Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lipca 2019 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie II Wydział Karny w składzie :

Przewodniczący: SSO Piotr Sikora

Sędziowie: SSO Urszula Adamik

Ławnicy: Andrzej Markowski

Ewa Kubiczek

Barbara Gonera

Protokolant: Edyta Wagner

w obecności R. S. Prokuratora Prokuratury Rejonowej C. P. w C. po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 28 maja, 27 czerwca i 10 lipca 2019 roku sprawy P. W. (1) syna Z. i I. z domu S., urodzonego (...) w C. oskarżonego o to, że:

w dniu 25 listopada 2014 r. w C. na terenie pustostanu przy ul. (...) działając z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życia A. G., po uprzednim popchnięciu i przewróceniu na ziemię pokrzywdzonego oraz kopanie po głowie i tułowiu powodując obrażenia ciała w postaci rany tłuczonej okolicy ciemienia prawego z wylewami krwawymi tej okolicy, następnie dokonał podpalenia odzieży A. G. w którą był ubrany, w wyniku którego to podpalenia pokrzywdzony doznał obrażeń ciała w postaci rozległych oparzeń (...)stopnia obejmujących (...)powierzchni ciała oraz rozległych, głębokich oparzeń górnych i dolnych dróg oddechowych z rozpoczynającym się ropnym procesem zapalnym w ich obrębie, w wyniku których to obrażeń ciała pokrzywdzony zmarł w (...). na Oddziale(...) Centrum (...) w S. wśród objawów (...) tj. o przestępstwo z art. 148 § 1 kk

orzeka

1.  Oskarżonego P. W. (1) uznaje winnym dokonania czynu opisanego w części wstępnej wyroku, uzupełniając jego opis w ten sposób, że po słowach (...) a przed zwrotem „po uprzednim popchnięciu i przewróceniu na ziemię” dodaje stwierdzenie „działając ze szczególnym okrucieństwem”, który to czyn wyczerpuje znamiona zbrodni z art. 148 § 2 pkt 1 kk i za tę zbrodnię na podstawie art. 148 § 2 kk wymierza mu karę 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 62 kk nakazuje aby oskarżony P. W. (1) orzeczoną karę pozbawienia wolności odbywał w systemie terapeutycznym dla sprawców uzależnionych od alkoholu i środków odurzających;

3.  Na podstawie art. 93 a § 1 pkt 3 kk w związku z art. 93 c pkt 3 i 5 kk orzeka wobec oskarżonego P. W. (1) środek zabezpieczający w postaci terapii uzależnień w warunkach ambulatoryjnych;

4.  Na podstawie art. 63 § 1 kk zalicza oskarżonemu na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w niniejszej sprawie od dnia 7 stycznia 2019 roku godzina 19.50 do dnia 10 lipca 2019 roku;

5.  Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt II K 49/19

UZASADNIENIE

Na podstawie przeprowadzonego na rozprawie postępowania dowodowego ustalono następujący stan faktyczny.

A. G. miał (...) lat. Był osobą bezdomną i uzależnioną od alkoholu. W ostatnim czasie pijał nawet denaturat. Zajmował się zbieraniem złomu. Był kawalerem. Jego rodzice zmarli a z bratem i siostrą nie utrzymywał kontaktu.

(dowód: zeznania świadków D. G. k. 33-34, 48-49; A. G. k. 46-47;

T. S. k. 69-70 ).

P. W. (1) w listopadzie 2014 roku miał ukończone (...) lata. Od kilku lat nadużywał alkoholu i środków odurzających. Podejmował prace dorywcze. W okresie do 10.02.2014 roku odbywał karę pozbawienia wolności orzeczoną za przestępstwa przeciwko mieniu.

W dniu 10 lutego 2014 roku opuścił Zakład Karny w H. i zamieszkał w mieszkaniu rodziców dzieląc pokój ze starszym bratem. Po upuszczeniu zakładu karnego nadal nadużywał alkoholu i przyjmował środki odurzające. Pracował dorywczo. Będąc pod wpływem alkoholu często była agresywny wobec domowników. Oskarżony dopuszczał się również aktów autoagresji tnąc się żyletką i grożąc popełnieniem samobójstwa. Z tych powodów domownicy prosili o interwencje policję.

(dowód: informacja o oskarżonym k.432-v; wywiad kuratora k. 242-246; zeznania świadków I. W. k.. 10-11, k. 435-435-v; Z. W. k. 171-175, 435-436; R. W. k. 201-205 k. 485-486; Wykaz interwencji policyjnych wobec oskarżonego k. 441-449, 497-501).

W dniu 25 listopada 2014 roku w godzinach rannych P. W. (1) przyjechał z miejsca zamieszkania w (...) ul. (...). Tam razem z kolegą J. B., chodzili po dzielnicy i spożywali alkohol. Około godziny (...)w jednym z pustostanów przy ulicy (...) znaleźli ciało zmarłego bezdomnego o czym powiadomili policję.

(Dowód: Protokół oględzin akt dot. ujawnienia zgonu w pustostanie w dniu 25.11.2014 roku k. 274-277).

Po tym zdarzeniu P. W. (1) rozstał się z J. B. i chodząc po okolicy napotkał nieznanego mu A. G., który w tamtym rejonie przebywał. P. W. (1) zaproponował mu wspólne wypicie wspólnie butelki wódki, którą miał ze sobą. Razem udali się na teren przyległy do pustostanu przy ul. (...), gdzie pili alkohol i rozmawiali. Alkohol pili z jednej butelki. W pewnej chwili doszło między nimi do sprzeczki. G. chwycił oskarżonego za okolicę krocza i wulgarnie powiedział do oskarżonego aby sobie poszedł. Takie zachowanie G. zdenerwowało oskarżonego na tyle, że popchnął A. G., który się przewrócił na ziemię. P. W. (1) skopał leżącego na ziemi A. G. po całym ciele w tym kopał go w głowę. W wyniku tego G. odniósł obrażenia głowy i stracił przytomność leżąc nieruchomo na ziemi. Wówczas P. W. (1) wyciągnął ze swojej kieszeni spodni zapalniczkę i podpalił nią kurtkę A. G. w jej przedniej części na wysokości klatki piersiowej. Początkowo ogień zgasł nadpalając tylko wierzchnią część kurtki. W miejscu nadpalenia wystawało białe ocieplenie kurtki. Oskarżony po raz drugi podpalił kurtkę przykładając ogień zapalniczki do tego właśnie ocieplenia. Tym ogień się rozprzestrzeniał obejmując cały tułów G.. P. W. (1) przez chwilę przyglądał się leżącemu palącemu i kiedy płomienie miały wysokość kilkunastu centymetrów odszedł pozostawiając nieprzytomnego palącego się, będącego pod wpływem alkoholu A. G. w miejscu odludnym, gdzie nikt nie mógł mu udzielić pomocy. Odszedł na sąsiednią ulicę gdzie dokończył pić zaczętą z G. butelkę wódki. Palącego się A. G. zauważył wracający z pracy P. K.. A. G. ruszał się i próbował zdjęć palące się na nim resztki ubrania . Wówczas paliła się nie tylko kurtka i będące pod nią ubranie ale również spodnie. P. K. wiadrem z wodą jakie wziął z pobliskiej portierni ugasił palącego się G.. Niezwłocznie podjął działania mające na celu pomoc poszkodowanemu i wezwał pogotowie. Przybyła na miejsce karetka pogotowia ratunkowego zabrała A. G. do szpitala w C.. Jeszcze tego samego dnia poparzony A. G. w stanie nieprzytomności został umieszczony w (...) Centrum (...) w S.. Tam na Oddziale (...)zmarł w dniu 03.12.2014 r. nie odzyskując przytomności. W wyniku pobicia i podpalenia A. G. doznał obrażenia ciała w postaci rany tłuczonej okolicy ciemienia prawego z wylewami krwawymi tej okolicy, oraz rozległych oparzeń (...) stopnia obejmujących (...)powierzchni ciała oraz rozległych, głębokich oparzeń górnych i dolnych dróg oddechowych z rozpoczynającym się ropnym procesem zapalnym w ich obrębie i poparzenia znacznego obszaru powłok miękkich. Bezpośrednią przyczyną śmierci pokrzywdzonego były rozległe wyżej opisane poparzenia powodujące zespół niewydolności wielonarządowej.

Dowód: wyjaśnienia oskarżonego P. W. (1) k. 109-112, 113-115, k. 120-121, 211-216, 432-v-433; nagranie eksperymentu procesowego k. 116; zeznania świadków: M. T. k. 6-8 , k. 434-v; K. L. k. 486; R. B. k. 508-v; I. W. k.. 10-11, k. 435-435-v; Z. W. k. 171-175, 435-436; R. W. k. 201-205 k. 485-486; J. L. k. 21-22; P. K. k. 31-32; Z. N. k. 37; A. J. k. 94; Protokół oględzin miejsca zdarzenia k. 23-25 zdjęcia płyta CD k. 75; opinia kryminalistyczna dot. zabezpieczonych w miejscu zdarzenia przedmiotów k. 73-74; sprawozdanie z badań genetycznych krwi ofiary pobranej podczas sekcji zwłok k. 78-81; dokumentacja medyczna dotycząca pokrzywdzonego k. 39, koperta k. 41A- 41 G; protokół z sekcji zwłok k. 54-60;

Prowadzone postępowanie karne w sprawie śmierci A. G. zostało prawomocnie umorzone w dniu 13 maja 2015 roku z uwagi na brak cech przestępstwa. Śledczy uznali, że najprawdopodobniej nietrzeźwy A. G. podpalił się na skutek nieszczęśliwego wypadku.

(Dowód: Postanowienie z dnia 13 maja 2015 roku o umorzeniu postępowania k. 88-89).

Informacje o oskarżonym

P. W. (1) ma obecnie niespełna (...) lat. Uzyskał wykształcenie gimnazjalne, nie ma wyuczonego zawodu. Został przyuczony do zawodu introligatora. Jest bezdzietnym kawalerem nie ma nikogo na utrzymaniu. Nie posiada żadnego majątku ani zadłużenia. Przed zatrzymaniem utrzymywał się z prac dorywczych zarabiając około (...)złotych miesięcznie.

W opracowanej opinii biegły psycholog stwierdził funkcjonowanie intelektualne kształtuje się na poziomie poniżej przeciętnego. Sprawności poznawcze związane ze spostrzeganiem, pamięcią, odtwarzaniem spostrzeżeń odbiegają poniżej normy dla wieku. Badanie testami organicznymi dyskretnie sugeruje patologię organiczną w obrębie centralnego układu nerwowego (o niskim stopniu nasilenia). Opiniowany spełnia kryteria diagnostyczne dla zespołu uzależnienia mieszanego. Biegły psycholog stwierdził u oskarżonego nieprawidłowości w funkcjonowaniu osobowości. Zarzucony mu czyn pozostaje w związku z uzależnieniem od alkoholu i innych środków odurzających.

Biegli lekarzy psychiatrzy w oparciu o przeprowadzone badanie oskarżonego nie stwierdzili u niego objawów choroby psychicznej ani upośledzenia umysłowego. Rozpoznano zespół uzależnienia od środków psychoaktywnych typu mieszanego (alkohol, narkotyki). Biegli orzekli, że ma on osobowość nieprawidłową. Natomiast stwierdzili, że odnośnie zarzucanego mu czynu brak jest podstaw do stwierdzania zniesionej bądź ograniczonej w stopniu znacznym poczytalności - warunki art.31 § 1 i 2 kk - nie zachodzą. Aktualny stan psychiczny P. W. (1) pozwala na jego udział w toczącym się postępowaniu oraz samodzielną i rozsądną obronę. Zdaniem biegłych podejrzany P. W. (2) jest osobą uzależnioną od środków psychoaktywnych, a zarzucany mu czyn pozostaje w związku z tym uzależnieniem, dlatego aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez podejrzanego czynu zabronionego w przyszłości zachodzi konieczność zastosowania wobec niego środka zabezpieczającego pod postacią terapii uzależnień - terapia odwykowa ambulatoryjna

Uprzednio był karany za przestępstwa przeciwko mieniu (kradzież, rozbój, kradzieże z włamaniem).

(dowód: wywiad kuratora k. 242-246; dane o osobie oskarżonego k. 432-v; odpisy wyroków k. 456, k. 458, k. 462-467; dane o karalności k. 239-240 , 271; Opinia sądowo psychologiczna k. 309-313; Opinia sądowo-psychiatryczna k. 321-324;; Opinie psychiatryczne z innych spraw k. 451-453, 454-455).

Od września 2018 roku oskarżony zgłosił się do (...) i podjął terapię. Od września 208 roku utrzymuje abstynencje. W czasie trwania terapii dobrowolnie ujawnił najpierw personelowi placówki a następnie organom ścigania okoliczności popełnienia wyżej opisanej zbrodni.

(Dowód: dokumentacja medyczna dotycząca oskarżonego k. 136- 163; wyjaśnienia oskarżonego P. W. (1) k. 109-112, 113-115, k. 120-121, 211-216, 432-v-433; zeznania świadków: M. T. k. 6-8 , k. 434-v; K. L. k. 486; R. B. k. 508-v; I. W. k.. 10-11,

Omówienie wyjaśnień oskarżonego

Przesłuchiwany w charakterze podejrzanego P. W. (1) przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i złożył wyjaśnienia, w których szczegółowo przedstawił przebieg zdarzenia, które są całkowicie zbieżne z wyżej ustalonym stanem faktycznym.

Przebieg wizji lokalnej z udziałem P. W. (1) wskazał w terenie miejsce zdarzenia i drogę swojego przemieszczania się po zdarzeniu.

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego co do przebiegu zdarzenia. Są one co do zasady konsekwentne i na ich podstawie dokonano w znacznej mierze ustaleń faktycznych. Wyjaśnienia oskarżonego są zgodne z zeznaniami wszystkich świadków. Znajdują równie potwierdzenie w opiniach biegłych i innym materiale dowodowym sporządzonym do sprawy dotyczącej śmierci A. G.. Jedną niekonsekwencją w wyjaśnieniach oskarżonego było to, że w postępowaniu sądowym oskarżony odmiennie niż w postepowaniu przygotowawczym, opisał podpalenie kurtki pokrzywdzonego. W postępowaniu sądowym wyjaśnił, że kurtka zapaliła się od razu a wcześniej wyjaśniał tak jak przyjęto to w stanie faktycznym. Oskarżony nie potrafił wyjaśnić tej rozbieżności. Sąd dał wiarę w tym przedmiocie wyjaśnieniom składanym w postępowaniu przygotowawczym. Wersja ta jest bardziej prawdopodobna gdyż istotnie powierzchnia kurtki mogła najpierw ulec stopieniu odsłaniając ocieplenie i ogień zasnął a później ponownie przyłożony ogień łatwiej zapalił ocieplenie powodując szybkie jego rozprzestrzenienie. Ponadto oskarżony kilkukrotnie tak samo relacjonował ten moment zdarzenia w tym również podczas wizji lokalnej.

Druga niekonsekwencja dotyczy tego, że w postępowaniu sądowym stwierdził, że zanim pokrzywdzonego popchnął ten chwycił go za okolice krocza. O tej okoliczności oskarżony nie wspominał w postepowaniu przygotowawczym a wyjaśnił to w ten sposób, że nie uważał tego za istotne. Zdaniem Sądu wyjaśnienie to jest wiarygodne.

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego w których twierdził, że nie miał bezpośredniego zamiaru spowodowania śmierci pokrzywdzonego i oddalając się z miejsca zdarzenia kiedy pokrzywdzony płonął przypuszczał, że ogień zgaśnie bo na dworze było zimno. Takie tłumaczenie jest sprzeczne z powszechnie znanym doświadczeniem życiowym Oskarżony mimo swoich deficytów intelektualnych jest osobą zdrowa psychicznie i w ocenie Sądu zdawał sobie sprawę z tego co robi a jego bezpośrednim zamiarem było pozbawienia życia A. G.. Zdaniem Sądu oskarżony miał bezpośredni zamiar pozbawienia życia A. G. o czym dobitnie świadczą okoliczności zajścia. Kiedy oskarżony już podpalił kurtę ofiary, patrzył na leżącego, palącego się nieprzytomnego i pijanego mężczyznę mu i kiedy płomienie miały wysokość kilkunastu centymetrów obejmując cały jego tułów, odszedł pozostawiając go w takim stanie w miejscu odludnym, gdzie nikt nie mógł mu udzielić pomocy.

Omówienie dowodów

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom wskazanych wyżej świadków oraz dododom w postci przywołanych dokumentów, gdyż są one konsekwentne, wzajemnie się potwierdzają. Są zgodne z wyjaśnieniami oskarżonego.

Sąd dał wiarę opiniom biegłych. Są one jasne, pełne nie zawierają sprzeczności i odpowiadają na wszystkie pytania zawarte w postanowieniach o dopuszczeniu dowodów z opinii biegłych. Oprócz powyższego, zostały sporządzone przez kompetentne osoby będące specjalistami z swoich dziedzinach a wnioski opinii zostały poprzedzone przeprowadzeniem badań w niezbędnym zakresie oraz ich analizą.

Omówienie kwalifikacji prawnej czynu.

Czyn oskarżonego wyczerpuje znamiona zbrodni z art. 148 § 2 pkt 1 kk .

Między działaniem oskarżonego a śmiercią pokrzywdzonego zachodzi bezpośredni związek przyczynowy.

Jak już wcześniej stwierdzono, oskarżony działał z winy umyślnej z zamiarem bezpośrednim zabójstwa A. G.. Zdaniem Sądu czyn oskarżonego wyczerpuje znamiona kwalifikowanej zbrodni ze względu na sposób działania oskarżonego. Zabijając pokrzywdzonego przez podpalenie oskarżony działał ze szczególnym okrucieństwem.

Każde zabójstwo jest okrutne jednak podpalenie człowieka poprzez wzniecenie ognia na łatwopalnej kurtce na wysokości klatki piersiowej a więc w miejscu bliskim twarzy a tym samym blisko dróg oddechowych i pozostawienie płonącego nieprzytomnego pijanego wcześniej pobitego w miejscu odludnym gdzie nie może on liczyć na żadną pomoc jest okrucieństwem szczególnym gdyż oczywistym jest, że takie działanie musi skutkować ciężkim poparzeniem i śmiercią po długiej męce. Oskarżony mógł zabić nieprzytomnego i niezdolnego do jakiegokolwiek oporu pokrzywdzonego w każdy inny mniej okrutny sposób. Zdecydował się go podpalić przysparzając mu prze śmiercią dodatkowych ciężkich i długotrwałych cierpień. Pokrzywdzony doznał rozległych oparzeń (...) stopnia do(...) powierzchni całego ciała. Mimo natychmiastowego umieszczenia w specjalistycznym i jednym z najlepszych w kraju szpitalu zajmującym się leczeniem ciężkich oparzeń po ponad tygodniu od zdarzenia zmarł nie odzyskując przytomności. Nie ulega wątpliwości Sądu, że pokrzywdzony zanim zmarł długi i ciężko cierpiał z powodu doznanych rozległych poparzeń.

Omówienie wymiaru kary

Zachowanie oskarżonego jest w najwyższym stopniu naganne. Wymierzając karę Sąd wziął pod uwagę jako okolicznością obciążające dotychczasowa karalność i popełnienie zbrodni krótko po opuszczenia zakładu karnego, sposób życia przed i po popełnieniu tej zbrodni, kiedy to oskarżony nadużywał alkoholu i środków odurzających, fakt działania pod wpływem alkoholu. Oskarżony wiedział o tym, że pod wpływem alkoholu jest agresywny nawet wobec osób najbliższych. Sąd wziął także pod uwagę okoliczności sprawy. Oskarżony w szczególnie okrutny sposób zabił człowieka, którego wcześniej nie znał i który niczego złego mu nie zrobił. Niedawno spotkał go na ulicy i wspólnie biesiadowali, oskarżony częstował go własnym alkoholem. Oskarżony pobił pokrzywdzonego do nieprzytomność i podpalił bez żadnego powodu. Pokrzywdzony nie czuł się zagrożony bo oskarżony sam zaprosił go do wspólnego biesiadowania. Oskarżony dopuści ł się zbrodni na osobie dużo starszej od siebie nad którą miał całkowitą przewagę a pokrzywdzony był całkiem bezbronny.

Jeśli chodzi o właściwości i warunki osobiste oskarżonego to stwierdzić należy, że jest on osobą głęboko zdemoralizowaną. Mimo swojego młodego wieku był kilkukrotnie karany, odbywał kare pozbawienia wolności i od lat nadużywa alkoholi i środków odurzających .

Wymierzając karę Sąd miał również na uwadze istotne okoliczności łagodzące. Najważniejszą z nich jest postawa oskarżonego, który dręczony wyrzutami sumienia zdecydował się ujawnić przed organami ścigania szczegóły popełnionej przez siebie zbrodni. Uczynił to wiedząc, że zostanie poddany odpowiedzialności karnej i poniesie karę, której całkowicie mógł uniknąć gdyż dla organów ścigania sprawa śmierci A. G. była dawno zamknięta. Jest to szczególna okoliczność łagodząca rzadko spotykana w praktyce sądowej. Należy z naciskiem podkreślić, że okoliczność ta w istotnym stopniu wpłynęła na złagodzenie kary, która w tych konkretnych okolicznościach czynu przy innej postawie oskarżonego była by karą surowszą być może nawet najsurowszą przewidziana za tę zbrodnię. Wyeksponować należy, że oskarżony miał wyrzuty sumienia z powodu popełnianego czynu a podczas całego procesu wyraził szczerą skruchę.

Ponadto oskarżony podjął leczenie odwykowe i od kilku miesięcy zachowuje całkowitą abstynencję. Zdaniem Sadu świadczy to o odpowiedzialności oskarżonego i szczerej chęci odmienienia na lepsze swojego życia.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd wymierzył oskarżonemu karę 15 lat pozbawienia wolności gdyż kara ta jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości dokonanego przez niego czynu i uwzględnia wszystkie okoliczności obciążające jaki i łagodzące.

W ocenie Sądu w realiach niniejszej sprawy ta kara jest w stanie osiągnąć swoje cele nie tylko wobec oskarżonego ale również w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Sąd na podstawie art. 62 kk nakazał aby oskarżony P. W. (1) orzeczoną karę pozbawienia wolności odbywał w systemie terapeutycznym dla sprawców uzależnionych od alkoholu i środków odurzających. Zdaniem Sadu jest to celowe i uzasadnione skoro oskarżony sam deklaruje wolę kontynuowania leczenia odwykowego a konieczności takiej terapii wynika z opinii biegłych psychiatrów i psychologa.

Wobec oskarżonego orzeczono również środek zabezpieczający w postaci terapii uzależnień w warunkach ambulatoryjnych. Jak już wcześniej poniesiono, konieczność poddania oskarżonego takiej terapii wynika z przywołanych opinii. Podkreślenia wymaga, że oskarżony sam wyraził wolę na podjęcie terapii uzależnień i taką terapię podjął a w swoich wyjaśnieniach deklarował wolę jej kontunuowania.

Na poczet orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności, na podstawie art. 63 § 1 kk, należało zaliczyć okres rzeczywistego pozbawienia wolności oskarżonego w sprawie od dnia 7 stycznia 2019 roku godzina 19.50 do dnia 10 lipca 2019 roku.

Ponadto Sąd, mając na względzie sytuację majątkową oskarżonego, który nie ma żadnego majątku, zwolnił go od ponoszenia kosztów sądowych i obciążył nimi Skarb Państwa. Oskarżony nie jest w stanie pokryć kosztów postępowania, nie zostałyby one również ściągnięte w drodze egzekucji.