa przedwstępna.

Dowód: zeznania powoda na rozprawie w dniu 24 września 2018 r. (k. 155-171 akt) oraz zeznania powoda w dniu 18 kwietnia 2019 r. (k. 241-243 akt); wezwanie pozwanej z dnia 31 marca 2017 r. do stawienia się w kancelarii notarialnej w celu zawarcia umowy przyrzeczonej wraz z dowodem nadania przesyłki (k. 18-19 akt).

W odpowiedzi na wezwanie powoda, pozwana w piśmie z dnia 24 kwietnia 2017 r. poinformowała powoda, iż „Komenda Miejska Policji w P. prowadzi pod nadzorem Prokuratury Rejonowej wP.postępowanie w sprawie dotyczącej podejrzenia popełnienia oszustwa dokonanego przez Pana P. S., w której to sprawie jestem osobą pokrzywdzoną”. Pozwana w w/w piśmie podała, iż prowadzona przez Policję sprawa dotyczy także zawarcia przez pełnomocnika pozwanej – P. S. z powodem przedwstępnej umowy sprzedaży należącej do niej nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy P. (...)w P. prowadzi księgę wieczystą o nr (...).

Dowód: zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 24 września 2018 r. (k. 171-199 akt) oraz zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2019 r. (k. 241-243 akt) i uzupełniające zeznania pozwanej na rozprawie w dniu 31 października 2019 r. (k. 272-274 akt); pismo pozwanej z dnia 24 kwietnia 2017 r. – odpowiedź na wezwanie powoda z dnia 31 marca 2017 r. (k. 20 akt).

W dniu 28 kwietnia 2017 r. w kancelarii notarialnej notariusza D. W. stawił się powód. Wobec nieobecności pozwanej, notariusz sporządził protokół z dokonanych przez powoda czynności (wezwanie pozwanej, odpowiedź pozwanej na wezwanie). W protokole tym wskazano także, iż wobec świadomości pozwanej co do daty i miejsca zawarcia umowy przyrzeczonej, do zawarcia umowy przyrzeczonej albo zmiany umowy przedwstępnej nie doszło z winy pozwanej.

Dowód: akt notarialny z dnia 28 kwietnia 2017 r., rep.(...)(k. 21-23 akt).

W związku z brakiem zawarcia umowy przyrzeczonej, powód pismem z dnia 9 czerwca 2017 r. wezwał pozwaną do kontaktu przed złożeniem pozwu w celu uzgodnienia terminu zawarcia umowy przyrzeczonej w wykonaniu umowy przedwstępnej - akt notarialny z dnia 29 listopada 2016 r., rep. (...) W odpowiedzi na w/w wezwanie pozwana poinformowała powoda, że P. S. działał niezgodnie z dokonanymi z nią ustaleniami, w związku z czym wnosi ona o przesunięcie daty spotkania z powodem.

Dowód: ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 9 czerwca 2017 r. z potwierdzeniem nadania przesyłki (k. 18-19 akt); odpowiedź pozwanej z dnia 15 czerwca 2017 r. na wezwanie powoda z potwierdzeniem nadania przesyłki (k. 80-81 akt).

Sąd ocenił dowody, jak następuje :

Powyższy stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił zarówno w oparciu o ujawnione w sprawie dowody z dokumentów, których autentyczności i mocy dowodowej nie negowała żadna ze stron, jak również w oparciu o osobowy materiał dowodowy w postaci przesłuchania świadków strony pozwanej (P. S., W. L., D. W.) i zeznań samej pozwanej, które to Sąd ocenił za wiarygodne, jako że były one spójne, logiczne, niesprzeczne względem siebie, a przy tym nie ujawniły się okoliczności, podważające ich wartość dowodową. Sąd ocenił także za wiarygodne zeznania powoda, w takim zakresie w jaki powód wskazywał na okoliczności podpisania przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości należącej do pozwanej. Sąd dał również częściowo wiarę zeznaniom M. T., co do wizyty u pozwanej po podpisaniu aktu notarialnego w dniu29 listopada 2016r.

Przydatne dla ustalenia kwestii kluczowych w niniejszej sprawie a więc okoliczności związanych z ewentualnym zamiarem sprzedaży przez pozwaną należącej do niej nieruchomości gruntowej, znajdującej się w S. przy ul. (...) okazały się zeznania świadka P. S.. W toku prowadzonego postępowania dowodowego wykazane zostało, iż świadek ten prowadzi działalność gospodarczą związaną z udzielaniem pożyczek. Praktyka stosowana przez w/w świadka w tym zakresie polegała na pozyskaniu „inwestora”, który pożyczał środki pieniężne zainteresowanemu. Zabezpieczeniem interesu „inwestora” była z kolei przedwstępna umowa sprzedaży nieruchomości, której właścicielem był pożyczkobiorca. Wskazane okoliczności wynikają nie tylko z zeznań samego świadka, ale taki ciąg zdarzeń w swojej sprawie potwierdziła także pozwana i jej małżonek – W. L.. Okoliczności stosowanych przez świadka P. S. metod pozyskiwania „inwestorów” dla zgłaszających się do w/w świadka osób potwierdzają także dokumenty zgromadzone w sprawie (...), z których Sąd przeprowadził dowód w niniejszej sprawie. Nie ma zatem podstaw, aby stosowanych przez P. S. praktyk pozyskiwania inwestorów nie przyjąć za wiarygodne w niniejszej sprawie, skoro wynikają one nie tylko z jego zeznań oraz zeznań pozwanej i świadka W. L., ale także znajdują potwierdzenie w dokumentacji zgromadzonej w sprawie(...). W tym zakresie zeznania świadka P. S. należy uznać za konsekwentne oraz spójne. Za wiarygodnością zeznań świadka przemawia również treść oświadczenia podpisanego przez niego z dnia 8.11.2016r., z którego w sposób jednoznaczny wynika, ze pozwana była zainteresowana uzyskaniem pożyczki w wysokości 40.000 zł, a podpisanie przedwstępnej umowy sprzedaży miało jedynie na celu zabezpieczenie umowy.

Za częściowo wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka W. L.. Do zeznań tego świadka Sąd podszedł z ostrożnością z dwóch względów. Po pierwsze świadek na rozprawie w dniu 10 czerwca 2019 r. wskazał, iż miał wypadek i ma luki w pamięci (k. 256-257). Po drugie, świadek jest mężem pozwanej, a więc jest on zainteresowany korzystnym rozstrzygnięciem sprawy dla strony pozwanej. Sąd jednak przyjął za wiarygodne zeznania świadka w takim zakresie, w jakim wskazuje on na okoliczność, iż pozwana nie miała na celu sprzedaży nalężącej do niej nieruchomości, bowiem zależało jej jedynie na uzyskaniu pożyczki w celu poprawy swojej sytuacji finansowej. Co istotne, powyższe bez wątpienia koresponduje z resztą zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, któremu Sąd dał wiarę.

Za przydatne dla ustalenia kto zawarł przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości należącej do pozwanej okazały się zeznania świadka D. W.. Świadek ten będący notariuszem potwierdził, iż w dniu 29 listopada 2016 r. w siedzibie jego kancelarii i w jego obecności zawarta została przedwstępna umowa sprzedaży nieruchomości należącej do pozwanej, która to czynność zapisana została w rep. A pod nr (...). Świadek ten potwierdził także, iż w czasie dokonywania w/w czynności pozwana jako właścicielka nieruchomości nie była obecna, a jej interesy reprezentował umocowany do tej czynności P. S., który okazał pełnomocnictwo z dnia 4 listopada 2016 r., rep.(...)

Za częściowo przydatne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy Sąd uznał również zeznania świadka M. T., która potwierdziła, że była razem z bratem powoda w domu pozwanej, która to w jej obecności oświadczyła, że nie otrzymała pieniędzy w związku z powyższą umową.

Za niewiarygodne Sąd uznał zeznania powoda w zakresie w jakim twierdził, iż zwarł z pozwaną przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości. Sąd nie zaprzecza wskazanym przez powoda okolicznościom, iż chciał on zainwestować zarobione przez siebie pieniądze a inwestycja ta miała być związana z rynkiem nieruchomości. Sąd nie dał jednak wiary zeznaniom powoda, iż planowana inwestycja miała dotyczyć zakupu nieruchomości należącej do pozwanej. Pozostają one bowiem w sprzeczności z wiarygodnymi zeznania pozwanej, świadka W. L., jak również świadka P. S., którego to sposób działania w celu pozyskania pożyczkodawców dla swoich klientów został przedstawiony w niniejszym postępowaniu. Co istotne, świadek P. S. potwierdził cel zawarcia umowy z powodem, zeznając na rozprawie w dniu 5 września 2019 r., że „jeżeli pani L. nie odda pieniędzy w ustalonym czasie, wówczas powód przechodzi do końcowej umowy sprzedaży” (k. 269-270). Ponadto, gdyby przyjąć za prawdziwe zeznania powoda co do woli zakupu nieruchomości w celu zamieszkania w niej lub jej ewentualnie dalszej odsprzedaży, to zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego, trudno logicznie uzasadnić brak chociażby obejrzenia nieruchomości, spotkania się z właścicielką, porozmawiania o stanie budynku i negocjowanie ceny. Sposób działania powoda przemawia natomiast za tym, że bez znaczenia dla niego był stan nieruchomości i wskazana w umowie przedwstępnej cena, albowiem przedmiotem zainteresowanie jego było jedynie, czy jej wartość w sposób dostateczny zabezpiecza udzieloną pozwanej pożyczkę (do tego celu wystarczał operat szacunkowy).

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania pozwanej w takim zakresie, w jakim wskazywała, iż nie miała zamiaru sprzedawać nieruchomości położonej w S., przy ulicy (...). Pozwana konsekwentnie na rozprawach w dniach: 24 września 2018 r. (k. 155-199), 18 kwietnia 2019 r. (k. 241-242) oraz 31 października 2019 r. (k. 272-273) twierdziła, iż oczekiwała jedynie uzyskania pożyczki, w celu poprawy swojej sytuacji finansowej i nie zamierzała sprzedać należącej do niej nieruchomości. W toku postępowania pozwana wykazała także, iż nie uczestniczyła przy podpisaniu umowy przedwstępnej sprzedaży należącej do niej nieruchomości, w związku z czym nie miała świadomości, że nieruchomość ta została wbrew jej woli sprzedana ( pozwana jako osoba nie posiadająca wykształcenia prawniczego nie rozróżniała przedwstępnej umowy sprzedaży od umowy przyrzeczonej).

Wobec wniosku pozwanej o zawieszenie postępowania w związku z toczącą się sprawą o sygn. (...)Prokuraturą Regionalną w P. w sprawie doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci nieruchomości po uprzednim wprowadzeniu w błąd co do celów podejmowanych czynności prawnych, Sąd przeprowadził dowód z dokumentów zgromadzonych w aktach ww. sprawy tj.: operatu szacunkowego nieruchomości, oświadczenia P. S. z dnia 8 listopada 2016 r. oraz protokołu przesłuchania: P. S., L. L. (1) z dnia 25 kwietnia 2017 r. oraz z dnia 30 listopada 2018 r., W. K. oraz M. N. (2) na okoliczność zasadności zgłoszonego przez powoda roszczenia.

W ocenie Sądu, brak było podstaw do zawieszenia postępowania, skoro sprawa o sygn. (...)dotyczy oszustwa na szkodę pozwanej, w którym to postępowaniu podejrzanym jest P. S.. W ocenie Sądu, rozstrzygnięcie tego postępowania nie ma wpływu na niniejszą sprawę, bowiem w niniejszym stanie prawnym powództwo wytoczył M. N. (1) przeciwko L. L. (1), a sprawa ta dotyczy zobowiązania pozwanej do złożenia określonego oświadczenia woli. W związku z powyższym, niniejszą sprawę można rozstrzygnąć bez konieczności oczekiwania na rozwój sprawy(...), prowadzonej przed Prokuraturą Regionalną w P..

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, iż zgromadzony w ten sposób materiał dowodowy był wystarczający, a przeprowadzone postępowanie dowodowe na pozwalające na wyjaśnienie i rozstrzygnięcie sprawy i nie wymagające uzupełnienia.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotowe powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd doszedł do przekonania, iż powstały między stronami stosunek prawny nie wyczerpuje znamion definiujących przedwstępną umowę sprzedaży. Wbrew twierdzeniom powoda, Sąd przyjął, iż zawarta między powodem a pełnomocnikiem pozwanej – P. S. przedwstępna umowa sprzedaży nie miała doprowadzić do faktycznego zbycia nieruchomości przez pozwaną ( poprzez zawarcie umowy przyrzeczonej). Celem zawartej umowy było jedynie zabezpieczenie „inwestora” (powoda) udzielającego pozwanej pożyczki. Przedstawiony przez powoda w niniejszej sprawie materiał dowody w żaden sposób nie pozwolił na przyjęcie, iż zamiarem powoda było nabycie nieruchomości pozwanej i zapłata ceny, a także by zamiarem pozwanej było przeniesienie na powoda prawa własności nieruchomości oraz jej wydanie.

Mając na uwadze stan faktyczny w niniejszej sprawie należy wskazać, iż zgodnie z art. 535 § 1 k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Sprzedaż jest zatem umową dwustronnie zobowiązującą, a dodatkowo świadczenia jednej strony są odpowiednikami świadczeń drugiej strony, co przesądza o tym, że umowa sprzedaży ma charakter umowy wzajemnej. Co więcej, umowa sprzedaży ma charakter konsensualny, co oznacza, że do jej zawarcia dochodzi przez samo porozumienie się stron co do jej przedmiotu oraz ceny, tzn. zgodne oświadczenia woli obu stron. Przy czym zgodnie z art. 65 § 1 k.c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. W § 2 w/w przepisu ustawodawca wskazał, iż w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

Wobec powyższego, mając na uwadze charakter umowy sprzedaży nie sposób przyjąć, aby zawarta między powodem a pozwaną umowa przedwstępna sprzedaży miała doprowadzenie do wyzbycia się przez pozwaną własności nieruchomości, a to z uwagi na brak między stronami umowy zgodnych oświadczeń woli co do przeniesienia własności nieruchomości. W ocenie Sądu, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego pozwana w sposób dostateczny wykazała, iż celem zawartej między powodem a pozwaną, reprezentowaną przez pełnomocnika P. S. umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości było zabezpieczenie udzielonej jej przez powoda pożyczki a nie przeniesienie własności i wydanie rzeczy. Okoliczność tę potwierdzają także zeznania świadka W. L. oraz P. S.. Argumentację wskazaną przez powoda, iż celem umowy było zbycie przez pozwaną nieruchomości obalają wiarygodne zeznania pozwanej, świadków oraz zebrany w sprawie materiał dowodowy. Na rozprawie w dniu 5 września 2019 r. świadek P. S. zeznał, iż „nieruchomość należąca do pani L. miała przejść z chwilą niespłacenia przez nią pożyczki. Jeśli nie spłaci zadłużenia to N. przechodzi do umowy sprzedaży” (k. 269-270). W toku niniejszego postępowania powód w żaden sposób nie wykazał, aby zamiarem stron było zawarcie przedwstępnej umowy sprzedaży.

W związku z powyższym, nie budzi zatem wątpliwości Sądu, iż przedwstępna umowa sprzedaży nieruchomości gruntowej, znajdującej się w S. przy ul. (...), gmina S., powiat (...), województwo (...), stanowiąca działkę numer (...), o obszarze 0, (...), oznaczona jako(...) – tereny mieszkaniowe, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy P. (...)w P., VI Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą pod numerem (...) z dnia 29 listopada 2016 r., rep. (...) została zawarta dla pozoru.

Stosownie do treści art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności.
Zgodnie z treścią § 2 wspomnianego wyżej artykułu pozorność oświadczenia woli nie ma wpływu na skuteczność odpłatnej czynności prawnej, dokonanej na podstawie pozornego oświadczenia, jeżeli wskutek tej czynności osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, chyba że działała w złej wierze. Ujmując najogólniej, z pozornością mamy do czynienia wówczas, gdy strony swobodnie i z rozmysłem tworzą czynność prawną ujawnioną, której treść nie stanowi odzwierciedlenia ich rzeczywistych zamiarów. Strony stwarzają pozór rzeczywistego dokonania czynności prawnej o określonej treści, podczas gdy tak naprawdę nie chcą wywołać żadnych skutków prawnych, lub też chcą wywołać inne, niż w pozornej czynności deklarują (tak Biruta Lewaszkiewicz – Petrykowska, Komentarz do Kodeksu Cywilnego, LEX). Zdanie pierwsze art. 83 § 1 k.c. zawiera swoistą definicję czynności prawnej pozornej. Została ona scharakteryzowana przez wyróżnienie w niej trzech elementów: 1. oświadczenie musi być złożone tylko dla pozoru; 2. oświadczenie musi być złożone drugiej stronie; 3. adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, przy czym wskazane wyżej elementy muszą wystąpić łącznie, a brak któregokolwiek z tych elementów nie pozwala na uznanie czynności prawnej za czynność dokonaną jedynie dla pozoru ( Piotr Nazaruk, Komentarz do kodeksu cywilnego pod redakcją Jerzego Ciszewskiego, Wydawnictwo LexisNexis). Pierwszą i zasadniczą cechę stanowi brak zamiaru wywołania skutków prawnych. Osoba składająca oświadczenie woli, w każdym wypadku pozorności, nie chce, aby powstały te skutki prawne, które normalnie prawo z tego typu oświadczeniem łączy. Albowiem albo nie chce wywołać w ogóle żadnych skutków prawnych, albo też chce wywołać inne, niż wynikałyby ze złożonego przez nią oświadczenia woli. Przy badaniu tego elementu należy jednak zachować daleko posuniętą ostrożność. Nie budzi wątpliwości, iż sama deklaracja składającego oświadczenie woli nie stanowi dostatecznego dowodu w tym względzie. Analiza nastawienia osoby składającej pozorne oświadczenie woli ujawnia niejako dwa oblicza jej zachowania. Nie chce ona wprawdzie wywołania skutków prawnych, ale jednocześnie jednak dąży do wywołania pozoru rzeczywistego dokonania czynności prawnej w takiej postaci, na jaką wskazuje uzewnętrznione oświadczenie woli. Celem jest wywołanie u otoczenia przeświadczenia, że czynność prawna została rzeczywiście dokonana w takiej postaci, jaka wynika z treści złożonych oświadczeń woli. "Oświadczenie woli złożone jest dla pozoru wtedy, gdy z góry powziętym zamiarem stron jest brak woli wywołania skutków prawnych, przy jednoczesnej chęci wprowadzenia innych osób (lub organów) w błąd co do dokonania określonej czynności prawnej" (wyrok SN z dnia 12 lipca 2002 r., V CKN 1547/00, Lex, nr 56054). Prawo polskie nie wymaga, by po stronie osób składających oświadczenie woli dla pozoru występował zamiar zmylenia czy też oszukania osób trzecich. Konieczne jest jednak, by zachodziła sprzeczność między tym, co strony deklarują na zewnątrz, a tym, do czego w rzeczywistości dążą. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Drugim warunkiem nieodzownym dla uznania oświadczenia woli za pozorne jest wymóg, by było ono złożone drugiej stronie. Wymóg ten wyklucza możliwość uznania za pozorne oświadczeń innych niż skierowane do określonego adresata. Pozorność może zatem wystąpić w czynnościach prawnych dwustronnych, wielostronnych, a także w tych jednostronnych (np. oferta), które kierują się do oznaczonego adresata, jeżeli ten ostatni wyrazi na to zgodę. Dla uznania czynności prawnej za pozorną niezbędne jest, aby adresat oświadczenia woli zgadzał się na pozorność. Zgoda musi być wyraźna i nie budzić żadnych wątpliwości. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 lutego 1998 roku w sprawie II CKN 816/97, LEX Nr 56813 nieważność czynności prawnej z powodu pozorności złożonego oświadczenia woli może być stwierdzona tylko wówczas, gdy brak zamiaru wywołania skutków prawnych został przejawiony wobec drugiej strony tej czynności otwarcie tak, że miała ona pełną świadomość co do pozorności złożonego wobec niej oświadczenia woli i co do rzeczywistej woli jej kontrahenta i w pełni się z tym zgadza. Warunek zgody wskazuje na konieczność istnienia porozumienia między stronami co do dokonania czynności pozornej. Nie wystarczy, że na podstawie okoliczności adresat mógł się domyślać, iż składający oświadczenie woli nie traktuje go poważnie, podobnie jak nie można by postawić mu zarzutu, że przy dołożeniu należytej staranności mógł się o tym dowiedzieć. Wymóg zgody oznacza, że adresat musi mieć pozytywną wiadomość o tym, że oświadczenie nie ma wywołać tych skutków prawnych, jakie normalnie z niego wypływają, i ponadto na stan taki musi wyrazić niebudzącą wątpliwości zgodę. Zgoda drugiej strony na pozorność musi być uprzednia w stosunku do pozornego oświadczenia woli, a zatem powinna być wyrażona najpóźniej w chwili dokonywania czynności prawnej. Adresat oświadczenia woli musi być zatem aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. (zobacz Piotr Nazaruk, Komentarz do kodeksu cywilnego pod redakcją Jerzego Ciszewskiego, Wydawnictwo LexisNexis). Wspomniany komentator wskazuje, iż czynność prawna ukryta (dysymulowana) – zgodnie z art. 83 § 1 k.c. zd. 2 ma miejsce wówczas kiedy zostaną spełnione łącznie cztery podstawowe warunki: 1. strony są zgodne co do tego, czego oczekują w rzeczywistości; 2. akt dysymulowany (ukryty) musi był współczesny z aktem ujawnianym; 3. czynność ukryta jest treściowo różna od pozornej; 4. akt wyrażający prawdziwą wolę stron ma pozostać w ukryciu, nie może być ujawniony na zewnątrz. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba je składająca nie chce, aby powstały skutki prawne jakie prawo łączy z oświadczeniem, albo chce wywołać inny skutek niż wynikałoby to ze złożonego przez nią oświadczenia. Czynność prawna pozorna dotknięta jest nieważnością bezwzględną i nie wywołuje żadnych skutków prawnych od początku (ex tunc). Oświadczenie pozorne, mimo że jest oświadczeniem woli istniejącym i ma konstytutywne cechy zdarzeń prawnych tej kategorii jest nieważne, gdy składający pozorne oświadczenie woli nie ma rzeczywistej woli wywołania skutków prawnych. Czynność prawna pozorna, wyrażająca oświadczenie woli pozorne, nie ukrywająca innej czynności prawnej, nie wywołuje między stronami skutków prawnych, gdyż jest nieważna w świetle art. 83 § 1 k.c. Pozorność jest zatem wadą oświadczenia woli polegającą na niezgodności między aktem woli a jej przejawem na zewnątrz, przy czym strony zgodne są co do tego, aby wspomniane oświadczenie nie wywołało skutków prawnych. Oświadczenie woli stron nie może wtedy wywoływać skutków prawnych odpowiadających jego treści, ponieważ same strony tego nie chcą (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2012 roku w sprawie I Uk 27/12 (LEX nr 1218584).

W ocenie Sądu w analizowanej sprawie pozwana wykazała, iż łączące strony umowy zobowiązanie do przeniesienia własności nieruchomości i jej wydania miało pozorny charakter, co skutkowało uznaniem ich za nieważne ze skutkiem ex tunc.

W niniejszej sprawie pozwana konsekwentnie twierdziła, iż chciała poprawić swoją sytuację finansową i zaciągnąć w tym celu pożyczkę. Powyższe okoliczności wynikają z przedstawionego w niniejszej sprawie materiału dowodowego. Pozwana wskazywała, iż odpowiedziała na ogłoszenie zamieszczone w Gazecie (...), którego nadawcą był P. S. w celu otrzymania pożyczki, której nie mogła uzyskać z banku. Wówczas P. S. wskazał, iż pomocy w uzyskaniu płynności finansowej udzieli jej W. K., reprezentujący (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł.. W zamian za udzielenie pożyczki pozwana wniosła aportem do majątku spółki prawo własności nieruchomości położonej przy ul. (...) w S.. Własność nieruchomości wróciła do pozwanej, niemniej jej sytuacja finansowa nie uległa poprawie. W związku z powyższym, pozwana ustaliła z P. S., iż ten znajdzie dla niej „inwestora”, który udzieli jej pożyczki, a zabezpieczeniem powyższego będzie nieruchomość należąca do pozwanej. Okoliczności dotyczące ustaleń między pozwaną a P. S. wynikają nie tylko z zeznań pozwanej, ale przede wszystkim potwierdza je zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy w postaci dokumentów oraz zeznania W. L. a także P. S.. Metody działania P. S. przy uzyskiwaniu pożyczek dla swoich „klientów” potwierdzają także zgromadzone w sprawie (...)dokumenty, z których to Sąd przeprowadził w niniejszej sprawie dowód. Działanie P. S. związane było ze znalezieniem dla „klienta” osoby, która udzieli mu za pośrednictwem P. S. pożyczki, zwanej „inwestorem”, a gwarancją jej spłaty stanowiło prawo własności, w tym przypadku nieruchomości położonej w S. przy ulicy (...). W tym celu P. S. jako pełnomocnik pozwanej zawarł w jej imieniu w dniu 29 listopada 2016 r. przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości, która to umowa stanowić miała zabezpieczenie i gwarancję dla „inwestora”, w tym przypadku powoda. Z zeznań świadków oraz ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wynika jednoznacznie, iż w razie niewywiązywania się przez pozwaną ze spłaty zaciągniętej u P. S. pożyczki własność nieruchomości będąca przedmiotem umowy z dnia 29 listopada 2016 r. przejdzie na powoda. Świadek P. S. na rozprawie w dniu 5 września 2019 r. wskazał na powyższy schemat, który stosowany był przez niego przy udzielaniu pożyczek. W związku z okolicznością, iż pozwana szukająca pomocy finansowej poza bankiem, od początku używała swojej nieruchomości jako zabezpieczenia udzielanych pożyczek Sąd dał wiarę jej twierdzeniom, przyjmując, iż mimo udzielenia pełnomocnictwa P. S. do zbycia jej nieruchomości pozostawała ona w przeświadczeniu, iż nieruchomość ta będzie stanowiła jedynie zabezpieczenie i gwarancję terminowej spłaty zaciągniętego przez nią zobowiązania. Mając na uwadze powyższe, wskazana przez powoda argumentacja jakoby pozostawał w przeświadczeniu, iż podpisanie przedwstępnej umowy sprzedaży z pełnomocnikiem pozwanej doprowadzi do nabycia nieruchomości, w ocenie Sądu nie zasługiwała na uwzględnienie. W toku postępowania powód wskazywał, iż o możliwości „zakupu” nieruchomości należącej do pozwanej dowiedział się od swojego brata. Z zeznań świadków oraz z zeznań samego powoda wynika, iż to brat powoda dokonywał wszelkich ustaleń związanych z zawarciem przez powoda umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości. Świadek P. S. wskazywał na dwa spotkania, które odbyły się przed dokonaniem czynności notarialnych – jedno w biurze w P., drugie w kawiarni – bezpośrednio przed podpisaniem aktu notarialnego. Świadek ten wyraźnie wskazywał, iż w spotkaniach tych nie uczestniczył powód, lecz jego brat oraz świadek M. T.. P. S. zeznając na rozprawie w dniu 5 września 2019 r. zaznaczył, iż na spotkaniach zostało ustalone między stronami, że przedwstępna umowa sprzedaży nieruchomości stanowi jedynie zabezpieczenie dla powoda a pozwaną ma zmobilizować do spłaty pożyczki zgodnie z ustalonymi terminami. Na tle przedstawionej przez powoda argumentacji, niezrozumiała dla Sądu pozostaje wskazywana przez strony i świadków – M. T. oraz W. L. okoliczność wizyty brata powoda i M. T. u pozwanej zaraz po podpisaniu przez powoda przedwstępnej umowy sprzedaży. Chcąc przyjąć wyrażone przez powoda w pozwie stanowisko za słuszne, nie sposób bowiem znaleźć logicznych podstaw dla tej wizyty. W niniejszym postępowaniu powód wskazywał, iż do wizyty u pozwanej skłoniła powoda okoliczność, iż pozwana przy dokonywaniu czynności nie była obecna, lecz reprezentowana była przez pełnomocnika. Powód wskazywał jednak dalej, iż pełnomocnictwo udzielone przez pozwaną zostało okazane przez jej pełnomocnika notariuszowi a ten stwierdził jego ważność. Fakt ten wynika także ze sporządzonego w dniu 29 listopada 2016 r. aktu notarialnego (k. 10). Co więcej z § 5 przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 29 listopada 2016 r. wynika, iż umowa przyrzeczona zawarta zostanie najpóźniej w terminie do dnia 29 kwietnia 2017 r. (k. 14-15). W związku z faktem, że powód był przekonany o tym, że podpisana przez niego umowa nie jest pozorna to wątpliwym pozostają pobudki dotyczące wizyty u pozwanej jego brata i M. T. po podpisaniu aktu, skoro strony ustaliły 5 miesięczny termin na podpisanie umowy przyrzeczonej. Zasada logicznego rozumowania nie pozwala na przyjęcie, iż osoba, która pozostawała w przeświadczeniu, że podpisała przedwstępną umowę sprzedaży i w konsekwencji nabędzie własność nieruchomości będącej jej przedmiotem, w ciągu 2-3 dni od podpisania umowy podejmuje czynności, które „zmierzały do upewnienia się” czy faktycznie ta umowa została zawarta. Okoliczność tę potwierdzają słowa powoda, który na rozprawie w dniu 24 września 2018 r. wskazał, iż „to brat miał kontakt z panią L.. Poprosiłem brata, aby odwiedził panią L. profilaktycznie, tzn. aby wszystko było jasne” (k. 159, 10:35:686). W ocenie Sądu, jeśli powód podpisując przedwstępną umowę sprzedaży w dniu 29 listopada 2016 r. nie złożyłby oświadczenia woli dla pozoru to nie byłoby podstaw, aby brat powoda musiał profilaktycznie odwiedzać pozwaną i upewniać się, że w związku z zakupem „wszystko jest dla pozwanej jasne”. Wobec powyższego, wskazaną w pozwie argumentację powoda dotycząca pozostawania w przeświadczeniu, iż zawarł on z pozwaną przedwstępną umowę sprzedaży należało uznać za gołosłowną.

Reasumując Sąd doszedł do przekonania, iż stosownie do treści art. 83 k.c. pozwana udowodniła, że zamiarem stron było dokonanie innej czynności, która został ukryta pod treścią odmiennych oświadczeń złożonych w przedwstępnej umowie sprzedaży nieruchomości.

W związku z powyższym roszczenie powoda jako bezzasadne nie zasługiwało na uwzględnienie (punkt I sentencji wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisów art. 98 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. obciążając nimi w całości powoda jako stronę przegrywającą niniejsze postępowanie (punkt II sentencji wyroku). Pozwana reprezentowana była przez profesjonalnego pełnomocnika, w związku z powyższym Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 10.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (§2 pkt. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych) oraz 17 zł tytułem zwrotu opłaty od pełnomocnictwa (część IV załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej).

/-/SSO Małgorzata Małecka

ZARZĄDZENIE

1.  proszę odnotować uzasadnienie w kontrolce,

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć:

- pełnomocnikowi powoda,

3.  przedłożyć za 14 dni lub z apelacją.

P., 30 stycznia 2020 r. /-/ SSO Małgorzata Małecka